Morgunblaðið - 05.12.2002, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 FIMMTUDAGUR 5. DESEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Kvöldvaka Kvennasögusafnsins
Að safna og
varðveita sögu
Kvennasögusafn Ís-lands, til húsa íÞjóðarbókhlöð-
unni, gengst fyrir nokk-
urs konar kvöldvöku í
kvöld til minningar um
stofnanda safnsins, Önnu
Sigurðardóttur, en 5. des-
ember er afmælisdagur
hennar. Annað kvöld er
ennfremur kynning á
nokkrum kvenrithöfund-
um á vegum Kvennasögu-
safnsins sem er liður í röð
slíkra kynningarkvölda
sem bryddað var upp á í
haust og þykja hafa
heppnast vel. Forstöðu-
maður safnsins er Auður
Styrkársdóttir og sat hún
fyrir svörum Morgun-
blaðsins.
– Segðu okkur fyrst
eitthvað sögulegt um safnið.
„Anna Sigurðardóttir stofnaði
Kvennasögusafn Íslands á al-
þjóðlegu kvennaári 1975 og var
það til húsa á heimili hennar þar
til hún lést árið 1996. Þá var því
komið fyrir í Þjóðarbókhlöðu.
Bókunum var dreift meðal ann-
arra bóka Landsbókasafns Ís-
lands – háskólabókasafns, en
skjalasafn er varðveitt í sérrými
á 4. hæð hússins.“
– Hver er tilgangur og hver
eru markmið þessa safns?
„Tilgangur og markmið
Kvennasögusafns Íslands eru
tvenns konar. Annars vegar að
safna og varðveita hvers konar
prentað og óprentað mál um
konur að fornu og nýju. Hér get-
ur verið um að ræða bækur um
eða eftir konur, handrit og bréf
kvenna, fundargerðir, starfs-
skýrslur og skjöl hinna ýmsu
kvennasamtaka og ýmiss konar
nýsigögn sem tengjast sögu
kvenna, t.d. ljósmyndir, segul-
bönd, hljómplötur og geisla-
diska.
Hins vegar er svo þjónustu-
þátturinn sem fer sívaxandi í
starfi Kvennasögusafns. Safninu
ber að greiða fyrir áhugafólki
um sögu íslenskra kvenna og
veita aðstoð við að afla heimilda
og miðla þekkingu um sögu
kvenna. Þá ber safninu einnig að
gefa út fræðslurit og heimilda-
skrár. Í þessu sambandi vil ég
geta bókarinnar Kvennaslóðir
sem kom út á síðasta ári og hef-
ur að geyma greinar eftir 40
kvensagnfræðinga. Safnið gaf út
sl. sumar bæklinginn Kvenna-
söguslóðir í Kvosinni þar sem
fetað er í fótspor kvenna í þess-
um elsta bæjarhluta Reykjavík-
ur. Kvennasöguslóðin var opnuð
með viðhöfn og mjög fjölmennri
göngu hinn 19. júní síðastliðinn.
Á vefsíðu safnsins er ýmsan
fróðleik að finna, svo sem skrá
yfir íslenska kvendoktora, sem
er sú ýtarlegasta sem til er, og
ábendingar um lesefni úr ís-
lenskri kvennabaráttu. Ýmsar
fleiri upplýsingar eru væntan-
legar á vefsíðuna og vil ég hvetja
fólk til að heimsækja
hana. Slóðin er
www.kona.bok.is.“
– Hvar verður svo
kvöldvakan og hve-
nær?
„Fyrst vil ég nefna að nýr lið-
ur í kynningar- og þjónustu-
starfi Kvennasögusafns er, að
þetta haust höfum við staðið fyr-
ir kynningu á kvenrithöfundum
og verkum þeirra. Næsta kynn-
ing fer fram í fyrirlestrasal
Þjóðarbókhlöðu á 2. hæð annað
kvöld, föstudagskvöldið 6. des-
ember, milli klukkan 12 og 13.
Þar munu Vigdís Grímsdóttir,
Gerður Kristný, Marjatta Ís-
berg og Elísabet Ólafsdóttir lesa
úr nýjum verkum sínum.
Síðan er að nefna, að frá árinu
1996 hefur Kvennasögusafn Ís-
lands minnst stofnandans, Önnu
Sigurðardóttur, með kvöldvöku
á afmælisdegi hennar hinn 5.
desember. Dagskráin nú hefst
klukkan 20.30 með stuttu ávarpi
forstöðumanns en síðan munu
þær Helga Kress prófessor og
Björg Einarsdóttir flytja erindi.
Helga Kress nefnir erindi sitt
„Hún mamma sín fór burt, burt,
burt“ og fjallar um barnalýsing-
ar í verkum Halldórs Laxness. Í
Þjóðarbókhlöðu stendur nú ein-
mitt yfir sýning tileinkuð ævi og
störfum Halldórs Laxness, en í
ár voru liðin eitt hundrað ár frá
fæðingu skáldsins. Helga Kress
hefur ritað margt um Halldór
Laxness og hér beinir hún sjón-
um að barnalýsingum hans.
Björg Einarsdóttir nefnir sitt
erindi „Litlu hvítu rúmin“ og
fjallar það um kvenfélagið
Hringinn. Björg hefur nú lagt
lokahönd á rit sem nefnist:
„Hringurinn í Reykjavík stofn-
aður 1904. Starfssaga.“ Þar
greinir hún frá störfum Hrings-
kvenna og hvaða konur þetta
voru – og eru. Hringinn tengja
sennilega flestir við Barnaspít-
alann sem nú er að rísa á Land-
spítalalóðinni. Fáir gera sér hins
vegar grein fyrir hinu mikla
framlagi íslenskra kvenfélaga til
heilbrigðismála, þ. á m. kven-
félagsins Hringsins.
Á milli erinda mun
Guðrún Edda Gunn-
arsdóttir söngkona
syngja tvö ljóð eftir
Halldór Laxness og
tvo gamla sálma.“
– Hverjir geta átt erindi á
þessar samkomur og eru þær
öllum opnar?
„Báðir þessir viðburðir, kvöld-
vakan og bókakynningin, eru
opnir öllum og aðgangseyrir er
enginn. Veitingastofa Þjóðar-
bókhlöðu verður opin að kveldi
5. desember og gestum gefst
kostur á að njóta góðra veitinga
og hlýða á góða dagskrá.“
Auður Styrkársdóttir
 Auður Styrkársdóttir er fædd
í Reykjavík og ólst þar upp og á
Seltjarnarnesi. Hún er með BA-
próf frá Háskóla Íslands 1977 og
doktorspróf frá Umeå-háskóla í
Svíþjóð í stjórnmálafræði árið
1999. Hún hefur starfað sem
blaðamaður, kennari og verkefn-
isstjóri. Hún tók við starfi for-
stöðumanns Kvennasögusafns Ís-
lands árið 2001. Hún er gift
Svani Kristjánssyni prófessor og
eiga þau þrjú börn, Kára, Hall-
dór og Herdísi.
Þjónustu-
þátturinn
sívaxandi
Stattu ekki eins og beinstíft viagra-typpi, maður, heilsaðu, sérðu ekki að við erum orðin herveldi?
„ÍBÚAR taka mjög vel á móti okkur
og eru þakklátir fyrir ráðleggingarn-
ar,“ segir Baldur Baldursson verk-
efnisstjóri hjá forvarnadeild Slökkvi-
liðs höfuðborgarsvæðisins. Hann
hefur ásamt samstarfsmanni sínum,
Helga Scheving, gert úttekt á sam-
eignum 178 fjölbýlishúsa á þessu ári,
eða allt frá því slökkviliðið fór að
bjóða upp á ókeypis brunavarnaráð-
gjöf.
Fólk getur hringt og pantað Bald-
ur í heimsókn til sín eða leggur inn
pöntun á heimasíðu slökkviliðsins,
www.shs.is.
„Við finnum það mjög greinilega
að það er þörf á leiðbeiningum í
brunavörnum í fjölbýlishúsum. Því
miður gleymir fólk að hugsa um
þessa hluti, en tekur oft við sér um
jólin. Þó vekja fréttir um íkveikjur í
húsum fólk sérstaklega til umhugs-
unar. Nýlega var kveikt í á tveimur
stöðum, í Hjaltabakka og Gnoðar-
vogi, og þegar fólk les um slíka at-
burði verður það hrætt og í kjölfarið
fjölgar pöntunum hjá okkur. Í sum-
um tilfellum eru krakkar að fikta
með eld og í öðrum eru sjúkir menn
að verki. Það skiptir ekki máli hvort
eldurinn kviknar af fikti eða ásetn-
ingi, hann er alltaf jafnhættulegur.“
Áhersla á reykskynjara
Hann leggur höfuðáherslu á reyk-
skynjara í hverri íbúð, eldvarnateppi
og sameiginlegan aðgang íbúa að
slökkvitækjum í stigagangi. „Við
gerum fólki grein fyrir mikilvægi
sérbrunahólfa þ.e. að hver íbúð sé
brunahólf. Veggir og hurðir þurfa
því að vera samkvæmt stöðlum.
Hurðir þurfa að vera reykþéttar og
með 30 mínútna brunaþol. Í stiga-
húsum þarf að vera reyklosun og
sorpgeymslur þurfa að vera sér-
brunahólf. Einnig þarf „öndun“ úr
sorpgeymslunni að ná upp í gegnum
þakið, þ.e. sorprennan þarf að ná
upp fyrir þakrýmið svo reykurinn
stoppi ekki þar. Í þakrýminu þarf
sorprennan að vera einangruð, helst
með netull sem þolir mikinn hita.“
Baldur segir að dæmi séu um
kæruleysi í brunavörnum fjölbýlis-
húsa, s.s. þegar opið er á milli kjall-
ara í heilu blokkunum.
„Ef það kviknar í einhvers staðar í
kjallara, við þessar aðstæður, getur
reykurinn farið inn í mörg stigahús.
Þetta er eitt það alvarlegasta sem
við verðum varir við í starfi okkar.
Annars setjum við reykskynjarana í
fyrsta sæti þegar við leiðbeinum
fólki.
Við mælum með reykskynjara á
hverri einustu hæð í stigahúsum og
samtengda reykskynjara í geymslu-
rými og þvotta- og stigahúsi. Síðan
mælum við með eldvarnarteppi í all-
ar íbúðir og þá er mjög gott að íbúar
hafi sameginlegan aðgang að
slökkvitæki á annarri hverri hæð í
fjölbýlishúsinu.“
Leiðbeiningar á heimsíðu
Baldur hvetur alla til að panta
tíma hjá forvarnardeildinni í síma
570 2040 eða á heimasíðu Slökkviliðs
höfuðborgarsvæðisins, shs.is. Á síð-
unni er að finna ítarlegar leiðbein-
ingar um eldvarnir í íbúðarhúsnæði.
Hvetur Baldur jafnframt alla til að
sýna aðgát í umgengni við kertaljós
og rafmagnstæki.
Slökkviliðið veitir ókeypis ráðgjöf í brunavörnum
Eldur alltaf hættulegur