Morgunblaðið - 15.02.2003, Blaðsíða 51

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 15. FEBRÚAR 2003 51
✝ Rannveig Guð-mundsdóttir
fæddist á Þingeyri
við Dýrafjörð 25. júlí
1909. Hún lést á St.
Franciskusspítalan-
um í Stykkishólmi 6.
febrúar síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Guðmundur J.
Sigurðsson vélsmíða-
meistari á Þingeyri,
f. 13. sept. 1884, d.
19. des. 1973, og
kona hans Estíva S.
Björnsdóttir frá
Litlavelli í Reykjavík,
f. 1. nóv. 1880, d. 31. ágúst 1943.
Systkini Rannveigar voru: 1)
Matthías véltæknifræðingur, f.
16. sept. 1911, d. 3. júní 1995, maki
Camilla Sigmundsdóttir og 2) Sig-
urbjörg Jóhanna, búsett í Van-
couver í Kanada, f. 24. nóv. 1914,
maki G.W. McKay, látinn.
Hinn 1. sept. 1928 giftist Rann-
veig Kristjáni M. Rögnvaldssyni
vélsmíðameistara í Stykkishólmi,
f. 3. okt. 1900, d. 1.
júlí 1965. Börn
Rannveigar og
Kristjáns eru: 1) Est-
er Sigurlaug, f. 4.
feb. 1931, maki
Vernharð Sigur-
steinsson, 2) Sigurð-
ur Amlín, f. 3. nóv.
1933, maki Hanna
Jónsdóttir, 3) Guð-
mundur, f. 2. jan.
1936, maki Nanna
Lárusdóttir, 4) Guð-
rún Ragna, f. 17. feb.
1937, maki Lúðvíg
A. Halldórsson, 5)
Ólafur, f. 11. sept. 1940, maki Ást-
rós Þorsteinsdóttir, 6) Edda
Svava, f. 1. júní 1947, maki Run-
ólfur Guðmundsson, og 7) Þuríð-
ur, f. 5. maí 1950, sambýlismaður
Guðmundur M. Jónsson. Afkom-
endur Rannveigar og Kristjáns
eru nú 63.
Útför Rannveigar verður gerð
frá Stykkishólmskirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
Náttúrufegurð er mikil í Dýra-
firði. Formfögur fjöll mynda þar
skjól fyrir menn og málleysingja í
grösugum dölum. Undir Sandafell-
inu kúrir aðalbyggðin, Þingeyri.
Þaðan er stutt út á gjöful fiski-
miðin. Myndrænni og betri umgjörð
um fagurt og þróttmikið mannlíf er
vart hægt að hugsa sér. Þar eru
vorkvöldin lognkyrr og svo hljóð-
bær að kallast má á um langan veg.
Á slíkum stöðum er gott að alast
upp og mannast.
Í upphafi síðustu aldar barst
hróður þessarar byggðar vítt um
landið. Í Núpsskóla var andleg
mennt og líkamsrækt í hávegum
höfð, þangað sótti ungt fólk víðs
vegar að, og í smiðju Guðmundar J.
Sigurðssonar og sonar hans Matth-
íasar á Þingeyri reis verkmennt
hærra en áður hafði þekkst á þessu
landi. Sögur af völundunum, sem í
smiðjunni unnu, bárust ekki aðeins
um landið allt, heldur og til annarra
landa. Hagleiksmennirnir í smiðj-
unni höfðu lausn á hverjum vanda.
Væru varahlutir í vélar og skip ekki
til voru þeir einfaldlega smíðaðir á
staðnum. Fólk, sem elst upp á slík-
um stað, ber þess ævilangt mót.
Alefling andans og frjó lífsnautn í
starfi og leik kemur þá eins og af
sjálfu sér. Uppgjöf er óþekkt fyr-
irbrigði.
Hjá Dýrfirðingum verður þess
gjarnan vart, hve átthagaböndin
eru sterk. Tilfinningalega „renna öll
vötn til Dýrafjarðar“ óháð dvalar-
stað þessa fólks hér á jörð síðar í
lífinu. Trúlega er það sagan og
náttúran, sem knýta þessi sterku
bönd. Í þessu þroskavænlega um-
hverfi ólst upp tengdamóðir okkar,
Rannveig Guðmundsdóttir. Á
mannmörgu heimili foreldrahús-
anna voru verkefnin fjölbreytt. Þar
lærði hún til allra þeirra verka, sem
eitt heimili þarfnast við, auk þess
sem hún vann gjarnan í búðinni,
sem Estíva móðir hennar rak.
Á vordögum árið 1919 kom
strandferðaskip til Stykkishólms. Í
land stigu mæðgur, sem voru á leið
frá Þingeyri til Reykjavíkur.
Stelpukornið hnaut við landgöng-
una og varð móðurinni þá að orði:
„Þú ert þó ekki að taka þig heima
hérna, blessað barn?“ Hvoruga hef-
ur þá grunað að svo yrði sem varð.
Áratug síðar fluttist þetta stelpu-
korn, Rannveig Guðmundsdóttir, til
Stykkishólms. Þá var hún nýgift
Kristjáni Rögnvaldssyni, vélfræð-
ingi, ungum Hólmara, sem lært
hafði til verka í smiðjunni á Þing-
eyri, og nældi í heimasætuna í Est-
ívuhúsi í kaupbæti. Ríkuleg voru
þau laun. Þau stofnuðu svo heimili í
Stykkishólmi. Nú skyldi verkkunn-
áttan að vestan nýtt Snæfellingum
til framfara og heimilinu til fram-
færis. Unga konan að vestan vakti
strax athygli fólksins á staðnum
fyrir atgervis sakir, myndarskapar
og fríðleiks. Menning var mikil í
Stykkishólmi þá sem nú. Spaug-
samir menn sögðu Hólmara tala
dönsku á sunnudögum. Þótt svo
hafi ekki verið í bókstaflegum skiln-
ingi, var og er undirtónninn í þeirri
umsögn eigi að síður jákvæður og
sannur. Íslendingar hafa margt
gott lært af Dönum og bæjarbragur
í Hólminum hefur löngum þótt til
fyrirmyndar. Heimkoma Kristjáns
var ómetanlegt framlag til eflingar
verkmennta við Breiðafjörð. Hin
unga brúður bjó bónda sínum
myndarlegt heimili, þar sem gömul
gildi voru í heiðri höfð. Reglusemi
var þar jafnan í öndvegi. Ramminn
um mannlífið á nýjum stað, náttúra
Breiðafjarðar með eyjum og sund-
um, vörðuð svipmiklum fjöllum,
voru fullkomið svið til athafna. Nú
var mál að láta verkin tala og var
svo gert. Vinkonur eignaðist Rann-
veig í þessum nýju heimkynnum.
Það voru konur líkrar gerðar og
hún sjálf og sterk vináttubönd ent-
ust til æviloka. Þessar konur eru nú
nær allar látnar. Enn minnast
margir þessara kvenna og verður
svo lengi. Þær sköruðu fram úr á
öllum sviðum, þær báru sig öðru-
vísi, unnu verk sín betur en gerist,
og þær tóku á móti öllum gestum
eins og höfðingjum, ella væri það
betur ógert. Það voru þessar konur,
ásamt eiginmönnum sínum, sem
lögðu grunninn að því, að í Stykk-
ishólmi var og er enn gott að búa
og alast upp.
Rannveig og Kristján eignuðust
sjö börn og fyrirtækið óx og dafn-
aði. Allt horfði svo vel. En skjótt
skipast veður í lofti, Kristján dó
skyndilega árið 1965. Mikil breyt-
ing varð á högum Rannveigar. Nú
tók við tímabil prjónaskapar og
pössunar barnabarna. Aldrei féll
henni verk úr hendi. Heimilið að
Austurgötu 3 varð samkomustaður
stórfjölskyldunnar, sem mjög hafði
stækkað. Myndarskapurinn var
samur og fyrr. Barnabörnin áttu
öruggt skjól hjá ömmunni, þegar
fólk var í vinnu. Á föstudögum
komu allir þar saman í kaffi og
meðlæti. Það varð brátt að fastri
venju. Húsmóðirin fylgdist með
hvernig gekk hjá öllum. Bjátaði
eitthvað á var liðsinni hennar víst.
Heimilið varð hennar helga vé, þar
sat hún á friðarstóli, reiðubúin til
að styðja og gefa ráð, án allrar
kröfu um annað en það, að fólk
stæði sína pligt. Síðustu árin dvald-
ist Rannveig á Dvalarheimili aldr-
aðra í Stykkishólmi. Þar naut hún
frábærrar umönnunar góðs starfs-
fólks. Þakklæti fyrir það var henni
ofarlega í huga til síðustu stundar,
um það fór hún mörgum orðum við
gesti sína.
Það voru forréttindi að þekkja
þessa konu. Að leiðarlokum viljum
við þakka henni samfylgdina og
allt, sem hún miðlaði sínu sam-
ferðafólki. Hún var einfaldlega ein
af þessum konum, sem bæta sitt
umhverfi. Þegar hún yfirgaf þennan
heim var hún glæsileg sem fyrr,
brosið hlýtt og hýra í augum. Sátt
við allt og alla hélt hún á fund
Herra síns. Það er fagurt við
Breiðafjörð og Dýrafjörð. Á báðum
stöðum koma dagar, þar sem feg-
urð landsins rennur án skila saman
við fegurð himinsins. Á slíkum dög-
um á sorgin ekki við, aðeins fögn-
uður yfir að hafa átt Rannveigu
Guðmundsdóttir að.
Tengdasynir.
Hún amma okkar hefur fengið
hvíldina. Hún hefur verið fastur
punktur í tilveru okkar allt okkar
líf og ekki síst á uppvaxtarárum
okkar í Hólminum. Einhvern veg-
inn fannst okkur sem hún yrði bara
alltaf hjá okkur.
Amma var alin upp á Þingeyri
þar sem hún var fædd. Hún sagði
okkur stundum söguna af því þegar
hún sem ung stúlka hafði viðkomu í
Stykkishólmi á leið sinni til Reykja-
víkur ásamt föður sínum. Þá datt
hún í fjörugrjótinu þegar hún var
að koma í land í Stykkishólmi.
Langafi okkar hafði þá á orði við
dóttur sína hvort hún ætti nú
kannski eftir að setjast að í Stykk-
ishólmi. Það átti eftir að koma á
daginn því hún flutti sem ung kona
með manni sínum til Stykkishólms
þar sem hún bjó allt frá því. Fyrst
bjuggu afi og amma í Norska hús-
inu en fluttust síðan á Austurgöt-
una. Amma varð ung ekkja þegar
afi dó fyrir aldur fram og höfðum
við því ekki tækifæri til að kynnast
honum.
Það var alltaf tekið fagnandi á
móti okkur og ávallt eitthvað gott á
boðstólum þegar við heimsóttum
ömmu. Okkur fannst gaman að
hlusta á sögurnar hennar og merki-
legt hvað hún upplifði miklar breyt-
ingar á sinni lífsleið.
Þrátt fyrir háan aldur og minnk-
andi líkamlegan þrótt fylgdist hún
alltaf mjög vel með því sem var að
gerast í daglega lífinu og þá sér-
staklega hjá fjölskyldunni. Hún
hafði mjög gaman af því að spjalla
við okkur krakkana þegar við kom-
umst til vits og ára en hafði minna
gaman af ærslum okkar á yngri ár-
um.
Okkur fannst það ákaflega
merkilegt og ekki síður skemmti-
legt að amma vissi alltaf þegar von
var á barni í fjölskyldunni. Hana
dreymdi alltaf sama drauminn, um
lítið barn liggjandi fyrir ofan hana í
rúminu. Það kom henni því ekki á
óvart þegar einhver fjölskyldumeð-
limurinn gaf sig fram með fréttir af
væntanlegum erfingja.
Amma var ákaflega handlagin
kona. Hannyrðir voru mikið áhuga-
mál hjá henni og fengu margir að
njóta þess ekki síst nýfædd börn í
fjölskyldunni. Þau fengu öll heims-
ins bestu sokka, vettlinga og teppi.
Amma var líka listakokkur og
bakarameistari. Hún hafði sem ung
kona farið í húsmæðraskóla á Ísa-
firði og það nám nýttist henni vel.
Hún fylgdist vel með öllum nýj-
ungum og hafði gaman af að prófa
nýjar uppskriftir og það sem var
nýtt á boðstólum.
Við kveðjum ömmu okkar með
hlýju og virðingu. Hún gaf okkur
svo ótal margt sem við búum að um
alla ævi og innilega hlýja brosið
hennar mun lifa í minni okkar um
ókomna tíð.
Blessuð sé minning Rannveigar
ömmu.
Sigrún, Linda og Þorsteinn.
Í dag verður jarðsungin frá
Stykkishólmskirkju amma mín
Rannveig Guðmundsdóttir. Hjá
Rannveigu ömmu og Kristjáni afa,
sem dó í blóma lífsins fyrir 37 ár-
um, átti ég nánast annað heimili
sem barn. Þaðan var líka stutt til
bestu vinkonu okkar ömmu, Ástu
Gestsdóttur og svila hennar Lár-
usar Rögnvaldssonar sem bæði eru
látin.
Litla húsið þeirra afa og ömmu
við Austurgötuna í Stykkishólmi,
við hliðina á smiðjunni og slippnum
hans afa, var öllum opið og í minn-
ingunni finnst mér eins og alltaf
hafi einhver setið í eldhúsinu eða
borðsofunni hjá ömmu og notið
veitinga hennar. Frá ömmu fór
enginn án þess að þiggja eitthvað.
Amma var sú sem allir gátu leitað
til, komið til og rætt við. Amma var
alltaf til staðar, enda af þeirri kyn-
slóð Íslendinga sem ekki vandist
miklum ferðalögum og í raun skildi
hún ekkert í þessum þeytingi á öll-
um út um allt. Þrátt fyrir að amma
færi ekki víða var hún vel heima og
las Moggann sinn meðan sjónin
leyfði.
Finndu mig, eru orð sem mér
koma í huga þegar ég hugsa til
baka til áranna okkar ömmu í
Stykkishólmi. Amma stóð upp frá
eldhúsborðinu eða stólnum sínum í
stofunni og sagði við gestinn finndu
mig. Gekk í átt að svefnherberginu
sínu lokaði hurðinni og ræddi eins-
lega við gestinn. Finndu mig þýddi
að amma vildi deila einhverju sér-
stöku með þeim sem átti að finna
hana. Einhverju sem enginn annar
átti að fá vitneskju um. Ég varð af-
brýðisöm, enda fannst mér að
amma ætti að segja mér allt; við
værum jú vinkonur. Amma lét sig
þó hvergi. Svo kom að því að amma
sagði finndu mig, Lára mín. Þá
vissi ég að ég var í hennar huga
komin í tölu fullorðinna, þeirra sem
amma kaus að ræða leyndarmál sín
við. Auðvitað mun ég aldrei segja
neinum frá þeim.
Amma, að leiðarlokum langar
mig að þakka þér fyrir allar stund-
irnar sem við áttum saman og fyrir
heilræðin sem þú gafst mér. Ég
lofa að koma þeim áfram til afkom-
enda minna. Minningarnar um þig
eru mér afar dýrmætar.
Lára Lúðvígsdóttir.
Þig sem í fjarlægð fjöllin bak við dvelur,
og fagrar vonir tengir líf mitt við.
Minn hugur þráir, hjartað ákaft saknar,
er horfnum stundum, ljúfum, dvel ég hjá.
Heyrirðu ei, þig hjartað kallar á?
Heyrirðu ei storm, er kveðju mína ber?
Þú fagra minning eftir skildir eina,
sem aldrei gleymist, meðan lífs ég er.
(Valdimar Hólm Hallstað.)
Elsku amma mín, með þessum
ljóðlínum vil ég þakka þér sam-
fylgdina, vináttuna og síðast en
ekki síst alla hjálpina mér til handa.
Líf þitt var ljós í lífi mínu.
Helga.
Sælir eru hógværir því þeir munu jörðina
erfa. Sælir eru hjartahreinir því þeir
munu Guð sjá.
(Matteus 5.5 og 8.)
Föðursystir mín Rannveig Guð-
mundsdóttir var svo sannarlega
bæði hógvær og hjartahrein og nú
er komið að kveðjustund.
Í mínum huga skipaði Veiga
frænka alltaf sérstakan sess og með
ást og virðingu vil ég því minnast
hennar og þakka henni alla hennar
mildi og hlýju. Hún giftist ung
öðlingnum Kristjáni Rögnvaldssyni
sem lærði vélsmíði á Þingeyri hjá
afa mínum og með honum fluttist
hún í Stykkishólm þar sem hún bjó
allan sinn búskap. Í litla fallega
húsinu þeirra við Austurgötuna ólu
þau svo upp allan barnahópinn sinn
og þar undi hún sér vel. Alltaf var
mikil tilhlökkun þegar heimsækja
skyldi frændfólkið í Stykkishólmi.
Ferðalagið var langt í þá daga og
stundum erfitt og þreytandi fyrir
litlu bróðurbörnin en alltaf var jafn-
ánægjulegt að koma í hlýlega húsið
þeirra þar sem ilmur af dásam-
legum mat fyllti loftið og gestrisni
þeirra og góðvild umvafði okkur
þannig að ferðaþreytan gleymdist
fljótt. Í hönd fóru sæludagar með
frændsystkinunum sem seint
gleymast. Eftir að ég fullorðnaðist
og stofnaði fjölskyldu lagði ég oft
lykkju á leið mína til að njóta sam-
vista við frænku mína sem þá var
orðin ein heima. Alltaf tók hún
fagnandi á móti okkur og fundum
við svo vel hversu velkomin við vor-
um. Þar fann maður frið og ró frá
daglegu amstri og þá voru fjöl-
skylduböndin treyst. Þó frænka
mín væri orðin ein í litla húsinu
sínu hafði hún alltaf nóg fyrir
stafni. Hún prjónaði ekki ófáar flík-
urnar á bæði barnabörnin sín og
annarra manna börn og þar naut ég
góðs af. Enn eru í notkun nokkur
pör af litlum fallegum ungbarna-
sokkum sem vermt hafa barnabörn-
in mín. Þá var gestrisni frænku
minnar rómuð og þess vegna höfðu
margir skyldir og óskyldir viðkomu
hjá henni og á ferðum milli lands-
hluta þótti fólki gott að eiga hjá
henni áningarstað.
Síðustu árin dvaldist frænka mín
á Dvalarheimili aldraðra í Stykk-
ishólmi. Þar þótti henni gott að
vera og var þakklát fyrir þá
umönnun sem hún fékk. Síðastliðið
sumar heimsótti ég hana og áttum
við góða stund saman sem oftar.
Þennan dag fann ég að hún var orð-
in þreytt og þráði umskipti.
Hún kvaddi þennan heim á jafn
hógværan hátt og lífshlaup hennar
var. Með söknuði í hjarta bið ég
elskulegri frænku minni guðs bless-
unar. Fyrir hönd fjölskyldunnar frá
Þingeyri votta ég börnum hennar
og fjölskyldum, okkar dýpstu sam-
úð.
Hér áttu blómsveig
bundinn af elsku
blíðri þökk
og blikandi tárum.
Hann fölnar ei
en fagur geymist
í hjörtum allra
ástvina þinna.
(H. Loftsdóttir.)
Blessuð sé minning frænku
minnar.
Gerður Matthíasdóttir.
Ég mun hafa verið nálægt 7–8
ára gamall, þegar fundum okkar
Veigu frænku fyrst bar saman.
Ferðalagið frá Þingeyri, landleiðina
suður í Stykkishólm, var langt og
strangt, tók tvo daga á Ford ’36,
ferjuflutningar, holóttir vegir, óbrú-
aðar ár, sólin beint í augun út alla
Skógarströndina. Þetta ætlaði eng-
an enda að taka. Allir voru þreyttir
og sumir líkast til þreyttari en aðr-
ir.
Í botni Álftafjarðar var tekið á
móti okkur. Þangað var Veiga kom-
in ásamt sínu liði. Þetta var þá föð-
ursystir mín, sem afi sat á sunnu-
dagsmorgnum og skrifaði bréf til
og nefndist hjá honum aldrei annað
en „blessunin hún Veiga mín“ þótt
ekki skrifaði hann það utan á um-
slagið. Hún faðmaði okkur öll, í bak
og fyrir, og þá leit ég í fyrsta sinn
augun hennar, þessi brúnu, geisl-
andi augu, sem ásamt brosinu og
röddinni og rólegu fasi gerðu það
að verkum að mér fannst ég alltaf
hafa þekkt þessa konu.
Ég vissi um leið að hjá henni
mundi okkur líða vel og þreytu
minnist ég ekki það sem eftir var
ferðar niður í Hólm.
Kristján heitinn hafði líka þenn-
an persónugaldur og því ekki að
undra að afkomendurnir, allir með
tölu, séu sömu gerðar að þessu
leyti.
Þegar heim til þeirra hjóna var
komið héldu undrin áfram. Án þess
að Veiga hefði svo mikið sem hagg-
ast úr stól var hún búin að töfra
upp fullt borð af mat, sem stundu
áður var autt. Auðvitað hafði hún
haggast, en málið var bara það að
hún hafði sérstakt lag á að gera
hlutina án þess að þess yrði vart;
hún sást aldrei flýta sér, en verkin
unnust samt hratt.
Ég átti eftir að njóta gestrisni og
væntumþykju á þessu heimili oftar
en tölu verður á komið, nokkur ár í
hlutverki sérskipaðs ferðafélaga
afa, síðar á lífsleiðinni með konu
minni og börnum, sem öll eru henni
þakklát og minnast hennar með
hlýjum hug.
Þessi stúfur hófst á gamalli
ferðaminningu og hann endar á
þeirri ferð sem öllum er ætluð að
lokum. Veiga var ferðbúin og nú er
hún lögð upp og fylgja henni óskir
um góða ferð og vissa um góða
heimkomu í Guðs ríki.
Blessuð sé hennar minning.
Jónas Matthíasson.
RANNVEIG
GUÐMUNDSDÓTTIR
 Fleiri minningargreinar
um Rannveigu Guðmundsdóttur
bíða birtingar og munu birtast í
blaðinu næstu daga.