Morgunblaðið - 03.06.2005, Blaðsíða 14

14 FÖSTUDAGUR 3. JÚNÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Náttúran
í ríki
markmiða
á morgun
ÚR VERINU
ELLEFTI árgangur Sjómannadagsblaðs Austur-
lands er kominn út. Í blaðinu er meðal annars að
finna viðamikla umfjöllun um strand togarans Eg-
ils rauða fyrir sléttum 50 árum
og frækilega björgun 29 manna
úr áhöfninni, viðtal við einse-
tufrúna á Hesteyri í Mjóafirði,
Önnu M. Guðmundsdóttur, og
fjölmörg minningabrot, í
mynda- og textaformi, frá lið-
inni tíð á Austurlandi. Í blaðinu
er einnig birt brot úr óútgefn-
um æviminningum Vilhjálms
Árnasonar hæstaréttarlög-
manns, sem fæddur var á Skálanesi í Seyðisfirði
árið 1917, og fjallað um fiskveiðar Færeyinga við
Ísland á 19. og 20. öld og margt fleira.
Ritstjóri Sjómannadagsblaðs Austurlands er
Kristján J. Kristjánsson frá Norðfirði. Á höf-
uðborgarsvæðinu er meðal annars hægt að nálg-
ast Sjómannadagsblað Austurlands í verslunum
Pennans – Eymundsson, Grandakaffi Granda-
garði og Kænunni í Hafnarfirði. Á Akureyri er
blaðið fáanlegt í Pennanum – Bókvali í Hafn-
arstræti og í Pennanum á Glerártorgi.
Sjómannadags-
blað Austurlands
komið út
REKSTRARUMHVERFI sjáv-
arútvegsins mun leiða til frekari
samþjöppunar í sjávarútvegi, að
mati Árna M. Mathiesen sjáv-
arútvegsráðherra. Hann á þó
ekki von á að kvótaþakið svo-
kallaða verði hækkað á næst-
unni. Þetta kom fram í máli
hans á vorfundi útflutningsráðs
FÍS, sem haldinn var í gær.
Árni ræddi m.a. á fundinum
samþjöppun í sjávarútveginum
á síðustu árum. Hann sagðist
þeirrar skoðunar að umhverfið
hafi kallað á þá samþjöppun
sem orðið hafi. Þannig hafi
hækkandi gengi íslensku krón-
unnar haft mikil áhrif á stöðu
greinarinnar að undanförnu,
það kæmi greinilega fram í
fregnum af uppsögnum í fisk-
vinnslu síðustu daga. Geng-
isþróunin setti þrýsting á fyr-
irtækin í greininni, einkum þau
minni og veikari og þær ein-
ingar innan stærri fyrirtækj-
anna sem væru hvað veikastar.
Einnig hafi samkeppni við Suð-
austur- og Austur-Asíu haft
mikil áhrif á rekstur fiskvinnsl-
unnar að undanförnu. Einnig
hafi orðið vart að erfiðlega
gangi að manna fiskvinnsluna í
því þensluástandi sem ríkt hafi
að undanförnu. Atvinnuleysi sé
lítið og samkeppnin um vinnu-
aflið meiri. Þessa séu einnig
merki í útgerðinni. „Allt þetta
mun að mínu mati leiða til frek-
ari samþjöppunar og að við
munum sjá meiri tæknivæðingu,
bæði á sjó og í landi þannig að
við getum unnið sama afla og
vonandi einhvern tímann meiri
afla, með minni mannskap en
meiri tækjabúnaði.“
Árni sagðist hins vegar ekki
eiga von á því að takmörkunum
á hámarkskvóta yrði breytt á
næstunni, enda væri enn þá
heilmikið svigrúm innan grein-
arinnar með þeim lögum sem nú
eru í gildi. Hann sagði stöðu
greinarinnar þannig góða og
margir möguleikar. „Oft hefur
verið talað um að það væri
íþyngjandi fyrir greinina að
vera svo stór og uppistöðuat-
vinnugrein í atvinnulífinu. Þegar
sú staða jafnast, taka aðrir ekki
eins mikið tillit til greinarinnar
og greinin verður að taka meira
tillit til annarra. Það þarf ekki
að vera slæmt, hvorki fyrir
greinina né fyrir þjóðina í
heild,“ sagði Árni.
Frekari
samþjöpp-
un í sjáv-
arútvegi
Morgunblaðið/Sverrir
Árni M. Mathiesen sjávarútvegsráðherra með stórkaupmönnum á vorfundi FÍS.
RANNSÓKNIR við Háskóla Íslands
hafa stóraukist á undanförnum árum
og eru nú um 40% meiri en árið 1997,
þrátt fyrir að fjárveiting til rannsókna
hafi staðið í stað frá árinu 2000. Þetta
kemur fram í endurskoðuðum árs-
reikningi skólans, sem kynntur var á
ársfundi hans nýverið.
Innlendir styrkir til rannsókna-
verkefna við skólann á síðasta ári juk-
ust um 23% og erlendir styrkir um
82%, meðal annars í tengslum við
stúdentaskipti og starfsþjálfun. Mikil
fjölgun nemenda í doktors- og meist-
aranámi hefur eflt skólann sem rann-
sóknamiðstöð og í formála ársskýrsl-
unnar, segir Páll Skúlason,
háskólarektor. Segir hann að skólinn
sé orðinn rannsóknasetur á heims-
mælikvarða.
Heildarvelta Háskólans á síðasta
ári nam 6,6 milljörðum króna og bók-
færð gjöld umfram tekjur voru 137
milljónir. Ríkisframlag til skólans var
rúmir 4,2 milljarðar króna fyrir 5.200
ársverk nemenda. Nemendur unnu
550 ársverkum betur og var kostn-
aður við þau um 330 milljónir króna.
Miðað við óbreyttar forsendur má
ætla að allt að 800 nemendur stundi
nú nám við skólann án ríkisframlags.
Unnið að kynjajafnrétti
Nemendur við skólann eru nú um
9.000 og hefur fjölgað hratt undanfar-
in ár. Hlutfall kvenna í stúdentahópn-
um er orðið 63%. Kynjahlutföll starfs-
manna eru nokkuð jöfn á flestum
sviðum. Þó eru konur í miklum meiri-
hluta í stjórnsýslustörfum en í hópi
dósenta og prófessora eru karlar mun
fleiri. Áætlun um jafnrétti kynjanna,
frá árinu 2000, er að renna út, en ekki
hafa enn náðst öll markmiðin sem þar
var stefnt að. Samstarf jafnréttisfull-
trúa við deildir skólans verður því í
brennidepli á næstu árum.
Er skóli allra landsmanna
Í formála ársskýrslunnar segir Páll
einnig að aldrei megi gleyma að Há-
skóli Íslands sé skóli allra lands-
manna og að í því felist skylda til að
bregðast við kalli tímans og sinna
menntaþörfum sem brýnastar séu á
hverjum tíma. Páll segir kennslu og
rannsóknir við skólann standa í blóma
og kveðst vona að stjórnvöld beri
gæfu til að tryggja að svo verði um
ókomin ár.
Styrkir til rannsókna aukast
en fjárveiting stendur í stað
SÍÐASTLIÐINN þriðjudag voru
liðin 60 ár frá því að Geirþrúður
Hildur Bernhöft lauk embættis-
prófi í guðfræði frá Háskóla Ís-
lands, fyrst íslenskra kvenna. Í til-
efni af því stóðu guðfræðideild
Háskólans, Félag guðfræðinga og
Kvennakirkjan fyrir hátíð-
arsamkomu í kapellu Háskólans.
Dr. Arnfríður Guðmundsdóttir,
dósent við guðfræðideild, annaðist
undirbúning samkomunnar fyrir
hönd guðfræðideildar. Segir hún að
87 konur hafi frá upphafi lokið
kandídatsprófi í guðfræði á Íslandi,
en þá eru ekki taldar þær sem hafa
aðeins BA-próf. Aukning kvenna í
guðfræðideild hefur verið mjög
hröð síðasta áratuginn, en eftir að
Geirþrúður lauk prófi liðu sautján
ár þar til önnur kona gerði slíkt hið
sama.
Konur hafa verið í meirihluta í
guðfræðideild frá árinu 1995 og
hafa síðustu ár verið um og yfir
70% nemenda, en um 63% nemenda
við Háskóla Íslands eru konur.
Fjölgun kvenna í deildinni er í takt
við þróun í fleiri deildum, en hefur
gerst mjög hratt.
Konur í meirihluta í guðfræðinámi
Morgunblaðið/Sverrir
Dr. Arnfríður Guðmundsdóttir ávarpaði hátíðarsamkomuna fyrir hönd guðfræðideildar.