Morgunblaðið - 21.01.2004, Blaðsíða 2

FRÉTTIR
2 MIÐVIKUDAGUR 21. JANÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
HÆRRA HLUNNINDAMAT
Hlunnindamat vegna afnota
starfsmanns af bifreið sem vinnu-
veitandi á og rekur hækkar um 30-
40% á milli ára í reglum um skatt-
mat fyrir árið 2004, eða úr 20% af
verði bifreiðar í 26% af verði hennar.
Einnig hækkar hlunnindamat vegna
afnota af fasteign úr 4% af fast-
eignamati hennar í 5%. Skattskyld
hlunnindi vegna fullra afnota af bif-
reið yngri en þriggja ára hækka úr
20 í 26% en vegna fullra afnota af
eldri bifreið úr 15 í 21%.
Brim má veiða við Marokkó
Stjórnvöld í Marokkó hafa veitt
Brimi ehf. tvö veiðileyfi á sardínu við
strendur landsins. Hvort leyfi heim-
ilar veiðar á 15.000 tonnum. Aflinn
verður sjókældur um borð og unninn
í landi. Guðbrandur Sigurðsson,
framkvæmdastjóri Brims, gerir ráð
fyrir að eitt skip veiði upp í þessi
leyfi. Verkefnið er unnið í samstarfi
við marokkóska fyrirtækið Tawarta
Pelagics.
Bush vísaði til sinnaskipta
George W. Bush Bandaríkja-
forseti vísaði til sinnaskipta Líb-
ýustjórnar, sem nýverið tilkynnti að
hún væri hætt öllum aðgerðum til að
koma sér upp gereyðingarvopnum, í
stefnuræðu sinni í nótt er hann varði
þá ákvörðun að ráðast á Írak í mars í
fyrra. Bush sagði að staðfesta
Bandaríkjanna er þau réðust á Írak
hefði haft mikil áhrif á þær þjóðir
sem sýnt hefðu tilburði til að koma
sér upp gereyðingarvopnum.
Mikil loðnuganga
Hálf milljón tonna af loðnu virðist
nú vera á svæðinu norðvestur úr
Langanesi. Vegna mikillar loðnu-
göngu á þessu svæði hefur tíma-
bundið bann við loðnuveiðum verið
fellt úr gildi og nú er gert ráð fyrir
kraftveiði næstu daga. Skipin og
frystihúsin sem eru að frysta loðnu
fyrir Rússlandsmarkað fjórfalda
verðmæti hennar.
Nær óbreytt í Færeyjum
Engar stórvægilegar breytingar
urðu á fylgi flokka í Færeyjum í
þingkosningum í gær en skoð-
anakannanir höfðu bent til að flokk-
arnir, sem hafa haft sjálfstæði Fær-
eyja á stefnuskrá sinni, myndu tapa
umtalsverðu fylgi. Þegar búið var að
telja 68% atkvæða hafði Fólkaflokk-
urinn tapað 0,8%, fær nú 20%, og
Þjóðveldisflokkurinn fær nú 21,6%
en fékk 23,7% seinast.
Y f i r l i t
Í dag
Sigmund 8 Þjónusta 31
Viðskipti 12 Viðhorf 32
Erlent 14/16 Minningar 32/37
Heima 17 Kirkjustarf 37
Höfuðborgin 18 Bréf 40
Akureyri 20 Dagbók 42/43
Suðurnes 23 Staksteinar 42
Landið 21 Sport 44/47
Daglegt líf 22/23 Fólk 48/53
Listir 24/25 Bíó 50/53
Umræðan 26/27 Ljósvakamiðlar 54
Forystugrein 28 Veður 55
* * *
Morgunblaðið Kringlunni 1, 103 Reykjavík. Sími 5691100 Innlendar fréttir frett@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Erlendar fréttir Ásgeir Sverrisson, fréttastjóri, asv@-
mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Guðrún Hálfdánardóttir, fréttastjóri guna@mbl.is Úr verinu Hjörtur Gíslason, fréttastjóri, hjgi@mbl.is Daglegt líf Guðbjörg Guðmundsdóttir, gudbjorg@mbl.is Listir menning@mbl.is Orri Páll Ormarsson, ritstjórnarfulltrúi, orri@-
mbl.is Umræðan|Bréf til blaðsins Magnús Finnsson, fulltrúi ritstjóra, magnus@mbl.is Hallur Þorsteinsson, hallur@mbl.is Minningar minning@mbl.is Hilmar P. Þormóðsson, Stefán Ólafsson Dagbók|Kirkjustarf Ellý H. Gunnarsdóttir, elly@mbl.is Íþróttir sport-
@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is Fólk í fréttum Skarphéðinn Guðmundsson, skarpi@mbl.is Útvarp|Sjónvarp Andrea Guðmundsdóttir, andrea@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is
UM 360 kröfur bárust í þrotabú
kjúklingabúsins Móa í Mosfellsbæ,
en fyrirtækið var lýst gjaldþrota í
nóvember á síðasta ári. Heildarupp-
hæð lýstra krafna er um 1.857 millj-
ónir, en þar af nema búskröfur yfir
150 milljónum. Ástráður Haralds-
son, skiptastjóri þrotabúsins, segir
allt benda til að ekkert fáist upp í al-
mennar kröfur þar sem veðkröfur og
búskröfur séu það háar.
Móar fóru í desember árið 2002 í
greiðslustöðvun og í framhaldi af því
fékk fyrirtækið heimild til að leita
nauðasamninga. Frumvarp til
nauðasamninga var lagt fyrir kröfu-
hafafund í júní í fyrra og var naum-
lega samþykkt. Niðurstaða fundar-
ins var hins vegar kærð og fór málið
alla leið upp í Hæstarétt sem dæmdi
að nauðasamningarnir hefðu ekki
verið samþykktir.
Ástráður sagði að ekki væri búið
að fara yfir lýstar kröfur og engin af-
staða hefði verið tekin til þeirra.
Hann sagði að lýstar kröfur í búið
væru háar, en það væri líka óvenju-
legt hvað búskröfur væru háar, eða
yfir 150 milljónir. Búskröfur mynd-
ast frá og með þeim degi sem fyr-
irtækið fór í greiðslustöðvun þar til
eignir þrotabúsins höfðu verið seld-
ar. Búskröfurnar endurspegla því
nokkurn veginn það tap sem var á
rekstri fyrirtækisins síðasta árið
sem það var í rekstri.
Ástráður sagði að samkvæmt lög-
um bæri fyrst að greiða veðkröfur,
þá búskröfur, síðan forgangskröfur
og síðastar kæmu almennar kröfur. Í
þessu máli væri útlit fyrir að eignir
búsins dygðu ekki til að greiða allar
búskröfur og því fengist ekkert upp í
almennar kröfur. Forgangskröfur,
sem m.a. eru laun, eru ekki háar.
Lýstar kröfur í þrotabú
Móa um 1.857 milljónir
Ríkislögreglustjórinn hefur
gefið út ákæru á hendur fyr-
irsvarsmanni fasteignasölunn-
ar Holts í Kópavogi, en honum
er gefið að sök að hafa svikið út
alls röskar 160 milljónir króna
við rekstur stofunnar.
Ákærði er sakaður um
skjalafals og fjársvik upp á 96
milljónir króna, fjárdrátt að
upphæð 62 milljónir og fyrir að
standa ekki skil á virðisauka-
skatti upp á 2,8 milljónir.
Samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins verður ákær-
an þingfest fyrir dómi í febrúar.
Ákærði gaf sig fram í októ-
ber 2002 og játaði fjárdrátt og
lagði fram gögn sem bentu til
þess að hann hefði dregið sér
um 80 milljónir króna. Þá var
talið að brotin beindust gegn 15
manns en komið hefur í ljós að
talsvert fleiri voru sviknir.
Fasteignasalan var í kjölfar-
ið úrskurðuð gjaldþrota og
námu kröfur í þrotabúið alls
114 milljónum króna, þar af
samþykktar forgangskröfur 4
milljónum.
Ákærður
fyrir 160
milljóna
kr. svik
ÞAU fóru faglega að þau Guðfinna
og Róbert, starfsmenn Reykjavík-
urborgar, sem voru að klippa tré í
Árbæjarhverfinu í góða veðrinu í
gær. Nú eru trén í dvala og einmitt
tíminn fyrir fólk að taka fram garð-
klippurnar.
Guðríður Helgadóttir garðyrkju-
fræðingur segir að í raun sé hægt
að klippa tré allt frá því laufin falla
á haustin og þar til þau koma aftur
á vorin. „Það er einmitt ágætt að
nota tímann núna þegar það er þíða
og demba sér út til að klippa og
nota góða veðrið. Það er fínt að
huga að þessu svona upp úr ára-
mótunum,“ segir Guðríður.
Núna er einnig tímabært að skýla
sígrænum gróðri með striga, hafi
garðeigendur ekki þegar gert það,
að sögn Guðríðar.
Morgunblaðið/RAX
Klippt og skorið í Árbænum
SÖMU reglur munu gilda hér á landi næstu tvö
árin um dvalar- og atvinnuréttindi launafólks frá
átta af þeim tíu ríkjum sem ganga í Evrópusam-
bandið í maí næstkomandi, en íslensk stjórnvöld
hafa ákveðið að nýta sér aðlögunarákvæði er
varða stækkun Evrópska efnahagssvæðisins. Þó
mun för launafólks frá Kýpur og Möltu verða
óhindruð.
Stækkun Evrópusambandsins tekur gildi 1.
maí og verða Eistland, Lettland, Litháen, Kýpur,
Malta, Pólland, Slóvakía, Slóvenía, Tékkland og
Ungverjaland þá aðilar að hinu Evrópska efna-
hagssvæði. Hafa lönd sem eru aðilar að EES
heimild til að beita sérstökum aðlögunarákvæð-
um um frjálsa för launamanna frá þessum ríkj-
um, öðrum en Kýpur og Möltu, í allt að sjö ár. Ís-
lensk stjórnvöld hafa nú ákveðið að nýta sér
þetta ákvæði fyrstu tvö árin, eða fram til maí
2006.
Í fréttatilkynningu frá félagsmálaráðuneytinu
segir að þessi ákvörðun hafi m.a. verið tekin í
ljósi ákvarðana annarra EES ríkja um að nýta
ákvæðið, þ.e. Austurríkis, Belgíu, Finnlands,
Frakklands og Þýskalands. Danmörk hefur
ákveðið að reglur um frjálsa för launafólks gildi,
en þó með töluverðu eftirliti.
Grétar Þorsteinsson, forseti ASÍ, segist sáttur
við þessa niðurstöðu, en ASÍ hafði komið því við-
horfi á framfæri við stjórnvöld að það teldi rétt
að bregðast við með þessum hætti. ASÍ telji ís-
lenskan vinnumarkað ekki tilbúinn að gera ferðir
launamanna frá nýjum aðildarríkjum frjálsar.
„Við höfum kannski ekki nýtt okkur síðustu ár
nægilega til að búa okkur undir þetta og þar er
kannski enginn saklaus, það á við um okkur eins
og stjórnvöld. Ég held það hafi verið afar mik-
ilvægt að stjórnvöld tóku þessa ákvörðun,“ segir
Grétar. Hann bendir á að um 5.000 manns séu á
atvinnuleysisskrá og hefði aðlögunarákvæðinu
ekki verið beitt hefði verið líklegt að atvinnuleysi
hefði aukist.
Erlent vinnuafl gegnir
veigamiklu hlutverki
Ari Edwald, framkvæmdastjóri Samtaka at-
vinnulífsins, segir SA ekki hafa talið þörf á að
nýta aðlögunarákvæðið. „Sú afstaða er í sjálfu
sér óbreytt, en í ljósi þess hvernig önnur lönd
hafa verið að taka á þessu, og annarra aðstæðna,
setjum við okkur í sjálfu sér ekki upp á móti
þessari niðurstöðu,“ segir hann. Ari segir mik-
ilvægt hvernig aðlöguninni verði háttað. „Það er
líka hægt að hugsa sér að á aðlögunartíma verði
reglur gagnvart innkomulöndunum rýmri en
gagnvart þriðju löndunum, þ.e. þeim sem ekki
eru að ganga inn í EES,“ segir Ari.
„Erlent starfsfólk hefur gegnt veigamiklu
efnahagslegu hlutverki varðandi það að hamla
gegn ofþenslu og þá meiri verðbólgu og verri
samkeppnisstöðu atvinnulífsins sem getur falið í
sér það að störf hverfi hreinlega frá atvinnufyr-
irtækjum sem gætu ekki þrifist við þær aðstæð-
ur. Það getur líka komið þeim sem á að vernda í
koll ef takmarkanir á frelsi í þessum efnum eru of
miklar,“ segir Ari.
Alls er heimilt að beita aðlögunarákvæðum í
sjö ár eftir stækkun. Er aðildarríkjunum í sjálfs-
vald sett fyrstu tvö árin hvort þau beita ákvæð-
unum en að þeim tíma loknum geta ríkin óskað
eftir aðlögun í allt að þrjú ár til viðbótar. Treysti
ríki sér ekki til að taka upp hinar sameiginlegu
reglur að fimm árum liðnum er þeim heimilt að
óska eftir tveggja ára aðlögunartíma til viðbótar
eða fram til maí 2011. Þetta er þó eingöngu heim-
ilt í þeim tilvikum sem sýnt verður fram á veru-
lega röskun á vinnumarkaði hlutaðeigandi ríkis
við það að taka upp reglurnar er gilda á hinum
sameiginlega markaði um frjálsa för launafólks.
Óbreyttar reglur um at-
vinnuleyfi næstu tvö ár
Stjórnvöld ætla að nýta sér aðlögunarákvæði varðandi stækkun EES
Mikilvæg ákvörðun að
mati forseta Alþýðu-
sambands Íslands
KARLMAÐUR um fertugt fékk
heilablóðfall undir stýri í Ármúla í
gær og ók á kyrrstæða bifreið sem
lagt hafði verið í stæði. Ökumaður-
inn var fluttur á bráðamóttöku
Landspítala – háskólasjúkrahúss.
Er þetta í annað sinn á skömmum
tíma sem ökumaður bifreiðar missir
stjórn á henni vegna líkamlegs áfalls
undir stýri. Skemmst er að minnast
atviks á Kringlumýrarbraut þegar
ökumaður ók á sjö kyrrstæða bíla.
Fékk heila-
blóðfall
undir stýri