Morgunblaðið - 29.04.2003, Blaðsíða 27

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 29. APRÍL 2003 27
„EKKI man ég neitt eftir veiting-
um þarna né sjálfu heimilinu, nema
þeirri gonggong sem kallaði okkur
að borðinu, og saumaðri mynd með
krosssaumi af blómum í gulum litum
fínt saman stilltum. Þá mynd hafði
gert Guðrún sú sem kölluð var karl-
maður ( …), en kynferði hennar
hafði ruglast fyrir þeim sem áttu að
ákvarða það þegar hún fæddist. Og
hlaut hún að ganga með rangt
ákvarðað kynferði alla ævi, líklega
sér og manni sínum til nokkurs
meins. Prestur nokkur, sem mig
minnir að héti Þórður, bað hennar,
en hún réð honum frá því að giftast
sér. Samt varð af því að þau ættust,
en engin urðu börnin nema hvað
vinnukona prestsfrúarinnar kenndi
henni barn og gat hún ekki borið það
af sér.“ (Málfríður Einarsdóttir,
Rásir dægranna, bls. 147–148, Ljóð-
hús, Reykjavík l986.)
Fyrir fáum árum, þegar verið var
að mæla fyrir svonefndri samfylk-
ingu vinstrimanna á lokasprettinum
var mörgum ljóst að stefndi í ómynd
og réðu það af kynnum sínum af hug-
myndum háværustu formælanda
samdráttarins. Eftir á að hyggja
held ég þó að enginn hafi með öllu
séð fyrir þann skapnað sem orðinn
er enda flest efasemdafólk góðgjarnt
að upplagi. Engu að síður finnst
ágæt lýsing sem hæfir fyrirbærinu
og er höfð hér að inngangi; að vísu
eldri en Samfylkingin, einlægari og
betur gerð.
Hverflyndi
Það væri ofraun að skrifa í stytt-
ingi um hugmyndafræði Samfylk-
ingarinnar, ef svo má nefna þau
hröðu sinnaskipti sem eiga sé stað í
hverju því efni sem talsmenn hennar
taka til umræðu og lýsir flokki sem
hefur lítinn skilning á málum sinnar
tíðar, gefur út gagnstæð álit í flest-
um efnum og mörg í sumum. Þó finn
ég mig knúinn til að nefna lítillega
eitt atriði; það sem kallað er kynja-
jafnrétti í þessu gonggongi og sagt
er mikið baráttumál þar í flokki. Sem
vænta mátti er Ingibjörgu Sólrúnu
Gísladóttir höfð að vopni í þeim slag
og agni við atkvæðaveiðar. Rétt er
að geta þess hér að fyrir ári kaus ég
hana sem borgarstjóra til fjögurra
ára. Hún tók kjörinu, gekk stuttu
síðar formlega í gonggongið, hafnaði
mér síðan með því að hætta að vera
borgarstjóri að mér forspurðum því
hún taldi mikilvægara að slást fyrir
því að jafna á milli kynja innan
stjórnsýslunnar og í samfélaginu
öllu.
Þar við stendur.
Nú er baráttan hafin og Samfylk-
ingin byrjuð að hjálpa tveimur sem
verst er komið fyrir í gjörvöllu þjóð-
félaginu; hugmyndafræðingi gong-
gongsins og andlegum verndara
þess, forsetanum og biskupnum, sem
eiga víst svo bágt í jafnréttismálum
tjáningarinnar báðir tveir að grætir
tröll að heyra.
Sex fyrir eina
Samfylkingin bauð Ingibjörgu
þannig fram að hún var naumast í
vonarsæti. Ímyndarfræðingar töldu
sig vita að hún ætti fylgi að fagna
víða um land og langt umfram flokk-
inn sem bauð hana. Mælingar sýndu
fyrst í stað að þetta var rétt; ef kosið
hefði verið fyrir mánuði hefði hún
náð kjöri á þing, dregið með sér sex
eða sjö karla og rutt jafnmörgum
konum þriggja flokka út af Alþingi í
nafni jafnréttis og þótti gonggong
lítil fórn fyrir svo góða niðurstöðu.
Nú bendir hins vegar allt til þess að
Ingibjörg Sólrún nái ekki kjörinu;
engu að síður mælist fylgi Samfylk-
ingarinnar meira nú en það var í síð-
ustu kosningum og stefnir þá í að
jafnréttisframbjóðandinn afreki það
að koma fjórum til sex nýkörlum á
þing í stað jafnmargra kvenna; kjós-
andinn athugi það!
Hnoðboltar
Þetta verður sumsé ofan á ef Sam-
fylkingin nær að slæva fólk til fylgis
við sig og yrði þó léttvægt upphaf
miðað við það sem verða kynni með
landstjórnina ef hugmyndafræði af
tegundinni gonggong og Guðrún
karlmaður nær fram að ganga. Það
helgast meðal annars af því að all-
margir þeirra nýkarla sem Ingibjörg
Sólrún kynni að koma á þing eru
kunnir ójafnaðarmenn og hnoðboltar
af þeirri gerð sem þjóðin hefur áður
hafnað í kosningum þegar þeir voru
hafðir frammi með eigin verðleika í
boði.
Að lokum þetta:
Til þess að ég lendi ekki á steik-
arapönnu staðlausra stafa með
ímyndarfræðingum gonggong og
Guðrúnar karlmanns vegna ummæla
minna um hnoðboltana lýsi ég því yf-
ir í sjálfsupphafningu að hætti Sam-
fylkingarmanna að ég er reiðubúinn
til þess að nafngreina þá og rök-
styðja orð mín ef leiðtogi fylkingar-
innar, hver sem hann verður þegar
þar að kemur, spyr mig að því í heyr-
anda hljóði fyrir kjördag og býður
mér að svara sér á almennum fundi
um jafnréttismál áður en kosið verð-
ur. Spyrji hann hins vegar ekki eftir
sínum ójafnaðarmönnum lít ég svo á
að hann viti hverja um er rætt og
vilji greiða götu þeirra í hvívetna;
kjósandinn athugi það einnig!
Gonggong og
Guðrún Karl
Eftir Úlfar
Þórmóðsson
„Sem vænta
mátti er
Ingibjörg
Sólrún Gísla-
dóttir höfð
að vopni í þeim slag og
agni við atkvæðaveið-
ar.“
Höfundur er rithöfundur og
fyrrverandi blaðamaður.
INGIBJÖRG Sólrún skynjaði í
vetur pólitískar breytingar, þegar
hreyfingar jafnaðar, félagshyggju og
samvinnustefnu höfðu raunhæf
tækifæri til áhrifa. Upphaflega voru
flokkar jafnaðarmanna og sam-
vinnufólks stofnaðir af sömu öflum/
forystumönnum til að brúa styrk
fólks frá „sveitum til sjávar“ og eru
því greinar af sama meiði. Forysta
Halldórs Ásgrímssonar lamar póli-
tíska rödd samvinnuhugsjóna og
gerir flokkinn að óljósu miðjumoði
langt frá rótunum. Flokksímyndin
beið hnekki í vetur þegar Halldór
tók öll völd af kjörnum borgar-
fulltrúum Framsóknar í Reykjavík
með gamaldags og stórkallalegum
yfirlýsingum gegn Ingibjörgu Sól-
rúnu. Þannig setti hann persónulega
sjálfur Ingibjörgu Sólrúnu úrslita-
kosti, þegar kannanir sýndu að kjör-
fylgi hans sjálfs í Reykjavík var ekk-
ert. Tækifæri á breiðfylkingu
jafnaðarmanna og samvinnufólks
var misnotað af Halldóri og sýnir að
hans tími er liðinn. Þannig afvega-
leiðir Halldór ítrekað traustan flokk
og hefur gerst liðléttingur forsjár-
hyggju sérhagsmuna, nú kenndum
við bláa hönd, og fylgið hrynur. Þá
lýsir formaðurinn því ítrekað yfir að
Framsóknarflokkurinn fari ekki í
ríkisstjórn ef „Halldór Ásgrímsson“
eins og hann orðar það, nái ekki
kjöri! Um leið er það undirstrikað að
Framsóknarflokkurinn sé ekki til
vinstri, heldur „miðjuflokkur“. Rík-
isstjórn með Framsókn væri miðju-
stjórn! (svo?, er ekki hægristjórn
nú?) Eins og postulinn forðum þá af-
neitar Halldór formaður þrennu:
stefnu jafnaðar, félagshyggju og
samvinnu, sem seint verður talið til
miðju í pólitík. Vandi framsóknar-
manna er formaðurinn, fylgisleysi
flokksins er vantraust á forystu
Halldórs. Hugsjónum ýtir formað-
urinn ítrekað til hliðar, en væri hollt
að persónugera árangur flokksins
við óvinsældir sínar í Reykjavík og
víðar. Sambandsleysi við kjósendur
og framsóknarmenn í Reykjavík
kom skýrt fram í páskaviðtali, þar
lýsti Halldór formaður því yfir á öld-
um ljósvakans að hann sé alfarið á
móti þátttöku Framsóknarflokksins
í R-listanum eftir þrjú ár, þvert á
stefnu borgarfulltrúanna.
Rautt spjald á Halldór Ásgríms-
son í næstu kosningum er eina leiðin
fyrir nýja forystu framsóknarmanna
að brjóstast fram í kjölfarið og rífa
flokkinn úr hjásvæfuhlutverkinu.
Landsmenn þurfa engan steinrunn-
inn klett í hafinu né drambsama
landstjórn, heldur nútímalegt
stjórnarfar. Framsóknarflokkurinn
hefði sannarlega átt að koma að
landstjórn undir forystu Ingibjargar
Sólrúnar, e.t.v. er það ekki of seint!
Kjör Halldórs og styrkur Framsókn-
ar er því ávísun á óbreytt ástand og
aukið misrétti, því þarf nú að veifa
rauða spjaldinu og rýma fyrir breyt-
ingum.
Styrkur Ingibjargar Sólrúnar og
Samfylkingarinnar á kjördag er lyk-
illinn að breiðri samstöðu þeirra sem
styðja rætur, hugsjónir og stefnu
jafnaðar, félagshyggju og samvinnu.
Rautt spjald
á Halldór
Eftir Pálma
Pálmason
Höfundur starfar sem
markaðsstjóri.
„Landsmenn
þurfa engan
steinrunninn
klett í hafinu
né dramb-
sama landstjórn, heldur
nútímalegt stjórnarfar.“
ÁFORM um byggingu tónlistar-
húss í Reykjavík hafa talsvert verið í
umræðunni að undanförnu. Margt
hefur verið skrafað og skrifað og sitt
sýnist hverjum eins og gengur.
Tilefni skrifa minna eru þau að ég
rak nýverið augun í auglýsingu um
hádegisfund á vegum Samfylkingar-
innar sem bar yfirskriftina „Íslensk
menning – vannýtt auðlind“. Eitt af
sex slagorðum sem þar birtust var
„Reisum tónlistarhús án tafar“. Því
miður komst ég ekki á fundinn, en í
framhaldinu rifjaðist upp fyrir mér
pistill eftir Ellert B. Schram sem
birtist í Morgunblaðinu fyrir réttu
ári, eða 28. apríl 2002. Þar sagði
hann m.a.: „Nýlega voru stjórnvöld
að skrifa undir samning um sex
milljarða tónlistarhús … Hefði nú
ekki verið nær að leyfa okkur skatt-
borgurunum að leggja fram sex
milljarða til betra mannlífs …?
Hvers vegna erum við alltaf að
snobba fyrir menningunni …?“
Nú er Ellert einn af frambjóðend-
um á lista Samfylkingarinnar fyrir
komandi alþingiskosningar og í því
samhengi vakna óhjákvæmilega hjá
manni spurningar: Er Ellert ósam-
mála því sem hér með virðist vera yf-
irlýst stefna Samfylkingarinnar, þ.e.
að reisa beri tónlistarhús í Reykjavík
án tafar? Og ef svo er, og ef hann
kemst á þing, mun hann þar áfram
hafa í frammi þær skoðanir um
menningu og tónlistarhús sem hann
opinberaði í Morgunblaðinu fyrir
ári? Eða er hann nú búinn að skipta
um skoðun?
Snobbað fyrir
menningunni?
Eftir Pétur
Jónasson
Höfundur er gítarleikari.
„Er Ellert
ósammála
því sem hér
með virðist
vera yfirlýst
stefna Samfylking-
arinnar?“
w
w
w
.t
e
xt
il.
is
Bómullar-satín
og
silki-damask
rúmföt
Skólavörðustíg 21,
sími 551 4050
Fyrir
flottar
konur
Bankastræti 11
sími 551 3930