Morgunblaðið - 16.10.2003, Blaðsíða 12

ERLENT
12 FIMMTUDAGUR 16. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ÞRÍR öryggisverðir bandaríska
sendiráðsins í Tel Aviv biðu bana
og einn særðist alvarlega þegar
fjarstýrð sprengja sprakk undir
bandarískum sendiráðsbíl á Gaza-
svæðinu í gær. Bíllinn, sem var
brynvarinn, rifnaði í tvennt í
sprengingunni.
Er þetta fyrsta árásin sem bein-
ist gegn bandarískum embættis-
mönnum og öryggisvörðum þeirra
á svæðum Palestínumanna og lík-
legt er að hún verði til þess að
Bandaríkjastjórn leggi enn fastar
að palestínsku heimastjórninni að
skera upp herör gegn herskáum
hreyfingum sem eru andvígar frið-
arsamningum við Ísraela.
Stjórn George W. Bush Banda-
ríkjaforseta hvatti alla bandaríska
borgara á Gaza-svæðinu til að fara
þaðan þegar í stað og kvaðst vera
staðráðin í að hafa hendur í hári
árásarmannanna. „Við ætlum að
leita að tilræðismönnunum þar til
þeir nást og sækja þá til saka,“
sagði talsmaður bandaríska utan-
ríkisráðuneytisins í Washington.
Bandaríska alríkislögreglan, FBI,
hyggst senda sérfræðinga á Gaza-
svæðið til að rannsaka árásina.
Leiðtogar Palestínumanna
fordæma árásina
Vopnaður hópur, sem kallar sig
Andspyrnunefndir alþýðunnar,
neitaði fréttum um að hann hefði
staðið fyrir tilræðinu. Palestínsku
hreyfingarnar Hamas og Jíhad
áréttuðu að þær berðust gegn Ísr-
aelum og réðust ekki á erlenda
embættismenn. Yasser Arafat,
leiðtogi Palestínumanna, fordæmdi
sprengjuárásina, sagði hana
„hræðilegan glæp“ og vottaði
Bandaríkjamönnum samúð sína.
Saeb Erakat, aðalsamningamaður
palestínsku heimastjórnarinnar,
sagði að árásin væri „andstæð
hagsmunum palestínsku þjóðarinn-
ar og friðarvegvísinum“.
Árásin var gerð nálægt bens-
ínstöð í grennd við landamæra-
stöðina Erez skömmu eftir að
sendiráðsmennirnir fóru á Gaza-
svæðið frá Ísrael á þremur bílum
til að ræða við unga Palestínu-
menn sem sótt hafa um bandaríska
námsstyrki. Palestínskur lögreglu-
bíll fylgdi sendiráðsmönnunum.
Lögreglubíllinn og einn banda-
rísku sendiráðsbílanna höfðu farið
framhjá sprengjunni þegar hún
sprakk undir þriðja bílnum. Stór
gígur myndaðist og bíllinn eyði-
lagðist í sprengingunni.
Fréttamaður AP sá gráan vír
sem lá frá veginum, þar sem
sprengjan sprakk, inn í lítið,
mannlaust hús.
Á vírnum var rofi sem talið er að
hafi verið notaður til að koma
sprengingunni af stað.
Palestínsk öryggissveit var strax
send á svæðið og skömmu síðar
komu þangað bandarískir rann-
sóknarmenn.
Þrír Bandaríkjamenn láta lífið í sprengjutilræði á Gaza
Heita því að finna
árásarmennina
Reuters
Palestínskur lögreglumaður við bandarískan sendiráðsbíl sem eyðilagðist í sprengjuárás á Gaza-svæðinu í gær.
Jerúsalem, Washington. AP, AFP.



 



 
  
   

 



 



!
" #   $
 



%&%"
'()*+* ' (&+
&,
-.
/(
+
,
!
-
0 
12  


1)
 
 0
 !
)
 


1

)

2 ),
3
%1


!
"
$  45
67
 ' (&+
&,
-.
/(
+
68

9(

(
:%
1

NÍU þúsund manna svonefnt hraðlið Atlants-
hafsbandalagsins, NATO, var í gær formlega
sett á stofn, sem kjarni að alls 20.000 manna
liði sem á að vera hægt að senda með skömm-
um fyrirvara hvert sem er í heiminum – til að
stilla til friðar, gegna friðargæzlu eða skyld-
um verkefnum. Hin 9.000 manna kjarnasveit
nýja hraðliðsins tók við formlegu umboði til
að taka til starfa við hátíðlega athöfn í Norð-
ur-Evrópu-höfuðstöðvum bandalagsins í
Brunssum í Hollandi.
Stofnun hraðliðsins markar tímamót í sögu
NATO. Lengst af í hinni 54 ára löngu sögu
sinnar snerist starfsemi bandalagsins fyrst
og fremst um að mæta hinni hernaðarlegu
ógn frá Sovétríkjunum og Varsjárbandalag-
inu. Nú er í fyrsta sinn tekin til starfa undir
merkjum þess hersveit sem getur látið til sín
taka á láði, legi og í lofti. Þar með hefur
bandalagið yfir tækjum og úrræðum að ráða
sem gerir því kleift að fást við nýjar ógnir
eins og alþjóðlega hryðjuverkastarfsemi,
svæðisbundin átök eða gereyðingarvopn.
„Stofnun kjarnasveitar hraðliðs NATO (...)
er mikilvægt teikn um að bandalagið er hröð-
um skrefum að breytast til að laga sig að nýj-
um ógnum þessarar nýju aldar,“ sagði yf-
irhershöfðingi NATO, bandaríski flotafor-
inginn James Jones, er hann afhenti fyrsta
yfirmanni hraðliðsins, brezka hershöfðingj-
anum Jack Deverell, fána þess við hina hátíð-
legu athöfn í gær.
„(Hraðliðið) mun gefa bandalaginu hern-
aðargetu til að gera það sem það gat ekki áð-
ur – að senda herlið þangað sem í óefni stefn-
ir, með meiri hraða, yfir lengri vegalengdir,
með meiri úthaldsgetu en nokkru sinni fyrr,“
sagði hann.
Í október 2006 er áformað að hraðliðið
verði fullskipað og tilbúið til að vera sent í
verkefni með fimm daga fyrirvara og geta
haldið úti aðgerðum í 30 daga hið minnsta.
Hvatt til skilvirkrar
ákvarðanatöku
Jafnvel þótt bandalagsríki hafi brugðizt
skjótt við til að gera það mögulegt að setja
nýja hraðliðið á stofn, hafa áhrifamenn í
NATO sagt að sum þeirra verði að gera hið
pólitíska ákvarðanaferli skilvirkara til að
tryggja að ákvarðanir um að beita hraðliðinu
tefjist ekki af þeim völdum. Einkum valda
reglur í Þýzkalandi, Hollandi, Ungverjalandi
og Tyrklandi áhyggjum í höfuðstöðvum
NATO, en í þessum löndum þarf þing-
samþykki fyrir því að senda hermenn út fyrir
landsteinana. Jones tjáði fréttamönnum að
ríki, sem ekki væru pólitískt reiðubúin að
senda hermenn í hraðliðsverkefni, kynnu að
verða útilokuð frá þátttöku í hraðliðinu.
Hraðliðið verður ekki skipað föstu herliði,
heldur munu úrvalssveitir frá þátttökulönd-
unum þjálfa og starfa saman undir merkjum
hraðliðsins. Sveitum frá hinum ýmsu þátt-
tökulöndum verður skipt inn og út úr hraðlið-
inu á hálfs árs fresti. Fjölmennastir í hinu
9.000 manna byrjunarliði hraðliðsins eru
spænskir hermenn, alls 2.200, auk herskipa,
herþotna og -þyrlna. Frakkar leggja til 1.700
hermenn og Þjóðverjar 1.100. 300 bandarísk-
ir hermenn eru í byrjunarliðinu, auk herskips
og flugvéla.
Talið marka mikil tímamót í fimmtíu og
fjögurra ára sögu Atlantshafsbandalagsins
Brunssum. AFP, AP.
Hraðlið NATO formlega stofnsett


    
,-.-%/
%0 1%2+'3%4%
1


 

5 
 
 $ 

$5  

6 7
# 8
 
 
 
 
 9  # $ 
# '$ 
 

 
 :
"+( 
 9 
  

 6 

 +

.
3


2

4555
:
"+++
:
"+(

9
"+
+
$1

2
/

;
%
9)


'  %


2






%<
/17 =5
>?5
.


%<<
.

4@5
@?=
.


%<<<
.

A@5
44?B
.
CD)

:
"+(
.

EF5
@?4
.
CD)

,
%<
.

4F55
4>?5
%D


,
%<<


AB55
AF?5
%D


,
'


. ;<
: ;<
/ 1

 
 


STJÓRN Bandaríkjanna hvatti í gær Suður-Asíuríkin til að varast kjarn-
orkuvígbúnað eftir að Pakistanar skutu upp eldflaug, sem getur borið
kjarnaodd, í tilraunaskyni í þriðja skipti á ellefu dögum.
Bandaríska utanríkisráðuneytið hvatti Pakistana og Indverja til hætta
tilraunum með kjarnavopn og eldflaugar og hefja viðræður um ráðstafanir
til að bæta samskipti þjóðanna og minnka líkurnar á því að kjarnavopnum
yrði beitt. Pakistanar skutu nýverið á loft eldflaug af gerðinni Hatf-IV sem
getur dregið allt að 750 km og langt yfir landamæri Indlands. Pakistanar
hafa nú skotið upp slíkri eldflaug þrisvar sinnum frá 3. október og segja að
þessum tilraunum sé lokið „í bili“. Indverjar og Pakistanar eiga kjarna-
vopn og óttast var í fyrra að landamæradeilur þeirra gætu leitt til nýs
stríðs milli ríkjanna og fyrstu kjarnorkustyrjaldarinnar í heiminum.
Varað við
kjarnorkuvígbúnaði
Washington. AFP.
TVEIR af hverjum þremur Írökum í
Bagdad eru andvígir því að banda-
rískir hermenn hverfi úr landinu á
allra næstu mánuðum skv. könnun
sem Gallup hefur gert. Næstum einn
af hverjum fimm íbúum Bagdad álít-
ur árásir gegn hermönnunum hins
vegar hugsanlega réttlætanlegar.
Könnunin, sem var gerð á bilinu
28. ágúst og 4. september, sýnir að
71% aðspurðra vilja að Bandaríkja-
her dvelji lengur en örfáa mánuði í
Írak. 26% vildu að hermennirnir
færu hið fyrsta.
Alls tóku 1.178 manns þátt í könn-
uninni og var svarhlutfall 97%. Sögð-
ust 58% telja að bandarísku her-
mennirnir í Írak hefðu hagað sér
frekar vel eða mjög vel. 20% sögðust
telja að þeir hefðu komið frekar illa
fram og 9% mjög illa. Könnunin
bendir til að íbúar Bagdad séu á báð-
um áttum varðandi veru Bandaríkja-
hers í Írak; 19% segja árásir gegn
bandarískum hermönnum réttlæt-
anlegar og 17% til viðbótar segja
slíkar árásir réttlætanlegar undir
ákveðnum kringumstæðum.
Dvelji í Írak enn um sinn
Washington. AP.