Morgunblaðið - 13.09.2002, Blaðsíða 36

UMRÆÐAN
36 FÖSTUDAGUR 13. SEPTEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
SAMBAND ungra sjálfstæðis-
manna (SUS) heldur málefnaþing á
Hellu um næstkomandi helgi. Þing-
ið ber yfirskriftina „Næstu skref –
mikilvæg verkefni framundan“ og
vísar til þess, að þó að Sjálfstæð-
isflokkurinn hafi náð góðum árangri
síðastliðin 11 ár eru ærin verkefni
framundan. Yfirskriftin vísar jafn-
framt til þess að mikilvæg kosn-
ingabarátta verður háð á næsta ári.
Á málefnaþinginu munu ungir sjálf-
stæðismenn koma saman til þess að
fjalla um þau verkefni sem brýnt er
að ljúka fyrir kosningar og jafn-
framt leggja fram tillögur um þau
viðfangsefni og áherslur sem við
teljum að setja eigi á oddinn á
næstu árum.
Framfarir og hagsæld
Sjálfstæðisflokkurinn hefur farið
með forystu í ríkisstjórn síðastliðin
11 ár. Sá tími hefur ein-
kennst af framförum og
hagsæld, meiri en áður
hefur þekkst. Upp-
stokkun átti sér stað í
viðskiptalífinu, opinber
afskipti minnkuð stór-
lega og lagaumgjörðinni
breytt í frjálsræðisátt.
Landið var opnað, at-
vinnufrelsi aukið og
heilbrigt umhverfi
skapað fyrir rekstur
fyrirtækja. Tekið var á
stórfelldri skuldasöfnun
ríkissjóðs, tekjuhallan-
um breytt í afgang og
skuldir greiddar niður.
Fjöldi ríkisfyrirtækja
hefur á liðnum áratug verið seldur
að öllu leyti eða að hluta og nemur
söluverðmætið tugum milljarða. Á
tímabilinu hafa skattar verið lækk-
aðir og er sérstaklega mikilsvert, að
á síðustu árum hefur tekjuskattur
fyrirtækja verið lækkaður úr 45% í
18%, tekjuskattar á einstaklinga
hafa einnig verið lækkaðir mynd-
arlega og hefur hlutfall ríkisins í
staðgreiðslu tekjuskatts aldrei verið
lægra frá því að staðgreiðsla var
tekin upp árið 1988. Á stjórnarárum
Sjálfstæðisflokksins hefur íslenska
hagkerfið vaxið um rúman fjórðung
og kaupmáttur launa að sama skapi
(kaupmáttur lægstu launa reyndar
mest – vel yfir 30%). Má jafnframt
nefna að aðild að innri markaði
Evrópusambandsins, með EES-
samningnum, var farsælt stefnumið
nýrrar ríkisstjórnar árið 1991. Þeg-
ar til þessa er litið þarf engan að
undra að Sjálfstæðisflokkurinn njóti
eins mikils trausts og raun ber
vitni. Lífskjör hafa batnað og festa
ríkt í landstjórninni.
Stefnan ber árangur
Árangur síðastliðinna ára hefur
að mörgu leyti verið einstakur, t.d.
hefur aldrei á lýðveldistímanum
borið að garði jafnlangt samfellt
hagvaxtarskeið. Það kann því að
vera freistandi fyrir forystumenn
Sjálfstæðisflokksins að einbeita sér
að því að varðveita
árangurinn í stað
þess að taka ný og
djörf skref. Nú ríður
hins vegar einmitt á,
að sóknin haldi
áfram. Stefnumótun
ríkisstjórna Davíðs
Oddssonar og sú hug-
myndafræði sem hún
er byggð á hefur skil-
að almenningi betri
lífskjörum og frjáls-
legra samfélagi en
hér var til staðar áð-
ur. Árangur síðustu
ára sýnir svart á
hvítu hvaða áherslur
ber að leggja til þess
að gera enn betur.
Á fyrirhuguðu málefnaþingi
munu ungir sjálfstæðismenn setja
fram eins konar aðgerðaáætlun fyr-
ir næstu ár. Hugmyndir um aðgerð-
ir til þess að tryggja aukið frelsi
einstaklingsins og minni umsvif
hins opinbera verða settar fram.
Starfað verður í málefnahópum sem
fjalla meðal annars um frelsið og
lögin, atvinnulíf og einkaframtak,
nýjar leiðir í ríkisrekstri, niður-
skurð opinberra útgjalda og Ísland
og umheiminn. Ungir sjálfstæðis-
menn telja mikið verk fyrir hönd-
um, en eins og fyrr verður upp-
skeran góð ef gengið er rösklega til
verks. Sjálfstæðisstefnan, stefna
einstaklingsfrelsis og einkafram-
taks, ber árangur.
Ingvi Hrafn
Óskarsson
SUS
Stefna einstaklings-
frelsis og einkafram-
taks, segir Ingvi
Hrafn Óskarsson,
ber árangur.
Höfundur er formaður Sambands
ungra sjálfstæðismanna.
Næstu skref
AÐ undanförnu hafa
fjölmiðlar fjallað tölu-
vert um nám og nám-
skeið á viðskiptasviði
sem aðrir skólar en Há-
skóli Íslands bjóða upp
á. Þó að sjálfsagt sé að
vekja athygli á því námi
má ekki gleymast að
viðskiptadeild Háskóla
Íslands hefur með góð-
um árangri séð atvinnu-
lífinu fyrir viðskipta-
menntuðu fólki í rúm 60
ár.
Viðskipta- og hag-
fræðideild HÍ er
stærsta deild skólans
með rúmlega 1.300
nemendur og allir sem hafa stúd-
entspróf fá inngöngu á fyrsta ár og
tryggir skólinn því öðrum skólum
fremur jafnrétti til náms á þessu
sviði. En námið krefst mikillar
vinnu, tíma og sjálfsaga þannig að
margir heltast úr lestinni og innan
við 50% þeirra sem innritast ljúka
námi. Viðskiptafræðimenntun frá
Háskólanum er því góð trygging fyr-
ir því að vinnuveitendur fái vel hæft
fólk til starfa.
Til eru þeir sem hafa efasemdir
um að vinnumarkaðurinn hafi þörf
fyrir alla þá viðskiptafræðinga sem
útskrifast árlega. Í þessu sambandi
er rétt að vekja athygli á að auk hins
hefðbundna „cand oecon“ náms sem
deildin hefur boðið upp á í áratugi
eru nú einnig í boði tólf mismunandi
námsleiðir innan deildarinnar sem
veita víðtækt val og stóraukna sér-
hæfingu. Deildin býð-
ur auk þess upp á dip-
lóma nám, framhalds-
nám, MBA-nám og
doktorsnám.
Í viðskiptadeild HÍ
er lagður metnaður í
að skapa og miðla sem
bestri þekkingu í þeim
greinum sem nauðsyn-
legar eru fyrir þróun-
arstarf og bættan ár-
angur einstaklinga,
fyrirtækja og stofnana
í íslensku viðskipta- og
atvinnulífi. Flestir
nýju skólanna sem
bjóða upp á viðskipta-
tengt nám leggja
áherslu á „hagnýtt viðskiptanám“
sem þeir kalla svo. Til lengri tíma lit-
ið er varasamt ef menntastofnanir á
háskólastigi vanrækja grunnrann-
sóknir, nám úr slíkum skólum verður
seint samkeppnisfært við hefðbund-
ið háskólanám á vinnumarkaði. Á
vegum viðskipta- og hagfræðideildar
eru starfræktar tvær stofnanir sem
eru vettvangur fyrir rannsóknir á
sviði viðskipta- og hagfræði og nem-
endur deildarinnar fá þannig tæki-
færi til að vinna að rannsóknum og
þjónustuverkefnum undir leiðsögn
færustu umsjónarmanna.
Samkeppni eða samstarf?
Þeir sem nema við viðskiptadeild
Háskóla Íslands gera sér öðrum bet-
ur grein fyrir hversu mikilvægt að-
hald felst í samkeppni og í því ber að
fagna þeirri athygli sem hinir nýju
skólar hafa fengið. Hinu má þó ekki
gleyma að viðskiptadeild HÍ hefur í
áratugi búið við samkeppni frá bestu
viðskiptaháskólum heims um hylli
nýstúdenta. Hinir erlendu háskólar
hafa þó ekki einungis verið keppi-
nautar um hylli nemenda heldur hef-
ur í gegnum árin þróast gott sam-
starf við fjölda af þessum skólum.
Nemendum býðst nú að stunda
skiptinám við marga erlenda háskóla
fyrir tilstuðlan Háskólans. Á næstu
árum mun enn aukast að nemendur
með próf frá viðskiptadeild HÍ hafi
stundað hluta af náminu við erlenda
háskóla. Viðskiptafræðipróf frá Há-
skóla Íslands býður því sem fyrr ís-
lensku atvinnulífi tryggingu fyrir
góðri og hagnýtri þekkingu auk
þeirrar víðsýni sem leiðir af sam-
starfi skóla og nemenda við erlenda
skóla.
Viðskiptanám
við Háskóla Íslands
Nanna Margrét
Gunnlaugsdóttir
Höfundur er formaður Mágusar,
félags viðskiptafræðinema við HÍ.
HÍ
Viðskiptadeild HÍ, segir
Nanna M. Gunnlaugs-
dóttir, hefur í áratugi
búið við samkeppni
frá bestu viðskipta-
háskólum heims um
hylli nýstúdenta.
ÞRIÐJUNGUR af
þeim lögum, sem Evr-
ópuþingið á í orði
kveðnu að samþykkja, er
í raun afgreiddur á lok-
uðum fundum embættis-
manna og fáeinna þing-
manna. Stórpólitísk mál
eru í auknum mæli af-
greidd án þess að al-
mennir þingmenn komi
nærri og gengur það í
berhögg við stjórnskip-
an ESB.
Nýlegt dæmi er að
spænskir embættis-
menn og einn þingmaður
í samgöngunefnd Evr-
ópuþingsins ákváðu reglur um há-
vaðamörk á flugvöllum. Víða í Evr-
ópu eru hávaðamörkin pólitískt
hitamál.
Í danska dagblaðinu Politiken 9.
september er bent á að danskir
stjórnmálamenn voru ekki spurðir
um afstöðu sína til reglnanna fyrr en
búið var að ákveða þær. Í frétt Poli-
tiken er greint frá vaxandi óánægju
danskra stjórnmálamanna með lýð-
ræðishallann í Evrópusambandinu.
Fjölþjóðalýðræði virkar ekki
Amsterdamsáttmálinn frá 1997
átti að tryggja aukið vægi Evrópu-
þingsins í valdakerfi Evrópusam-
bandsins. Tilgangurinn var að mæta
vaxandi gagnrýni á svokallaðan lýð-
ræðishalla í ESB þar sem embætt-
ismenn taka ákvarðanir án þess að
lýðræðislega kjörnir fulltrúar komi
nærri.
Reyndin hefur orðið önnur. Evr-
ópulýðræðið er þungt í vöfum og í
nafni skilvirkni er farið í kringum
lögin.
Fyrir utan skort á lýðræðislegum
vinnubrögðum gera danskir þing-
menn alvarlegar athugasemdir við
það að ákvarðanir um þingmál á
Evrópuþinginu eru teknar á óform-
legum fundum sem þýðir að engar
stjórnskipulegar reglur gilda um
hverjir séu hafðir með í ráðum.
Þingmenn Evrópuþingsins eru á
sjöunda hundrað og lítil von til að
þeir geti unnið sem ein starfhæf
heild með sambærileg tengsl við
kjósendur og þingmenn þjóðríkja
hafa. Til skamms tíma var Evrópu-
þingið meira upp á punt fremur en
valdastofnun. Viðleitni í þá átt að
auka áhrif þingsins leiðir í ljós mein-
baugina á Evrópusamstarfinu.
Tvenndin lýðræði og þingræði
hefur þroskast með þjóðum og þjóð-
ríkjum. Tilburðir til að yfirfæra
tvenndina á yfirþjóðlegar stofnanir
hljóta að mistakast af þeirri ástæðu
að samkenndin, sem bindur trúnað
þjóða við helstu valdastofnanir sínar,
verður ekki flutt á yfirþjóðlegt kerfi.
Í hversdagslegu
samhengi: Íslenskur
þingmaður heilalaus
og siðblindur væri
betri en vænn Spán-
verji í augum þorra
íslenskra kjósenda.
Við finnum til sam-
kenndar með því sem
við þekkjum og bind-
um trúnað við nær-
umhverfi okkar.
Nálægðarregla
tekin úr sambandi
Í forðabúri Evr-
ópusambandsins er til
hugtak sem á ís-
lensku heitir nálægðarreglan. Hún
kveður á um að stjórnvaldsákvarð-
anir skuli ekki teknar á hærra
stjórnsýslustigi en nauðsyn krefur.
Málefni sem sveitarstjórnir ráða við
eiga ekki að flytjast á efra stjórn-
sýslustig og málefni sem ríkisstjórn-
ir geta ráðið fram úr eiga heima þar
en ekki hjá yfirþjóðlegum stofnun-
um.
Markmið reglunnar er að ákvarð-
anir verði teknar í eins mikilli ná-
lægð við borgarana og mögulegt er.
Illu heilli hefur reglan aldrei náð
fótfestu í Evrópusambandinu. Evr-
ópudómstóllinn úrskurðaði árið 1995
að nálægðarreglan væri ekki frum-
regla í Evrópurétti og gæti því ekki
verið mælikvarði á stjórnvalds-
ákvarðanir.
Valddreifingin, sem nálægðar-
reglan mælir fyrir um, þjónar ekki
þeirri stefnu sem orðið hefur ofaná í
Evrópusambandinu að auka vægi yf-
irþjóðlegra stofnana.
Í fyrirsjáanlegri framtíð mun Evr-
ópusambandið auka miðstýringuna
jafnframt því sem völd stórþjóða
munu aukast á kostnað smáþjóða. Í
því ljósi er glapræði fyrir Íslendinga
að svo mikið sem íhuga inngöngu.
Páll Vilhjálmsson
ESB
Í fyrirsjáanlegri
framtíð, segir Páll
Vilhjálmsson, mun
Evrópusambandið auka
miðstýringuna jafn-
framt því sem völd stór-
þjóða munu aukast á
kostnað smáþjóða.
Lýðræðis-
hallinn í ESB
Höfundur er blaðamaður og félagi í
Heimssýn – hreyfingu sjálfstæð-
issinna í Evrópumálum.
MEGINMARKMIÐ
með sölu ríkisfyrir-
tækja er ekki að afla
ríkinu tekna. Megin-
markmiðið er að breyta
aðstæðum í íslensku
samfélagi; draga úr
umsvifum ríkisvalds-
ins, minnka vald
stjórnmálamanna og
stuðla að aukinni sam-
keppni. Einkavæðing
síðustu ellefu ára hefur
gengið út frá því og
stuðlað að aukinni hag-
sæld fyrir Íslendinga.
Steingrímur Ari
Arason hefur nú sagt
sig úr einkavæðingar-
nefnd. Gagnrýnir hann vinnubrögð
nefndarinnar og telur að nefndin hafi
sniðgengið tilboð í Landsbanka Ís-
lands sem voru ríkissjóði hagstæð-
ari.
Geir H. Haarde, fjármálaráð-
herra, segir að ákvörðun um að hefja
viðræður við einn aðila
frekar en annan, um
sölu Landsbankans,
byggist á fleiri þáttum
en verðhugmyndum.
Það sé pólitísk ákvörð-
un ráðherranefndar
um einkavæðingu,
byggð á athugunum og
gögnum frá erlendum
ráðgjöfum.
Vera má að einhver
tilboð hafi í fyrstu
hljóðað hagstæðari fyr-
ir ríkissjóð. En horfa
verður á markmiðið: að
koma íslenska banka-
kerfinu úr klóm stjórn-
málamanna. Því skiptir
líka máli, og ekki minna máli, hve
stóran hlut aðilar eru tilbúnir að
kaupa. Svo koma þættir eins og fjár-
mögnun kaupanna, framtíðarsýn,
reynsla og efnahagsleg áhrif. Þetta
eru þættir sem ráðherrar horfðu til.
Eftir standa þung orð Steingríms
Ara Arasonar. Réttast væri fyrir
hann að stíga fram og útskýra fyrir
okkur hvað felist í þessum ásökunum
um ófagleg vinnubrögð einkavæð-
ingarnefndar. Þangað til heldur
hann sölu ríkisbankanna í heljar-
greipum, þrátt fyrir að ekkert bendi
til annars en að unnið hafi verið í
samræmi við markmið einkavæðing-
ar.
Markmið einkavæðingar
Björgvin
Guðmundsson
Einkavæðing
Réttast væri fyrir Stein-
grím Ara, segir Björg-
vin Guðmundsson, að
stíga fram og útskýra
fyrir okkur hvað felist í
þessum ásökunum.
Höfundur er heimdellingur.