Morgunblaðið - 06.06.2004, Blaðsíða 30

LISTIR
30 SUNNUDAGUR 6. JÚNÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Hagnýting innlendrar orku
í líftækni
Opinn kynningarfundur um möguleika til
nýtingu á raforku, vetni og jarðvarma í líftækni.
Mánudagur, 7. júní 2004, kl. 15-17
í sal Íslenskrar erfðagreiningar, Sturlugötu 8, Rvk.
Ávarp Iðnaðarráðherra, Valgerðar Sverrisdóttur.
Ávarp Sendiherra Þýskalands, Johann Wenzl.
Dr. Jakob K. Kristjánsson, Prokaria.
„Raforka og jarðvarmi sem hráefni fyrir framleiðslu líftækniafurða:
prótein, plast og ensím“.
Prof. Dr. Botho Bowien, Georg-August-Universität Göttingen.
„High biotechnological potential of hydrogen-utilizing bacteria“.
Dr. Anne Pohlmann, Humboldt-Universitaet zu Berlin.
„Life on hydrogen - Three hydrogenases with distinct functions in
Ralstonia eutropha“.
Prof. Dr. Alexander Steinbüchel, Westfälische Wilhelms-Universität,
Münster.
„Biodegradable plastics and other biopolymers from Ralstonia
eutropha“.
Dr. Herrmann Heumann, Silantes GmbH, München.
„Bacterial growth under explosive conditions“.
Dr. Jóhann Örlygsson, Háskólinn á Akureyri.
„BioHydrogen - The use of anaerobic thermophilic bacteria for
hydrogen production“.
Að fundinum standa Prokaria, Háskólinn á Akureyri og
GenoMik Network Göttingen, með stuðningi Alexander
von Humboldt félagsins og Sendiráðs Þýskalands.
Í Þögninni veltir höfundur fyrir sér hvernig alheimurinn varð til úr þögninni,
þegar Guð hafði ekki enn fæðst og hvar staðsetja eigi okkur mennina í
sköpuninni. Hann skoðar hvernig við tengjumst tilfinningaböndum, eldumst,
verðum bæði ást og hatri að bráð, deyjum þegar kraftar okkar þverra og
spyr hvert förinni sé haldið þaðan. Í upphafi hvers ljóðs er tilvitnun í Níundir
eftir heimspekinginn Plótínos.
Ljóðin birtast hér á fjórum tungumálum; á frummálinu katalónsku, á spæn-
sku, frönsku og íslensku. Hér gefst tækifæri til þess að skoða hvernig ljóð
flytjast á milli tungumála, sem og túlkanir þýðenda og sjá hvernig tungumál
setja þeim ólíkar skorður eftir því hvert tungmálið er.
HÁSKÓLAÚTGÁFAN
www.haskolautgafan.is
F
ullstór skammtur að
pæla í listsöfnum í
Washington, Norfolk,
Baltimore og New
York heila 14 daga,
sosum frá fullnógu að
segja. Og í upphafi
skal farið hratt yfir sögu og hermt í
stórum dráttum af sjálfri ferðinni til
að fá samhengi í greinarflokk og
önnur skrif til hliðar. Að þessu sinni
var ferðalagið hugmynd Tryggva
Ólafssonar, málara í Kaupmanna-
höfn, og kom í kjölfar þess að Helgi
Ágústsson sendiherra hafði ein-
hvern tíma á góðri stund boðið hon-
um og spúsu að gista í sendiráðsbú-
staðnum, en þeir munu vel
kunnugir. Oftar
hefur það verið
skrifari sem í
áranna rás hef-
ur átt uppá-
stungu að ýms-
um ferðum
okkar á vit stór-
viðburða í Evrópu, en það er annað
mál.
Ferðalangana bar að til Wash-
ington að kvöldi 17. maí og strax
morguninn eftir vorum við komin á
stjá, stefnan fyrst tekin á hið nafn-
kennda Philips-safn í nágrenni
Kalorama-hverfisins, þar sem ótal
sendiráð hafa aðsetur. Næst var það
Þjóðlistasafn kvenna, þar var ný-
opnuð mikils háttar sýning á nor-
rænni hönnun, og loks Þjóð-
listasafnið. Fyrsta spottann gengum
við í steikjandi hita og á vegi okkar
urðu margar glæsilegar og vel
hannaðar byggingar sem tóku at-
hygli okkar óskipta. Kalorama er
komið úr grísku, útleggst fagurt út-
sýni og réttnefni. Yfirstéttarhverfi
en byggingarnar einkennir mun
frekar traustleiki og hugmynda-
auðgi en íburður. Nokkrir forsetar
hafa búið þar, svo sem Herbert
Hoover, Franklin Delano Roosevelt,
Warren Harding, William Taft og
Woodrow Wilson, jafnframt upp-
götvuðum við á heimleið í leigubíl að
spöl neðar íslenzku sendiráðsbygg-
ingunni er heimili Rumsfelds, varn-
armálaráðherra Bandaríkjanna, en
hópur manna var að veifa spjöldum
til stuðnings honum fyrir framan
bygginguna. Thor Thors, fyrsti
sendiherra íslenzka lýðveldisins, var
svo stórhuga og framsýnn að kaupa
hús í hverfinu, gera að sendi-
herrabústað og ekki í kot vísað.
Mikilvægt að vera miðsvæðis í
díplómatíinu, sjálfri hringiðunni, og
hljóta viðurkenningu annarra. Mikið
um að vera í húsinu er okkur bar að
eitt kvöldið, um að ræða móttöku til
heiðurs heimssamtökum kvenna í
forystu með þátttöku Kim Camp-
bell, forsætisráðherra Kanada
(1993), og Madeleine K. Albright,
fyrrverandi utanríkisráðherra
Bandaríkjanna. Læddumst upp til
okkar en vorum fljótlega drifin nið-
ur af sendiherranum, móttökunni að
ljúka og Albright nýfarin. Meðal
þess sem Helga hugkvæmdist að
gera fyrir okkur var heimsókn til
Evelin Stefánsson, hinnar öldnu
ekkju Vilhjálms Stefánssonar land-
könnuðar, sem býr í listamanna-
hverfi Georgetown, innan um þétt-
pakkaða veggi af mörgum helstu
módernistum 20. aldar. Stórt mósa-
íkverk eftir Chagall í garðinum,
jafnframt aka okkur alla leiðina til
Norfolk á vit merkilegs einkasafns
Walters P. Chrystlers Jr. Sonur
hins virta bílahönnuðar og forseta
Buick-samsteypunnar með sama
nafni, varaforseta General Motors
og stofnanda Chrysler-samsteyp-
unnar.
Philips-safnið reyndist í gagn-gerðri endurnýjun þannigað einungis örfáir salir eruopnir almenningi og verður
svo þar til framkvæmdum lýkur að
nokkrum árum liðnum. Næstu dag-
ana urðum við meira en vör við að
fleiri söfn eru í endurnýjun; hið
fræga portrettsafn þannig verið lok-
að um skeið og ekki opnað aftur
fyrr en 2010, Corcoran-safnið aðeins
opið að hluta, auk þess auðséð á
sumum safnanna að ýmsar deildir
hafa verið færðar í nýjan búning,
sýningarmunirnir ólíkt aðgengi-
legri. Það sem helst vakti athygli
okkar er við gengum um sali neðstu
hæðar Þjóðlistasafnsins var sýning
á stórum kolteikningum núlista-
mannsins Jim Dine af gipsstyttum,
gerðum í Glyptotekinu í Kaup-
mannahöfn 1988. Fékk bógurinn
sérstakt leyfi safnstjórnarinnar til
að teikna í sölunum eftir lok-
unartíma. Gjörningurinn vakti
undrun og athygli núlistamanna í
Kaupmannahöfn og raunar listheim-
inum öllum. Þetta gerðist á sama
tíma og verið var að ryðja teikning-
unni út af borðinu í Myndlista- og
handíðaskóla Íslands, til hags fyrir
flipp og klára hugmyndafræði, lengi
þótt úrelt á þeim stað ef ekki dauða-
dómur að teikna eftir gipsstyttum.
Byggt hefur verið nýtt og veglegt
hús yfir safnið handan Constitiut-
ion-breiðgötunnar, gangfært neð-
anjarðar á milli, öðru megin stór
bókabúð, minjagripasala og veit-
ingabúð, hinu megin minni bókabúð
og minjagripasala. Nýbyggingin
mikill og veglegur arkitektúr hið
ytra en hins vegar kuldalegri að-
komu og illa farið með rýmið, for-
höllin risastórt gímald en sýning-
arsalirnir litlir og takmarkaðir. Jöfn
og góð aðsókn að safninu eins og öll-
um öðrum sem við heimsóttum og
yfirfullt á náttúrusögu- og vís-
indasafninu, hvarvetna biðraðir á
öllum hæðum. Hvað Þjóðarsögu-
safnið áhrærir, National Museum of
American History, áttum við eftir
alla neðstu hæðina eftir heilan dag
og þó fullhratt farið yfir sumar
deildir að mínu mati. Minnist ég
þess að er ég var þarna fyrir 39 ár-
um var aðstreymi á söfn Smith-
sonian-stofnunarinnar þokkalegt en
engan veginn þessi yfirgengilegi
mannfjöldi, hefur þannig margfald-
ast og sem áður getur víða verið að
bæta aðgengið og stækka söfnin til
að mæta þörfinni. Hér auðsær hinn
stóraukni áhugi almennings víða um
heim á listum og sjálfu umhverfinu,
ásamt vaxandi þjóðernisvitund
þvert á allt tal um heimsþorpið,
einkum í jaðarlöndunum.
Hafi ferðalöngunum þóttheitt fyrsta daginn varokkur nóg boðið þá næstuer hitinn komst upp í 35
gráður, guðsfegin að komast inn á
söfnin og þeirra frábæru loftkæl-
ingu, en er út kom síðla dags var
líkast sem gengið væri inn í steik-
arofn.
Þetta voru vænir dagar í Wash-
ington, og haldið árla dags 27. maí
til Baltimore, meiningin að nota
hann á hinu fræga listasafni borg-
arinnar. Komin í flughöfnina kom
babb í bátinn því af ótta við hryðju-
verk var búið að fjarlægja alla
skápa til bráðabirgðageymslu far-
angurs! Þótti okkur þetta súrt í
brotið og hræðsluáróðurinn ganga
fulllangt, okkur alls ókunnugt um að
al Kaída samtökin væru í hernaði
við flugfarangur, töldum að tækni-
væddustu þjóð heims væri í lófa lag-
ið að gegnumlýsa farangur til varð-
veislu í nokkrar klukkustundir.
Flugvöllurinn einnig þannig í sveit
settur að fáir hefðu þörf fyrir slíka
þjónustu frekar en í Leifsstöð.
Lausnin var að taka leigubíl á safnið
með heila klabbið og gekk greiðlega
að fá það tryggilega geymt til lok-
unar.
Á flugvellinum skildu leiðir;Tryggvi og Gerður héldutil Íslands en ég áfram tilNew York. Tók þá önnur
píslarsaga við hvað mig snerti, því
jafn strangt eftirlit hef ég ekki
gengiðí gegnum frá því á landamær-
um Sovétríkjanna og Austur Þýska-
lands fyrir margt löngu; hlutirnir
hafa snúist við og það í heilan hring.
Jafnt leitað í peninga- sem farseðla-
veskinu, öllu, stóru sem smáu, snúið
við, ég drifinn úr jakkanum og leit-
arpriki brugðið undir iljar og upp
eftir líkamanum, var í þunnum
jakka og engu innanundir þannig að
ég var nakinn niður að mitti, sem
vakti nokkra athygli og augnagotur.
Í ljósi væntanlegra forsetakosninga
má búast við að hræðsluáróðurinn
magnist enn til muna og leit verði
hert, jafnvel svo að menn verði að
fara úr buxunum og þá eins gott að
vera í einhverju innanundir. Er ég
losnaði úr þessum hremmingum og
var kominn nokkuð áleiðis í útkallið
uppgötvaði ég að veskið var ekki á
sínum stað og greip mig panik og
hugðist snúa við, fann það þó um
síðir í hliðarvasa en vinnubrögðin
með öllu forkastanleg í þessari
mynd, naumast um skarpskyggnt
og vel þjálfað fagfólk að ræða. Var
feginn að setjast í biðsal í enda flug-
stöðvarinnar en þá tók við undarleg
sjón; til vinstri sá í langa og renni-
lega skutlumeð Pittsburg sem
áfangastað en til hægri litla og kol-
svarta sem bera átti mig og fleiri til
New York, líkast himnafari í kirkju-
garða háaloftanna, kom þó hinum
örfáu farþegum heilu og höldnu á
jarðbundinn áfangastað. Undarleg
tilfinning að fljúga í beinni línu eftir
skipalæginu vestan megin borg-
arinnar og hafa alla skýjakljúfana
fyrir neðan sig í stað ofan fyrrum.
Málmfuglinn flaug svolítið ofar
borginni, sveigði svo til austurs og
lenti loks á La Guardia flugvell-
inum, og von bráðar var ég kominn
á hótelið mitt á 47. götu vestur.
Sunnudagurinn 30. maí vareftirminnilegasti dagur far-arinnar, fór þá fótgangandiá Whitney-safnið og hina ár-
legu framúrstefnusýningu. Biðröð
náði kringum hálft húsið, en af því
þurfti ég ekki að hafa áhyggjur, hitt
óvænt að sjá bæði málverk og teikn-
ingar sem fullgilda núlist innan um
þetta venjulega flipp, myndbönd og
hugmyndalist. Þar næst var
þrammað áfram og á 88. götu þar
sem til húsa er Gyðingasafn, þar ný-
opnuð mikil og frábær sýning á
verkum Amadeo Modigliani, hin
fyrsta í New York, og biðröðin engu
minni, stendur til 24 september. Á
Guggenheim-safninu var allt ró-
legra enda engin stórsýning í gangi
og nýbyggingin lokuð, en er ég
nálgaðist Metropolitan-safnið var
slíkur manngrúi á tröppunum miklu
að mig sundlaði. Við sunnudags-
lokun safnsins klukkan 17.30, ann-
ars opið til 21.00 alla daga nema
mánudaga, var ég staddur yst uppi
á annarri hæð og er ég svo barst
með fjöldanum niður tröppurnar sá
ég yfir meira mannhaf en ég hef áð-
ur litið á safni. Fólk streymdi úr öll-
um álmum hins mikla safns og
mjakaðist hægt að útgöngudyr-
unum. Þótt um eitt stærsta ef ekki
stærsta listasafn í heimi sé að ræða
er viðbótarbygging á dagskrá.
– Þannig gerist þetta úti í hinum
stóra heimi.
Á ferð og flugi
Morgunblaðið/Bragi Ásgeirsson
Myndataka á Madison Ave.
AF LISTUM
Eftir Braga
Ásgeirsson
bragi@internet.is