Morgunblaðið - 16.10.2003, Blaðsíða 34

UMRÆÐAN
34 FIMMTUDAGUR 16. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Alltaf á laugardögum
Smáauglýsing
á aðeins 500 kr.*
Áskrifendum Morgunblaðsins býðst smáauglýsing fyrir aðeins 500 kr.*
Almennt verð er 1.689 kr.
Pantanafrestur er til kl. 12.00 á föstudögum.
*5 línur; tilboðið gildir til 31. desember 2003.
Hafðu samband! Auglýsingadeild Morgunblaðsins,
sími 569 1111 eða augl@mbl.is
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
M
O
R
21
22
0
0
9/
20
03
MEÐ SETNINGU bráðabirgða-
laga í sumar er tekin í lög til-
skipun Evrópusambandsins 91/67
EEC um frelsi til
að flytja lifandi eld-
isdýr, þ.m.t. lax-
fiska, milli landa á
EES-svæðinu.
Bráðabirgðalögin
eru samhljóma
frumvarpi um sama
efni sem landbúnaðarráðherra
lagði fyrir alþingi sl. vor fáum
dögum fyrir þinglok. Þar er lög-
fest að brott fellur bann úr lögum
um lax- og silungsveiði frá 1957
um innflutning á lifandi laxfiskum.
Megintilgangur laganna er að
leiða í lög og reglur tilskipunar
91/67 EEC sem kveður á um sam-
ræmdar reglur um skilyrði á sviði
heilbrigði eldisdýra sem hafa áhrif
á verslun með lifandi eldisdýr á
EES-svæðinu og koma á frjálsri
verslun með lifandi eldisdýr (lax-
fiska) á grundvelli þeirra reglna.
Frumvarpið kom forsvars-
mönnum veiðiréttareigenda al-
gjörlega í opna skjöldu, enda
málið unnið og lagt fram án nokk-
urs samráðs eða vitundar
hagsmunaaðila a.m.k. okkar í
Landssambandi veiðifélaga.
Stjórn LV fór þess eindregið á
leit við landbúnaðarnefnd Alþingis
að fá málið til athugungar og um-
sagnar enda ljóst að okkar hags-
munum var stefnt í óefni með lög-
festingu þess. Það varð
samkomulag í nefndinni um að
málið var ekki afgreitt til ann-
arrar umræðu í þinginu heldur var
það sent hagsmunaaðilum til um-
sagnar.
Landssamband veiðifélaga
ákvað strax að leita til færustu
sérfræðinga, íslenskra, í Evrópu-
rétti til að kanna þær samnings-
skuldbindingar sem verið var að
uppfylla með innleiðingu Evrópu-
tilskipunarinnar og láta fara fram
athugun á hvort þar leyndust und-
anþáguákvæði sem nota mætti til
verndar innlendum laxastofnum.
Stefán Már Stefánsson prófessor
tók verkið að sér og hefur unnið
ítarlega álitsgerð um málið. Í
álitsgerð hans sem er að finna á
vef Landssambandsins, angling.is,
kemur m.a. fram að í tilskipuninni
sjálfri segir að hún gildi með fyr-
irvara um innlend lagaákvæði um
verndun tegunda. Þá bendir pró-
fessorinn á fyrirvara í 13. gr.
EES-samningsins þar sem kveðið
er á um að aðildarríki getur gripið
til einhliða ráðstafana til verndar
lífs og heilsu dýra. Þetta virðist
hafa farið fram hjá samn-
ingamönnum landbúnaðarráðu-
neytis í viðræðum þeirra við koll-
ega sína í Brussel. Þegar álitsgerð
Stefáns M. Stefánssonar lá fyrir
var hún strax send landbún-
aðarráðherra og óskað viðræðna
um málið. Það kom því vægast
sagt flatt upp á forystumenn LV
þegar okkur var tilkynnt stuttu
síðar að bráðabirgðalög hefðu ver-
ið sett til að lögfesta frumvarpið
sem Alþingi hafði skömmu áður
ákveðið að hagsmunaaðilar skyldu
hafa til skoðunar og umsagnar. Sú
tilkynning barst okkur samdægurs
og bráðabirgðalögin voru sett.
Landssamband veiðifélaga krefst
þess að Alþingi lagfæri bráða-
birgðalög ríkisstjórnarinnar. Það
liggur fyrir að innleiðing tilskip-
unar 91/67 um skilyrði á sviði heil-
brigðis dýra sem áhrif hafa á
markaðssetningu eldisdýra er
samrýmanleg innlendum laga-
ákvæðum til verndunar íslensku
laxastofnanna. Í tilskipuninni
sjálfri 2. mgr. 1. gr. er kveðið á
um gildi hennar með fyrirvara um
innlend ákvæði um verndun teg-
unda. Við teljum að bréf dags. 26.
sept sl. þar sem Margot Wall-
ström Commissioner for the En-
vironment fjallar um tilskipun 91/
67 EEC undirstriki með óyggjandi
hætti að Evrópusambandið mun
virða rétt okkar til að viðhalda
verndarákvæðum af þessum toga í
íslenskum lögum. Í bréfi hennar
er fjallað um fyrirspurn vegna
fyrirhugaðs innflutnings eldisseiða
frá Noregi til Skotlands. Hún seg-
ir m.a.: The UK or Scottish
authorities should verify that all
import comply with the provisions
of this Directive and when requir-
ed also with national rules on the
conscervation and protection of
local fish populations.
In your letter you focus on
potential spread of diseases but I
would also stress the need to pro-
tect biological diversity. I there-
fore share your view that we need
to be cautious with transport of
populations betveen areas and
regions in order not to risk that
different genetic populations will
become mixed.
Þarna talar einn af æðstu yf-
irmönnum umhverfismála hjá Evr-
ópusambandinu. Það má sjá af
orðum hennar að ekki er einungis
heimilt að halda í lögum ákvæðum
til verndar innlendum laxastofnum
heldur virðist beinlínis gert ráð
fyrir að svo sé. Ábendingar
Wallström eru einnig í fullu sam-
ræmi við niðurstöðu prófessors
Stefáns M. Stefánssonar í álitgerð
hans fyrir LV. Þegar þetta er
skoðað í samhengi er ljóst að eng-
in áhætta er í því fólgin fyrir Al-
þingi að breyta lögunum með þeim
hætti að setja ákvæði um verndun
laxastofna í lögin um lax- og sil-
ungsveiði. Slíkt þarf að sjálfsögðu
að leiða til lykta við þá er ráða
málum í Brussel.
Í opinberri umræðu hefur land-
búnaðarráðherra látið í veðri vaka
að Íslendingar eigi á hættu að
vera dregnir fyrir Evrópudómstól-
inn vegna þessa máls. Svo kann
vel að vera.
En hafa ber í huga að vart eru
forsendur fyrir því í lögum EES
að á þeim vettvangi kveðinn upp
dómur sem opnar frekar á inn-
flutning á lifandi laxi en bráða-
birgðalög ríkistjórnarinnar gera.
Bráðabirgðalögin
Eftir Óðin Sigþórsson
Höfundur er formaður Lands-
sambands veiðifélaga.
MAGNÚS Þór Hafsteinsson,
þingmaður Frjáldslyndra, hefur
miklar áhyggjur af þróun mála á
Akranesi sagði í
upphafi fréttakorns
í Fréttablaðinu
þann 13.10. sl. Var
þar vísað til þess að
hugsanlegt væri að
stjórn Eimskipa-
félagsins ákveði að
selja rekstur HB til annarra en
Skagamanna. Í þessu sambandi
fannst þingmanninum smekklegt að
halda því fram að „HB fjölskyldan“
og sú kynslóð sem þar ræður för,
hafi brugðist trausti bæjarbúa þeg-
ar Haraldur Böðvarsson hf. rann
inn í Brim. Hvað gengur þingmann-
inum til þegar hann heldur þessu
fram? Þarna er vegið að ein-
staklingum, sem um áratugaskeið
hafa lagt lífsstarf sitt í að byggja
upp fiskvinnslu og útgerð á Akra-
nesi af einstökum myndarskap.
Uppbygging HB með nýjum skip-
um, framþróun í framleiðslu og öfl-
un hlutafjár til að standa undir
þeim fjárfestingum er fyrst og
fremst verk þeirra aðila sem Magn-
ús kýs að varpa rýrð á. Verður
reyndar að telja fordæmalaust að
kjörinn fulltrúi á Alþingi íslendinga
skuli ganga fram með þeim hætti
sem raun ber vitni. Framlag Magn-
úsar er því ómerkilegt og reyndar
fremur til þess fallið að skaða það
samfélag sem hann telur sig hafa
áhyggjur af. Og þar sem þingmað-
urinn er sjálfur viðkvæmur fyrir
því sem hann telur meiðandi orða-
lag þá ber honum að mínu viti að
biðjast afsökunar.
Í stuttri grein verður hvorki rak-
in saga útgerðar og fiskvinnslu á
Akranesi né farið yfir þær breyt-
ingar sem orðið hafa í þeirri at-
vinnugrein á Íslandi. Hins vegar er
öllum ljósar þær breytingar sem átt
hafa sér stað á síðasta áratug.
Breytingar sem vissulega hafa leitt
af sér vanda vegna tilfærslu á veiði-
heimildum, en einnig birtast þær
breytingar okkur í öflugum og þró-
uðum fyrirtækjum, sem eru grund-
völlur þess að við höldum stöðu
okkar á erlendum mörkuðum. Ýms-
ir stjórnmálamenn virðast hafa á
því einfalda lausn að þrátt fyrir
takmarkaða auðlind megi gera öll-
um til geðs og halda á sama tíma
fiskvinnslu og útgerð í fremstu röð
í heiminum. Slík einföldun á raun-
veruleikanum hentar þeim sem vilja
á ódýran hátt komast í umræðuna
án þess að hafa í raun neitt upp-
byggilegt fram að færa. Breyttu
landslagi í atvinnumálum, hvort
heldur er í sjávarútvegi eða land-
búnaði, verður ekki mætt með
ábyrgðarlausu og marklausu hjali.
Breyttum aðstæðum á Akranesi
hefur hingað til verið mætt af
ábyrgð hvort heldur litið er til sjáv-
arútvegs, málmiðnaðar eða sem-
entsframleiðslu. Varðandi Harald
Böðvarsson hf. þá er rétt að menn
hafi það í huga að enn hefur enginn
selt neitt frá Brimi. Haraldur Böðv-
arsson hf. hefur yfir að ráð öflugu
starfsfólki á öllum sviðum, góðum
skipum og úrvals aðstöðu. Ég vona
því svo sannarlega að sá grunnur
sem lagður hefur verið að traustri
starfsemi á liðnum 100 árum eigi
eftir að skila Akranesi og þjóð-
arbúinu ríkulegum arði til fram-
tíðar, m.a. fyrir forgöngu og dugn-
að þeirra sem borið hafa hag
Akraness fyrir brjósti.
Ómerkileg
aðdróttun
þingmanns
Frjálslyndra
Eftir Gísla Gíslason
Höfundur er bæjarstjóri
á Akranesi.
Teppi á stigaganga
Ármúla 23, sími 533 5060 • www.stepp.is
www.thjodmenning.is