Fréttablaðið - 22.12.2004, Blaðsíða 79

MIÐVIKUDAGUR 22. desember 2004
barnaflíspeysur nú kr. 1.990,-
barnaúlpur nú kr. 3.490 – 3.990,-
barnasnjóbuxur nú kr. 2.990 – 3.990,-
smávara í miklu úrvali
frábær tilboð á barnavörum
50% afsláttur
Akureyri Strandgata 3, sími 464-4450 • Keflavík Hafnargata 25, sími 421-3322
Reykjavík Faxafen 12, sími 533-1550
OPIÐ
mið. 22. des. 10 -22
þorláksm. 10 -23
aðfangadag 10-12
„Fyrir langa löngu byrjaði ég að skrá-
setja líf mitt í dagbók. Ég virðist þó
alltaf hafa leitað nýrra leiða til að kom-
ast af. Kannski helst til hástemmdar
hugsanir... Já. Líklega dreymir mig innst
inni að líf mitt líkist myndhverfingu!“
skrifar sögumaðurinn Ína Karen í fyrstu
skáldsögu Margrétar Lóu Jónsdóttur,
Laufskálafuglinum. Í bókinni heimfærir
Margrét Önnu Karenínu eftir Leo Tol-
stoj upp á íslenskan samtíma í formi
dagbókar, sendibréfa, ljóða, leikrits og
sígildrar þriðju persónu frásagnar. Fyrr-
nefnd Ína Karen lifir í óhamingjusömu
hjónabandi en það eina sem heldur
aftur af henni við að flytja að heiman
er Sölvi, ungur sonur þeirra hjóna. Hún
kynnist tvíburabræðrum vinnuveitanda
síns og heillast það mikið af öðrum
þeirra að eiginmaðurinn Arnbjörn slær
hana í afbrýðiskasti. Hún flytur að
heiman, fer til Parísar á ráðstefnu og
ákveður að framlengja dvölina á
meginlandinu með ferðalagi til Spánar.
Á ferðalaginu fær hún samviskubit yfir
því að yfirgefa son sinn og skrifar lát-
laust tilfinningarík bréf til eiginmanns,
bestu vinkonu og sjálfrar sín í von um
að finna sálarfrið.
Laufskálafuglinn er enginn skemmti-
lestur. Þetta er útpælt bókmenntaverk
sem líður fyrir formleysi og hátíðlega
orðræðu. Rithöfundurinn er ljóðskáld,
sögumaðurinn er jafnframt ljóðskáld í
hjáverkum og verkið er afbrigði af
þekktu þrekvirki úr bókmenntasög-
unni. Niðurstaðan hefði vel getað verið
spennandi en sjálfhverf og tilgerðarleg
rödd Ínu Karenar dregur mjög úr krafti
frásagnarinnar. Sem sögumaður er Ína
langt frá því að vera trúverðug – segir
eitt en gerir annað, sendir bréfin til
Arnbjarnar eða gerir það ekki – og lifir
í þokukenndum draumaheimi sem
verður þreytandi til lengdar.
Stefnuleysið í frásagnarhætti hjálpar
verkinu ekki. Sagan hefst sem dagbók,
færist yfir í sendibréf og rokkar síðan á
milli ólíkra forma sem sögumaðurinn
prófar sig áfram með á meðan á dvöl
hennar á Spáni stendur. Þetta er ágæt-
is tilraun en engu að síður missir hún
marks. Í það minnsta sá undirritaður
ekki hvaða tilgangi hún átti að þjóna.
Ef fleiri raddir hefðu fengið að njóta
sín, eins og í bréfinu frá vinkonunni
Sigrúnu, þá hefði þetta sendibréfaform
hentað mjög vel því fleiri raddir þýða
einfaldlega fleiri sjónarmið og gerir
höfundinum kleift að skapa fleiri sann-
færandi persónur. Laufskálafuglinn
einkennist hins vegar af einræðu Ínu
Karenar og hennar skoðun á öðrum
persónum. Þar af leiðandi verður öll
persónusköpun – að undanskilinni Ínu
– flöt og einstrengingsleg.
Þótt ljóðrænn og hátíðlegur stíllinn í
bland við formleysi frásagnarinnar hafi
truflað undirritaðan er sagan samt sem
áður áhrifamikil. Fléttan í Önnu
Karenínu er mögnuð, á vel heima í ís-
lenskum samtíma og því vel til fundið
hjá Margréti Lóu að nýta hana í sína
fyrstu skáldsögu. Úrvinnslan er aftur á
móti byrjendaverk á mörkum lýrikur og
prósa, hlaðið „hástemmdum hugsun-
um“ um lífið og tilveruna. ■
BÓKMENNTIR
HLYNUR PÁLL PÁLSSON
Laufskálafuglinn
Höf: Margrét Lóa Jónsdóttir
Útg: Salka
MARGRÉT LÓA JÓNSDÓTTIR
Upphafið tilbrigði við
Önnu Karenínu