Morgunblaðið - 13.12.2004, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 13. DESEMBER 2004 29
UMRÆÐAN
NÚ Á AÐ dengja yfir okkur
skattalækkunum, hvort sem við
viljum eða ekki.
Þessi fullyrðing þarfnast út-
skýringar og útskýringarnar
þurfa að vera mjög trúverðugar
svo hægt verði að taka mark á
þeim.
Þá skal ég byrja að reyna að
útskýra þessi ósköp og reyna að
gera það þannig að fólk sjái í
gegnum þann blekkingarvef sem
forsætisráðherra og fjár-
málaráðherra hafa verið að
spinna og halda að almenningur í
landinu trúi á og haldi eins og
nýtt net.
Forsætisráðherra tjáði þjóðinni
það að undanfarin ár hefði efna-
hagslíf þjóðarinnar verið í mikl-
um blóma og það hefðu verið hér
mikil góðæri og vegna þess hefði
skapast svigrúm til skattalækk-
ana og þetta tækifæri ætlaði rík-
isstjórnin að nýta.
Þessi rök eru mjög svo lítils-
verð og varla trúi ég því að nokk-
urt mannsbarn láti blekkjast af
svona fagurgala. Á meðan fjárlög
eru með þeim ósköpum sem þau
eru í dag og hafa verið und-
anfarin ár, það er að segja að það
er stöðugur niðurskurður í heil-
brigðiskerfinu, menntakerfinu og
félagskerfinu, ekki hefur verið
svigrúm til þess að standa við
samninginn við öryrkja, sem var
gerður korteri fyrir kosningar og
svona mætti lengi telja. Þegar við
getum ekki rekið ríkissjóð al-
mennilega, án þess að þegnar
landsins þurfi að taka á sig aukn-
ar greiðslur vegna hækkunar
kostnaðarhlutdeildar einstaklinga
hefur ekki skapast svigrúm til
skattalækkana. Það þarf enga
sprenglærða sérfræðinga til að
sjá það.
Þá er það þáttur fjármálaráð-
herra í þessum blekkingarleik.
Mér er sagt að maðurinn sé
ágætlega að sér í hagfræði en það
fer nú fyrir lítið þegar hann er að
tala fyrir þessum tillögum, það er
eins og hann sé lokaður inni í ein-
hverju glerbúri og viti ekkert
hvað er á seyði í þjóðfélaginu,
veit hann kannski ekki að það
þarf að draga úr framkvæmdum
hins opinbera þegar uppsveifla er
í efnahag þjóðarinnar og að draga
úr útgjöldum hins opinbera jafn-
framt? Hvers vegna er þetta ekki
gert? Hann leggur fram fjárlög á
hinu háttvirta alþingi, þar er gert
ráð fyrir hækkun ríkisútgjalda á
milli ára sem nema 8% á meðan
verðbólga er 3,5% en það er gert
ráð fyrir mun lægri verðbólgu í
forsendum fjárlaga. Hann talar
um það að þessar áætluðu skatta-
lækkanir komi öllum til góða. Jú
það er rétt en ávinningurinn er
ákaflega misjafn svo ekki sé nú
fastar að orði kveðið, það á að
fella niður hátekjuskattinn, sem
var 7% þegar tekjur einstaklings
fara yfir visst mark, það á að
fella niður eignaskattinn, barna-
bætur eiga að hækka, skattpró-
sentan á að lækka um 3% á þrem-
ur árum og persónuafsláttur á að
hækka um 5,5% á þremur árum.
Rétt er að taka það fram að þess-
ar tölur eru uppgefnar sam-
kvæmt verðlagi í dag (í þessum
tölum er ekki gert ráð fyrir nein-
um breytingum á verðlagi). Þegar
fyrirhugaðar skattalækkanir eru
að fullu komnar til framkvæmda
afsalar ríkissjóður sér 22 millj-
örðum í tekjur, hvar ríkið ætlar
sér að bæta sér upp þennan
tekjumissi er vandséð því þó svo
að gert hafi verið ráð fyrir mikl-
um tekjuafgangi við gerð fjárlaga
þá hefur reyndin orðið önnur
þegar ríkisreikningur hefur verið
gerður upp.
Þá er það borið fyrir almenning
að framkvæmdunum fyrir austan
(ég geri ráð fyrir að þar sé átt
við Kárahnjúkavirkjun og álver á
Reyðarfirði) verði lokið árið 2006
og það sé aðalástæðan fyrir því
að skattalækkunin taki yfir þetta
langan tíma. En ég spyr þá bara:
Eru engar framkvæmdir fyr-
irhugaðar eftir árið 2006? Spyr sá
sem ekki veit. En getur það verið
að kosningar til alþingis árið 2008
eigi þarna einhvern hlut að máli?
Ekki get ég hætt þessum skrif-
um án þess að fjalla aðeins um
framgöngu varaformanns fjár-
laganefndar alþingis
vegna þessa máls. Það
má hann eiga að hann
er viljugur að koma í
hina ýmsu spjallþætti
og tjá sig um hin
ýmsu mál en í þætt-
inum Silfur Egils, sem
var sunnudaginn 28.
nóvember opinberaði
hann svo hressilega
vankunnáttu sína í
efnahagsmálum og
hagstjórn að maður
verður að spyrja sig
að því hvort svona maður geri
nokkurt gagn í fjárlaganefnd.
Alveg síðan 1988 (þegar stað-
greiðslukerfi skatta var tekið
upp) hefur hlutfall skattgreiðslna
af launatekjum verið að hækka og
nú ætlar ríkisstjórnin að fara að
taka á þessum mál-
um. En það verður
að gera þessa hluti á
trúverðugan hátt og
einnig er það mik-
ilvægt að tímasetn-
ingin sé rétt. Kemur
það þeim til góða
sem verst eru stadd-
ir að fella niður há-
tekjuskattinn, lækka
skattprósentuna,
fella niður eigna-
skattinn og hækka
persónuafsláttinn
lítillega? Og tímasetningin er al-
veg afleit svo ekki sé nú meira
sagt.
Dæmin um trausta efnahags-
stjórn hef ég því miður ekki séð.
Skattalækkanir til
hvers og fyrir hverja?
Jóhann Elíasson skrifar
um skattalækkanir ’Kemur það þeim tilgóða sem verst eru
staddir að fella niður há-
tekjuskattinn, lækka
skattprósentuna, fella
niður eignaskattinn og
hækka persónuafslátt-
inn lítillega?‘
Jóhann Elíasson
Höfundur er fyrrverandi stýrimaður.