Morgunblaðið - 21.09.2003, Síða 26

SKOÐUN
26 SUNNUDAGUR 21. SEPTEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ENGJASEL – OPIÐ HÚS
Heimilisfang: Engjasel 78
Stærð 206,2 fm
Byggingarár: 1979
Brunabótamat: 21,4 milj.
Ásett verð: 19,9 milj.
VANDAÐ OG RÚMGOTT RAÐHÚS
INNST Í BOTLANGA.
Smekklegt raðhús á pöllum með
sérsmíðuðum innréttingum. Flísar og
parket á öllum gólfum. Stutt í alla
þjónustu.
OPIÐ HÚS Í DAG KL. 15:00 – 17:00
Reynir Erlingsson sýnir
– 520 9556 / 896 9668
Reynir Erlingsson – símar 520 9556/896 9668
reynir@remax.is – Hans Pétur Jónsson lögg. fasteignasali.
KRINGLUNNI 4-12,
s. 800 6000
s. 585 0600
GRÆNAMÝRI - SELTJARNARNESI
258,7 fm 8 herbergja, þ.a. 5 svefnherbergja, einbýlishús í frábæru
ástandi með bílskúr og upphituðu bílaplani á yndislegum stað
með nærliggjandi útivistarsvæði fyrir börn og fallegum og skjól-
góðum garði. Miðja hússins er opin upp í mæni og flæðir birta um
allt húsið sem skartar fyrsta flokks innréttingum og gólfefnum.
STÓRGLÆSILEG EIGN. ÁSETT VERÐ 37,9 MILLJ.
Dalsel 31 - Opið Hús
Mjög falleg íbúð á efstu hæð (3.hæð) í Dalseli. 3
svefnherbergi, frábært eldhús og góð stofa.
Þvottahús í íbúð. Stórt bílskýli fylgir íbúðinni.
Eignin er mikið endurnýjuð, bæði að utan og
innan.
Ásdís Ósk, sölufulltrúi tekur á móti gestum
í dag á milli kl. 16:00 og 18:00 í dag.
Ásdís Ósk Valsdóttir
asdis@remax.is
símar: 863-0402/520-9560 Hans Pétur Jónsson lögg. fasteignasali
Heimilisfang: Dalsel 31
Stærð: 113,8 fm - Bílskýli: 29,5 fm
Byggingarár: 1976
Brunab.mat: 12,9 millj.
Áhvíl. 7,1 millj. - Verð 14,2 millj.
MJÓDD
Opið hús - Hrafnhólar 6-8, Rvík
Falleg 4ra herb. íbúð með útsýni af 5. hæð.
Glæsilegt harðviðarparket tengir saman stofu,
eldhús og hol. Úr stofu er útgengt á yfirbyggðar
svalir. Eldhús með nýlegri innréttingu og tækjum.
Þrjú ágæt svefnherbergi. Stórt baðherbergi með
baðkari og innréttingu. Húsið er nýklætt að utan á
varanlegan hátt. Ný stór lyfta og nýlegt teppi á
stigagangi. Snyrtileg lóð með mörgum leiktækj-
um. Örstutt í skóla og verslun.
Kristbjörn sýnir eignina í dag frá kl. 17-18.
Kristbjörn Þór Þorbjörnsson
Sölufulltrúi
símar 520 9313/898 3221
kristbjorn@remax.is Hrafnhildur Bridde lögg. fasteignasali
Heimilisfang: Hrafnhólar 6-8, 5. h.
Stærð íbúðar: 96,3 fm
Byggingarár: 1974
Áhvílandi: 7,8 millj. húsbr.
Verð: 12,9 millj.
SUÐURLANDSBRAUT
Bæjarhrauni 10 • Hafnarfirði
Opið hús í dag frá kl.
14:00 til 16:00. Í einkas.
glæsil. húseign. Um er að
ræða einb. á þremur hæðum
auk kjallara, samtals ca 200
fm. Stofa, borðstofa, sjón-
varpsskáli, 3 rúmgóð svefn-
herb., glæsil. eldhús o.fl. Húsið
er nánast allt endurnýjað á
síðustu árum. Góð staðsetn. Útsýni. Fullbúin eign í sérflokki.
Laust fljótlega. Verð 22 millj. 98561
Magnús Emilsson löggiltur fasteignasala
Vesturbraut 6 - Hf. - Einb. - Opið hús
Verið velkomin
BARÐASTAÐIR 89 - EINBÝLI
OPIÐ HÚS Í DAG FRÁ KL. 14-16
Glæsilegt steinsteypt,einlyft 225 fm fullbúið einbýlishús á frábærum stað
á jaðri byggðs og óbyggðs svæðis. Allar innréttingar, tæki og gólfefni af
vönduðustu gerð og allur frágangur til fyrirmyndar. 4 rúmgóð svefnher-
bergi, glæsilegt stórt baðherbergi með nuddkari. Glæsilegt stórt eldhús
með sérsmíðuðum innréttingum og vönduðum tækjum. Bjartar og stórar
stofur, mikil lofthæð og innb. „halogen“-lýsing. Gengið úr stofu út á ca 65
fm sólpall í fallegum garði með skjólgirðingum sem umlykja húsið á 3
vegu. Hellulagt bílastæði með hitalögnum. Áhv. 8,4 millj. húsbr. Óskað
er eftir tilboðum í húsið.
Ólafur Blöndal fasteignasali
sýnir húsið í dag ásamt
húsráðendum,
Finnboga og Eddu.
Í MORGUNBLAÐINU 17. ágúst
síðastliðinn er grein er nefnist
„Verndun rjúpunnar“ og eru grein-
arhöfundar sagðir
vera Jón Gunnar
Ottósson, forstjóri
Náttúru-
fræðistofnunar, og
fuglafræðingarnir
Ólafur Karl Niel-
sen og Kristinn
Haukur Skarphéð-
insson. Svipað efni
og kemur fram í greininni er einnig
að finna á heimasíðu Nátt-
úrufræðistofnunar. Kjarni grein-
anna er rök Náttúrufræðistofnunar
fyrir þeim tillögum til umhverf-
isráðherra um að friða rjúpuna í 5
ár. Þá er að finna í greininni gagn-
rýni á tillögur Skotveiðifélags Ís-
lands og veiðistjórnunarsviðs Um-
hverfisstofnunar. Frá því að
tillögur Náttúrufræðistofnunar litu
dagsins ljós hefur Skotveiðifélag
Íslands haft ýmislegt við þær að at-
huga og gagnrýnt þær á rök-
studdan hátt. Í svargrein þessari
vill Skotveiðifélag Íslands útskýra
sjónarmið sín þar sem í grein Nátt-
úrufræðistofnunar er gert lítið úr
skoðunum okkar, svo ekki sé meira
sagt.
Sögulegt lágmark
Náttúrufræðistofnun Íslands
segir að íslenski rjúpnastofninn sé
líklegast í sögulegu lágmarki. Þetta
þýðir á góðri íslensku að líklegast
hafi rjúpur aldrei verið færri. Skot-
veiðifélag Íslands hafnar algjörlega
þessari fullyrðingu þar sem rann-
sóknargögn Náttúrufræðistofnunar
eru tiltölulega takmörkuð. Vissu-
lega eru til ágæt gögn frá Norð-
austurlandi síðustu 20 árin en
áreiðanleg gögn er varla hægt að
tala um fyrr en eftir 1995, árið sem
veiðikortakerfið var sett á lagg-
irnar. Sterkar líkur eru þó á því að
íslenski rjúpnastofninn sé í lág-
marki. Hins vegar er ekkert sem
bendir til að yfirstandandi lágmark
sé lægra en fyrri lágmörk heldur
virðist það öllu heldur vera svipað.
Prófessor Arnþór Garðarsson hefur
bent á að rjúpnasveiflan sé minni
nú en hún var fyrir 50 árum. Síðan
á 6. áratugnum hafi stofninn verið
stöðugri en mun lægri toppar. Arn-
þór bendir einnig á að fjölg-
unarhraðinn sé ekki nema 25% á
ári hverju núna í stað 60% áður.
Þessum mikla fjölgunarhraða
mundu fylgja háir toppar og háum
toppum myndi fylgja mikil fækkun.
Það er því alls ekki slæmur kostur
fyrir veiðimenn að stofninn sé
ávallt í meðallagi. Í stuttu máli má
því segja að ekkert komi fram í
gögnum Náttúrufræðistofnunar að
rjúpan sé í útrýmingarhættu eða að
henni stafi veruleg hætta af veiðum
landsmanna. Skotveiðifélag Íslands
telur það allsendis óviðunandi að
stofnunin skuli því hafa sett rjúp-
una á válista. Til þess að fuglateg-
und fari á válista þarf hún að vera í
yfirvofandi hættu, fækkunin þarf
að vera 30% á 10 ára tímabili. Ís-
lenski rjúpnastofninn sveiflast á 10
ára fresti. Munur á fjölda rjúpna í
hámarksári og í lágmarksári hefur
verið 3–10 faldur. Skotveiðifélagið
hefur gagnrýnt að þrátt fyrir að
verulegar fjárhæðir hafi runnið úr
veiðikortasjóði til rjúpnarannsókna,
eða um 43.000.000 króna, hefur enn
ekki verið gert stofnlíkan af stofn-
inum né heldur eru til upplýsingar
um stærð hans. Náttúrufræði-
stofnun Íslands hefur því ekki sýnt
fram á nægjanleg rök sem réttlæta
að rjúpan sé komin á válista.
Áhrif veiða á rjúpuna
Skotveiðifélag Íslands er ekki
sammála Náttúrufræðistofnun Ís-
lands um þátt veiða í fækkun rjúp-
unnar. Því miður hefur Nátt-
úrufræðistofnun ekki tekist með
rannsóknum sínum að sýna fram á
áhrif skotveiða á rjúpnastofninn.
SKOTVÍS hafnar þó því ekki að
veiðar geti haft einhver áhrif á
rjúpuna, einkum þó þegar hún er í
lágmarki. Rannsóknir erlendis
benda til þess að áhrif veiða séu til-
tölulega lítil, mætti í því sambandi
benda á rannsókn sænska fugla-
fræðingsins Mariu Hörnell í Jämt-
landsléni í Norður-Svíþjóð. Einnig
hafa svipaðar rannsóknir verið
gerðar í Noregi. Rannsóknir þessar
voru gerðar frá Gudbrandsdalen að
Österdal, en gífurlegt veiðiálag er á
þessu svæði og hafði rjúpu fækkað
mjög mikið á svæðinu frá árinu
1998. Nú hefur hins vegar rjúpunni
fjölgað aftur og er búist við mikilli
rjúpu á svæðinu í ár. Undanfarin ár
hafa íslenskir rjúpnaveiðimenn ver-
ið að veiða um 120.000 rjúpur á ári
en af og til hefur veiðin komist í ná-
lægð við 150.000 rjúpur. Veiðin hef-
ur því verið mjög svipuð frá ári til
árs, án tillits til stöðu rjúpnastofns-
ins. Árið 2002 eru líkur á að veiðst
hafi rúmlega 80.000 rjúpur. Nátt-
úrufræðistofnun telur að þessi
fækkun stafi fyrst og fremst af
fækkun í rjúpnastofninum. Þessu
er SKOTVÍS heldur ekki sammála,
félagið telur að fækkunin sé fyrst
og fremst vegna þess að undanfarin
3 ár hafi skotveiðimenn markvisst
dregið úr veiðum sínum á rjúpu. Í
skoðanakönnun sem félagið gerði
að frumkvæði Ólafs Karvels Páls-
sonar, fyrrverandi formanns
SKOTVÍS, kom í ljós að 41% fé-
lagsmanna SKOTVÍS hafði dregið
úr rjúpnaveiðum sínum. Skoð-
anakönnun veiðistjórnunarsviðs
Umhverfisstofnunar og upplýs-
ingar úr veiðikortakerfinu staðfesta
þessa fullyrðingu SKOTVÍS þar
sem að ljóst er að nokkur hundruð
veiðimanna gengu ekki til rjúpna á
síðast liðnu ári. Arnþór Garð-
arsson, prófessor í dýrafræði við
Háskóla Íslands, segist ekki hafa
séð sannfærandi gögn um að veið-
arnar bætist við önnur afföll og
rjúpurnar verði þá færri á vorin.
Hann telur að þær rannsóknir sem
hann hefur tekið þátt í bendi til
þess að það séu aðrir þættir sem
stjórni sveiflunni og þar með stofn-
inum hverju sinni. Rétt er að benda
á að fækkun rjúpunnar hefur verið
svipuð á þeim svæðum sem friðuð
eru og á þeim svæðum sem veitt er
á. Undantekningin er Úlfarsfell í
næsta nágrenni Reykjavíkur,
SKOTVÍS telur þó ekki það rann-
sóknarsvæði marktækt vegna ná-
lægðar við borgina, óvenju mikils
veiðiálags og fjölda rándýra. Rann-
sóknir Náttúrufræðistofnunar í
Hrísey árið 2000 þar sem senditæki
voru sett á tæplega 200 rjúpur
sýndu að af rjúpum sem voru á lífi
17. september eru aðeins 18% á lífi
18. desember og aðeins 4% þeirra
féllu vegna veiða. Ef borið er sam-
an við Úlfarsfell sést að af rjúpum
sem voru á lífi í upphafi veiðitímans
voru 26% á lífi 24. desember og
67% af þeim drápust af völdum
veiða. Til þess að fá marktækar
upplýsingar um áhrif veiða á rjúpn-
astofninn er nauðsynlegt að hafa
haldgóðar upplýsingar um fjölda
veiddra fugla og sóknarþunga. Þá
er nauðsynlegt að hafa nokkuð ná-
kvæmar upplýsingar um stofn-
stærð rjúpunnar. Þess vegna er af-
ar brýnt að veiðikortakerfið sé
virkt, aðeins með hjálp þess er
hægt að fá marktækar upplýsingar
um áhrif veiða á rjúpuna.
Friðun rjúpunnar
Tillögur Náttúrufræðistofnunar
um friðun rjúpunnar komu okkur
gjörsamlega á óvart. Mál þetta
hafði greinilega verið undirbúið af
mikilli leynd og að því að virðist
ekki haft neitt samráð við einn eða
neinn. Þetta kom okkur sem sagt
mjög á óvart því fram til þessa
hafði ráðuneytið haft mjög náið
samstarf við SKOTVÍS um flest
það er varðar skotveiðar. Eins og
áður hefur komið fram getum við
ekki séð neitt í gögnum Nátt-
úrufræðistofnunar sem bendir til
þess að nauðsynlegt sé að grípa til
svo róttækra aðgerða sem friðun
er. Þá verður ekki séð að íslenski
fálkastofninn sé í neinni hættu mið-
að við að rjúpan sé í lágmarki.
SKOTVÍS leggur höfuðáhersluna á
markvissa veiðistjórnun fremur en
friðun, en friðun getur ekki talist
markviss veiðistjórnun. Ekki verð-
ur séð að friðun rjúpunnar á liðinni
öld hafi skilað neinum áþreif-
anlegum árangri. Náttúru-
fræðistofnun bendir vissulega á að
eftir friðunina 1920–1923 hafi verið
fluttar út 950.000 rjúpur næstu 4
árin eftir friðunina. Það er hins
vegar athyglisvert að eftir frið-
unina 1930–1932 var útflutningur
innan við þriðjungur af áðurnefnd-
um fjölda næstu 4 árin eftir frið-
unina. Þá fæst ekki séð að friðunin
1915 hafi haft nein áhrif, sömuleiðis
ekki stytting veiðitímans árið 1993.
Rjúpnaveiðar hafa lengst af verið
stundaðar sem atvinna. Rjúpan
hefur um langan tíma skipað þann
sess að vera jólamatur Íslendinga.
Það hefur því verið góður mark-
aður fyrir þessa afurð. Bændur og
aðrir höfðu nokkrar tekjur af þess-
um veiðum. Á seinustu áratugum
hefur orðið bylting í skiptingu bú-
setu á landinu. Flestir Íslendingar
búa nú í þéttbýli og úrval matvæla í
verslunum hefur stóraukist, og
verð á nokkrum kjöttegundum
lækkað verulega. Rjúpnaveiðar eru
nú nánast aðeins stundaðar sem
tómstundagaman. Fáir ein-
staklingar stunda rjúpnaveiðar í
ábataskyni. Rjúpnaveiðar hafa því
ekki lengur neina þýðingu sem at-
vinnugrein. Miðað við það verð sem
fæst fyrir rjúpuna á almennum
markaði borga rjúpnaveiðar sig
ekki á nokkurn hátt. Það er hins
vegar áhyggjuefni að um 10% veiði-
manna veiða um helming allra
rjúpna. Þessir veiðimenn eru ekki
að selja bráðina í ábataskyni heldur
fyrst og fremst til að kosta veiði-
ferðir sínar með einhverjum hætti.
Skotveiðifélag Íslands er þeirrar
skoðunar að veiðar á villtum dýrum
eigi að vera tómstundagaman en
ekki hugsaðar til tekjuöflunar.
Bændur hafa núorðið því nánast
engar tekjur af rjúpnaveiðum en
hins vegar mun meiri tekjur af
þjónustu við rjúpnaveiðimenn. Láta
má nærri að rjúpnaveiðimenn eyði
hátt í 60 milljónum króna í veið-
Rjúpan og réttlætið
Eftir Sigmar B. Hauksson