Morgunblaðið - 16.10.2003, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 FIMMTUDAGUR 16. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ÞORGERÐUR Sig-
urðardóttir myndlist-
armaður lést á
krabbameinsdeild
Landspítalans við
Hringbraut í gær, 14.
október, 58 ára að
aldri. Hún fæddist á
Grenjaðarstað í Suð-
ur-Þingeyjarsýslu 28.
nóvember 1945. For-
eldrar hennar eru séra
Sigurður Guðmunds-
son vígslubiskup og
Aðalbjörg Halldórs-
dóttir.
Þorgerður var grafíklistamaður,
vann einkum tréristur og hélt
fjölda einkasýninga hérlendis og
erlendis og var einkum þekkt fyrir
verk sem byggðust á kirkjulegum
myndlistararfi Íslendinga á miðöld-
um. Hún tileinkaði sér einnig gerð
íkona og stafræna myndvinnslu í
tölvum og vann verk með þeirri
tækni.
Sýning á síðustu verkum hennar
er nú í Grensáskirkju í Reykjavík.
Fjölmörg listasöfn öfluðu sér
verka eftir Þorgerði, m.a. Listasafn
Íslands, Listasafn
Reykjavíkur, Lista-
safn Hafnarfjarðar,
Hafnarborg, Listasafn
Háskóla Íslands og
Listasafn Seðlabanka
Íslands. Einnig eru
verk hennar í eigu
fjölda kirkna.
Þorgerður lauk
námi frá grafíkdeild
Myndlista- og hand-
íðaskóla Íslands 1989
en sótti víðar nám, í
Háskóla Íslands,
Listaháskólanum og
víðar. Hún dvaldi einnig erlendis í
rannsóknarferðum, meðal annars í
Frakklandi, Kína og á Ítalíu. Hún
var einn þeirra listamanna sem
fengnir voru til að myndskreyta
fyrstu útgáfu Íslendingasagna á
kínversku árið 2000. Sama ár var
hún einn af fulltrúum Íslands á
sýningu á íslenskri myndlist á veg-
um Alþjóðabankans í Washington.
Þorgerður á einn son, Jón Gunn-
ar Gylfason. Sambýlismaður Þor-
gerðar var Ólafur H. Torfason rit-
höfundur.
Andlát
ÞORGERÐUR
SIGURÐARDÓTTIR VANGAVELTUR í veiðipistli Morgunblaðsins sl. sunnu-dag þess efnis hvort 22 punda hængur, sem veiddist fyrir
nokkru í Eldvatni í Meðallandi, væri sjóbirtingur eða lax,
hafa orðið til þess að nokkuð hefur verið hringt til Morg-
unblaðsins og skoðanir skýrðar. Veiðimaðurinn sjálfur,
Gunnar Andri Gunnarsson, taldi að um lax væri að ræða,
en veiðifélagar hans voru annarrar skoðunar, svo og veiði-
vörður Eldvatns.
Rafn Hafnfjörð sendi okkur myndina sem hér fylgir og
er af laxi og birtingi sem veiddust með nokkurra mínútna
millibili í Straumunum í Hvítá í fyrra. Segja má að mun-
urinn á birtingi og laxi sé þarna augljós. Rafn taldi augljóst
að um lax væri að ræða, en áratugalöng veiðireynsla hans
nær einnig til skaftfellskra sjóbirtinga.
Á hinn bóginn hringdi einnig til okkar Þorvaldur Guð-
mundsson, gömul kempa, uppalin á Bóndhóli í Borgarfirði
og sonur Guðmundar „veiðimanns“ sem var þekktur stór-
veiðikarl í sinni tíð, bæði í net frá Bóndhóli og seinna með
stöng. Þorvaldur sagði ekki spurningu að
fiskurinn úr Eldvatni væri sjóbirtingur,
þekking frá föður hans og reynsla til ára-
tuga segði honum að dílafjöldinn væri
ekki alltaf örugg greiningarleið, heldur
sýldur sporðurinn og einnig að ef Eld-
vetningurinn væri lax, þá hefði krókurinn
á neðri skolti átt að vera mun stærri.
Þess má geta, að mjög margir hafa lagt orð í belg við
Morgunblaðið og mikill meirihluti þeirra telur fiskinn vera
lax. Fiskurinn verður greindur, en það verður bið á því
vegna þess að hann á að fara í uppstoppun og ekki ljóst
hvenær fagmaðurinn þíðir risann
Fregnir um skot í Tungufljóti, Tungulæk og Vatnamót-
um áttu sannarlega við rök að styðjast á dögunum, en von-
ir manna um að þau væru byrjunin á stórbrotinni enda-
rispu urðu að litlu. Allar götur síðan að holl í Tungufljóti
veiddi 27 fiska um síðustu mánaðamót og holl í Vatnamót-
um fékk 27 á einum degi í lok síðustu viku, hefur veiðin
vart verið meiri en kropp í besta falli og sömu sögu er að
segja um Fossála og Geirlandsá.
Ólafur Vigfússon var að koma úr Tungufljóti á hádegi
þriðjudags og fékk hollið fimm fiska. Að vísu var heili dag-
urinn ónýtur vegna mikilla vatnavaxta í vitlausu veðri.
Sagði Ólafur að síðan að „stóra hollið“
fékk 27 fiska hefðu hollin verið að fá þetta
2 til 6 fiska.
Gunnar Óskarsson, formaður SVFK,
tók í sama streng varðandi Geirlandsá og
Fossála. „Menn voru að fá mest ekki neitt
í Fossálum og lokatalan þar er aðeins um
40 birtingar. Í Geirlandsá veiddust alveg
um hundrað urriðar í sumar- og haustveiðinni, en þar með-
taldir eru staðbundnir fiskar sem voru þó nokkrir. Loka-
hollið fékk þrjá, þrjú holl á undan fengu samtals einn birt-
ing og tvær bleikjur, þannig að þetta var bara dauði,“ sagði
Gunnar. Hann sagðist vonast til þess að eitthvað af öllum
þeim fiski, sem sagt væri að héldi til í Vatnamótunum, færi
þá að hafa sig upp í bergvötnin, því mál væri nú að hrygna.
ERU
ÞEIR AÐ
FÁ’ANN?
Sitt sýnist hverjum
um Eldvetninginn
Morgunblaðið/Rafn Hafnfjörð
Lax að ofan, birtingur að neðan, líkir en þó ekki.
„SORGARDAGUR“ var orðið sem
skotveiðimenn notuðu yfir gær-
daginn, 15. október, þegar rjúpna-
veiðitíminn átti að hefjast, en fór
fyrir lítið þegar þriggja ára algjört
rjúpnaveiðibann tók gildi. Á annað
hundrað skotveiðimenn mótmæltu
banninu með mótmælastöðu fyrir
framan Alþingishúsið. Þeir komu á
framfæri kröfum sínum við Hall-
dór Blöndal, forseta Alþingis, um
að þingið samþykki við fyrsta
tækifæri breytingu á lögum um
vernd, friðun og veiðar á villtum
fuglum og villtum spendýrum sem
kveða á um bann við sölu á rjúpum
og rjúpnaafurðum til ársins 2008.
Þeir gengu síðan á fund Sivjar
Friðleifsdóttur umhverfisráðherra
og afhentu henni undirskriftalista
með fjölmörgum nöfnum skotveiði-
manna sem krefjast þess að bann-
inu verði aflétt og að ráðherra
leggi á ný fram frumvarp um tíma-
bundið sölubann.
Ívar Pálsson, varaformaður
Skotvís, sagði í samtali við Morg-
unblaðið að engin ástæða væri til
þess að banna rjúpnaveiðarnar
með þeim hætti sem nú hefur verið
gert. „Við teljum að það sé hægt
að vernda stofninn með öðrum að-
ferðum, t.d. með friðun svæða og
styttingu veiðitímans,“ sagði hann.
Skotveiðimenn kvörtuðu undan yf-
irgangi yfirvalda í málinu og
sögðu þau þjást af skammsýni og
skeytingarleysi. Að friða rjúpuna
með öðrum eins örvæntingar-
fullum aðgerðum væri eins og að
lækna tannpínu með hand-
sprengju.
Siv Friðleifsdóttir sagðist skilja
það vel að skotveiðimenn skyldu
kalla daginn sorgardag. „Þannig
er nú, að ástandið á rjúpnastofn-
inum er bágborið,“ sagði hún við
mótmælendur. „Stofninn vex ekki
um 50% milli ára, eins og hann
hefði átt að gera heldur 20 til 25%.
Þess vegna þurftum við að grípa
til þess að setja á veiðibann og það
var ekki gert með gleði. Ég ber
pólitíska ábyrgð á rjúpnastofn-
inum og staðan er svona slæm. En
ég deili tilfinningum ykkar, að
þetta er fyrir ykkur sorgardagur.“
Þriggja ára rjúpnaveiðibanni ákaft mótmælt í gær
Morgunblaðið/Þorkell
Mótmælendur bannsins voru á annað hundrað talsins en inn á milli mátti sjá skilti sem tjáði stuðning við það.
Segja daginn sorgardag
TÓMAS Ingi Olrich menntamálaráð-
herra sagði í fyrirspurnartíma í gær
að engin formleg skref hefðu verið
stigin í þá átt að
huga að því að
lækka endur-
greiðslubyrði
Lánasjóðs ís-
lenskra náms-
manna (LÍN)
enda væri að
mörgu að hyggja
áður en ráðist
yrði í svo veiga-
miklar breyting-
ar á högum sjóðs-
ins. Kom þetta fram í svari hans við
fyrirspurn Kolbrúnar Halldórsdótt-
ur, þingmanns Vinstrihreyfingarinn-
ar - græns framboðs.
Kolbrún vitnaði í stefnuyfirlýs-
ingu ríkisstjórnarinnar frá því í vor
en þar segir m.a.: „Hugað verði að
því að lækka endurgreiðslubyrði
námslána og lög um sjóðinn endur-
skoðuð.“ Hún sagði ljóst að lækkun á
endurgreiðslubyrði námslánanna
yrði kjarabót fyrir margar fjölskyld-
ur og spurði hvernig ríkisstjórnin
hygðist nálgast fyrrgreind markmið.
Ráðherra minnti m.a. á að núver-
andi stjórnarflokkar hefðu áður
lækkað endurgreiðslubyrðina úr 7%
í 4,75%. Síðan sagði hann: „Það er
stefna ríkisstjórnarinnar nú að huga
að því hvort lækka megi endur-
greiðslubyrðina enn frekar en þegar
hefur verið gert. Það er rétt að taka
það fram að engin formleg skref hafa
verið stigin enda er að mjög mörgu
að hyggja áður en ráðist verður í svo
veigamiklar breytingar á högum
sjóðsins.“
Hann sagði ýmsar leiðir færar til
að lækka endurgreiðslubyrðina, t.d.
með því að lækka prósentu endur-
greiðslunnar, með því að taka tillit til
endurgreiðslunnar í útreikningi
vaxtabóta eða með því að draga hluta
endurgreiðslunnar frá skatti. Ráð-
herra tók þó fram að lækkun á end-
urgreiðslubyrðinni myndi leiða til
verulegra útgjalda fyrir ríkissjóð ef
ekki ætti að stefna grundvelli sjóðs-
ins í tvísýnu.
Nokkrir þingmenn stjórnarand-
stöðuflokkanna kvöddu sér hljóðs
eftir svör ráðherra. Voru þeir ekki
sáttir við svörin. Steingrímur J. Sig-
fússon, formaður VG, sagði margt
benda til að enn eitt kosningaloforð
ríkisstjórnarflokkanna væri í þann
veginn „að gufa upp“, eins og hann
orðaði það. Sigurjón Þórðarson,
þingmaður Frjálslynda flokksins,
sagði að svo virt-
ist sem ráðherra
væri „á flótta
með þetta kosn-
ingaloforð fram-
sóknarmanna
eins og mörg
önnur.“ Guðjón
Ólafur Jónsson,
varaþingmaður
Framsóknar-
flokksins, minnti
á hinn bóginn á
að eitt helsta stefnumál Framsókn-
arflokksins fyrir síðustu kosningar
hefði verið úrbætur í málefnum LÍN.
„Við töluðum um að við vildum lækka
endurgreiðslubyrði námslána úr
4,75% í 3,75% eins og var fyrir breyt-
ingarnar 1992.“ Fullvissaði hann
þingmenn um að framsóknarmenn
myndu fylgja þessu máli fast eftir.
Að mörgu að hyggja
áður en ráðist verði
í breytingar á LÍN
ÞÓRUNN Sveinbjarnardóttir,
þingmaður Samfylkingarinnar, hef-
ur lagt fram á Alþingi tillögu til
þingsályktunar um skipan fimm
manna sérfræðinganefndar sem
móti stefnu á sviði þróunarsam-
vinnu Íslands við önnur ríki. Legg-
ur hún til að nefndin ráði starfs-
mann og skili skýrslu um
niðurstöður sínar til Alþingis innan
árs frá samþykkt tillögunnar. Með-
flutningsmenn tillögunnar eru fjórir
aðrir þingmenn Samfylkingarinnar.
Í greinargerð tillögunnar segir
m.a. að til þess að þróunarsamvinna
við fátæk ríki skili mælanlegum og
góðum árangri þurfi markmið að
vera skýr og verkefni vel skil-
greind. Til grundvallar þurfi að
liggja mótuð stefna stjórnvalda á
hverjum tíma. „Þróunarsamvinnu-
stofnun Íslands (ÞSSÍ) starfar skv.
lögum nr. 43 frá árinu 1981. Hingað
til hefur ÞSSÍ lögum samkvæmt
einungis tekið þátt í tvíhliða verk-
efnum á sviði þróunarsamvinnu.
Flutningsmenn eru þeirrar skoð-
unar að huga þurfi betur að kostum
þess að íslenska ríkið leggi meira af
mörkum á sviði fjölþjóðlegrar þró-
unarsamvinnu og þá einnig með
hvaða hætti slík samvinna ætti að
fara fram. Fleira kemur til greina
en tvíhliða samvinna ríkja, t.d. þátt-
taka í fjölþjóðlegum verkefnum
ellegar beinar fjárveitingar til
ákveðinna verkefna á vegum við-
urkenndra alþjóðlegra stofnana og
félagasamtaka.“
Þórunn Sveinbjarnardóttir þingmaður Samfylkingarinnar
Mótuð verði stefna á sviði
þróunarsamvinnu Íslands
HJÁLMAR Árnason, þingmaður
Framsóknarflokksins, hefur lagt
fram á Alþingi frumvarp til laga um
heimild til hægri beygju ökumanna á
móti rauðu ljósi. Þetta er í þriðja sinn
sem Hjálmar leggur fram frumvarp
um þetta efni. Meðflutningsmenn að
frumvarpinu eru Björgvin G. Sigurðs-
son, Einar Már Sigurðarson og Guð-
mundur Árni Stefánsson, þingmenn
Samfylkingarinnar.
„Markmið frumvarpsins er að taka
upp þá meginreglu að bifreiðastjórum
verði heimilt að beygja til hægri á um-
ferðarljósum á móti rauðu ljósi. Að
öðru leyti skulu almenn umferðarlög
gilda, svo sem um stöðvunarskyldu og
forgang umferðar úr öðrum áttum,“
segir í greinargerð frumvarpsins.
„Þessi regla hefur um langt skeið ver-
ið gildandi í Bandaríkjunum og Kan-
ada og gefið góða raun.“ Þá segir að
mikið hagræði væri að því að bifreiða-
stjóri gæti haldið för sinni áfram án
þess að bíða eftir grænu ljósi.
Hægri
beygja verði
leyfð á
rauðu ljósi
♦ ♦ ♦