Morgunblaðið - 14.05.2004, Qupperneq 6

FRÉTTIR
6 FÖSTUDAGUR 14. MAÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
FRUMVARP til laga um olíugjald og
kílómetragjald, sem færa mun gjald-
heimtu á þungaskatti inn í verð dísil-
olíu, mun leiða til verðhækkana á
þjónustu til neytenda, að mati hóps
samtaka í atvinnulífinu.
Frumvarpinu var mótmælt í gær á
fundi sem Samtök atvinnulífsins,
Landssamband íslenskra útvegs-
manna, Samtök ferðaþjónustunnar,
Samtök iðnaðarins, Samtök verslun-
ar og þjónustu og Landssamband
vörubifreiðastjóra boðuðu til. Segj-
ast talsmenn þessara samtaka óttast
að frumvarpið verði þvingað í gegn-
um Alþingi fyrir sumarið, og segja
það engan veginn hafa fengið faglega
meðferð í efnahags- og viðskipta-
nefnd.
„Við vitum ekki hver er að biðja
um þetta [frumvarp], það vill enginn
kannast við að vilja þessar breyting-
ar,“ segir Sveinn Hannesson, fram-
kvæmdastjóri Samtaka iðnaðarins,
og segir hann að hagsmunaaðilar hafi
ekki fengið næg tækifæri til að skýra
sjónarmið sín fyrir efnahags- og við-
skiptanefnd. „Okkar niðurstaða, eftir
að hafa skoðað málið, er að hér sé um
að ræða verulega aukningu á skatt-
heimtu.“
Frumvarpið meingallað
Sveinn segir einhug innan þessa
hóps samtaka um að frumvarpið sé
meingallað, sér í lagi vegna þess að í
því felist tvöfalt skattkerfi á flesta
bíla sem eru þyngri en 10 tonn. Ef
frumvarpið verður að lögum verða
þessir bílar bæði með ákveðið kíló-
metragjald, eða þungaskatt, og
skattskylda olíu.
Skattheimta af dísilbílum verður
verulega mikið hærri ef frumvarpið
verður að lögum, og algeng hækkun
er á bilinu 20–40%. Nokkur dæmi eru
um minni hækkun, fyrir léttari bíla
og bíla með tengivagna, segir Sveinn.
Hann tekur fram að samtökin virði
þá viðleitni stjórnvalda að lækka
kostnað við að aka á litlum dísilfólks-
bílum, en segir að vel megi gera það
án þess að taka upp tvöfalt skattkerfi
fyrir atvinnubíla.
Sveinn segir að tillaga þessa hóps
samtaka liggi fyrir, og hafi verið
kynnt efnahags- og viðskiptanefnd
Alþingis. „Ef menn vilja fara í tvöfalt
skattkerfi viljum við að minni bílarn-
ir verði með olíugjald. Það væri al-
gerlega sambærilegt við bensíngjald-
ið sem allir þekkja, og lítraverðið
væri í samræmi við bensínverð. Hinir
bílarnir, og þarna eru dregin mörkin
við 10 tonn, […] við viljum að þessir
stærri bílar verði í óbreyttu kerfi,
það er að segja í kílómetragjaldi eða
þungaskattskerfi,“ segir Sveinn.
Litun ekki möguleg 1. janúar
Hörður Gunnarsson, forstjóri Ol-
íudreifingar, segir að engin leið sé að
félagið verði tilbúið til að hefja litun á
olíu 1. janúar nk., en þá er gert ráð
fyrir að lögin taki gildi. Hann segir
reglugerð um hvernig standa skuli að
lituninni ekki tilbúna, og segir geta
tekið tíma að ákveða verklag, koma
sér upp dýrum tækjabúnaði og þjálfa
starfsfólk.
Kostnaður þjóðfélagsins af því að
setja á litunarkerfi á olíu er um 220–
230 milljónir króna á ári, og segir
Hörður það frekar vanreiknað en of-
reiknað. Hann spáir auknum kostn-
aði við dreifingu frá því sem nú er, og
segir það koma fram í verði olíu, og
verði kostnaðaraukningin þar um
1,40 kr. af hverjum seldum lítra.
Hörður bendir ennfremur á að
undanskot muni aukast verulega, lítil
brögð séu af því að skotið sé undan í
þungaskattskerfinu, en reynslan af
t.d. hinum Norðurlöndunum sýni
veruleg undanskot á olíugjaldi. Um
10.000 aðilar muni hafa aðgang að lit-
aðri olíu hér á landi, og eina leiðin til
að koma í veg fyrir undanskot sé
virkt eftirlit. Þá segir Hörður að
þurfi að stöðva bíla, taka sýni af olíu-
nni og rannsaka, og það kosti eflaust
talsverða fjármuni.
Setur hundruð
á hausinn
Knútur Halldórsson, fram-
kvæmdastjóri Landssambands vöru-
bifreiðastjóra, segir sambandið telja
að hluti frumvarpsins brjóti gegn
samkeppnislögum og jafnræðis-
reglum, og segir hann að Landssam-
bandið muni kæra lagasetninguna til
Samkeppnisstofnunar og fara í mála-
ferli verði frumvarpið að lögum.
Frumvarpið þýðir verulegan
kostnað umfram það sem nú er greitt
í þungaskatt fyrir félagsmenn í
Landssambandinu, og metur Knútur
kostnaðaraukann á bilinu 10–50%.
Auk þess segir hann að ákveðnar teg-
undir bíla verði verðlausar vegna
breyttra forsendna. „Það eitt og sér
setur örugglega nokkur hundruð
manna á hausinn.“
Samtök í atvinnulífinu mótmæla frumvarpi um olíugjald
Leiðir af sér verð-
hækkanir til neytenda
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Mikill kostnaður mun leggjast á stóra dísilbíla verði frumvarpið að lögum.
GLÆNÝJAR paprikur í gróð-
urhúsi hjá Jörfa á Flúðum um-
luktu Anítu Daðadóttur sem var í
heimsókn hjá ömmu sinni og afa.
Paprikurunnarnir gnæfðu hátt yf-
ir höfuð Anítu og henni þótti viss-
ara að halda sér í eitt laufblað-
anna. Safaríkar paprikurnar uxu
henni þó ekki í augum en hún
fékk að bragða á paprikum í öll-
um regnbogans litum að lokinni
gönguferð um gróðurhúsið.
Morgunblaðið/Ásdís
Paprikur allt um kring
FÁTÆKT er mikil í Reykjavík.
Þetta segir skólahjúkrunarfræð-
ingur við einn af skólum borgar-
innar sem rætt er við í nýjasta tölu-
blaði Tímarits hjúkrunarfræðinga.
Alþjóðadagur hjúkrunarfræðinga,
sem var á miðvikudag, 12. maí, var
að þessu sinni tileinkaður barátt-
unni gegn fátækt í heiminum.
Í grein Valgerðar K. Jónsdóttur
sem birt er í tímaritinu er rætt við
Sigrúnu Björnsdóttur sem starfar
sem skólahjúkrunarfræðingur í
Reykjavík. Þar segir Sigrún m.a.
að fyrir henni hafi opnast nýr
heimur er hún hóf störf í skólanum
fyrir tæpum tveimur árum. „Það er
mjög mikil fátækt hjá sumum
þeirra barna sem hjá okkur eru,“
segir Sigrún í viðtalinu.
Sum börn hafa ekki
efni á að borða
Sigrún segir Félagsþjónustuna
koma oft og ræða við foreldra
barna í skólanum því þeir hafi
greinilega ekki nóg til hnífs og
skeiðar. Í skólanum sem Sigrún
starfar við er boðið upp á skóla-
máltíðir en hún segir sum börnin
ekki hafa efni á að borða og þurfi að
horfa á félagana í matartímum,
kannski með lélegt eða ekkert
nesti sjálfir. „Það er mjög mikil fá-
tækt í Reykjavík,“ segir Sigrún í
viðtalinu. Hún bendir á að eftir að
ÍTR tók við rekstri gæslu eftir
skólatíma þurfi öll börn að greiða
fullt gjald fyrir gæsluna. Það hafi í
för með sér að sumir foreldrar hafi
ekki efni á að greiða gjaldið, þá fari
börnin ein heim og það hafi oft al-
varleg áhrif á andlega heilsu
þeirra.
Kennarar útvega
oft skjólfatnað
„Hún segir börnin einnig illa
klædd, þau eigi sum hver ekki
skjólfatnað og kennarar og starfs-
fólk komi oft með föt með sér sem
börn þeirra eru vaxin upp úr til að
bæta úr mesta skortinum,“ er haft
eftir Sigrúnu. Þá segir að foreldr-
arnir, sem séu oft á tíðum láglauna-
fólk, búi þar að auki í lélegu hús-
næði. Skortur á öllum sviðum setji
mark sitt á börnin til frambúðar.
Mikil fátækt
í Reykjavík
Skólahjúkrunarfræðingur
segir mörg börn líða skort
ÞOTA bandaríska flugfélagsins Am-
erican Airlines varð að lenda á Kefla-
víkurflugvelli í gær vegna bilunar í
hreyfli. Þotan sem er af gerðinni
Boeing-777 var stödd 400 sjómílur
suður af landinu á leið frá Þýskalandi
til Bandaríkjanna er slökkva varð á
öðrum hreyfli hennar. Um borð var
221 maður, farþegar og áhöfn.
Flugstjóri þotunnar hafði sam-
band við flugstjórnarmiðstöðina á
Reykjavíkurflugvelli upp úr klukkan
13 og bað um að fá að snúa til Kefla-
víkur vegna bilunarinnar. Áætlaði
hann lendingu klukkan 13:45 en var
einni mínútu fyrr á ferðinni.
Þotan var á leið frá Frankfurt í
Þýskalandi til Dallas í Texasríki í
Bandaríkjunum er flugmenn hennar
urðu að slökkva á hreyflinum.
Flugstjórinn lýsti ekki yfir neyð-
arástandi enda ekki talin hætta á
ferðum en Almannavarnir höfðu
nokkurn viðbúnað. Önnur þota frá
American Airlines kom frá Lundún-
um á sjöunda tímanum í gær og sótti
farþegana. Gert var ráð fyrir að bil-
aða vélin yrði lagfærð í Keflavík.
Lenti í Keflavík
með bilaðan hreyfil