Morgunblaðið - 22.02.2004, Qupperneq 1

STOFNAÐ 1913 52. TBL. 92. ÁRG. SUNNUDAGUR 22. FEBRÚAR 2004 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Tímaritið | Flugan
Birna Anna
Lofar góðu
Prinsessan og fuglinn
Græj-
ur
Síelti
Tíska
Matur og vín
Pistill Atvinna | Atvinna rað- og smáaug-
lýsingar
Stöðugildi í lyfjafyrirtækjum
Draumastarfið
Hvað gerir?
5 6 9 0 9 0 0 0 0 0 9 0 0
SUNNUDAGUR VERÐ KR. 300
Tímaritið og Atvinna í dag
FORSVARSKONA Fjölskylduverndar, Guð-
rún Anna Kjartansdóttir, segir engan skilning
á aðstæðum mæðra og barna þar sem feðurnir
stunda kerfisbundnar aðfarir að heimilum
þeirra. Guðrún Anna er einn viðmælenda í um-
fjöllun Tímarits Morgunblaðsins um síelti
fyrrverandi maka. Að Fjölskylduvernd standa
þrjátíu konur sem eiga það margar sameig-
inlegt að hafa staðið í erfiðum forsjár- og um-
gengnisdeilum við fyrrverandi eiginmenn sína
í lengri eða skemmri tíma.
Að sögn Guðrúnar eiga margir þessara
manna sér sögu um líkamlegt ofbeldi meðan á
hjónabandinu stóð og halda því áfram eftir
skilnaðinn. „Úrræði gagnvart feðrum sem
þessum virðast fá og mega börnin og mæð-
urnar lifa við áreiti frá mönnunum árum sam-
an. Þær verða fyrir líkamsmeiðingum af
þeirra hendi, þeir áreita þær og þeim er hót-
að.“
„Það gleymist oft að ofbeldi gagnvart
mæðrum er líka ofbeldi gagnvart börnunum,“
segir móðir sem segir sögu sína en fyrrverandi
eiginmaður hennar og barnsfaðir hefur ásótt
hana í mörg ár. „Svo eru þessir menn að koma
fram opinberlega og segjast elska börnin sín
svo mikið, á sama tíma vinna þeir skipulega að
því að leggja líf mæðranna í rúst.“ Guðrún seg-
ir að þessir feður geti í krafti ásakana, oft
ósannra, gegn móðurinni farið fram á dagsekt-
ir, sem eru allt að þrjátíu þúsund krónur,
vegna þess að móðurinni er samkvæmt barna-
lögunum skylt að sjá til þess að umgengni sé
virt. Hafa tvær konur verið lýstar gjaldþrota
vegna þessa. „En engin viðurlög eru við því að
feður umgangist ekki börnin sín.“
Guðrún gagnrýnir harðlega starfshætti
barnaverndaryfirvalda og segir þau hjálpa
feðrum að stunda þá iðju að ofsækja mæð-
urnar. „Ég hef farið fram á að starfshættir
barnaverndaryfirvalda verði rannsakaðir en
því hefur verið hafnað.“
Dögg Pálsdóttir hæstaréttarlögmaður
kveðst hafa séð til óvandaðra vinnubragða
barnaverndaryfirvalda. „Stundum virðist sem
starfsmaður barnaverndaryfirvalda sé búinn
að taka afstöðu og vinni málið í samræmi við
það. Það kemur fyrir að starfsmanni tekst ekki
að leyna því að hann virðist trúa öðrum að-
ilanum fram yfir hinn af ástæðum sem maður
áttar sig ekki á hverjar eru,“ segir hún. „Hvort
kenna megi um vinnuálagi og tímaleysi skal ég
ekki segja um, en það er engin afsökun í við-
kvæmum málum sem barnaverndarmálum.“
Nálgunarbann er oft síðasta úrræði kvenna
sem búa við síelti fyrrverandi eiginmanna, en
því hefur verið beitt í tiltölulega fáum tilvik-
um, hér á landi, þrátt fyrir að heimilisofbeldi
sé talið algengt, eins og kemur fram hjá Bryn-
hildi Flóvenz, lögfræðingi og aðjúnkt við Há-
skóla Íslands. Hún segir að það virðist vanta
sérstök lagaákvæði um heimilisofbeldi og þá
ekki síst að endurskoða sönnunarkröfur í mál-
um sem varða nálgunarbann.
Lítill skilningur á aðstæðum mæðra
ÍSLAMSKIR ráðamenn í Íran
sögðu í gær að mikil kjörsókn í
þingkosningunum þar í landi á
föstudaginn sýndi svo ekki yrði
um villst að kjósendur hefðu af-
dráttarlaust snuprað umbóta-
sinna, er hvatt höfðu til þess að
fólk sniðgengi kosningarnar.
Miklum fjölda umbótasinna var
bannað að bjóða sig fram. Fyrstu
tölur, sem fóru að berast í gær,
bentu til að íhaldssinnar myndu ná
meirihlutanum á þinginu af um-
bótasinnum.
Talsmenn umbótasinna drógu
aftur á móti í efa fullyrðingar
íhaldssinna um mikla kjörsókn, og
sögðu hana hafa verið minni en í
síðustu þingkosningum. Fyrstu
tölur virtust staðfesta þetta. Leið-
togi eins af flokkum umbótasinna,
viðurkenndi þó, að harðlínumenn
hefðu yfirhöndina. „Að þessu sinni
eru sigurvegararnir flestir úr röð-
um íhaldssinna,“ sagði hann.
Íhaldssinn-
ar fagna
sigri í Íran
Teheran. AP.
Reuters
Kjósendur í Teheran greiða atkvæði í kosningunum, eftir að kjörfundur hafði verið framlengdur.
EIGNIR lífeyrissjóðanna námu 804,6 millj-
örðum króna um síðustu áramót og hækkuðu
um 18,5% á einu ári eða um 126 milljarða.
Þetta kemur fram í yfirliti frá Seðlabanka Ís-
lands, en tölur bankans byggjast á úrtaki 25
stærstu lífeyrissjóðanna sem eru með yfir
94% af hreinni eign allra sjóða í landinu. Að
mati Landssamtaka lífeyrissjóða má rekja
þessa hækkun til þess að raunávöxtun lífeyr-
issjóðanna var mjög góð í fyrra eða yfir 10%
að meðaltali. Þetta er næstbesta ávöxtun
sjóðanna frá upphafi. Aðeins árið 1999 var
betra, en þá var raunávöxtunin yfir 12%.
Lífeyrissjóðirnir fjárfestu umtalsvert er-
lendis á síðasta ári, en erlendar eignir námu
alls 156,1 milljarði króna eða 19,4% af heild-
areigninni í árslok 2003. Eignir sjóðanna er-
lendis hækkuðu um 53,1 milljarð króna á síð-
asta ári eða um 51,6%. Í árslok 2002 námu
erlendu eignirnar 102,9 milljörðum króna eða
um 15,2% af heildareign sjóðanna.
Þessa hækkun má einnig rekja til
þess að erlendir hlutabréfamark-
aðir hækkuðu mikið í fyrra.
Betri ávöxtun
Hrafn Magnússon, framkvæmda-
stjóri Landssamtaka lífeyrissjóða,
segir að ávöxtun innlendra eigna líf-
eyrissjóðanna hafi verið betri á síð-
asta ári en erlendu eignanna. Þó að
erlendar eignir sjóðanna hafi hækk-
að mikið leiddi sterk staða krón-
unnar til þess að hækkunin skilaði
sér ekki öll í bókhald sjóðanna. Hann segir að
þetta geti breyst á þessu ári ef t.d. dollarinn
fari að hækka á ný.
Hrafn segist ekki treysta sér til að spá fyr-
ir um ávöxtun á nýbyrjuðu ári. Þó að innlend
hlutabréf hafi hækkað mjög mikið í upphafi
árs segist hann telja ólíklegt að
ávöxtunin verði jafngóð á þessu
ári og síðasta ári. Það sé við-
unandi að vera með 5–6% ávöxt-
un eins og var að meðaltali á síð-
asta áratug.
Nokkrir lífeyrissjóðir skertu
réttindi sjóðsfélaga á síðasta ári
vegna þess að tryggingafræðileg
úttekt sýndi að eignir sjóðanna
dugðu ekki fyrir skuldbinding-
um. Ástæðan var léleg ávöxtun í
þrjú ár og einnig ný aldursvið-
miðun. Hrafn segist ekki gera
ráð fyrir að neinn sjóður skerði réttindi á
þessu ári.
Lán til sjóðsfélaga námu alls 90,7 millj-
örðum króna í árslok 2003 og hækkuðu um
tæplega 9% á árinu. Árið 2002 hækkuðu sjóð-
félagalánin um 17%.




 
 






  

 

  
Eignir lífeyrissjóðanna
jukust um 126 milljarða
UPPREISNARMENN á Haíti, sem vilja
koma forseta landsins frá völdum, höfðu uppi
áform um að leggja undir sig næst stærstu
borg landsins, Cap Haitien, nú um helgina. 57
hafa fallið í átökum sem staðið hafa frá því að
uppreisnarmenn létu til skarar skríða og tóku
á sitt vald borgina Gonaives í norðurhluta
landsins í byrjun mánaðarins. Kváðust þeir
hafa umkringt Cap Haitien með 200 manna
liði.
Uppreisnarmenn hafa sagt, að verði forset-
inn, Jean Bertrand Aristide, ekki farinn frá í
lok mánaðarins muni þeir ráðast á höfuðborg-
ina, Port-au-Prince. Sagði talsmaður þeirra,
Winter Etienne, að þegar væru margir upp-
reisnarmenn í felum í höfuðborginni. Aristide
hefur sagt, að tal uppreisnarmanna um að her-
taka Port-au-Prince sé blekking til þess gerð
að draga úr baráttuþreki lögreglumanna.
Leita að fleiri vopnum
Yfirvöld á Haíti hafa engan her og einungis
um fimm þúsund lögreglumenn. Mikill fjöldi
uppreisnarmanna var áður í hernum sem leyst-
ist upp 1995. Sagði Etienne að alls væru um
700 uppreisnarmenn undir vopnum. „Við höf-
um á að skipa 200 mönnum til viðbótar og erum
að leita að vopnum fyrir þá,“ sagði Etienne.
Stjórnarerindrekar frá öðrum Karíbahafs-
ríkjum, Kanada, Frakklandi og Bandaríkjun-
um hafa lagt fyrir Aristide tillögur er miða að
því að koma í veg fyrir frekara blóðbað, en for-
setinn hefur ekki sýnt nein merki um að hann
sé tilbúinn til að deila völdum þótt samtök Am-
eríkuríkja hafi samþykkt ályktun þess efnis að
honum beri að gera slíkt. Hefur Aristide og
leiðtogum stjórnarandstöðunnar verið gefinn
frestur til morguns til að samþykkja friðartil-
lögurnar.
Uppreisnar-
menn á Haíti
hóta hertum
aðgerðum
AP
Helstu leiðtogar uppreisnarmannanna á
Haíti hlæjandi á útifundi í Gonaives.
Gonaives á Haíti. AFP.
Guð og
Gibson
Píslarsagan verður frumsýnd
á Íslandi um páskana | 11