Morgunblaðið - 13.09.2002, Blaðsíða 23

ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. SEPTEMBER 2002 23
Hverfisgötu 18, s. 530 9314
MEXÍKÓSKIR
DAGAR
12.-15. sept.
FÖSTUD. KL. 20.00
Kvikmyndasýning „Cronas“
LAUGARD. KL. 20.00
Lifandi tónlist
SUNNUD. KL. 15.00
Erindi um Fridu Kahlo
MEXIKANSKUR MATSEÐILL
AÐGANGUR ÓKEYPIS
EYSTRI landsréttur í Kaupmanna-
höfn úrskurðaði í gær að dagblaðinu
Jyllandsposten bæri ekki að afhenda
lögreglunni nöfn á heimildarmönn-
um blaðamanns sem skrifað hafði
um málefni herskárra múslíma í
Danmörku. Kom fram í grein hans í
ágúst að heyrst hefði orðrómur um
lista yfir þekkta, danska gyðinga þar
sem lagt væri fé til höfuðs þeim.
Lögreglan fékk héraðsdómara til að
yfirheyra blaðamanninn, Stig
Matthiesen og heimila síðan að lög-
reglan mætti hlera símtöl blaða-
mannsins við ritstjóra sinn þegar
Matthiesen gaf upp nöfn gyðinganna
en leyndi áfram nöfnum heimildar-
mannanna.
Ritstjóri segir málið „lexíu“
fyrir lögregluna
„Þetta er að sjálfsögðu niðurstaða
sem við fögnum ákaft með tilliti til
frelsis fjölmiðla,“ sagði Carsten
Juste, aðalritstjóri Jyllandsposten.
„Við skulum vona að lögreglan hafi
lært sína lexíu og mál af þessu tagi
komi aldrei framar upp.“ Oluf Jørg-
ensen, lögmaður og forstöðumaður
Danska blaðamannaháskólans í Ár-
ósum, sagði úrskurð Eystri lands-
réttar hafa grundvallarþýðingu. Nú,
þegar allir óttist hryðjuverk, sé mik-
ilvægt að dómstólar haldi sig við
lagabókstafinn. Jørgensen segir að
lesa megi milli línanna að rétturinn
telji einnig að blaðamanninum beri
ekki skylda til að bera vitni vegna
málsins og rangt hafi verið að heim-
ila símahleranirnar. Um seinni tvö
atriðin er hins vegar ekki fjallað
beinlínis í úrskurðinum.
Jyllandsposten hyggst á hinn bóg-
inn taka hleranirnar upp á ný með
því að láta lögmann sinn leggja fram
kæru hjá lögmannafélaginu danska
vegna þess að skipaður verjandi
Matthiesen í yfirheyrslunum hjá lög-
reglunni andmælti ekki dómara-
heimildinni um hleranir.
Þarf að hafa úrslitaþýðingu
fyrir rannsókn glæpamáls
Samkvæmt dönskum lögum þarf
lögreglan að sýna fram á að mjög
brýnt sé að fá uppgefnar heimildir
fréttamanna og um sé að ræða upp-
lýsingar sem geti haft úrslitaþýð-
ingu við rannsókn glæpamáls. Í úr-
skurðinum í gær segir að rétturinn
telji ekki hafa verið leidd rök að því
að þörf lögreglunnar fyrir upplýs-
ingarnar hafi haft slíka þýðingu.
Ef niðurstöðu héraðsdómara hefði
ekki verið hnekkt má telja líklegt að
Matthiesen hefði fengið allt að sex
mánaða fangelsi hefði hann staðið
fast á að gefa ekki upp heimildir sín-
ar. Jyllandsposten áfrýjaði á sínum
tíma ákvörðun héraðsdómarans til
Eystri landsréttar en yfir réttinum
er hæstiréttur Danmerkur. Per Lar-
sen, rannsóknarlögreglumaður í
Kaupmannahöfn, segir málinu lokið
en bætir þó við að ekki hafi verið
ákveðið hvort niðurstöðunni verði
áfrýjað. Hann vísar á bug gagnrýn-
inni á hleranirnar.
„Aðstæður voru allt aðrar þegar
farið var af stað með hleranirnar. Þá
virtist staða dauðahótanamálsins
vera önnur og því talið mikilvægt að
rannsaka hvað væri hæft í því sem
heimildarmaðurinn sagði.“
Tyge Trier, lögmaður danska
blaðamannasambandsins og Sam-
taka blaðaútgefenda, segist ánægður
með að landsrétturinn skuli hafa
dregið markalínu og staðfest rétt
blaðamannsins til vernda heimildir
sínar. Hann telur einnig niðurstöð-
una gefa tilefni til að efast um rétt-
mæti þess að leyfa hleranirnar.
Jørn Vestergaard, lektor í refsi-
rétti við Kaupmannahafnarháskóla,
segir að ekki séu um sögulegan dóm
að ræða en niðurstaðan sé hins vegar
gleðiefni.
„Landsrétturinn heldur sig við
grundvallaratriði málsins – að hve
miklu leyti frelsi fjölmiðla sé mik-
ilvægara en lögreglurannsóknin,“
sagði Vestergaard.
Niðurstaða Eystri landsréttar í Kaupmannahöfn í máli blaðamanns Jyllandsposten
Þarf ekki að afhenda
nöfn heimildarmanna
MEIRA en tuttugu manns hafa
fengið læknishjálp á sjúkrahúsi í
Hameln í Þýskalandi eftir að tvær
járnbrautarlestir lentu í árekstri í
grennd við borgina fyrr í vikunni. Í
tankvagni í annarri lestinni var efna-
sambandið epiklórhydrín sem er
sótthreinsandi en talið er geta valdið
krabbameini. Vagninn sprakk og
eitrað gas barst út í loftið.
Oliver von Storch, læknir í Ham-
eln, sagði jafnt íbúa sem björgunar-
menn, sem veittu aðstoð á staðnum,
hafa kvartað undan höfuðverk,
svima og öndunarerfiðleikum „með
augljós merki um eitrun“.
Tekin hafa verið sýni á slysstaðn-
um og verið að kanna hvað olli
árekstrinum en báðir lestarstjórarn-
ir slösuðust.
Þýskaland
Veikir eftir
lestarslys
Berlín. AFP.