Morgunblaðið - 22.02.2004, Blaðsíða 10

Morgunblaðið - 22.02.2004, Blaðsíða 10
10 SUNNUDAGUR 22. FEBRÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ Flest bendir nú til þess aðöldungadeilarþingmaður-inn John Kerry hljóti út-nefningu sem frambjóð-andi demókrata í forsetakosningunum sem fara fram í Bandaríkjunum 2. nóvember. Hann hefur til þessa sigrað í 15 forkosn- ingum af 17 og hefur tryggt sér rúm- lega þrisvar sinnum fleiri kjörmenn en eini raunverulegi keppinautur hans sem eftir er, John Edwards. Sá síðarnefndi styrkti reyndar stöðu sína í vikunni með góðu gengi í for- kosningum í Wisconsin og brottfalli Howards Deans úr baráttunni. En Kerry þykir engu að síður vera næsta öruggur um sigurinn, að því gefnu að ekkert stórkostlegt komi upp á. Næstu forkosningar verða á þriðjudaginn í Hawaii, Idaho og Ut- ah, og haldið verður áfram að kjósa í hinum ýmsu ríkjum allt fram í byrj- un júní. Búist er við að úrslitin verði nokkurn veginn ráðin eftir annan þriðjudag, þegar kosið verður í tíu ríkjum sem ráða samtals einum þriðja hluta kjörmanna á flokks- þinginu, þar á meðal í Kaliforníu og New York. Uppruni Kerrys John Kerry er nýorðinn sextugur, fæddur 11. desember 1943. Eins og margoft hefur komið fram í fjölmiðl- um á Kerry meðal annars ættir að rekja til auðugra og virðulegra fjöl- skyldna í Nýja-Englandi. En bak- grunnur hans er þó margbreytilegri, því móðir hans ólst að miklu leyti upp í Frakklandi og föðurforeldrar hans voru gyðingar frá Mið-Evrópu sem snerust til kaþólskrar trúar og fluttu til Bandaríkjanna árið 1905. Og Kerry-nafnið bendir ekki til írskra róta, eins og margir ætla, heldur tóku föðurforeldrar hans það upp í stað gyðinganafnsins Kohn. Fjölmiðlar hafa gert mikið með það að Kerry tilheyri forréttinda- stétt frjálslyndra auðmanna á aust- urströndinni, en hann ólst þó ekki upp við jafn mikið ríkidæmi og ýmsir hafa viljað vera láta. Faðir hans starfaði í utanríkisþjónustunni og var ekki óvenjulega efnaður. Auðug frænka í móðurætt lagði mikið fé af mörkum til menntunar drengsins, en frá tíu ára aldri sótti hann virta heimavistarskóla í Sviss og Nýja Englandi. Kerry hóf nám við Yale-háskóla árið 1962, þar sem hann gat sér orð sem afburðamaður jafnt í íþróttum, félagslífi og námi. Kerry tók virkan þátt í starfi málfundafélagsins, stýrði stjórnmálafélaginu og lék með liði skólans í fótbolta og hokkí, auk þess sem hann lærði að fljúga. Á lokaárinu var hann einn örfárra til að hljóta inngöngu í leynifélagið Skull and Bones, sem valdi nýja fé- laga á hverju ári úr hópi efnilegustu nemenda skólans. Mun hann hafa verið valinn sökum þess að líklegt þætti að hann kæmist til metorða í stjórnmálum. Eins og fjölmiðlar hafa ekki þreyst á að nefna var George W. Bush einnig meðlimur í þessu dulúðuga félagi, en hann út- skrifaðist úr Yale tveimur árum á eftir Kerry. Kerry var sem ungur maður mik- ill aðdáandi Johns F. Kennedys, en hann og forsetinn fyrrverandi eiga raunar sama fangamark, JFK, þar sem sá fyrrnefndi heitir Forbes að millinafni. Kerry sá hinn verðandi forseta fyrst halda ræðu á kjördag í nóvember 1960 og tveimur árum síð- ar komst hann í kynni við Kennedy- fjölskylduna þegar hann var til skamms tíma í tygjum við hálfsystur Jacqueline Kennedy, Janet Auchinc- loss. Hitti hann þá forsetann við nokkur tækifæri. Til eru myndir af þeim saman á siglingu á Narragan- sett-flóa við Newport í Rhode Island og að fylgjast með siglingakeppni á sömu slóðum sumarið 1962. Þetta ár starfaði Kerry einnig sem sjálfboðaliði við kosningabar- áttu Edwards Kennedy, sem þá sótt- ist eftir sæti í öldungadeildinni. Í ít- arlegri umfjöllun dagblaðsins Boston Globe kemur fram að bréf frá Kerry sé geymt í forsetabóka- safni Kennedys og þar segi meðal annars: „Eftir að hafa hitt þig nokkrum sinnum í sumar [..] og haf- andi á sama tíma unnið fyrir bróður þinn í Massachusetts má segja að ég sé eindreginn Kennedy-stuðnings- maður, svo vægt sé til orða tekið.“ Hetjudáðir í Víetnam og gagnrýni á stríðsrekstur Þegar Kerry lauk námi við Yale árið 1966 flutti hann útskriftarræðu árgangsins og var þar nokkuð gagn- rýninn á afskipti Bandaríkjastjórnar af átökunum í Víetnam. Engu að síð- ur ákvað hann að skrá sig í herinn að útskrift lokinni. Af viðtölum við hann má ráða að þar hafi bæði komið til skyldurækni og raunsæi, enda líkur á að hann yrði kallaður í herinn og þá var vænlegra að hafa hlotið for- ingjaþjálfun. Kerry gekk til liðs við flotann og var sendur til Víetnam í desember 1967. Skömmu síðar bárust honum fregnir af því að náinn vinur hans og félagi úr Skull and Bones, Richard Pershing (hvers afi var hinn kunni hershöfðingi sem leiddi sveitir Bandaríkjamanna í fyrri heimsstyrj- öldinni, John Pershing), hefði fallið í bardaga í Víetnam, og Kerry lýsti því í bréfum hversu mikið þau tíðindi hefði fengið á sig. Fyrst um sinn þjónaði Kerry um borð í tundurspilli á Tonkin-flóa, fjarri átökum, en tók síðan við stjórn fallbyssubáts sem hélt uppi eftirliti á Mekong-fljóti. Eftirlitsferðunum fylgdi töluverð hætta, enda voru bát- arnir auðveld skotmörk, og Kerry var sæmdur tveimur orðum fyrir hugrekki, auk þess sem hann hlaut þrjú Purpurahjörtu fyrir að hafa særst í bardögum. Þegar Kerry kom heim frá Víet- nam sumarið 1969 var andstaðan við stríðið orðin veruleg í Bandaríkjun- um. Hann hlaut lausn úr hernum í byrjun árs 1970 og var þá kominn á þá skoðun að hernaður Bandaríkja- manna í Víetnam ætti ekki rétt á sér. Hann mun hafa verið þjakaður af minningum úr stríðinu og eins og títt var á þessum tíma safnaði Kerry hári. Hann gekk til liðs við samtök uppgjafhermanna sem andvígir voru stríðinu og gerðist einn helsti tals- maður þeirra. Árið 1971 bar hann vitni fyrir utanríkismálanefnd öld- ungadeildarinnar. Þar varpaði hann fram þessari spurningu: „Hvernig er unnt að fara þess á leit við mann að hann fórni lífi sínu fyrir misskiln- ing?“ Fyrir baráttu sína gegn stríð- inu komst Kerry á svokallaðan „óvinalista“ Richards Nixons, þáver- andi Bandaríkjaforseta. Grunnur lagður að pólitískum ferli Vorið 1970 kvæntist Kerry Juliu Thorne, systur besta vinar síns, Davids Thorne, en þau systkinin voru af auðugum ættum í Nýja-Eng- landi. Kerry og Julia eignuðust tvær dætur, Alexöndru og Vanessu. Félögum Kerrys var ljóst þegar á háskólaárunum að hugur hans stæði til frama í stjórnmálum. Eftir lausn frá herþjónustu hóf hann að leita fyrir sér um kjördæmi í Massachu- setts þar sem hann gæti boðið sig fram til þings fyrir hönd demókrata. Í kosningunum 1972, þegar hann hafði skapað sér nafn með barátt- unni gegn Víetnam-stríðinu, sóttist hann eftir sæti í fulltrúadeildinni, en tapaði fyrir frambjóðanda repúblik- ana. Tapið var áfall fyrir Kerry, en hann ákvað í kjölfarið að mennta sig í lögum og lauk prófi í Boston árið 1976. Næstu ár starfaði hann sem saksóknari og stofnaði síðar eigin lögmannsstofu. En hann hafði ekki gefið drauminn um stjórnmálaferil upp á bátinn og árið 1981 var hann kjörinn vararíkisstjóri í Massachus- etts. Michael Dukakis, sem var for- setaframbjóðandi demókrata árið 1988, gegndi þá ríkisstjóraembætt- inu. Kerry náði kjöri til öldunga- deildar Bandaríkjaþings árið 1984 og hefur setið þar síðan. Hann hlaut fljótlega eftirsótt sæti í utanríkis- málanefnd öldungadeildarinnar og reynsla hans þaðan er talin veita honum trúverðugleika í umræðum um utanríkismál. Árið 1988 skildi Kerry við Juliu Thorne, en þá höfðu þau ekki búið saman í mörg ár. Hann kvæntist nú- verandi eiginkonu sinni, Teresu Heinz Kerry, við borgaralega athöfn árið 1995. Fyrri eiginmaður Teresu var öldungadeildarþingmaðurinn og tómatsósuveldis-erfinginn John Heinz, sem fórst í flugslysi árið 1991, en talið er að hún hafi erft um 550 milljónir dollara eftir hann. Forsetaframbjóðandinn Kerry var orðaður við forseta- framboð fyrir síðustu kosningar, en tilkynnti í byrjun árs 1999 að hann hygðist ekki gefa kost á sér árið 2000. Hann var einnig nefndur sem líklegt varaforsetaefni, en Al Gore valdi sem kunnugt er annan öld- ungadeildarþingmann, Joseph Lieb- erman. Það var síðan í janúar á síð- asta ári sem Kerry gerði kunnugt um að hann sæktist eftir útnefningu demókrata í ár. Í stuttu máli er unnt að skilgreina frambjóðandann Kerry sem raunsæ- ismann á miðjunni. Hann er frjáls- lyndur í samfélagsmálum, styður til dæmis fóstureyðingar og réttindi samkynhneigðra og er andvígur dauðarefsingum, en tilheyrir íhalds- samari væng Demókrataflokksins þegar kemur að efnahags- og varn- armálum. Kerry hefur heitið því að afnema hluta af umdeildum skattalækkun- um núverandi forseta, nái hann kjöri. En hann hyggst einungis draga til baka þær lækkanir sem koma ríkustu skattgreiðendunum til góða og hann hefur gefið til kynna að aðrir skattar kunni að verða lækkaðir á móti. Hann vill jafnframt skera niður alríkisútgjöld til að draga úr fjárlagahallanum, sem bú- ist er við að muni nema um 500 millj- örðum dollara á þessu fjárhagsári. Erfitt er að segja til um hvaða áhrif það hefði á utanríkisstefnu Bandaríkjanna ef Kerry tæki við forsetaembættinu. Þó þykir líklegt að hann muni leggja meiri áherslu en Bush á að viðhalda góðum sam- skiptum við bandalagsríkin í Evr- ópu. Kerry greiddi atkvæði með inn- rásinni í Írak, en hefur gagnrýnt það hvernig Bush-stjórnin hefur haldið á málum síðan. Sigurganga Kerrys í forkosning- um demókrata hefur verið skýrð með því að hann þyki líklegastur til að höfða til breiðs hóps kjósenda og leggja George W. Bush að velli. Á hinn bóginn vilja gagnrýnendur hans meina að hann sé heldur litlaus stjórnmálamaður og skorti skýra stefnu, ekki ólíkt Al Gore á sínum tíma. Benda þeir meðal annars á að hann hafi aðeins staðið að níu laga- frumvörpum á löngum þingmanns- ferli. En stuðningsmenn Kerrys svara því til að hann hafi fyrst og fremst beitt kröftum sínum í þinginu að því að taka ýmis mál til rann- sóknar á vegum þingnefnda. Vandinn að halda dampi Nokkrar skoðanakannanir á und- anförnum vikum hafa bent til þess að Kerry gæti unnið sigur á Bush í nóvember. En margt getur vita- skuld gerst fram að þeim tíma. Richard Nixon sagði eitthvað á þá leið að hættulegasti tíminn í pólitík væri ekki á meðan krísuástand stæði yfir, heldur að krísunni lokinni, þeg- ar andvaraleysi gæti komið manni í koll. Þessa dagana virðist Kerry á góðri siglingu; hann nýtur mikillar fjölmiðlaathygli og sigrar í forkosn- ingum gefa stöðugan vind í seglin. En hætt þykir við því að lægð komi í baráttuna eftir að slagnum um út- nefningu demókrata lýkur og Kerry verður að gæta þess vel að halda dampi þar til hin eiginlega kosninga- barátta hefst í haust, eigi hann að hafa von um sigur. Frjálslyndur raunsæismaður úr forréttindastétt Fátt virðist nú geta komið í veg fyrir að það verði John Kerry sem tekst á við George W. Bush um forsetaembættið í Bandaríkjunum í nóv- ember. Aðalheiður Inga Þor- steinsdóttir kynnti sér ævi, störf og stefnumál Kerrys. Kerry slær á létta strengi á leið milli kosningafunda í flugvél sinni. Reuters Kerry smellir kossi á Teresu, eiginkonu sína, eftir sigurinn í Wisconsin á þriðjudag. adalheidur@mbl.is
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.