Morgunblaðið - 07.07.2002, Blaðsíða 19

LANDIÐ
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7. JÚLÍ 2002 19
með um rúmar 53 þúsund krónur í
tekjur á mánuði árið 2001 (sjá töflu
2). Þetta veldur því að mjög lágt hlut-
fall af barnafólki hefur fullar barna-
bætur,“ segir Harpa.
„Ef við skoðum nánar forsendur
barnabóta er ljóst að grundvallarat-
riði er að skerðingarmörk tekna hjá
foreldrum hafa hækkað sáralítið á sl.
árum. Mjög fáir foreldrar fá fullar og
óskertar barnabætur vegna lágra
skerðingarmarka. Þetta kemur skýrt
fram í niðurstöðum útreikninga sem
Þjóðhagsstofnun gerði sérstaklega
fyrir rannsókn mína og var miðað við
álagningu 2001, vegna tekna 2000.
Samkvæmt því fengju aðeins 11,4%
einstæðra foreldra óskertar barna-
bætur og 3,3% hjóna og sambúðar-
fólks. Ástæðan liggur fyrst og fremst
í þessum lágu skerðingarmörkum og
miðað við þessar tölur er greinilegt
að börn og barnafólk eru ekki að
njóta stuðnings barnabótakerfisins.
Jafnvel þótt viðmiðunin væri hækkuð
í 150 þúsund krónur á mánuði, þá
væru 65,5% einstæðra foreldra að fá
óskertar barnabætur,“ segir Harpa.
Markmiðum velferðarkerfisins
ekki fylgt eftir
Við endurskoðun á barnabótakerf-
inu hefur algerlega verið horft fram
hjá tekjuviðmiðunum til skerðingar á
barnabótum, að sögn Hörpu, en það
er jafnframt mjög mikilvægur áhrifa-
þáttur að hennar sögn. „Rétt er að
beina sjónum að því að aðgerðir
stjórnvalda eru líklegar til að hafa
mikil áhrif til fækkunar í hópi fá-
tækra hér á landi, enda er það víða
meginviðmið aðgerða til að sporna
við fátækt og aftra því að barnafjöl-
skyldur þurfi að búa við skort og fá-
tækt. Hér er vert að hafa í huga þá
staðreynd að á Íslandi er fjöldi barna
mestur á fjölskyldu miðað við hin
Norðurlöndin, en við verjum minnstu
hlutfalli af vergri landsframleiðslu í
aðstoð við barnafólk og hefur svo ver-
ið til fjölda ára.
Að tilteknum öllum áðurnefndum
þáttum telur Harpa að brotalöm ís-
lensks velferðarkerfis felist í því að
markmiðum ríkisins sé ekki fylgt eft-
ir í raunveruleikanum. „Fyrst hið op-
inbera skilgreinir sjálft að það sé öll-
um nauðsylegt í nútímasamfélagi að
hafa þessa lágmarksframfærsluþætti
til þess að komast af, þá þarf að færa
lágmarksframfærslulaun og -bætur
upp að þeim mörkum, svo fólk geti
staðið undir eðlilegum framfærslu-
þáttum. Árið 2001, voru til að mynda
gerðar breytingar á lögum um al-
mannatryggingar þar sem þetta
markmið er ítrekað. Þar kom fram að
hlutverk almannatrygginga, væri að
vera öryggisnet sem byggist ekki á
skilgreindum réttindum, heldur taki
mið af framfærslu. Þrátt fyrir að
stjórnvöld tali um að lífeyrir skuli
taka mið af framfærslu, er engin skil-
greining til um það innan stjórnsýsl-
unnar, hvað sú framfærsla kosti líf-
eyrisþega í krónum talið. Það hefur
algerlega vantað að skilgreina hvað
þessi framfærsla kostar.
Í rannsókn minni „Aðstæður fá-
tækra á Íslandi í lok 20. aldar“ hef ég
fært skilgreinda framfærsluþætti til
útgjalda og útkoman er harla bág-
borin og undirstrikar m.a. ástæður
fátæktar í íslensku samfélagi sam-
tímans. Þær tekjur sem hið opinbera
ákvarðar þeim sem þurfa að leita á
náðir velferðarkerfisins, duga ekki
fyrir lágmarksframfærslu, jafnvel
þótt aðeins sé um að ræða hið alnauð-
synlegasta. Þetta kalla ég fátækra-
gildru og hún felst í því að það vantar
allt að 40 þúsund krónur upp á til
þess að tekjurnar dugi fyrir lág-
marksframfærslu á mánuði. Í því
liggur fátæktin,“ segir Harpa að lok-
um.

 















   
 
 
 
 
  


 
 


 
 
 
 



  
 
 
 
  
 
  
 
 

 


 
 

 !
"   #
$%
&
'

" 
'()*+
, -
'
,  #
.)'





 
 *
%+ * 
#
/
0*
%#
1 
#
  

2 % 3
   ,- *"-


4
*%,

2,
 ,&
/ * 
!
%*
 "-*   
  
!" $%!& 

/& 
 
'##
.
&  
'

,%
 /'
5
& 


6



   00,%
.&  ) ,% 
 /'
 %!&

    
  
 
 

 
    
  

 

    +



&
 7
'8
/3
96%'
6 &
7/'800" &% ,:;;;
2& 
"6 '
66  "  6

! " 
 & , 

  
/3
      & 
6




"    00,% 
9 
 " 6 
'
''

   
 
 !"  ()
%**+
:
#!  
$   %%&

'
, &*  
-.+%%& < +
.
 
,,%

6 4
6%*,- %

.
 
,,%



6 





 
   
 
   
 
   
  
   
 
   
 
   
 
   
 
   
  
   
  
   
  +'.=

, 
 
 >*?
6




 &  , 
9

 29 
@ &>
:;;; 
%

+  6-:;; rsj@mbl.is
Hlí›asmára 15 • Sími 535 2100
MasterCard
tilbo›
firjár
vikur
í sólina
á ver›i
tveggja
Krít
15. ágúst
76.780kr.
á mann m.v. tvo fullorðna og tvö
börn 2ja-11 ára.
Ef 2 ferðast saman 91.370 kr.*
Miðað við 2 fullorðna í stúdíói.
Innifalið: Flug, gisting á Malou,
ferðir til og frá flugvelli erlendis
og allir flugvallaskattar.
Beni-
dorm
21. ágúst
66.840kr..
á mann m.v. tvo fullorðna og tvö
börn 2ja-11 ára.
Ef 2 ferðast saman 87.030 kr.*
Miðað við 2 fullorðna í stúdíói.
Innifalið: Flug, gisting á Levante
Club, ferðir til og frá flugvelli
erlendis og allir flugvallaskattar.
*
*
* Verðið miðast við að greitt sé með
tveimur 5.000 kr. Ferðaávísunum
MasterCard. Búið er að reikna það
inní verð.
Fær› flú Fer›aávísun
MasterCard me› flínu
kreditkorti?
www.europay.is
„SAUÐFÉ í sögu þjóðar“ er heiti
á sýningu sem opnuð hefur verið í
félagsheimilinu Sævangi við Stein-
grímsfjörð. Á sýningunni getur að
líta muni og minjar frá sauð-
fjárbúskap á Ströndum fyrr og nú.
„Fólk lét afskaplega vel af sýning-
unni og hafði mikinn áhuga á að
kynnast sauðfjárbúskapnum frá
þessari hlið í máli og myndum og
á opnunardaginn komu hingað um
þrjú hundruð manns“ sagði Hrafn-
hildur Guðbjörnsdóttir sýningar-
stjóri.
„Munirnir koma að mestu leyti
úr sveitunum hér í kring. Það var
haft samband við fólk sem fór að
leita í geymslum og háaloftum og
einnig fengum við hluti frá
byggðasafni Húnvetninga og
Strandamanna á Reykjum í
Hrútafirði. Þá leggur Grunnskól-
inn á Hólmavík til vísindahornið á
sýningunni, tölvu, víðsjá og fleira.“
Fyrir utan félagsheimilið hefur
verið komið fyrir búvélum þar sem
safnað hefur verið gömlum drátt-
arvélum, plógum, herfi og sláttu-
vélum sem eiga sér merkilega
sögu.
Það var hópur áhugamanna um
sauðfjársetur á Ströndum sem
hafði forgöngu um að opnað yrði
sauðfjársetur sem hefði það meðal
annars að markmiði að skapa
atvinnu á svæðinu, treysta byggð,
styrkja menningarlíf og mannlíf,
auk þess að vinna markvisst að
jákvæðri kynningu á sauðfjár-
búskap eins og segir í stefnuskrá
félagsins. Framtakið er meðal
annars styrkt af landbúnaðar-
ráðuneytinu, héraðsnefnd
Strandasýslu og Kirkjubólshreppi.
Sýningin verður opin alla daga til
ágústloka.
Morgunblaðið/Arnheiður Guðlaugsdóttir
Gestir virða fyrir sér muni sem tengjast sögu sauðfjárbúskapar.
300 manns á
opnunardegi
Sýningin „Sauðfé í sögu þjóðar“ opnuð
Strandir
GENGIÐ hefur verið frá ráðningar-
samningi við Einar Njálsson, bæjar-
stjóra í Árborg, og kemur hann til
starfa 22. júlí. Samningurinn var
samþykktur í bæjarráði Árborgar 4.
júlí og verður síðan staðfestur á
aukabæjarstjórnarfundi 17. júlí.
Einar var bæjarstjóri í Grindavík
síðasta kjörtímabil og þar á undan
Nýr bæjarstjóri
Árborgar til starfa
Selfoss var hann bæjarstjóri á Húsavík. Ein-
ar er fæddur á Húsavík og er 58 ára
að aldri. Eftir undirritun ráðningar-
samnings fór Einar í kynnisferð um
sveitarfélagið ásamt konu sinni, Sig-
urbjörgu Bjarnadóttur, með Þor-
valdi Guðmundssyni, forseta bæjar-
stjórnar, Guðlaugu Sigurðardóttur
fjármálastjóra og Helgu Maríu
Bragadóttur og kom við í nokkrum
stofnunum og fyrirtækum.