Morgunblaðið - 06.06.2004, Blaðsíða 26

26 SUNNUDAGUR 6. JÚNÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Löndin á Pýreneaskaga hafajafnan hleypt ólgu í blóð Ís-lendinga og tengjast þauminningum og þjóðmála-umræðum með ýmsum
hætti.
Spánska veikin, ein eftirminnileg-
asta og mannskæðasta farsótt sem
hér geisaði, í lok fyrri heimsstyrjald-
ar. Saltfisksala íslenskra útvegs-
manna. Fullhugar í þeirra flokki
sendu seglskip með „Bacalao“ frá
Bíldudal og ýmsum öðrum höfnum
beint til Spánar. Spænsku vínin, sem
flutt voru inn og rufu skarð í vín-
bannsmúra fátækrar þjóðar og ruddu
braut drykkjuskapar. Spánverjar
kröfðust þess að Íslendingar keyptu
af þeim vín svo jafna mætti verslunar-
viðskipti með þeim hætti vegna salt-
fiskkaupa þeirra. Hversvegna datt
engum í hug að þurrka hornasir ís-
lenskra barna, sem gengu með græna
vilsu í nösum þegar kom fram á út-
mánuði? Grænmetisverslun ríkisins
skammtaði stjúpmóðurlega fáeina
ávexti, með eftirgangsmunum. Það
voru helst framsóknarmenn og stöku
alþýðuflokksmaður, sem sáust hlaupa
með rúsínukassa úr sölustofnun
grænmetis við Sölvhólsgötu.
Sjónvarpið sýndi í fyrra þátt frá
Bíldudal. Þar var ekki minnst einu
orði á Pétur Thorsteinsson, Bíldu-
dalskónginn, sem sendi Bacalao-skip
sín seglum þöndum til Bilbao og ým-
issa hafna á suðrænum sólarströnd-
um. Sjónvarpið ræddi við dægurlaga-
söngvara um kjól Hallbjargar
Bjarnadóttur á minjasafni og var það
góðra gjalda vert, en sniðgekk bæði
Pétur Thorsteinsson og Þorstein Erl-
ingsson, hvað þá að minnst væri á sól-
arlagið og „sædjúpin köld“, sem blik-
uðu í ljóði Þorsteins um Arnarfjörð.
Hrafnar Óðins
Huginn og Muninn hétu hrafnar
Óðins. Þeir færðu honum fregnir.
Thor Jensen, sem best verður lýst
með því að þegar allir aðrir hugsuðu í
hundruðum, þá voru öll hans hundruð
a.m.k. stórt hundrað. Stórt hundrað
var 120.
Thor hlaut að nefna skip sín eftir
hröfnum Óðins. Hann sagði Valtý
Stefánssyni frá skipakaupum sínum í
samtali, er Valtýr skráði.
Eins og vænta mátti kemur Valtýr
víða við í frásögn þeirri er hann skráir
eftir frásögn Thors. Elsti bróðir
Thors Jensens, Alfred Raavad, kom í
kynnisferð til Íslands. Þeir bræður
urðu samferða til Ameríku, en þar átti
Alfred uppkomna syni.
„Við bræður urðum nú samferða til
Bandaríkjanna og heimsóttum syni
Alfreds, en tíminn til skemmtiferða
var takmarkaður, því að ég hafði
mörgu að sinna. Fyrst og fremst
þurfti ég að komast til New Orleans
vegna skipakaupanna. Ólafur Davíðs-
son útgerðarmaður í Hafnarfirði
hafði nokkru áður fest þar kaup á
flutningaskipinu „Francis Hyde“,
sem síðar var selt Ólafi Johnson stór-
kaupmanni o.fl. Ekki féllu mér þó þau
skip, sem þar voru á boðstólum. Kol
voru dýr um þetta leyti og oft ekki fá-
anleg. Varð það því úr, að ég festi
kaup á tveimur seglskipum, skonn-
ortum, er síðar fengu nöfnin „Hug-
inn“ og „Muninn“. Fann ég þær í
Boston. „Muninn“ hét áður „George
B. Cluett“, 300 smálestir að stærð.
Hafði áður verið notaður til rann-
sóknaferða í Norðurhöfum, framúr-
skarandi traustbyggt skip með 80
hestafla hjálparvél. „Huginn“ var
hinsvegar nýtt skip, 400 smálestir að
stærð. Bæði skipin komu til Íslands í
ársbyrjun 1917 með matvörur á veg-
um ríkisstjórnarinnar. Næstu árin
notaði Kveldúlfur þessi skip til fisk-
flutninga og farnaðist þeim vel.“
Thor rekur áhugaverða sögu salt-
fiskverkunar og nefnir ýmsar verk-
unaraðferðir. Þeim Kveldúlfsmönn-
um tókst að efla svo saltfisksölu til
Spánar að fiskmerki þeirra „K“ naut
sérstakrar virðingar og trausts.
Thor segir svo frá starfslokum sín-
um í Kveldúlfi:
„Um það leyti sem ég hætti störf-
um í Kveldúlfi var fyrirtækið orðið
mjög stórt eftir íslenzkum mæli-
Íslenskt seglskip
í suðrænni
„sólarlandaferð“
Sjómannadeginum er fagnað víða um land í dag og hafa margir sjómenn sett
sinn svip á söguna. Pétur Pétursson rifjar hér upp saltfisksiglingar og þætti
úr sögu nokkurra sjómanna.
Högni Högnason, síðar vitavörður, var einn af skipshöfn Hugins í Spánarferð-
inni. Hann er hér í hópi sjómanna, sem heiðraðir voru fyrir þátttöku í baráttu
sjómanna. Högni er lengst til hægri.
Ragnar Guðlaugsson, bryti og veitingamaður, var í Spánarferð Hugins. Hann er
hér í hópi veitingamanna. Ragnar er annar frá hægri.
SÍMI 522 6500 • FAX 522 6501www.ir. is • ir@ir. is
G
Ú
ST
A
-2
0
0
4
Nemendur sem ljúka
grunnskólaprófi í vor:
Innritun: 10. og 11. júní, kl. 10–16.
Innritun í fjarnám:
Innritun í fjarnám stendur yfir á vef skólans
– www.ir.is/fjarnam
Innritun í kvöldskóla:
Innritun í kvöldskóla hefst 1. júní á vef skólans
– www..ir.is/kvoldskoli
Allar nánari upplýsingar á www.ir.is
og á skrifstofu skólans, síma 522 6500.
Traust menntun
í framsæknum skóla
IÐNSKÓLINN Í REYKJAVÍK
I N N R I T U N
Upplýsinga- og margmiðlunarsvið
Málmtæknisvið
Grunnnám upplýsinga- og fjölmiðlagreina
Sérsvið: Bókband Grafísk miðlun Ljósmyndun
Prentun Veftækni Netstjórn
Tækniteiknun
Margmiðlunarskólinn
2ja ára nám þar sem umsækjendur þurfa að hafa lokið tveggja ára námi
í upplýsinga- og fjölmiðlagreinum, lokið námi af listnámsbrautum, tölvubrautum,
stúdentsprófi eða öðru sambærilegu námi.
Grunnnám bíliðna Málmtæknibraut
Gull- og silfursmíði
Tölvusvið
Tölvubraut Sérsvið: Forritun Netkerfi
Byggingasvið
Grunnnám bygginga- og Húsasmíði Húsgagnasmíði
mannvirkjagreina Múrsmíði Veggfóðrun
Málaraiðn
Rafiðnasvið
Grunnnám rafiðna Rafvirkjun Rafeindavirkjun
Rafveituvirkjun Rafvélavirkjun Símsmíði
Hönnunarsvið
Listnámsbraut Almenn hönnun Hársnyrting Klæðskurður
Kjólasaumur
Almennt svið
Almennar námsbrautir Nám til stúdentsprófs
Sérdeildasvið
Sérdeild Nýbúabraut