Morgunblaðið - 01.04.2004, Qupperneq 40

DAGLEGT LÍF
40 FIMMTUDAGUR 1. APRÍL 2004 MORGUNBLAÐIÐ

 
   


  


 
 


   


 



  



 

     



 


 
N
N
N
5
%
0

(5
E(
-
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
L
BI
2
41
50

03
/2
00
4
Skráning skuldabréfa í Kauphöll Íslands
500.000.000 kr.
1. flokkur 2003
Nafnverð útgáfu
Heildarnafnverð flokksins er 500.000.000 kr.
Skilmálar skuldabréfa
Skuldabréf 1. flokks 2003 eru gefin út til 7 ára og greiðist verðbættur höfuðstóll skuldarinnar
ásamt vöxtum með sjö jöfnum afborgunum, einu sinni á ári, fyrst þann 22. desember 2004
og síðast 22. desember 2010. Útgáfudagur bréfsins er 22. desember 2003. Skuldabréfið ber
6,20% fasta ársvexti. Auðkenni flokksins í Kauphöll Íslands verður KOGN 03 1
Skráningardagur
Kauphöll Íslands mun taka bréfin á skrá þann 7. apríl nk.
Upplýsingar og gögn
Umsjón með sölu skuldabréfanna og skráningu í Kauphöll Íslands hefur Landsbanki Íslands hf.,
Laugavegi 77, 155 Reykjavík. Skráningarlýsing og önnur gögn sem vitnað er til í lýsingunni
er hægt að nálgast hjá Landsbanka Íslands.
Með hækkandi sól er rétt að huga að vorverk-unum í garðinum og undirbúa hann fyrirsumarið. „Íslensku sumrin eru svo stutt aðnauðsynlegt er að forrækta flestallar teg-
undir sumarblóma, mat- og kryddjurta,“ segir Auður
Jónsdóttir, garðyrkjufræðingur í Grasagarði Reykjavíkur
í Laugardal. Hún leggur áherslu á að sótthreinsa vel bæði
bakka og potta sem notaðir eru til sáningar til að forðast
sveppasjúkdóma. Nauðsynlegt er að hafa afrennslisgöt á
botninum og nota sérstaka sáðmold sem fæst í helstu
garðvöruverslunum. „Í
sáðmoldinni á að vera
minna af áburð-
arefnum en er í annarri
gróðurmold,“ segir
hún. „Of mikill áburður
getur hindrað spírun.“
Þegar sáðmoldin er
komin í bakkana er
fræinu dreift jafnt yfir
og þess gætt að ekki sé
sáð of þétt. Ef fræið er
mjög smátt er ágætt
að blanda því saman
við hveiti eða hveitiklíð
til að auðvelda sán-
inguna. „Að lokinni sáningu er moldinni þjappað létt yfir
fræið svo það komist í snertingu við moldina og er gott að
dreifa sandi yfir eða vikri til að hylja fræið og halda jöfn-
um raka. Fæin eru misstór og þarf að gæta þess sér-
staklega að sáldra mjög þunnu lagi yfir smágert fræ,“ seg-
ir Auður. „Best er að vökva neðan frá í gegnum götin á
botni sáðbakkans með því að láta bakkana standa í volgu
vatni í 10–15 mínútur eða þar til moldin er orðin rök. Ef
vökvað er yfir sáðbakkana er hætta á að fræið skolist til
hliðar með börmunum.“
Auður segir að best sé að breiða hvítt plast yfir bakk-
ana, gæta þess að hitastigið sé um 18°C og að birtan sé
góð. Rétt er að hafa í huga að sterk vorsól getur valdið
snöggum hita og hindrað spírun og er best að hafa bakk-
ana við vestur- eða suðvesturglugga. Spírun tekur 7–20
daga, allt eftir tegundum. „Fræið má aldrei þorna á meðan
spírun á sér stað, rakinn verður að haldast nokkuð jafn og
er stöðug umhyggja því nauðsynleg,“ segir hún. „Það
gengur ekki að sá í bakka og fara svo í frí og gleyma öllu
saman. Þá fer illa.“
Þegar megnið af fræjunum hefur spírað er plastið tekið
ofan af bakkanum og þá fer birtan að skipta plönturnar
mestu máli. Hiti og ljós verða að vera í samræmi hvort við
annað. Ef birtan er of lítil og hitinn of mikill verða
plönturnar teygðar og veiklulegar. Fljótlega eftir spírun
myndast kímblöð og í kjölfarið stækkar plantan og
laufblöðunum fjölgar. Þá þarf að huga að dreifplöntun og
auka vaxtarrými milli plantna, til dæmis með því að
gróðursetja hverja plöntu fyrir sig í sérstaka potta.
Þegar hér er komið eru plönturnar í örum vexti og
þurfa næringarríkari mold og jafna áburðargjöf. Birtan
verður að vera góð en hitastigið verður að lækka, annars
verða plönturnar linar og þróttlitlar.
„Fram að þessu hafa plönturnar verið aldar upp í
vernduðu umhverfi en nú þarf að herða þær og venja
smám saman við kaldara loft,“ segir Auður. Plönturnar
eru settar út á skjólgóðan stað í nokkra tíma á dag og er
gott að breiða trefjadúk yfir til að verja þær fyrir skyndi-
legum veðrabreytingum. Ef þetta er ekki gert getur
hlaupið afturkippur í plönturnar eftir gróðursetningu og
þær jafnvel visnað og drepist.
Hafa skal í huga að um leið og fræ er keypt þarf að afla
upplýsinga um sáðtíma og meðhöndlun því hún getur ver-
ið misjöfn milli tegunda.
 GARÐYRKJA | Sumarblóm, mat- og kryddjurtir
Bannað að fara í frí
frá fræjunum
Morgunblaðið/Ásdís
Góð ráð: Auður Jónsdóttir, garðyrkjufræðingur í
Grasagarðinum í Laugardal, mælir með að fólk sótt-
hreinsi potta og bakka.
Ferlið: Þegar kímblöð eru
komin í ljós þarf að dreifplanta
til að auka vaxtarrýmið.
krgu@mbl.is
Keisarafæðingum íhinum vestrænaheimi hefur fjölg-að síðastliðin ár
og þriðja til fjórða hver kona
fæðir nú barn með keis-
araskurði.
Tíðni keisaraskurða hefur
vaxið á Íslandi og er hlutfall
þeirra milli 17 og 18% af
heildarfjölda fæðinga. Árið
2002 voru 686 keisarafæð-
ingar framkvæmdar hér á
landi. Skýringin er m.a. að
öll börn sem eru í sitjanda-
stöðu eru tekin með keisaraskurði á
Kvennadeild Landspítalans. Árið
1983 var hlutfall keisarafæðinga
um 10% af fæðingum á Íslandi.
Af um það bil 57 þúsund árlegum
fæðingum í Noregi eru 8 þúsund
barna tekin með keisaraskurði.
Þetta kemur fram í skýrslu sem
sagt er frá í Aftenposten. Hlutfall
keisarafæðinga jókst úr 12,8% árið
1999 í 15,1% árið 2002.
Bjørn Backe aðstoðarprófessor í
Norska tækniháskólanum gerði
rannsóknina sem hann lét spanna
33 ár aftur í tímann. Við upphaf átt-
unda áratugar síðustu aldar voru
aðeins um 2% norskra barna tekin
með keisara, en eru nú um 15%.
Bjørn Backe segir þriðjung aukn-
ingar keisarafæðinga felast í að
konur sem hafi fætt frumburð sinn,
velji keisaraskurð við fæðingu
næsta barns.
Það er algengur misskilningur að
keisarafæðing sé betri og auðveld-
ari en hin hefðbundna. Keis-
araskurður er inngrip og honum
geta fylgt kvillar á borð við blæð-
ingar og sýkingu. Á ráðstefnu um
eðlilegar fæðingar í nútíma-
samfélagi sem haldin var í Reykja-
vík á síðasta ári sagði Ólöf Ásta
Ólafsdóttir forstöðumaður ljós-
móðurnáms innan hjúkrunar-
fræðideildar HÍ, að snúa þyrfti þró-
uninni við þannig að keisara-
fæðingum myndi fækka aftur. Hún
sagði að þrýstingur um keisarafæð-
ingar hefði aukist á Vesturlöndum
vegna tæknivæðingarinnar og að
það væri hlutverk fagfólks að
sporna gegn honum með því að
veita réttar upplýsingar og að-
ferðir.
 HEILSA
Keisarafæðingum fjölgar
Morgunblaðið/Jim Smart
Fæðingar: Árið 2002 voru 686 keisara-
fæðingar hérlendis.
guhe@mbl.is
AUGLÝSINGADEILD
netfang: augl@mbl.is eða sími 569 1111