Morgunblaðið - 22.02.2004, Blaðsíða 22

22 SUNNUDAGUR 22. FEBRÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Kolka, aðalsöguhetja myndarinnar Hestasaga, horfir óræðu auga til óvissrar framtíðar.
Með Lalla Johns áplakati í baksýn oglífsreynsluna í aug-unum leggur Þor-finnur Guðnason
upp í viðtal við mig. Jón Proppé hef-
ur hitað fyrir okkur kaffi, vínarbrauð
með súkkulaði er á borðinu við hlið-
ina á upptökutækinu og Guðmundur
Lýðsson hefur komið í gættina og
heilsað upp á mig. Þessir þrír menn
hafa borið hitann og þungann af gerð
og framleiðslu myndarinnar Hesta-
sögu.
Þorfinnur er leikstjóri myndar-
innar og á mestan heiðurinn af hand-
ritinu, hann er landsmönnum og ótal-
mörgum öðrum að góðu kunnur fyrir
sínar fyrri myndir, – um selveiðar í
Húsey, líf hagamúsanna Helgu og
Óskars og heimildamyndina um
Lalla Johns sem vakti mikla athygli.
Fyrir fyrstu mynd sína fékk Þorfinn-
ur menningarverðlaun DV og síðan
hefur hróður hans aukist með hverri
mynd.
Hestasaga er mjög forvitnilegt
verk sem ég mun sjá frumsýnt þetta
sama kvöld og viðtalið fer fram.
En sú stund er enn ókomin þegar
ég spyr Þorfinn hvaðan áhuginn á
hestum hafi sprottið?
„Ég var pabbastrákur sem lítill
drengur, faðir minn, Guðni Þorfinns-
son, rak sútunarverkstæði í Hvera-
gerði og ég fór oft með honum þang-
að. Hann var mikill hestamaður og
var með hesta fyrir austan. Ég fór að
ríða út með honum þegar ég var fjög-
urra ára. Líklega hefur hann ætlað
að gera úr mér mikinn hestamann.
En hann dó þegar ég var sex ára og
eftir það var hestamennska mín í
æsku mest að sumarlagi, en ég var í
sveit á sumrin hjá móðurforeldrum
mínum, Þorsteini Sigurðssyni og
Ágústu Jónsdóttur á Vatnsleysu í
Biskupstungum. Þar á bæ var hest-
urinn Skjóni sem ég stillti bara upp á
túninu, tók tilhlaup að og hoppaði
upp á. Dvöl mín á Vatnsleysu mótaði
mig og gaf mér annað sjónarhorn á
lífið en margir hafa í dag.
Það var t.d. kaupamaður á Vatns-
leysu fyrir nokkrum árum, mjög góð-
ur strákur. Honum þótti sveitalífið
afspyrnuleiðinlegt. Einn laugardag-
inn fór hann að girða aðeins frá með
bóndanum. Þetta var í rigningarsúld
og það kom vorkunnarsvipur á
kaupamanninn þegar hann horfði á
bóndann stússa í girðingarvinnunni.
„Æ, hvað þið eigið nú bágt bænd-
urnir að þurfa að vera að vinna á
laugardögum,“ sagði hann. – Þá var
enski boltinn í sjónvarpinu á þeim
tíma.“
Fjörugt og fjölbreytilegt
mannlíf í Vogunum
Þorfinnur fæddist í Hafnarfirði ár-
ið 1959, yngstur þriggja systkina en
hann ólst upp í Vogahverfi í Reykja-
vík.
„Ég hef ekki sagt frá því hingað til
að ég hafi fæðst í Hafnarfirði, það fór
svo að ég kom í heiminn þar af því að
allt var fullt á fæðingardeildinni í
Reykjavík. Fjölskyldan var lengst af
búsett í Vogahverfinu og ég gekk í
Langholtsskóla. Mikið var af barna-
fjölskyldum í Vogunum um þetta
leyti, hverfið var að byggjast upp og
mannlífið þar fjörugt og fjölbreyti-
legt.
Faðir minn féll frá um fertugt,
hann dó úr lungnakrabbameini eins
og fleiri ættmenni hans – sem minnir
mig á að ég þarf að fara að hætta að
reykja,“ segir Þorfinnur og klappar
eins og ósjálfrátt á jakkavasa sinn.
„O boy,“ segir hann og brosir þeg-
ar ég spyr hvenær hann hafi byrjað.
„Bak við skúr með strákunum í
Vogunum?“ segi ég.
„Akkúrat – reyndar uppi á ein-
hverjum stillansi,“ segir hann og
hlær. Við sjáum bæði fyrir okkur
ungan strák með allt lífið framundan
– óendanlegt, þarna uppi á stillans-
inum.
Föðurmissirinn olli nokkru rótleysi
„Hvernig fór mamma þín að þegar
pabbi þinn féll frá?“ spyr ég.
„Hún hafði verið heimavinnandi
eins og þá gerðist en fékk vinnu sem
gjaldkeri hjá Mjólkursamsölunni og
starfaði þar lengi. Hún var mjög dug-
leg, kom öllum börnum sínum til
mennta. En ég varð hálfgert „lykla-
barn“ vegna þessara aðstæðna. Föð-
urmissirinn gerði mig nokkuð rót-
lausan, það sé ég nú þegar ég horfi til
baka. Mig skorti þó ekki karlmann-
legar fyrirmyndir, ég á sjö árum
eldri bróður og svo var afi minn Þor-
steinn á Vatnsleysu mér mikilvægur
og hafði mikil áhrif á mig, ég var öll
sumur undir hans handleiðslu. Hann
kom mér t.d. í kaupavinnu í Húsey í
Minni-Héraðsflóa þegar ég var 12
ára. Þar voru þá stundaðar selveiðar
á nóttunni í beljandi jökulfljótum á
flatbytnum. Menn köstuðu netum og
létu reka fyrir. Þetta var töfratími
sem brenndi sig inn í huga minn. Ég
heillaðist af þessu umhverfi og lífs-
háttum. Þarna var ekki einu sinni
rafmagn og vegurinn endaði á
hlaðinu í Húsey.
Heima í Reykjavík voru tímarnir
gjörólíkir. Ég upplifði Bítlana gegn-
um systkini mín og eftir grunnskóla-
nám fór ég í Fjölbrautaskólann í
Breiðholti, þar sem Medúsuhópurinn
setti hvað leið sitt mark á skólalífið.
Það var mikill frumbýlingaandi í
skólanum í fyrstu og þess vegna var
starf þessa hóps mikilvægt, og er það
ekki síður í seinni tíð, frá honum hafa
legið menningarstraumar í miðbæ-
inn, úr þeim hópi spratt t.d. Smekk-
leysa. Þetta voru áberandi og greind-
ir krakkar sem stóðu að þessum hópi
og hafa markað sín spor í íslenskri
menningarsögu.
Utangarðsmaður í heimi söngsins
Ég ætlaði mér í upphafi að verða
viðskiptafræðingur eins og bróðir
minn en snerist hugur á öðru ári í FB
og fór á listabraut þar. Ég ólst upp
við mikinn listáhuga, einkum hvað
viðvék sönglist. Systkini mín hafa
bæði lært söng, Þorsteinn bróðir er í
Fóstbræðrum og hefur gjarnan
sungið einsöng þar og systir mín Sig-
ríður fór í Söngskólann og lauk þar
námi en hún er kennari að auki.
Söngáhuginn kom frá Vatnsleysu,
sem var töluvert menningarheimili.
Þorsteinn afi minn var menningar-
lega sinnaður, hann var félagsmála-
maður, var m.a. formaður Búnaðar-
félags Íslands um tíma. Allir bræður
mömmu nema einn fóru í karlakórinn
Fóstbræður og Steini bróðir – ég er
sá eini í fjölskyldunni sem er laglaus.
Mér þótti þetta mjög miður, ég hef
mikla rödd og vildi mjög gjarnan
syngja. Mér leið oft illa þegar fjöl-
skyldan kom saman, þá var ég eins
og hornreka þegar söngurinn hófst,
en í seinni tíð er ég farinn njóta þess
að hlusta. Mér þótti þetta samt mjög
leiðinlegt þegar ég var strákur, ekki
aðeins hafði Steini bróðir mig að háði
og spotti fyrir lagleysi mitt, heldur
lét söngkennarinn minn í barnaskóla
mig passa barn sitt meðan hann
kenndi hinum krökkunum að syngja.
En við þessu var ekkert að gera, ég
var svo laglaus að ég setti allan bekk-
inn út af laginu ef ég var með. Í heimi
Saga um frelsi og þrá
Ný kvikmynd eftir Þorfinn Guðnason – Hestasaga – var frumsýnd fyrir helgi.
Guðrún Guðlaugsdóttir ræddi við Þorfinn um Hestasögu og aðrar myndir
hans og þann jarðveg sem kvikmyndagerðarmaðurinn er sprottinn úr.
Morgunblaðið/Jim Smart
Þorfinnur Guðnason kvikmyndagerðarmaður.