Fréttablaðið - 13.09.2006, Blaðsíða 16

13. september 2006 MIÐVIKUDAGUR16
nær og fjær
„ORÐRÉTT“
Hefði farið
fyrir 30 árum
„Við blessum súluna og vonum
að af henni stafi friður í allar áttir
í nafni Johns Lennon, þess mikla
snillings,“ segir Magnús Kjartansson
tónlistarmaður um friðarsúlu Johns
Lennon sem Yoko Ono hyggst reisa
9. október nk., en væri Lennon
lifandi héldi hann þá upp á 66 ára
afmæli sitt. Magnús segist ekkert
vita um málið nema það sem hann
hefur lesið á hraðbergi í blöðum.
„Ég hef t.d. ekki séð mynd af bless-
aðri súlunni ennþá. Maður hefði
nú tekið kipp yfir þessum fréttum
fyrir 30 árum og líklega farið út í
eyju til að vera viðstaddur. Yoko
Ono var nú samt aldrei í uppáhaldi
enda kom allt annar andi í samstarf
Bítlanna eftir að hún lagði Lennon
undir sig – eða eigum við að segja;
ofan á sig. En hún er samt greini-
lega í þessu friðarbrölti af fullri
einlægni.“
SJÓNARHÓLL
FRIÐARSÚLA YOKO ONO Í VIÐEY
MAGNÚS KJARTANSSON
TÓNLISTARMAÐUR
„Það hefur staðið til lengi að fara á
Gljúfrastein,“ segir Þorbjörg í Þór-
bergssetri. Hún segir að það hafi
gengið mjög vel síðan setrið var
opnað 1. júlí sl. „Það hafa um 4.000
manns heimsótt okkur og það er
gaman að finna hversu sterk tengsl
fólk hefur við bækur Þórbergs. Við
viljum hafa þetta lifandi safn með
starfsemi allan ársins hring og
liður í því er hátíðarmálþing sem
við höldum helgina 13.-14. októ-
ber.“
Guðný Dóra á Gljúfrasteini
hefur ekki komið í Þórbergssetrið
ennþá. „Ég er búin að vera á leið-
inni í allt sumar og stefni nú á að
komast á hátíðarmálþingið.“ Hús
skáldsins á Gljúfrasteini var opnað
almenningi fyrir tveim árum og
Guðný segir að um 20.000 manns
hafi komið í heimsókn. „Næsta
verkefni hjá okkur er að bjóða upp
á „bók mánaðarins“ þar sem við
fáum einhvern skemmtilegan
til að fjalla um eina bók Hall-
dórs og spjalla um hana við
gesti. Jón Karl Helgason ríður
á vaðið og tekur Atómstöðina
fyrir núna í september.“
Halldór Laxness og Þór-
bergur stóðu oft í orðaskaki
um hin ýmsu mál á sínum
tíma og voru ekki frægir
fyrir mikinn kunn-
ingsskap.
Bæði Þorbjörg og Guðný blása þó á
að samkeppni eða metingur sé á
milli safnanna. „Samstarfssamn-
ingur er meira að segja í bígerð á
milli okkar,“ segir Þorbjörg og
Guðný bætir við að þær séu á leið-
inni til Svíþjóðar á ráðstefnu rithöf-
unda- og tónskáldasafna á Norður-
löndunum. „Þarna verða til dæmis
fulltrúar frá söfnum HC Andersen,
Grieg, Lindgren og Blixen og við
getum örugglega lært heilmikið af
þessu fólki,“ segir Guðný. Með í för
verður fulltrúi frá Gunnarsstofnun
í Skriðuklaustri. Þar er sem kunn-
ugt er safn Gunnars Gunnarssonar
rithöfundar; þriðja stórmennis bók-
menntanna á síðustu öld sem lifir
nú á safni. gunnarh@frettabladid.is
Enginn metingur á milli
Þórbergs- og Laxnesssafnanna
„Það er allt mjög gott að frétta eins og hjá öllum
öðrum á Íslandinu góða,“ segir María Reyndal
leikstjóri. Hún segir að það sé allt vitlaust að
gera hjá sér. „Núna er ég að skrifa handrit með
Hávari Sigurjónssyni og sjö útlendingum. Leikritið
heitir Bezt í heimi og verður frumsýnt í Iðnó í lok
október. Leikhópurinn samanstendur af þessum
sjö útlendingum og verkið fjallar um samskipti
fólks og hvernig það er að vera útlendingur á
Íslandi. Það er gert mikið grín að okkur og þetta
verður sýnist mér alveg óhugnanlega fyndin
sýning. Útlendingarnir leika Íslendinga svo allir
Íslendingarnir í verkinu eru með hreim.“ María er
líka á fullu að skrifa handrit að Stelpunum ásamt
öðrum, en tökur á þriðju seríu þess vinsæla gam-
anþáttar hefjast seinna í haust.
En það er ekki bara í vinnunni sem mikið er að
gera hjá Maríu; það er líka nóg að stússast heima-
fyrir. „Sonur minn Jörundur fæddist hér heima í
mars og hann er alveg guðdómlegur. Hann hefur
skap föður síns og er ljúfur og góður – alveg
greinilega ekki frá mér komið. Svo erum við að
hugsa um að kaupa okkur nýjan bíl og nýja íbúð.“
María segir þau hjónin ekki vera farin að skoða
húsnæði að neinu ráði en ekkert komi til
greina nema miðbærinn.
„Annars er hann Magni búinn að
yfirtaka líf mitt undanfarið,“ segir
María. „Ég hlakka ekkert smá
til þegar það ævintýri klárast
svo ég geti farið að sofa á
nóttunni!“
HVAÐ ER AÐ FRÉTTA? MARÍA REYNDAL LEIKSTJÓRI
Leikstýrir Íslendingum með hreim
Forkastanlegt
„Þetta er eins ólýðræðislegt
og hugsast getur.“
ÖGMUNDUR JÓNASSON,
ÞINGMAÐUR VINSTRI GRÆNNA,
SEGIR ÞAÐ FORKASTANLEG VINNU-
BRÖGÐ HJÁ LANDSVIRKJUN AÐ
KREFJAST ÞESS AÐ FARIÐ SÉ MEÐ
UPPLÝSINGAR UM ARÐSEMISMAT
KÁRAHNJÚKAVIRKJUNAR SEM
TRÚNAÐARGÖGN. FRÉTTABLAÐIÐ,
12. SEPTEMBER.
Lestur í ólestri
„Ísland stendur langt að
baki flestum þjóðum Evrópu.
Hér er ekki boðið upp á
neina kennsluþjónustu fyrir
blind börn.“
HALLDÓR SÆVAR GUÐBERGSSON,
FORMAÐUR BLINDRAFÉLAGSINS,
SEGIR MENNTAMÁLUM BLINDRA
HÉR Á LANDI MJÖG ÁBÓTAVANT.
FRÉTTABLAÐIÐ, 12. SEPTEMBER.
Gísli Óskarsson, kennari, fræði-
maður og fréttaritari NFS, hefur í
áratug stundað sínar eigin lunda-
pysjurannsóknir í Vestmannaeyj-
um. Brennandi áhugi hans hefur
smitað út frá sér og nú í ár er fjórða
árið sem Náttúrugripasafnið og
Rannsóknarsetrið í Vestmannaeyj-
um starfrækja sérstakt pysjueftir-
lit í samvinnu við grunnskólann.
Þeir sem finna lundapysjur vigta
þær á vigt sem er staðsett utan við
Náttúrugripasafnið, skrá þyngd
pysjunnar og skrásetja það á þar
til gert blað, sem skilið er eftir hjá
Náttúrugripasafninu.
„Það er mikill áhugi fyrir þessu
hérna og krakkarnir voru á fullu
um síðustu helgi,“ segir Gísli. „Það
voru um áttatíu krakkar að leita en
það fundust bara tólf pysjur. Það
segir sína sögu, því það er veruleg
fækkun á stofninum í ár. Pysjurn-
ar eru fáar, í léttari kantinum og
seinna á ferðinni en vanalega.“
Hverju kennir Gísli um? „Ja,
það er nú það. Ef menn þykjast
hafa svör þá kvikna bara enn fleiri
spurningar. En það eru fjölmargar
tilgátur og þar sem lífríkið er gríð-
arlega fínstillt þá hlýtur þetta að
tengjast einhverri röskun þar. Til
dæmis lélegum sandsílastofni,
sem er 90 prósent fæði lundans
hérna, hækkandi hitastigi sjávar,
þörungarblóma eða jafnvel tengist
þetta eitthvað umbrotum í Kötlu.
Svo var vorið kalt og það hefur
áhrif.“
En hvað með kanínurnar í Vest-
mannaeyjum – eru þær kannski
vandamálið? „Kanínurnar?“ hváir
Gísli. „Nei, það sjást engar kanín-
ur hér lengur. Það var fljótgert að
skjóta þær allar.“
Greinilega ekki það sama í
Eyjum, kanína og Séra Lundi!
- gh
Pysjueftirlitið vinsælt í Eyjum
GÍSLI ÓSKARSSON VIGTAR PYSJU Lundapysjurnar eru færri, léttari og seinna á ferðinni
en í meðalári. FRÉTTABLAÐIÐ/ÓSKAR P FRIÐRIKSSON
Halldór Laxness og Þórbergur Þórðarson voru höfuðsnill-
ingar íslenskra bókmennta á síðustu öld. Nú hefur báðum
verið reist vegleg minnismerki í formi safna. Þorbjörg
Arnórsdóttir er forstöðukona Þórbergssetursins en Guðný
Dóra Gestsdóttir ræður ríkjum á Gljúfrasteini. Þær hafa
hvorugar komið á söfn „keppinautarins“, en það stendur til.
RITHÖFUNDASETUR
FRAMTÍÐAR?
Arnaldssetur
Í hegningarhúsinu á
Skólavörðustíg?
Vigdísarstaðir
Að Grandavegi 7?
Guðbergsstofnun
Á æskuslóðunum í
Grindavík?
Guðrúnareyja
Skemmtigarður
í Engey þar sem
leikarar klæddir upp
sem Jón Oddur og
Jón Bjarni og Páll Vil-
hjálmsson skemmta
gestum?
Hallgrímssafn
Á Kaffibarnum?
Draumaland Andra
Snæs
Í yfirgefinni virkjun á
Kárahnjúkum?
MINNING ÞÓRBERGS OG LAXNESS LIFIR Á
SÖFNUM Forstöðukonur safnanna segjast
báðar á leiðinni að sjá safnið hjá hinni.
����
�����������
���������
������� �����
�������������� �����
����������������� ����
���������� �������
������������� ���
���������� ���
���������