Morgunblaðið - 21.01.2004, Qupperneq 10

FRÉTTIR
10 MIÐVIKUDAGUR 21. JANÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
LIÐSÝKINGUM hefur fjölgað
verulega hér á landi á síðustu árum
og hafa um 40 ný tilfelli greinst ár-
lega undanfarin 2-3 ár. Til saman-
burðar voru um 20 manns greindir
á ári með liðsýkingar að meðaltali á
árabilinu 1990-2002, að því er fram
kom í erindi sem Árni J. Geirsson
gigtarlæknir hélt á Læknadögum á
Nordica hóteli í gær.
Liðsýkingar lýsa sér þannig að
bakteríur berast inn í lið og fjölga
sér og veldur það mikilli bólgu þar
sem verður innflæði á hvítum blóð-
kornum og vökvi safnast fyrir í liðn-
um. Ef ekkert er að gert getur það
valdið brjóskskemmdum og
skemmt liði. Bakteríurnar berast
annaðhvort með blóði inn í liðinn, eða í gegnum
húðina t.d. ef sjúklingur verður fyrir áverka og
húðin rofnar, eða við liðástungu eða inngrip
læknis.
Óviðunandi hátt hlutfall
Samkvæmt íslenskri rannsókn sem nær yfir
liðsýkingar á landsvísu á 13 ára tímabili frá 1990
til 2002 eru inngrip lækna orsakavaldur liðsýk-
inga í 44% tilvika, oftast vegna
liðástungna en einnig vegna lið-
speglana og aðgerða á liðum.
„Þetta er óásættanlega hátt
hlutfall liðsýkinga sem orsakast
af inngripi lækna og bendir til að
læknar þurfi að vanda sig betur
þegar þeir stinga á liðum, sótt-
hreinsa húðina betur og passa
sig á því að menga ekki liðinn,“
segir Árni.
Af um 20 tilfellum liðsýkinga
sem greinast að meðaltali á ári
eru 5,5 tilfelli meðal barna. Þar
af eru drengir líklegri til að fá
sjúkdóminn eða um 6 af hverjum
10 börnum. „Ástæðan fyrir
þessu er að það er oft á bak við
þetta áverki meðal barnanna. Það er talið að
strákarnir slasi sig oftar, séu oftar í íþróttum og
meiði sig frekar.“
Í börnum er liðsýking algengust í mjöðm og
hnjám. Árni segir að mjög mikilvægt sé að
greina liðsýkingar í mjöðmum hjá börnum strax
vegna þess að mjaðmirnar skemmist mjög fljótt.
Meðal fullorðinna eru liðsýkingar langalgeng-
astar í hné, en einnig í mjöðm, öxl og ökkla.
Árni Jón Geirsson
Inngrip lækna orsakavaldurinn í 44% tilvika
Liðsýkingum hefur
fjölgað verulega
Borgarstjóri
ferðast með
Iceland Express
ÞÓRÓLFUR Árnason borgarstjóri
upplýsti á fundi borgarráðs í gær
að hann, borgarfulltrúar og borg-
arstarfsmenn ferðuðust bæði með
Iceland Express og Flugleiðum í
ferðum á vegum Reykjavíkurborg-
ar. Tók hann sérstaklega fram að
skýrar reglur giltu um ferðaheim-
ildir og ferðalög á vegum borg-
arinnar. Mælst væri til þess að
ferðum væri háttað á sem hag-
stæðastan hátt og keypti Reykja-
víkurborg flugfarseðla á almennu
farrými.
Alþingi aldrei keypt miða
Tilefni svara borgarstjóra var
fyrirspurn Ólafs F. Magnússonar,
borgarfulltrúa F-listans, um hvort
fyllstu hagkvæmni hefði verið gætt
hjá Reykjavíkurborg vegna ferða-
kostnaðar. Í því sambandi spurði
Ólafur með hvaða flugfélögum
kjörnir fulltrúar og starfsmenn
borgarinnar ferðuðust.
Ólafur Hauksson, forstöðumaður
almannatengsla Iceland Express,
segir að Alþingi hafi aldrei keypt
farseðla hjá flugfélaginu vegna
ferða þingmanna. Sömu sögu sé að
segja af stjórnarráðinu; ráðherrar
hafi aldrei ferðast með Iceland Ex-
press. Hann segist ekki trúa því að
aldrei nokkurn tíma, þá ellefu
mánuði sem félagið hefur flogið
reglulega til Evrópu, hafi hentað
að fljúga með þeim. Einhverjar
aðrar skýringar liggi þar að baki
enda bjóði Iceland Express upp á
hagkvæmasta verðið.
Þegar óskað var skýringa á
þessu hjá Alþingi fengust þau svör
að sögn Ólafs að Ferðaskrifstofu
Íslands, sem er dótturfyrirtæki
Flugleiða, væri falið að leita hag-
stæðustu tilboða fyrir ferðir þing-
manna.
Ekki náðist í Hörð Gunnarsson,
forstjóra ferðaskrifstofunnar, til
að leita skýringa á því af hverju
þingmenn flygju aldrei með Ice-
land Express.
HARÐUR árekstur varð á mótum Háaleit-
isbrautar og Listabrautar kl. 11:50 í gær-
morgun og var einum ekið í einkabíl á
slysadeild. Tildrög slyssins eru í rannsókn
hjá lögreglunni. Eins og sjá má skemmdust
ökutækin talsvert en um var að ræða frem-
ur nýlegar bifreiðir.
Allar bifreiðirnar voru fjarlægðar með
krana og tvær þeirra teknar af númerum
strax eftir áreksturinn.
Morgunblaðið/Ásdís
Mjög harður árekstur
á Listabraut í Reykjavík
OPNUÐ hefur verið ljós-
myndasýning sem nefnist Stiklur
úr knattspyrnusögu Íslands í Litlu
kaffistofunni í Svínahrauni. Meðal
þeirra sem voru viðstaddir opn-
unina voru forystumenn Knatt-
spyrnusambands Íslands.
„Ég er mikill áhugamaður um
íslenska knattspyrnu, hef safnað
myndum úr boltanum í áratugi og
datt í hug að gaman væri að setja
upp sýningu með myndum frá því
fyrsta Íslandsmótið fór fram 1912
og til dagsins í dag,“ segir Stefán
Þormar Guðmundsson, veit-
ingamaður í Litlu kaffistofunni.
Stefán fékk feðgana Helga
Daníelsson og Friðþjóf Helgason
til að setja sýninguna upp og hafa
þeir meðal annars skrifað texta
með öllum myndunum. „Þeir eru í
stórum hlutverkum, Friðþjófur
hefur tekið margar myndirnar og
Helgi er tvisvar á forsíðu Morg-
unblaðsins, þegar myndir voru
fyrst símsendar á milli landa, en
hann átti stórleik í markinu í
þessum sögufræga 1-1 jafn-
teflisleik á móti Dönum 1959.“
Að sögn Stefáns leggur hann
áherslu á að sýna frá merk-
isatburðum sem standa upp úr í
íslenskri knattspyrnusögu. „Ég er
til dæmis með mynd af fyrsta ís-
lenska landsliðinu, mynd frá
fyrsta leiknum á Melavellinum,
mynd frá fyrsta leiknum á Ísa-
firði, mynd frá fyrsta leiknum á
Húsavík, mynd af Ríkharði Jóns-
syni, sem gerði öll mörkin í 4-3
sigri á Svíum í landsleik á Mela-
vellinum 1951 og af Arnóri Guð-
johnsen, þegar hann jafnaði metin
40 árum síðar í leik gegn Tyrkj-
um. Ég reyni að draga fram þá
sem hafa skarað framúr eins og
Magnús Pétursson, dómara, Óla
B. Jónsson, þjálfara, Teit Þórð-
arson, markaskorara, Hörð,
Bjarna og Gunnar Felixsyni, sem
léku saman í landsliðinu 1963,
fyrstu íslensku landsliðsstúlk-
urnar og svo má lengi telja.“
56 myndir eru á sýningunni
sem ráðgert er að verði í Litlu
kaffistofunni fram á haust en þá
hyggst Stefán skipta um myndir
og setja upp myndir frá Íslands-
mótinu í knattspyrnu í sumar.
„Það er við hæfi að hafa þessa
sýningu í Litlu kaffistofunni sem
er næsti bær í byggð við Kolvið-
arhól þar sem íslenska landsliðið
æfði fyrir fyrsta landsleikinn, á
móti Dönum á Melavellinum
1946.“
Stiklur úr knatt-
spyrnusögu Íslands
í Litlu kaffistofunni
Morgunblaðið/Ásdís
Frá opnun sýningarinnar í Litlu kaffistofunni. Magnús Pétursson, (l.t.v.)
Friðþjófur Helgason, Stefán Þormar Guðmundsson og Helgi Daníelsson.
Tillaga
Íslands um
lífshætti
samþykkt
hjá WHO
TILLAGA Íslands þess efnis að
Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin
(WHO) setji heilbrigða lífshætti efst
á forgangslista sinn var samþykkt
einróma á fundi framkvæmdastjórn-
ar stofnunarinnar í gærmorgun. Í til-
lögunni felst meðal annars að hvatt
er til þess að á vettvangi WHO beini
menn sjónum sínum í auknum mæli
að áfengisneyslu og áhættunni sem
henni er samfara, ekki síst þar sem í
hlut eiga börn, ungmenni og ófrískar
konur. Sama gildir um áfengi og
akstur og áfengisneyslu á vinnustöð-
um.
Í fréttatilkynningu frá heilbrigðis-
og tryggingamálaráðuneytinu, segir
að tilllagan, sem Davíð Á. Gunnars-
son ráðuneytisstjóri bar upp, hafi
hlotið góðar undirtektir í stjórn
stofnunarinnar þar sem 32 ríki eigi
fulltrúa. Sextán ríki hafi skrifað sig á
íslensku tillöguna, í þeim hópi hafi
verið aðrar Norðurlandaþjóðir,
Bandaríkin, Kína og Rússland.
Konur enn meirihluti umsækjenda um prestsembætti
Endurspeglar kynja-
hlutfall í guðfræðinámi
KONUR hafa undanfarið verið í
miklum meirihluta umsækjenda
um prestsembætti, og endurspegl-
ar það sennilega hlutfall kvenna af
þeim sem útskrifast úr guðfræði-
deild Háskóla Íslands, segir segir
sr. Jón Helgi Þórarinsson, formað-
ur Prestafélags Íslands.
Alls sóttu 21 um Mosfellspresta-
kall, þar af 17 konur, eins og fram
kom í Morgunblaðinu í gær. Sr.
Jón Helgi segir að þeir sem sótt
hafi um Mosfellsprestakall séu
mikið til guðfræðingar sem út-
skrifast hafi nýlega, og því end-
urspeglist kynjahlutfallið í guð-
fræðideild í umsækjendahópnum.
„Síðan eru þarna líka nokkrir
prestar og það eru líka fleiri konur
þar. Annars vegar eru það prestar
sem eru í föstu starfi en langar til
að breyta til, hins vegar eru það
konur sem eru í afleysingum, eru
ekki með föst embætti og vilja
komast í embætti sem er fast.
Einnig eru einhverjar konur sem
hafa haft föst embætti en sagt upp
af einhverjum ástæðum og vilja nú
komast aftur í prestskap,“ segir
sr. Jón.
Í dag eru um 140 nemendur í
guðfræðideild Háskóla Íslands,
þar af um 65% konur. Samkvæmt
upplýsingum frá skrifstofu deild-
arinnar hefur hlutfall kvenna í
náminu hæst farið upp í 75% á
undanförnum árum. Hlutfall út-
skrifaðra guðfræðinga endurspegl-
ar þetta, árið 2003 útskrifuðust 7
konur og 2 karlar úr guðfræði-
námi, og árið 2002 útskrifuðust 8
konur og einn karl.
Ekki erfiðara fyrir konur
Jón segir þetta háa hlutfall
kvenna meðal umsækjenda ekki
endilega vísbendingu um að erf-
iðara sé fyrir konur að fá brauð.
Hann segir þó að líklega verði m.a.
sá þáttur kannaður í úttekt sem
verið er að vinna á stöðu guðfræð-
inga fyrir Prestafélagið, en ástæð-
ur þess að farið var að kanna
stöðu guðfræðinga eru þær að
undanfarið hafa mun fleiri guð-
fræðingar lokið prófi heldur en fá
embætti hjá kirkjunni.