Morgunblaðið - 21.01.2004, Síða 1

STOFNAÐ 1913 20. TBL. 92. ÁRG. MIÐVIKUDAGUR 21. JANÚAR 2004 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Skartgripir
skoðaðir
Gull í grjóti nefnist skartgripasmiðja
við Skólavörðustíg Daglegt líf 22
Ferskur
hljómur
Þriðju plötu söngkonunnar Kelis
vel tekið Fólk í fréttum 53
Bílar í dag
Volkswagen | Nýtt rúg-
brauð 2004 Freelander |
Þróttur í Land Rover
Nóg af þing-
mannsefnum
NORÐMENN ræða nú um upp-
stokkun á lífeyriskerfi landsmanna
og er ljóst að verði tillögur svo-
nefndrar eftirlaunanefndar að veru-
leika munu margir þurfa að sætta sig
við skertar greiðslur. Formaður
nefndarinnar, Sigbjørn Johnsen,
fylkisstjóri í Heiðmörk og fyrrver-
andi fjármálaráðherra, segir í sam-
tali við Morgunblaðið brýnt að há-
launamenn sætti sig einnig við
skerðingu til að samstaða náist með-
al þjóðarinnar.
Nefndin leggur til að reglur um
eftirlaun ráðherra, þingmanna og
hæstaréttardómara verði þær sömu
og hjá öðrum launþegum. Að sögn
Johnsens fá þingmenn nú ávallt 66%
af gildandi þingmannslaunum. Hann
segist ekki vera hræddur um að erf-
itt muni reynast að fá fólk á þing
nema eftirlaunakjörin séu betri en
hjá öðrum.
„Það að sitja á þingi er í sjálfu sér
svo merkilegt og gefandi trúnaðar-
starf að ég held að það hafi ekki verið
erfitt að fá fólk til að gefa kost á sér,“
segir Johnsen, sem sjálfur sat í mörg
ár á Stórþinginu.

Fleiri aldraðar/32
Skipverjarn-
ir taldir af
Ósló. AFP.
FIMMTÁN skipverjar, sem leitað
var í gær eftir að norska flutninga-
skipinu Rocknes hvolfdi, eru nú tald-
ir af. Leitinni að þeim var hætt síð-
degis í gær, sólarhring eftir slysið,
en henni verður haldið áfram í dag.
Þrjú lík höfðu fundist í gær og tólf
skipverjum var bjargað.
„Það er liðinn svo langur tími frá
slysinu að við teljum engan mögu-
leika á að fleiri finnist á lífi,“ sagði
Kjell Tore Årnes, sem stjórnar að-
gerðum lögreglunnar á slysstaðnum.
Hann bætti við að leitin hæfist aftur í
dögun í dag.
Um 445 tonn af olíu voru í skipinu
þegar því hvolfdi en ekki var vitað
hversu mikið af henni lak í sjóinn.
Hundruð fugla drápust vegna olíu-
mengunarinnar.

Óttast að átján/16
HLUNNINDAMAT vegna afnota starfsmanns
af bifreið sem vinnuveitandi á og rekur hækkar
um 30–40% á milli ára í reglum um skattmat
fyrir árið 2004, eða úr 20% af verði bifreiðar í
26% af verði hennar. Einnig hækkar hlunn-
indamat vegna afnota af fasteign úr 4% af fast-
eignamati hennar í 5%.
Skattskyld hlunnindi vegna fullra afnota af
bifreið sem tekin var í notkun 2002 eða síðar
hækka því úr 20 í 26% en vegna fullra afnota af
eldri bifreið úr 15 í 21%. Þetta á við þegar
vinnuveitandi rekur bifreið sem starfsmaður
hans hefur umráð yfir. Eftir sem áður gildir
hins vegar sú regla að greiði starfsmaðurinn
fyrir afnot eða rekstur bifreiðarinnar komi það
til frádráttar matinu.
Endurspegli fjárhagsleg
verðmæti og hagræði
Geir H. Haarde fjármálaráðherra segir eðli-
legt að reyna að tryggja að hlunnindamat end-
urspegli þau fjárhagslegu verðmæti og hagræði
sem menn hafa af viðkomandi hlunnindum.
„Þeir sem hafa bifreið til afnota sem vinnuveit-
andi þeirra á hafa af því verulegt hagræði.
Spara sér kostnað. Það er því spurning hvernig
á að meta það. Það hefur nú verið gert í grund-
velli útreikninga og í samanburði við önnur
lönd.“
Árið 2002 voru sömu hækkanir í skattmati
afturkallaðar og segir Geir að þær breytingar
hafi verið mun víðtækari og kallað á frekari at-
huganir af hálfu ráðuneytisins. „Við höfum síð-
an skoðað betur bæði bifreiðahlunnindaþáttinn
og húsnæðishlunnindaþáttinn og ákveðið í ljósi
þeirra athugana að gera þar breytingar,“ segir
Geir H. Haarde.
Skattur vegna afnota af
bifreið hækkar um 30–40%

Skattskylda/12
ENGAR stórvægilegar breytingar urðu á fylgi
flokka í Færeyjum í þingkosningum sem fóru
fram í gær en skoðanakannanir höfðu bent til að
flokkarnir, sem hafa haft sjálfstæði Færeyja á
stefnuskrá sinni, myndu tapa umtalsverðu fylgi.
Fólkaflokkurinn, flokkur Anfinns Kallsbergs
lögmanns, tapaði aðeins 0,2%, fékk 20,6% og sjö
menn kjörna eins og seinast. Þjóðveldisflokk-
urinn tapaði hins vegar tveimur prósentustig-
um, fékk nú 21,8% en fær þó átta menn kjörna á
þing vegna reglna um uppbótarþingsæti. Flokk-
arnir tveir hafa undanfarin ár verið við stjórn í
Færeyjum ásamt tveimur minni flokkum, Mið-
flokknum og Sjálfstýriflokknum, en upp úr sam-
starfinu slitnaði í byrjun desember sl. þegar
Þjóðveldisflokkurinn, með Högna Hoydal í far-
arbroddi, lýsti yfir vantrausti á Kallsberg.
Miðflokkurinn fær nú 5,1% en fékk 4,2% sein-
ast og bætir við sig þingmanni, fær tvo menn
kjörna.
Sjálfstýriflokkurinn fær 4,6% og einn mann
kjörinn eins og seinast.
Stóru stjórnarandstöðuflokkarnir tveir, sem
vilja áfram halda sambandinu við Dani, fengu
minna fylgi en spáð hafði verið. Sambandsflokk-
urinn, sem hafði verið spáð sigri nú, tapar raun-
ar fylgi frá síðustu kosningum, fær nú 23,7% en
fékk 26% seinast. Tapar flokkurinn einum
manni, fær sjö þingmenn kjörna. Jafnaðarflokk-
urinn bætir hins vegar við sig 1,0%, fær 21,9%.
Fylgi tveggja stóru stjórnarandstöðuflokkanna minna en spáð hafði verið
Litlar breytingar á
fylgi flokka í Færeyjum
Þórshöfn. Morgunblaðið.
GEORGE W. Bush Bandaríkjaforseti vís-
aði til sinnaskipta Líbýustjórnar, sem ný-
verið tilkynnti að hún væri hætt öllum að-
gerðum til að koma sér upp gereyðingar-
vopnum, í stefnuræðu sinni í nótt er hann
varði þá ákvörðun að ráðast á Írak í mars í
fyrra. Bush sagði að staðfesta Bandaríkj-
anna er þau réðust á Írak hefði haft mikil
áhrif á þær þjóðir sem sýnt hefðu tilburði
til að koma sér upp gereyðingarvopnum.
„Á grundvelli þeirrar forystu sem við
höfum tekið og þeirrar staðfestu sem við
höfum sýnt er veröldin að breytast á betri
veg,“ sagði Bush m.a. en fjölmiðlar fengu
afhent ágrip af efni ræðu hans seint í gær-
kvöldi. Fyrirhugað var að Bush flytti ræð-
una í Bandaríkjaþingi klukkan tvö í nótt.
Rétt að steypa Saddam
Bandaríkin réttlættu árásina á Írak með
því að vísa til meintrar gereyðingarvopna-
eignar Íraka. Engin gereyðingarvopn hafa
hins vegar fundist í landinu. Bush var
sagður ætla að halda fram að engu að síður
hefði verið rétt að ráðast á Írak og hrekja
Saddam Hussein frá völdum. Árásin hefði
haft jákvæð áhrif, þjóðir eins og Líbýa, Ír-
an, Sýrland og Súdan kappkostuðu nú að
komast hjá því að lenda upp á kant við
Bandaríkin. Sinnaskipti Líbýustjórnar
varðandi þróun gereyðingarvopna – sinna-
skipti sem hlytu að teljast jákvæð tíðindi –
væru beinn afrakstur af aðgerðunum í
Írak.
Ráðgjafar Bush sögðu að hann myndi
einnig ræða ítarlega um efnahagsmál og
stöðu atvinnumála í Bandaríkjunum.
Reuters
George Bush Bandaríkjaforseti fer yfir
stefnuræðuna ásamt aðstoðarmönnum
sínum í Hvíta húsinu.
Vísaði til
sinnaskipta
Líbýumanna
Washington. AFP, AP.

Baráttan/14
UM 50 Færeyingar á öllum aldri fylgdust spenntir
með kosningavöku í Færeyska sjómannaheimilinu í
gærkvöldi. Útsending færeyska sjónvarpsins náðist
í gegnum gervihnött og þegar samband rofnaði var
hlaupið í tölvuna til að fylgjast með.
Um helmingur atkvæða hafði verið talinn þegar
Morgunblaðið leit inn og virtust stjórnarand-
stöðuflokkarnir Sambandsflokkurinn og Jafn-
aðarflokkurinn, sem vilja treysta tengslin við Dani,
þá ætla að auka fylgi sitt frá síðustu kosningum.
„Þetta er sorgardagur,“ sagði Pauline Jónsson,
87 ára, sem hefur búið á Íslandi í 57 ár. „Ég vil vera
laus frá Danmörku, ég vil þjóðveldi. Við getum ekki
alltaf verið Danir. Ég er sjálfstæð manneskja og vil
að heimili mitt verði sjálfstætt,“ sagði Pauline sem
beið spennt eftir niðurstöðunni og hefur biðin senni-
lega verið þess virði því að í ljós kom að flokkarnir,
sem vilja efla sambandið við Dani, misstu fylgi frá
síðstu kosningum. Sagði hún Færeyingana í Sjó-
mannaheimilinu skiptast nokkuð jafnt í fylkingar.
Rúni Hentze, sem nýlega tók við stjórn Færeyska
sjómannaheimilisins, var þingmaður Þjóðveldis-
flokksins þar til fyrir mánuði. „Við misstum fylgi, en
náðum þó manni inn í Sandey, mínu kjördæmi,“ seg-
ir Rúni. Færeyingar búsettir á Íslandi geta ekki kos-
ið hér, en Rúni kaus utan kjörstaðar áður en hann
flutti hingað. Hugðist hann bjóða upp á harðfisk og
saltað hvalspik þegar niðurstöðurnar lægju fyrir.
Morgunblaðið/Þorkell
50 Færeyingar fylgdust með
kosningavöku í Sjómannaheimilinu
♦♦♦