Morgunblaðið - 05.12.2002, Blaðsíða 18

ERLENT
18 FIMMTUDAGUR 5. DESEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
FERÐAMENN í bænum Lyndhurst
í Ástralíu horfa á almyrkva á sólu í
gær. Stóð almyrkvinn í 26 sek-
úndur. Hann sást einnig í fimm
löndum í sunnanverðri Afríku áður
en hann barst yfir Indlandshafið og
til Ástralíu og fylgdust tugir þús-
unda áhugasamra með honum, en
fólk af mörgum ættbálkum í Afríku
forðaðist þó að sjá myrkvann því að
guð þeirra bannar þeim að horfa.
En fólkið af vanda-ættbálknum
fagnaði sólmyrkvanum þótt það
mætti ekki horfa á hann. „Hann
merkir að guð okkar á leið um og
við hneigjum höfuð okkar til að
sýna virðingu okkar,“ sagði Mar-
garet Makuya, sem tilheyrir ætt-
bálknum. „Við erum mjög ham-
ingjusöm vegna þess að guð okkar
kom að heimsækja okkur og nú
höldum við mikla veislu.“
Reuters
Almyrkvi
SÁDI-Arabar hafa hafið upplýsinga-
herferð í Bandaríkjunum til að verj-
ast ásökunum um að þeir hafi ekki
gert nægar ráðstafanir til að hindra
að hryðjuverkasamtökum bærust
peningar frá sádi-arabískum góð-
gerðarstofnunum.
Colin Powell, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, sagði að svo virtist
sem Sádi-Arabar hefðu gert „mjög
heiðarlega tilraun“ til að herða bar-
áttuna gegn hryðjuverkastarfsemi.
Tveir atkvæðamiklir þingmenn í
Bandaríkjunum sögðu hins vegar að
full ástæða væri til þess að stjórn
landsins rannsakaði hvort konungs-
fjölskyldan og góðgerðarstofnanir
hennar í Sádi-Arabíu hefðu styrkt
hryðjuverkasamtökin fjárhagslega.
Bankareikningar frystir
Sádi-Arabar hófu herferðina á
blaðamannafundi í sendiráði Sádi-Ar-
abíu í Washington í fyrradag. Lögð
var fram yfirlýsing þar sem tíundað
var hvað stjórnvöld í Sádi-Arabíu
hafa gert í baráttunni gegn hryðju-
verkastarfsemi. Þau voru meðal ann-
ars sögð hafa fryst 33 bankareikn-
inga með andvirði alls 500 milljóna
króna og aðstoðað við að leysa upp að
minnsta kosti þrjá hryðjuverkahópa
al-Qaeda-samtakanna. Yfir 2.000
manns hefðu verið yfirheyrðir vegna
gruns um að þeir tengdust hryðju-
verkasamtökum og yfir hundrað
hefðu verið handteknir. Þá hefðu
sádi-arabísk yfirvöld skipað sérstaka
nefnd til að hafa eftirlit með fjár-
styrkjum góðgerðarstofnana.
Adel al-Jubeir, ráðgjafi Abdullah
krónprins Sádi-Arabíu í utanríkis-
málum, var á blaðamannafundinum
og kvartaði yfir því að landið hefði
sætt svo miklu ámæli í Bandaríkjun-
um að það jaðraði við hatur. „Land
okkar hefur verið fordæmt sem mið-
stöð hins illa, gróðrarstía hryðju-
verkastarfsemi, og trú okkar hefur
verið rökkuð niður.“
Colin Powell fagnaði yfirlýsingu
Sádi-Araba eftir blaðamannafundinn.
„Svo virðist sem þetta sé mjög heið-
arleg tilraun, ekki aðeins til að bregð-
ast við áhyggjum okkar, heldur til að
leysa raunveruleg vandamál Sádi-
Araba heima fyrir í þessum efnum,“
sagði utanríkisráðherrann. Hann við-
urkenndi þó að Bandaríkjastjórn
teldi að Sádi-Arabar hefðu ekki gert
nóg. „Við höfum alltaf gert okkur
grein fyrir því að þeir hafa brugðist
við beiðnum okkar og áhyggjum með
ýmsum hætti. Gætu þeir gert meira?
Já, það hef ég alltaf sagt og við höfum
beðið þá að gera meira. Nú hafa þeir
svarað á nokkuð hreinskilinn hátt að
því er virðist.“
Spurningum
enn ósvarað
Demókratinn Bob Graham, for-
maður leyniþjónustunefndar öld-
ungadeildar Bandaríkjaþings, og
repúblikaninn Richard Shelby, sem á
einnig sæti í nefndinni, sögðu hins
vegar að enn væri mörgum spurning-
um ósvarað um meint fjárhagsleg
tengsl konungsfjölskyldunnar í Sádi-
Arabíu við hryðjuverkasamtökin.
Þeir skírskotuðu báðir til þess að
bandaríska alríkislögreglan hefur
hafið rannsókn á því hvort tveir af
flugræningjunum nítján, sem frömdu
hryðjuverkin í Bandaríkjunum 11.
september í fyrra, hefðu fengið pen-
inga frá sádi-arabískri prinsessu og
sendiherrafrú í Washington. Sádi-ar-
abískir embættismenn segja að
prinsessan hafi gefið peningana til að
styrkja sádi-arabíska konu, sem
gekkst undir dýra læknismeðferð, og
ekki vitað að þeir hafi komist í hendur
hryðjuverkamanna.
Sádar kynna herferð
gegn hryðjuverkum
Blendin viðbrögð
í Bandaríkjunum
við yfirlýsingu
Sádi-Araba
Washington. AP, Newsday, AFP.
LENGI hefur menn grunað að
sannir skoskir karlar veldu að
vera berrassaðir innan undir
skotapilsunum, sem þeir svo
gjarnan klæðast til hátíða-
brigða. Og ný skoðanakönnun
framleiðenda Famous Grouse-
viskýtegundarinnar kunnu
bendir til að þetta sé í meginat-
riðum rétt; a.m.k. sögðu 69%
þeirra sem tóku þátt í könnun-
inni að þetta ætti við um sig.
Fram kom í könnuninni að
14% aðspurðra ganga í boxara-
stuttbuxum undir skotapilsinu
og 10% íklæðast nærbuxum.
7% sögðust klæðast einhverju
„öðru“; einn viðurkenndi t.a.m.
að hann væri jafnan í Batman-
g-streng.
Alex Fitch, talsmaður Fam-
ous Grouse, sagði það metnað-
armál fyrir skoska karla að
halda í heiðri gamlar hefðir. „Í
gegnum tíðina hafa menn verið
berir undir pilsinu,“ sagði hún,
„og margir sem ég þekki
myndu frekar deyja en vera í
einhverjum nærklæðum.“
69% ekki
í nær-
klæðum
Perth. AFP.
SJÁLFSTÆÐISSINNAR á Græn-
landi unnu sigur í þingkosningunum á
þriðjudag og er gert ráð fyrir að nýr
leiðtogi Siumut-flokks jafnaðar-
manna, Hans Enoksen, hefji stjórn-
armyndunarviðræður. Stjórnarflokk-
urinn Siumut og hægriflokkurinn
Atassut, sem einnig á aðild að stjórn-
inni, töpuðu báðir talsverðu fylgi en
helsti flokkur sjálfstæðissinna, Inuit
Ataqatigiit (IA), bætti stöðu sína.
Enoksen fékk mun fleiri persónu-
leg atkvæði í kjöri um leiðtogaemb-
ætti í Siumut en Jonathan Motzfeldt,
núverandi forsætisráðherra heima-
stjórnarinnar. Ágreiningur milli
þeirra um forystuhlutverkið hefur
valdið hörðum deilum í Siumut að
undanförnu.
Um 39 þúsund manns voru á kjör-
skrá og var kjörsókn 75%. Siumut,
sem hefur verið við völd frá upphafi
heimastjórnar árið 1979, fékk 29,3%
atkvæða og tíu þingsæti, missti tæp
sex prósent og tapaði einu sæti á
þingi en þar situr alls 31 fulltrúi. IA
hlaut 25,8% og átta sæti, bætti við sig
3,8%. Atassut fékk nú 20,8%, missti
um fjögur prósent og fékk fimm sæti.
Lýðræðisflokkurinn er nýr í græn-
lenskum stjórnmálum og fékk hann
um 16% fylgi og fimm sæti. Leiðtogi
flokksins, Per Berthelsen, lagði
áherslu á að húsnæðisvandi lands-
manna yrði leystur og innviðir sam-
félagsins treystir áður en keppt yrði
að fullu sjálfstæði. Danir leggja nú
Grænlendingum árlega til um 40
milljarða ísl. kr. að sögn Berlingske
Tidende, fé sem dugar til að greiða
um tvo þriðju allra opinberra út-
gjalda, afgangurinn kemur frá sjávar-
útveginum. Talsmenn helstu flokka í
Danmörku sögðu í gær að ekki yrði
reynt að hindra Grænlendinga í að
öðlast sjálfstæði ef þeir færu fram á
það.Vinstriflokkurinn IA vill að efnt
verði til þjóðaratkvæðagreiðslu árið
2005 um fullt sjálfstæði.
Um 56 þúsund manns búa á Græn-
landi, þar af eru um 11 þúsund Danir.
Grænlendingar eru sammála um að
vilja aukið forræði í öryggis- og utan-
ríkismálum. Bandaríkjamenn reka
herstöð í Thule á Grænlandi og er tal-
ið að hún geti orðið mikilvægur þáttur
í áætlunum vestra um að koma upp
eldflaugavarnakerfi.
Grænlenskir
sjálfstæðis-
sinnar unnu á
Nuuk, Kaupmannahöfn. AFP, AP.
BRESKA flugfélagið British Air-
ways greindi frá því í gær að verið
væri að athuga hvers vegna hluti af
hliðarstýrinu á Concorde-
farþegaþotu datt af á flugi fyrir
viku. 105 voru um borð, engan sak-
aði og vélin lenti heilu og höldnu.
„Flugið gekk áfallalaust og lent
var heilu og höldnu á John F. Kenn-
edy-flugvelli,“ sagði fulltrúi flug-
félagsins. Vélin var á leið frá Lond-
on. Þegar stýrishlutinn datt af urðu
flugmennirnir varir við titring sem
hélt áfram þar til í lendingu.
„Hlutinn sem datt af hefur engin
áhrif á öryggi vélarinnar þar eð
hún getur flogið án þess að notast
sé við neðri hluta stýrisflatar stéls-
ins,“ sagði fulltrúi British Airways.
Vélinni var flogið tómri aftur til
London um helgina þar sem hún er
nú til skoðunar og viðgerðar.
Jock Lowe, flugmaður sem hefur
25 ára reynslu af flugi á Concorde,
tjáði breska ríkisútvarpinu, BBC,
að þotan geti auðveldlega flogið
með aðeins einn af fjórum hlutum
hliðarstýrisins, og að allra fjögurra
sé ekki þörf undir eðlilegum kring-
umstæðum.
„Þeir eru einungis notaðir til að
stýra í flugtaki, eða ef vélarbilun
verður eða hliðarvindur er, þannig
að í flestum flugferðum er þeirra
alls ekki þörf,“ sagði Lowe.
Breskir fjölmiðlar sögðu þetta
fjórða flugatvikið sem Concorde-
þotur lentu í á undanförnum einum
og hálfum mánuði. Einungis British
Airways og franska félagið Air
France reka þessar hljóðfráu far-
þegaþotur.
AP
Hluti stýris datt
af Concorde
London. AFP.