Fréttablaðið - 13.09.2006, Blaðsíða 43

MARKAÐURINN 13MIÐVIKUDAGUR 13. SEPTEMBER 2006
S K O Ð U N
Eftirfarandi skilgreiningu á
merkingu orðsins forvörn er
að finna í íslensku orðabókinni.
„Forvörn (oftast í ft.), ráðstaf-
anir til að koma í veg fyrir sjúk-
dóm, slys eða önnur áföll“. Svo
einfalt er það nú.
Forvarnir birtast okkur með
ýmsum hætti og oftast sem eðli-
legur og sjálfsagður hluti af dag-
legu lífi okkar sem við þurfum
ekki að gefa ítarlegan gaum til
þess að takast á við. Aðrar for-
varnir eru þess eðlis, að þær
krefjast umhugsunar, vinnu og
kostnaðar. En það að takast á
við þær aðgerðir sem kunna að
vera eðlilegar og nauðsynleg-
ar til þess að forvarnirnar geti
staðið undir nafni er háð vilja
og skilningi þeirra sem fram-
kvæma skulu. Fjölmargar for-
varnaraðgerðir eru ákvarðaðar
með lögum og reglum opinberra
aðila þar sem einstaklingar og
fyrirtæki eru skylduð til þess að
hafa uppi forvarnir. Þegar hætta
eða ógn er augljós og fyrirséð þá
grípa flest okkar til einhverra
aðgerða til að koma í veg fyrir
að tjón verði eða draga úr tjóni.
Í kjölfar alvarlegra slysa og
tjónsatburða verður oftast mikil
almenn umfjöllun um mikilvægi
og gildi forvarna og til hvaða ráð-
stafana hefði mátt grípa til þess
að koma í veg fyrir eða draga úr
afleiðingum þeirra. Stundum er
þá gripið til aðgerða en oft fjarar
umræðan út án þess að nokkuð
sé að gert.
Skilningur stjórnenda og
forráðamanna fyrirtækja á gildi
forvarna til þess að tryggja
áfallalausan rekstur hefur aukist
á síðari árum. Það hefur margoft
sýnt sig að þar sem forvarnir eru
hafðar í hávegum skilar það sér
í betri rekstrarafkomu. Slys og
önnur ófyrirséð áföll sem trufla
rekstur tilheyra þá fortíðinni
og viðhorf starfsmanna allra er
miklum mun jákvæðara. Þannig
má segja að samnefnari sé á
milli öflugs og trausts rekstrar
og öflugs forvarnarstarfs.
Nýlega heimsótti greinar-
höfundur framleiðslufyrirtæki
á höfuðborgarsvæðinu þar sem
unnið er með ýmis eldfim efni
en jafnframt er þörf á logsuðu-
vinnu í tengslum við nokkra
þætti framleiðslunnar.
Þegar stjórnandi fyrirtækis-
ins var inntur eftir eldhættunni
sem af þessu stafaði var svar-
ið skýrt og einfalt. „Við vinn-
um enga logsuðu hér. Hún er
öll unnin annars staðar.“ Þótt
þetta hefði í för með sér aukinn
kostnað skapaði þessi ráðstöfun
það öryggi hvað eldhættu varð-
aði sem stjórnendur fyrirtæk-
isins vildu að starfmenn þess
og rekstur byggi við. Viðhorf
stjórnenda þessa fyrirtækis
endurspeglaði umhyggju fyrir
rekstrinum og starfsmönnum.
Þegar öllu er á botninn hvolft
eru forvarnir spurning um við-
horf. Viðhorf sem verður til
vegna hugsunar, þekkingar,
reynslu en ekki síst ábyrgðar.
Í byrjun júní opnaði Sjóvá í
samvinnu við nokkur fyrirtæki
svokallað Forvarnarhús. Slíkt
hús er hið fyrsta sinnar tegundar
á Íslandi en á sér fyrirmyndir að
hluta m.a. frá Noregi. Húsinu er
ætlað að vera samnefnari fyrir
forvarnarstarf sem á að leiða til
fækkunar slysa og tjóna bæði
hjá einstaklingum og fyrirtækj-
um. Forvarnarhúsið og sú starf-
semi sem rekin verður í tengsl-
um við það opnar nýjar leiðir
til að vekja áhuga og skilning
einstaklinga svo og starfsmanna
og stjórnenda fyrirtækja á mik-
ilvægi markvissra forvarna. Þar
fer fram fræðsla þar sem lögð er
rík áhersla á upplifun. Upplifun
er sterk aðferð til að hafa áhrif
á viðhorf fólks en það er ein-
mitt viðhorf fólks til hinna ýmsu
áhættuþátta í umhverfi okkar
sem þarf að breyta.
Umferðin á Íslandi leiðir
árlega til þess að mannslíf tapast
auk fjölda slasaðra, svo ekki sé
minnst á það gífurlega eignatjón
sem verður. Reiknað hefur verið
út að árlega kosti umferðarslys
þjóðfélagið nokkuð á þriðja tug
milljarða króna með beinum og
óbeinum hætti. Það gefur auga
leið að öflugt forvarnarstarf skil-
ar miklum ávinningi fyrir þjóðfé-
lagið. Ekki má líta á þá fjármuni
sem varið er til forvarna sem
kostnað heldur sem fjárfestingu
sem skilar hagnaði vegna færri
slysa og annarra tjóna.
Skilningur á þessu er því
sem betur fer að aukast en það
er enn langt í land að ásætt-
anlegur árangur hafi náðst.
Forvarnarvinna er eilífðarverk-
efni og á að vera sjálfsagður
og eðlilegur partur af daglegu
lífi okkar því eins og getið er í
upphafi þessarar greinar merkir
orðið forvörn „ráðstafanir til að
koma í veg fyrir sjúkdóm, slys
eða önnur áföll“. Svo einfalt er
það nú.
Andrés Andrésson
Fulltrúi fyrirtækjasviðs Sjóvár
Hvers vegna forvarnir?
����������������������������������
����������������������������������
�� ����� ���� ����� ���������� ���
��������� �� ��������� ����� ����
����������� �����������������
���� ������������� �������� �� ���
������ ��� ������ ��������������
�
�
����� ��������� ��� ����� ���� ������
������������� ��� ��������������� ��������������� �� ������ �����
����� �������������� ����
���������������