Morgunblaðið - 08.01.2004, Blaðsíða 16

ERLENT
16 FIMMTUDAGUR 8. JANÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
JÓLIN voru haldin hátíðleg í gær, 7. janúar, hjá Rétt-
trúnaðarkirkjunni en hún heldur að þessu leyti enn í
júlíanska tímatalið, sem Vesturkirkjan lagði af á 16.
öld. Þessi börn í Belgrad í Serbíu skáru í gær hið
hefðbundna jólabrauð, sem bakarar í borginni sam-
einuðust um að baka, og öll vonuðust þau til að detta
í lukkupottinn, það er að segja að finna peninginn í
brauðinu.
AP
Jólabrauðið skorið
MILLJÓNIR ólöglegra farand-
verkamanna, herbergisþerna og
annarra innflytjenda, sem vinna án
leyfis í Bandaríkjunum, geta fengið
tímabundið atvinnuleyfi og komist
hjá því að vera rekin úr landi, ef
nýtt frumvarp George W. Bush
Bandaríkjaforseta verður sam-
þykkt í þinginu. Einnig vill hann
fjölga svokölluðum
grænum kortum, sem
eru dvalarleyfi til
frambúðar. Nú eru
gefin út 140.000 slík
kort á ári hverju.
Forsetinn boðar
gerbreytta stefnu í
innflytjendamálum en
hann kynnti frum-
varpið í gær fyrir
fulltrúum samtaka
innflytjenda. Hann
fullyrðir að fyrirætl-
anir sínar auki öryggi
í Bandaríkjunum þar
sem yfirvöld nái betur
að fylgjast með hverj-
ir koma inn í landið,
þær séu góðar fyrir
efnahagslífið þar sem
vinnuveitendur fái
starfsmenn sem séu
fúsir til að vinna láglaunastörf auk
þess sem þær tryggi réttindi út-
lendinga sem vinna án leyfis.
Hann minntist þó ekkert á þann
ávinning sem ráðgjafar í Hvíta hús-
inu vonast til að frumvarpið færi
honum. Þarna er hann að taka á
einu helsta forgangsmáli viðskipta-
lífsins auk þess að koma sér í mjúk-
inn hjá kjósendum frá Rómönsku-
Ameríku en talið er að allt að 8
milljónir ólöglegra innflytjenda séu
í landinu, þar af er um helmingur
Mexíkanar. Hann fékk um þriðjung
greiddra atkvæða frá kjósendum
frá Rómönsku-Ameríku í forseta-
kosningunum 2000 en vill tryggja
sér enn betri stuðning hjá þeim
hópi í kosningunum í nóvember á
þessu ári.
Embættismenn leggja áherslu á
að hér sé ekki um sakaruppgjöf að
ræða en Bush veit að margir
íhaldsmenn í hans eigin flokki
kunna að vera andsnúnir því að
þeir sem brotið hafa lögin með því
að koma ólöglega inn í landið fái
umbun af neinu tagi. Til að friða
þann hóp leggur hann til aðgerðir
sem miða að því að innflytjendur
snúi aftur til síns heima, m.a. með
því að gera þeim kleift að vera á
eftirlaunum í heimalandi sínu.
Segja frumvarpið
vonbrigði
Samkvæmt frumvarpinu geta
ólöglegir innflytjendur fengið tíma-
bundið atvinnuleyfi geti þeir sýnt
fram á að þeir hafi
vinnu. Sami möguleiki
býðst fólki einnig áður
en það kemur til lands-
ins ef tryggt er að það
hafi vinnu. Gildir það
ekki einungis um störf
innan ákveðinna
starfsgreina eins og
verið hefur til þessa.
Þá segist Bush vilja að
þeir sem fái tímabund-
ið atvinnuleyfi geti
endurnýjað það en
segir ekki hversu lengi
það muni þá gilda. Þá
kemur ekki fram hjá
honum hvað muni
kosta að sækja um
slíkt leyfi og hann
skýrir ekki hvernig á
að framfylgja því
ákvæði í frumvarpinu
sem segir að tryggt þurfi að vera
að enginn Bandaríkjamaður vilji
starfið sem innflytjandinn sækist
eftir.
Fulltrúar innflytjenda eru ekki
ánægðir með frumvarpið og segja
það ekki fela í sér nægilega miklar
umbætur. „Þetta veldur mjög mikl-
um vonbrigðum,“ sagði Cecilia Mu-
noz hjá La Raza, hagsmunasamtök-
um innflytjenda frá
Rómönsku-Ameríku. „Verið er að
leggja til að bjóða fólki að koma til
Bandaríkjanna sem gestavinnuafl
án þess að veita því raunverulegt
tækifæri til að dvelja í landinu og
verða löglegir borgarar.“
Óánægja meðal
hægrimanna
Mark Krikorian hjá stofnun sem
rannsakar málefni innflytjenda,
sem aðhyllist strangar reglur um
innflytjendur, er einnig ósáttur við
frumvarpið en af öndverðum
ástæðum. „Þetta er ekki það sem
vinstrisinnar vilja, sem er að fólk
geti fengið græna kortið auðveld-
lega, en þetta er samt sem áður
sakaruppgjöf.“
Bush boðar breytingar á lögum
um innflytjendur
Ólöglegir inn-
flytjendur fái
atvinnuleyfi
Washington. AP.
Bush hyggst vinna sér
fylgi meðal innflytjenda
en vill jafnframt ekki
styggja íhaldsmenn í
eigin flokki.
BANDARÍKJAMENN hyggj-
ast sleppa lausum 506 mönnum
sem þeir hafa geymt á bak við
lás og slá síðan þeir tóku öll völd
í Írak. Fyrstu hundrað mönn-
unum verður veitt frelsi í dag,
fimmtudag. Paul Bremer, land-
stjórinn í Írak, segir ákvörð-
unina tekna til að sýna góðan
hug Bandaríkjamanna en til að
menn öðlist frelsi þurfi þeir að
heita því að grípa ekki til vopna.
Bremer sagði í gær að við-
komandi einstaklingar, sem nú
ætti að sleppa, hefðu ekki tekið
þátt í árásum gegn Bandaríkja-
her eða átt aðild að pyntingum
eða mannréttindabrotum með-
an á valdatíð Saddams Huss-
eins stóð í Írak. „Ég vil fullvissa
ykkur um að við erum ekki að
tala um menn sem hafa blóði
drifna fortíð. Við munum ekki
sleppa neinum sem vitað er að
hefur átt beina aðild að drápum
eða alvarlegum ofbeldisaðgerð-
um,“ sagði Bremer.
Bandaríkjamenn geyma
a.m.k. 10 þúsund manns í
fangaklefum í Írak. Sagði Bre-
mer að þeir sem nú fengju frelsi
hefðu á sínum tíma gert mistök
og að þeir gerðu sér nú grein
fyrir því. „Við erum reiðubúnir
til að gefa þeim annað tæki-
færi.“
Bremer greindi einnig frá því
í gær að 200 þúsund dollurum,
um 14 milljónum króna, væri nú
heitið fyrir upplýsingar um þá
menn, sem Bandaríkjamenn
leggja hvað mesta áherslu á að
handsama.
Ætla að
sleppa 500
Írökum úr
haldi
Bagdad. AFP.
MIJAILO Mijailovic, 25 ára gamall
maður, sem setið hefur í gæsluvarð-
haldi grunaður um morðið á Önnu
Lindh, utanríkisráðherra Svíþjóðar,
játaði það á sig við yfirheyrslur í
fyrrakvöld. Gaf hann þá lögreglunni
nákvæma lýsingu á því, sem gerðist,
en fram að þessu hafði hann neitað
allri sök. Er Svíum mjög létt og er
vonast til, að réttarhöldin yfir morð-
ingjanum muni taka skamman tíma.
Þótt Mijailovic hafi játað á sig
verknaðinn, nefndi hann, að sögn
sænsku blaðanna, enga skýringu á
honum en áður hefur komið fram, að
hann hataðist við frægt fólk og þar á
meðal við Önnu Lindh. Fjölmiðlar
hafa það hins vegar eftir lögfræðingi
hans, Peter Althin, að um skyndi-
ákvörðun hafi verið að ræða hjá Mi-
jailovic þegar hann kom auga á
Lindh í verslun í Stokkhólmi 10.
september síðastliðinn.
Yfirþyrmandi sönnunargögn
Mijailovic játaði á sig morðið eftir
að saksóknarar höfðu lagt fyrir lög-
fræðing hans þau sönnunargögn,
sem þeir töldu sig hafa í höndunum,
greinargerð upp á 1.000 blaðsíður.
Eru þau sögð svo yfirþyrmandi, að
Althin muni ekki fara fram á frekari
rannsókn á málinu.
Stefnt er að því að birta Mijailovic
formlega ákæru næstkomandi
mánudag og munu réttarhöldin þá
hefjast viku síðar nema ákveðið
verði, að hann skuli gangast undir
sérstaka geð-
rannsókn. Verði
það ofan á, munu
réttarhöldin
frestast um mán-
uð.
Mikill léttir
fylgir játningu
Mijailovic enda er
Svíum í fersku
minni morðið á
Olof Palme forsætisráðherra 1986,
sem enn er óupplýst. Meðal annars
þess vegna reið á svo miklu fyrir lög-
regluna að leysa þetta mál sem fyrst.
Utanveltu í samfélaginu
Mijailovic er af serbnesku bergi
brotinn, fæddur í Svíþjóð en þangað
komu foreldrar hans fyrir um þrem-
ur áratugum. Aðeins sjö ára gamall
var hann sendur til ættingja sinna í
Serbíu og var þar til 13 ára aldurs er
hann var aftur sendur til Svíþjóðar.
Var hann þá búinn að gleyma sænsk-
unni og átti eftir það mjög erfitt upp-
dráttar. Hefur hann hlotið dóma fyr-
ir líkamsárásir, ólöglegan vopnaburð
og líflátshótanir.
Mijailovic á lífstíðardóm í vænd-
um, verði hann fundinn sekur en
hins vegar heyrir það til undantekn-
inga, að nokkur sitji lengur í sænsku
fangelsi en í 14 ár.
Játaði á sig morðið á Önnu Lindh,
utanríkisráðherra Svíþjóðar
Lýsti ódæð-
inu en nefndi
enga ástæðu
Mijailo Mijailovic