Morgunblaðið - 16.10.2003, Blaðsíða 23

TILBÚIN salöt eru sniðug fyrir minniheimili og yfirleitt jafn vítamínauðugog salat sem maður sker niður heima
hjá sér. Endingin er hins vegar ekki sem
skyldi, að því er fram kemur í könnun dönsku
Neytendastofnunarinnar. Greint er frá nið-
urstöðum í neytendablaðinu tænk + test og
voru 15 tilbúnar salattegundir í pokum skoð-
aðar síðastliðið sumar í dönskum verslunum.
„Neytandinn hefur ríka ástæðu til tor-
tryggni ef geymsluþol er sagt fimm eða sex
dagar. Það kemur skýrt fram í at-
hugun á endingu 15 tilbúinna sal-
attegunda fram á síðasta
geymsludag,“ segir tænk + test.
Í niðurstöðum segir að sjö
vörutegundir hafi fengið með-
alútkomu eða góða útkomu og
átta voru sagðar undir meðallagi.
Voru sýnishornin geymd í kæli-
boxi á leið úr versluninni og síðan í kæli fram á
síðasta söludag, er þau voru grandskoðuð.
Þrír sérfræðingar á vegum Neytendastofn-
unarinnar lögðu mat á lykt, áferð, útlit, bragð
og þéttleika.
Auk þess var C-vítamíninnihald mælt, sem
og magn örvera.
Allt að helmingur ónýtur
Sá hluti salatsins sem var sölnaður, slím-
ugur eða á annan hátt ólystugur var tekinn frá
og vigtaður. Í sumum pokunum var allt að
helmingur innihaldsins talinn óætur og útkom-
an sú að sex tegundir voru dæmdar afleitar
eða undir meðallagi hvað ferskleika varðar.
„Salat er viðkvæm vara sem getur eyðilagst
við hálftíma hlé á réttri kælingu eða ranga
geymslu í versluninni og heima. Því mælum
við með því að neytendur reyni að velja fersk-
ustu vöruna og neyti hennar helst sama dag.
Salat þolir ekki ferð heim í heitum inn-
kaupapoka og margra daga geymslu,“ er haft
eftir einum rannsakenda Neytendastofnunar-
innar.
Er kallað eftir því að framleiðendur upplýsi
neytendur um hvenær salatinu er
pakkað svo þeir hafi vaðið fyrir neð-
an sig þegar úrvalið er skoðað í
grænmetishillum verslana.
Lagt var mat á áferð, lykt, útlit og
bragð þegar búið var að skilja
skemmda hluta salatsins frá. Fimm
af fimmtán tegundum reyndust í
meðallagi eða þar fyrir ofan á síð-
asta söludegi.
C-vítamíninnihald var mælt strax eftir inn-
kaup, en magn þess gefur vísbendingar um
magn annarra næringarefna í salatinu, segir
ennfremur.
„Í góðu grænu salati eru 10 mg af C-víta-
míni í 100 grömmum, sem er 1⁄6 af ráðlögðum
dagskammti. Átta tegundir innihéldu 10–20
mg af C-vítamíni, tvær undir 5 mg og fimm
tegundir innihéldu 5–10 mg. Magn C-vítamíns
ræðst af grænmetinu sem valið er í pokann. Ef
rauð paprika, grænkál eða brokkkál eru með
salatinu er það vítamínríkt. Jöklakál inniheld-
ur hins vegar lítið af C-vítamíni.“
Vítamíninnhaldið er hins vegar óstöðugt og
fer fljótt fyrir bí ef salatið er ekki geymt rétt.
Fínt skorið – færri fjörefni
„Ef pokinn er opnaður og afgangurinn
geymdur fram á næsta dag ríður á að loka hon-
um og setja í kæli til þess að næringarefni tap-
ist ekki. C-vítamín hverfur þegar salatið kemst
í samband við súrefni. Einnig er gott að skoða
hversu fínt skorið grænmetið er, því fínna, því
meira af vítamínum tapast.“
Brynhildur Briem næringarfræðingur segir
jákvætt að framboð á niðurskornu salati hafi
aukist hér á landi, því það örvi neyslu á græn-
meti.
„Gallinn er hins vegar sá hvað það geymist
stutt,“ segir hún.
Brynhildur segir að í reglugerð nr. 588/1993
sé kveðið á um að á allar kælivörur sem hafa
þriggja mánaða geymsluþol eða skemmra
skuli jafnan merkja „pökkunardag“, því eigi
neytendur auðvelt með að átta sig á því hversu
fersk viðkomandi vara sé.
Hvað tap á vítamínum áhrærir segir Bryn-
hildur C-vítamíninnihald stöðugt meðan pok-
inn sé lokaður. „Eitthvað af því fer forgörðum
þegar það er skorið en alls ekki allt,“ segir
hún.
Geymsluþol salats í
pokum ekki sem skyldi
Morgunblaðið/Árni Torfason
Best er að borða niðurskorið salat um leið og
umbúðir eru opnaðar, samkvæmt athugun.

INNKAUP | Tilbúin salöt örva neyslu á grænmeti og eru sögð fremur vítamínrík
Í sumum pokum
var allt að
helmingur inni-
halds talinn
óætur á síðasta
söludegi.
Danska neytendablaðið tænk + test fjallar um
niðurskorið salat í pokum í októberhefti sínu.
TENGLAR
..................................................................
www.taenk.dk
DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 16. OKTÓBER 2003 23
BLÓMAVAL í Sigtúni efnir til „líf-
rænnar helgar“ á Græna torginu
föstudag og laugardag. Fjöldi fyr-
irtækja verður með kynningar báða
dagana og verður gefinn afsláttur af
ýmsum vörum. Súsanna Einars-
dóttir segir að matvörur frá Bio
verði með 10% afslætti, einnig verð-
ur 10% afsláttur af lífrænt ræktuðu
tei. Sami afsláttur verður af lífrænni
jógúrt frá Biobúi og niðursuðuvör-
um og fersku grænmeti frá garð-
yrkjustöðinni Sunnu, Sólheimum. Þá
verður 10% afsláttur af safa og tei
frá Heilsuhúsinu og afsláttur af líf-
rænum ítölskum eplum, sem verða á
389 krónur kílóið að hennar sögn.
Lífræn
helgi í
Blómavali
Morgunblaðið/Arnaldur
Kynning verður á lífrænum vörum í
Blómavali í Sigtúni um helgina.