Morgunblaðið - 12.10.2002, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 LAUGARDAGUR 12. OKTÓBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
FYRSTU starfsdagar Alþingis gefa
fyrirheit um líflegan kosningavetur.
Alþingi var sett 1. október sl. og er
óhætt að segja að engin lognmolla
hafi ríkt á þingi síðan þá. Umræður
utan dagskrár hafa verið nánast
daglegt brauð og upphlaup þing-
manna í upphafi þingfunda sömu-
leiðis. Umræður um einstök þingmál
hafa verið óvenju líflegar með til-
heyrandi framíköllum og frétt-
næmum athugasemdum og þing-
skjölum – frumvörpum,
þingsályktunartillögum og fyr-
irspurnum – er dreift á Alþingi sem
aldrei fyrr. Engum ætti að dyljast að
framundan eru prófkjör stjórn-
málaflokkanna og næsta vor alþing-
iskosningar að nýju. Þingmenn nota
með öðrum orðum hvert tækifæri til
að vekja athygli á sér og sínum mál-
stað og á meðan fitna fréttamenn-
irnir á fjósbitanum, eins og einn
þingmaður orðaði það við undirrit-
aða í vikunni.
Ekki er hægt að fullyrða á þessari
stundu um hvað verður kosið í kom-
andi kosningum. Það á tíminn og
þróun umræðunnar eftir að leiða í
ljós. Umræður um stefnuræðu for-
sætisráðherra, Davíðs Oddssonar, á
öðrum þingfundi vetrarins, gáfu þó
til kynna hvaða málefni þingflokk-
arnir hyggjast draga fram í barátt-
unni framundan. Til dæmis er víst að
Sjálfstæðisflokkurinn og vafalaust
Framsóknarflokkurinn líka mun
leggja áherslu á batnandi stöðu
efnahagsmála, frá því sem var á síð-
asta ári. Sennilegt er að Framsókn-
arflokkurinn muni auk þess gera
Evrópumálin að umtalsefni og það
sama á líklega við um Samfylk-
inguna. Hún mun einnig draga fram
velferðarmálin – kjör aldraðra og ör-
yrkja og heilbrigðismálin, og
Vinstrihreyfingin – grænt framboð
mun auk velferðarmála leggja
áherslu á óánægju sína með einka-
væðingarferli ríkisstjórnarinnar og
einkavæðinguna yfirleitt. Þá mun
Frjálslyndi flokkurinn eins og áður
minna duglega á sjávarútvegsmálin
en að auki leggja áherslu á velferð-
armálin, eins og hinir stjórnarand-
stöðuþingflokkarnir tveir.
Á kosningavetri verður líka fróð-
legt að fylgjast með átökum milli
flokkanna sjálfra, þ.e. með tilliti til
hugsanlegs stjórnarsamstarfs. Til
dæmis hvort og þá hvernig þeir
muni biðla hver til annars. Engir
vonbiðlar hafa reyndar sést enn sem
komið er en hins vegar hafa ein-
stakir flokkar verið duglegir að
skjóta í ýmsar áttir. Til dæmis Sam-
fylkingin. Formaður hennar, Össur
Skarphéðinsson, sagði t.d. á fyrsta
flokksstjórnarfundi hennar fyrir
bráðum tveimur árum að Sjálfstæð-
isflokkurinn væri höfuðandstæð-
ingur Samfylkingarinnar. Auk-
inheldur gagnrýndi Össur
framgöngu framsóknarmanna í heil-
brigðismálum harðlega á flokks-
stjórnarfundi í september sl. Það
sama gerði Margrét Frímanns-
dóttir, varaformaður Samfylking-
arinnar, í utandagskrárumræðu á
Alþingi í vikunni.
Stjórnmálaskýrendum, mörgum
hverjum, hefur reyndar komið á
óvart þessi árás Samfylkingarinnar
á Framsóknarflokkinn, þar sem
sennilegt þætti að þeir flokkar gætu
náð saman í Evrópumálum að kosn-
ingum loknum. Líklegt er þó að
þessar árásir sýni að Samfylkingin
muni hvergi gefa eftir og engum
hlífa í stjórnarandstöðunni í vetur
frekar en Frjálslyndir eða Vinstri
grænir. Hvað gerist að kosningum
loknum er svo annað mál. Þá verður
allt gleymt og grafið enda auðvelt að
gleyma í pólitík.
Árásir Vinstri grænna munu þó
ekki koma eins mikið á óvart og
árásir Samfylkingarinnar, a.m.k.
ekki ef marka má orð Guðna Ágústs-
sonar landbúnaðarráðherra í um-
ræðum um stefnuræðu forsætisráð-
herra í síðustu viku. Þar sagði hann
að Vinstri grænir væru staðfastir.
„Við vitum hvar við höfum þá. Þeir
eru alltaf á móti. Ég man þó eftir því
að það gerðist á síðasta þingi að þeir
studdu eitt frumvarp. Það var girð-
ingarfrumvarpið sem ég flutti, enda
alræmdir þvergirðingar.“ Svo mörg
voru þau orð!

  



Fréttamenn fitna á fjósbitanum
EFTIR ÖRNU SCHRAM
ÞINGFRÉTTAMANN
arna@mbl.is
NÍU þingmenn Sjálfstæðisflokks-
ins vilja að Alþingi álykti að fela
heilbrigðisráðherra að standa fyrir
faraldsfræðilegri rannsókn á
mögulegum áhrifum háspennulínu,
spennistöðva og fjarskiptamastra á
mannslíkamann, sérstaklega með
tilliti til nýgengis krabbameins.
Tillaga þessa efnis hefur verið lögð
fram á Alþingi. Fyrsti flutnings-
maður hennar er Drífa Hjartar-
dóttir, þingmaður Sjálfstæðis-
flokksins á Suðurlandi.
Í greinargerð tillögunnar segir
m.a. að í erlendum rannsóknum
séu leiddar æ meiri líkur að því að
rafsegulsvið hvers konar geti haft
alvarleg áhrif á heilsu og líðan
fólks og jafnvel valdið krabba-
meini. „Opinber bresk stofnun hef-
ur viðurkennt opinberlega að
tengsl geti verið milli krabbamein-
stilfella og háspennulína,“ segir í
greinargerðinni. Þar er jafnframt
greint frá breskum og kanadískum
rannsóknum sem hafa sýnt að börn
sem búa við há gildi rafsegulsviðs
eigi frekar á hættu að fá hvítblæði
en börn sem ekki búa við slík skil-
yrði. „Því er tímabært að hér á
landi verði framkvæmd faralds-
fræðileg rannsókn á áhrifum há-
spennulína […] á mannslíkamann.“
Sambærileg tillaga var lögð
fram af Drífu og fleiri þingmönn-
um á síðustu tveimur löggjafar-
þingum en komust þá ekki á dag-
skrá.
Rannsókn á
áhrifum fjar-
skiptamastra
JÓHANNA Sigurðardóttir, þing-
maður Samfylkingarinnar, vill að
Alþingi samþykki ályktun þar
sem dómsmálaráðherra verði falið
að skipa nefnd sérfræðinga sem
hafi það verkefni að kanna og gera
tillögur um bætta stöðu þolenda
kynferðisbrota, einkum barna og
unglinga.
Hefur Jóhanna lagt fram tillögu
þessa efnis á Alþingi. Meðflutn-
ingsmenn hennar eru Guðrún Ög-
mundsdóttir og Einar Már Sig-
urðarson, þingmenn Samfylking-
arinnar.
„Verkefni nefndarinnar verði
að gera ítarlega úttekt á stöðu þol-
enda kynferðisbrota og ferli
kærumála í réttar- og dómskerf-
inu,“ segir m.a. í tillögugreininni.
Þá er lagt til að nefndin skuli jafn-
framt kanna hvaða fyrirbyggjandi
aðgerðum hægt sé að beita, m.a.
gagnvart gerendum, til að koma í
veg fyrir kynferðislega áreitni og
ofbeldi.
Staða þolenda
kynferðisbrota
verði bætt
GERA má ráð fyrir harðri stjórn-
málabaráttu á Alþingi í vetur enda
prófkjör á næsta leiti og kosningar
næsta vor. Þingið verður í styttra
lagi; því verður frestað um miðjan
mars nk. Kosningar verða 10. maí.
Morgunblaðið/Þorkell
Hörð bar-
átta í vetur
SEX þingmenn Sjálfstæðisflokksins
hafa lagt fram á Alþingi tillögu til
þingsályktunar um þjónustugjöld á
fjölsóttum náttúruverndarstöðum.
Með tillögunni er lagt til að Alþingi
álykti að fela umhverfisráðherra að
undirbúa og ákveða fyrirkomulag
innheimtu sérstaks þjónustugjalds á
fjölsóttum náttúruverndarsvæðum
sem stæði undir uppbyggingu og
þjónustu á slíkum svæðum. Fyrsti
flutningsmaður tillögunnar er Ásta
Möller.
Í greinargerð tillögunnar segir
m.a. að á undanförnum árum hafi
orðið mikil vakning meðal Íslend-
inga að ferðast um eigið land. Jafn-
framt hafi erlendum ferðamönnum
fjölgað verulega á síðustu árum. „Ár-
ið 1990 komu um 142 þúsund erlend-
ir ferðamenn til landsins, en tíu ár-
um síðar voru þeir orðnir 303 þúsund
talsins, hafði fjölgað um 113% á 10
ára tímabili. Fjölgunin milli áranna
1999 og 2000 ein og sér var tæp 16%,
fór úr 262 þúsund ferðamönnum í
303 þúsund,“ segir í greinargerðinni.
Þá segir að spáð sé frekari fjölgun
erlendra ferðamanna í framtíðinni
og að gert sé ráð fyrir því að þeir
verði um hálf milljón árið 2020.
Í lok tillögunnar segir: „Með hlið-
sjón af auknum fjölda ferðamanna
sem kjósa að ferðast um Ísland, þörf
á auknu fjármagni til að standa undir
uppbyggingu aðstöðu til móttöku
þeirra á vinsælum ferðamannastöð-
um og um leið nauðsyn þess að
vernda íslenska náttúru og koma í
veg fyrir landspjöll vegna aukins
ágangs er þessi þingsályktunartil-
laga lögð fram.“
Þjónustugjald verði inn-
heimt á ferðamannastöðum
Réttarstaða
samkyn-
hneigðra
verði könnuð
TÍU þingmenn úr öllum þingflokk-
um á Alþingi standa að baki tillögu
til þingsályktunar um að ríkisstjórn-
inni verði falið að skipa nefnd til þess
að gera úttekt á réttarstöðu samkyn-
heigðs fólks á Íslandi. Guðrún Ög-
mundsdóttir, þingmaður Samfylk-
ingarinnar, er fyrsti flutningsmaður
tillögunnar.
„Skal nefndin jafnframt gera til-
lögur um úrbætur og nauðsynlegar
aðgerðir til þess að jafna stöðu sam-
kynhneigðra og gagnkynhneigðra í
samfélaginu,“ segir í tillögugrein-
inni.
Lóð verði lagt
á vogarskálarnar
Í greinargerð með tillögunni segir
að hér á landi hafi verið stigin mjög
mikilvæg skref í þá átt að jafna stöðu
samkynhneigðra og gagnkyn-
hneigðra í samfélaginu. „Enn vantar
þó nokkuð upp á að fullt jafnræði sé
til staðar á þessu sviði og er afar
brýnt að bæta þar úr. Koma hér
fyrst og fremst til álita tvö atriði, í
fyrsta lagi réttur samkynhneigðra til
að eignast og ala upp börn og í öðru
lagi réttarstaða samkynheigðra í
sambúð.“
Í lokin segir að með skipun þeirrar
nefndar sem tillagan feli í sér sé ver-
ið að leggja lóð á vogarskálarnar til
að skoða stöðu samkynhneigðra í
samfélaginu og koma með tillögur til
úrbóta.
GUÐJÓN A. Kristjánsson, þingmað-
ur Frjálslynda flokksins, hefur lagt
fram á Alþingi frumvarp til laga sem
miðar að því að skilja að ríkið og
hina evangelisk-lútersku kirkju.
Lagt er til í frumvarpinu að allar
kirkjudeildir og trúarsöfnuðir skuli
njóta jafnréttis að lögum. Enn-
fremur að fullum aðskilnaði ríkis og
hinnar evangelisk-lútersku kirkju
skuli náð innan fimm ára frá gild-
istöku laganna. „Með fullum aðskiln-
aði er átt við lagalegan, stjórn-
unarlegan og fjárhagslegan
aðskilnað,“ segir í frumvarpinu.
Í greinargerð frumvarpsins segir
að verði frumvarpið samþykkt á Al-
þingi skuli leggja það fyrir forseta
Íslands til staðfestingar eins og
venja er en síðan skuli leggja það
undir atkvæði allra kosningabærra
manna í landinu.
Í greinargerðinni eru nefnd ýmis
rök fyrir aðskilnaði ríkis og kirkju.
Þar segir m.a. að íslenskir söfnuðir,
sem standi utan þjóðkirkjunnar, séu
margir og að þeim hafi fjölgað ört á
undanförum árum. Slíkir söfnuðir
njóti ekki aðstoðar ríkisvaldsins með
sama hætti og þjóðkirkjan. „Með nú-
verandi skipan mála má segja að
öðrum trúarhópum en þjóðkirkjunni
sé sýnt óréttlæti sem ekki samrýmist
eiginlegu trúfrelsi,“ segir m.a.
Meðflutningsmenn frumvarpsins
eru Árni Steinar Jóhannsson, þing-
maður Vinstrihreyfingarinnar
–græns framboðs, og Sverrir Her-
mannsson, formaður Frjálslynda
flokksins.
Frumvarp um
aðskilnað ríkis
og kirkju