Fréttablaðið - 21.12.2005, Blaðsíða 42

MARKAÐURINN
Ágúst Agnarsson
skrifar
Í rannsókn sem gerð var af hags-
munasamtökum fjárfesta kemur
í ljós að þekking hins almenna
fjárfestis á gangverki fjármála-
markaða er takmörkuð.
Það jákvæða er að níutíu pró-
sent fjárfesta lesa ársreikninga
fyrirtækja sem þeir eiga hlut í.
Flestir eru hins vegar illa að sér
í fjármálum segir í rannsókninni
sem birt var í LA Times á dög-
unum.
Einstaklingar í tvö þúsund
manna úrtaki voru spurðir hvort
þeir lýstu sér sem virkum þátt-
takendum á fjármálamarkaði eða
ekki. 635 lýstu sér sem virkum
þátttakendum, það er að þeir
völdu hluta og skuldabréf sín
sjálfir. Þessir einstaklingar voru
í framhaldi látnir taka próf sem
innihélt tólf spurningar um fjár-
málamarkaði. Til að standast
prófið þurfti að svara 75 prósent
spurninganna rétt. Niðurstaðan
var sláandi, af 635 þátttakendum
féllu 83 prósent.
Í prófinu gat aðeins helmingur
svarað spurningum eins og hver
áhrif vaxtahækkunar eru á hluta-
bréf og skuldabréf.
Vanþekking á fjármálum
var ekki eina vandamálið, flestir
gerðu engar ráðstafanir til að
verja eignir sínar gegn áföllum.
Flestir vissu ekki einu sinni af
aðgerðum eins og að „taka stöðu
í bréfum“ og öðrum aðgerðum
sem beitt er til að verja hluta-
bréfaeign. Flestir sem tóku þátt
í rannsókninni höfðu litla sem
enga þekkingu á undirstöðuatrið-
um fjármála.
21. DESEMBER 2005 MIÐVIKUDAGUR4
Þriðji stærsti bílafram-
leiðandi Japans, Honda,
hyggst fara í fjöldafram-
leiðslu á sólarrafhlöðum
til að mæta aukinni eft-
irspurn eftir umhverfis-
vænni orku. Honda áætl-
ar að salan muni nema
40-70 milljón dollurum
þegar verksmiðjan hefur
náð fullum afköstum.
Honda mun notast við
nýja tækni sem veldur
því að rafhlöðurnar muni
vinna helmingi hraðar úr sólarorku en áður hefur þekkst. Hlutabréf
í Honda hækkuðu um 1,7 prósent í kjölfar tilkynningarinnar
Honda í sólarrafhlöður
Hyggst reisa verksmiðju til að framleiða sólarsellur
Vladimir Putin Rússlandsforseti
hefur boðið fyrrum viðskipta-
ráðherra Bandaríkjanna, Donald
Evans, stöðu forstjóra hjá ríkis-
rekna olíufyrirtækinu Rosneft.
Rosneft er að miklum hluta
myndað úr Yukos olíurisanum,
en eignir Yukos voru gerðar upp-
tækar vegna meintra skattalaga-
brota eigenda.
Með því að fá til sín stjórnend-
ur erlendis frá vonast Pútín til
að gagnrýni vegna stefnu ríkis-
ins um að þjóðnýta olíuauðinn að
hluta muni lægja.
Putin leitar að nýjum
forstjóra fyrir Rosneft
VLADIMIR PUTIN
Ú T L Ö N D
Ítalski seðlabankastjórinn
Antonio Fazio hefur sagt af
sér í kjölfar ásakana um spill-
ingu.
Ásakanir hendur
Fazio fengu byr undir
báða vængi um helgina
þegar ítalska saksókn-
araembættið handtók
einn af nánustu vinum
S e ð l a b a n k a s t j ó r a n s
bankamanninn Gianpiero
Fiorani. "Fiorani hefur
verið ákærður fyrir að
stjórna glæpaneti sjálf-
um sér til hagsbóta"
segir í yfirlýsingu sak-
sóknara.
Fazio hefur gegnt
embættinu síðan
1993, hafði getið sér
góðs orðs fyrir sjálf-
stæði frá afskiptum
stjórnmálamanna og
sterka peningastefnu. Antonio
Fazio tókst að viðhalda
trúverðugri ímynd
seðlabankans þrátt fyrir
óstöðugt stjórnmálaá-
stand þar sem hver
ríkistjórnin féll á fætur
annarri.
Fyrr í sumar láku í
fjölmiðla handrit af
símtölum á milli seðla-
bankastjórans og Fiorani
sem er bankastjóri Banca
Populare. Í símtölunum
kemur fram þegar Fazio
tilkynnir vini sínum að
hann hafi gefið grænt ljós
á yfirtöku Banca Populare
á öðru ítölsku fjármála-
fyrirtæki, Antonveneta
á kostnað hollenska fyrir-
tækisins ABN Amro sem
var í samkeppni um kaup á
Antonveta.
Seðlabankastjóri
Ítalíu segir af sér
Útvarpsmaðurinn umdeildi
Howard Stern og Gary
Herwitz voru fundnir sekir
um innherjasvik en þettar
kemur fram í tilkynningu frá
Fjármálaeftirlitinu Bandaríska.
Howard Stern og fyrrum
yfirmaður Sirus Satellite radio
Inc. Gary Herwitz var gefið
að sök að hafa átt í viðskiptum
með bréf í Sirius Satellite rétt
áður en tilkynning barst fjöl-
miðlum að Stern hefði ráðið sig
hjá fyrrnefndu fyrirtæki.
Bæði Stern og Herwitz
sömdu við Fjármálaeftirlitið um
að afsala sér hagnaði af verkn-
aðinum og greiða sektir án þess
þó að viðurkenna s e k t
sína.
Útvarpsruddi ákærður
Howard SternStern ákærður fyrir innherjasvik
Neysluverðsvísitala á evrusvæði
lækkaði um 0,3 prósent í októb-
er. Verðbólga á ársgrundvelli
mælist nú 2,3 prósent en var
2,5 prósent. Seðlabanki Evrópu
hækkaði fyrr í þessum mánuði
stýrivexti sína til að slá á þenslu.
Vaxtahækkunin hefur hinsvegar
mætt mikilli gagnrýni því vaxta-
hækkun gæti hægt á hagvexti.
Sérfræðingar telja að verð-
bólga innan evrusvæðisins eigi
eftir að lækka enn frekar og
verða um 2 prósent á árinu 2005.
Verðbólga á
evrusvæði
minnkar
NASDAQ Hinn almenni fjárfestir hefur lítið vit á gangverki fjármálamarkaða.
Amerískir fjár-
festar úti að aka
Könnun leiðir í ljós að þekkingu fjárfesta á lögmálum mark-
aðarins er ábótavant, jafnvel þeirra sem telja sig virka.
Saksóknari í málinu fór fram á tveggja ára fangelsi
þeim til handa, en dómstóllinn dæmdi þá til að
greiða ríkinu það sem þeir þáðu ólöglega, auk
sekta.
Starfmennirnir þáðu greiðslur fyrir að tryggja
innkaup vöru og góða staðsetningu í verslunum
sænsku áfengisverslunarinnar.
Fleiri mál bíða dómsniðurstöðu, en alls hafa
92 einstaklingar verið ákærðir fyrir að þiggja
mútur. Alls nema mútugreiðslurnar 1,2 milljónum
sænskra króna eða um tíu milljónum íslenskra
króna. Sá verslunarstjóri sem hæstu múturnar þáði
fékk í sinn hlut rúma eina milljón íslenskra króna.
Átján starfsmenn áfengisverslunar sænska
ríkisins voru dæmdir í Svíþjóð fyrir að
þiggja mútur.
Í skýrslu frá samgönguráðuneyti Bandaríkjanna
kemur fram að ófaglært starfsfólk sér um sífellt
stærri hlut í viðgerðum og viðhaldi flugvéla.
Í skýrslunni kemur fram að stærstu flugfélög
Bandaríkjanna ráði til sín verktaka sem hafi ekki
verið samþykktir hjá flugvélaeftirlitinu bandaríska
til vinnu á verkefnum eins og að skipta um flugvéla-
hreyfla, skipta um dekk og yfirfara hurðir flugvéla.
Ástæðan er slæmt árferði í flugvélarekstri.
Skýrslan var unnin í kjölfar flugslyss sem rekja
mátti til að viðgerðum og viðhaldi vélarinnar var
ábótavant. James Oberstar samgönguráðherra
sagði atriði í skýrslunni „kveikja á aðvörunarskilt-
um um hvað væri að gerast hjá flugfélögunum
þegar fjárhagsumhverfið er eins slæmt og það
hefur verið undanfarin ár“. Hjá ónefndu flugfélagi
var 71 prósent viðhaldsvinnu unnin af verktökum
sem höfðu ekki til þess tilskilinn leyfi. Fyrrverandi
yfirmaður bandaríska flugvélaeftirlitsins segir það
með ólíkindum að þetta hafi farið fram hjá kolleg-
um sínum.
Í skýrslunni kemur fram að lélegra viðhald má
að miklu leyti rekja til þess að flugfélög eru að
minnka rekstrarkostnað og bent er á að athuga
þurfi þessi mál án tafar.
Haldið ykkur fast
BANDARÍSKT FLUGFÉLAG US Airways var eitt af þeim félögum
sem rannsakað var í skýrslunni.
Ríkissprúttsalar dæmdir