Fréttablaðið - 13.09.2006, Blaðsíða 66

13. september 2006 MIÐVIKUDAGUR30
HVAÐ? HVENÆR? HVAR?
SEPTEMBER
10 11 12 13 14 15 16
Miðvikudagur
■ ■ FYRIRLESTRAR
 12.00 Jakob Frímann Þorsteinsson,
aðjúnkt við Kennaraháskóla
Íslands, heldur erindi á vegum
Félagsvísindatorgs Háskólans á
Akureyri og fjallar um gildi útivistar
og hugmyndafræði sem vænlegt er að
byggja á þegar unnið er með fólk og
útivist. Fyrirlestur fer fram miðvikudaginn
stofu L101 á Sólborg við Norðurslóð.
■ ■ SÝNINGAR
 11.00 Sumarsýning Listasafns Íslands,
Landslagið og þjóðsagan, geymir verk
úr eigu safnsins þar sem viðfangsefn-
ið er þjóðsagnaarfur og landslagslist
íslenskra myndlistarmanna, allt frá Jóni
Stefánssyni til Georgs Guðna. Safnið er
opið frá 11-17.
 11.00 Samsýningin Mega vott stendur
yfir í Hafnarborg. Myndlistarkonurnar
Anna Eyjólfsdóttir, Ragnhildur
Stefánsdóttir, Rúrí, Þórdís
Alda Sigurðarsdóttir og Jessica
Stockholder eiga verk á sýningunni.
Safnið er opið alla daga nema þriðjudaga
frá kl. 11-17, á fimmtudögum er opið frá
kl. 11-21 sýningunni lýkur mánudaginn
2. október.
 12.00 Halla Gunnarsdóttir sýnir mál-
verk og skúlptúra í galleríi Turpentine
við Ingólfsstræti. Opið frá þriðudögum
til föstudaga frá 12-18 og laugardaga kl.
11-16.
 Finnska listakonan Linda Bondestam
sýnir barnabókamyndskreytingar í and-
dyri Norræna hússins. Sýningin er opin
alla virka daga kl. 9-17 og um helgar frá
kl. 12-17 fram til 2. október.
Upplýsingar um viðburði og sýningar sendist á
hvar@frettabladid.is ekki síðar en sólar-
hring fyrir birtingu.
vaxtaauki!
10%
��������������������������������� ���������������������������������������������������
�� ����������������������������������������� ���������� ��������������������������
����������� �� �������������������� �� �� �����
�������������������������������
�������������� �� ���������������������������������������������������������������������������
�����������������������������������������������������������
������������ �������������� �� �����������
��������������������������������������������������������������������
������������ ����������������������������������������
����������������������������������� �������������������������������

Frumsýning 15. september uppselt
2. sýning 16. september örfá sæti laus
3. sýning 22. september
4. sýning 23. september
LEIKLIST
VALGEIR SKAGFJÖRÐ
Sumardagur
Smiðaverkstæði Þjóðleikhússins
Höfundur Jon Fosse / Þýðing Hjalti
Rögnvaldsson / Tónlist Hildur Ing-
veldardóttir Guðnadóttir / Leikmynd
og búningar Martin Eriksson / Lýsing
Rainer Eisenbaum / Leikstjóri Egill
Heiðar Anton Pálsson / Leikarar Krist-
björg Kjeld, Anna Kristín Arngrímsdóttir,
Margrét Vilhjálmsdóttir, Hjálmar Hjálm-
arsson, Katla Margrét Þorgeirsdóttir,
Kjartan Guðjónsson.
Við erum í heimsókn hjá eldri konu.
Gamlir ljótir húsmunir. Hún sýnir
okkur slædsmyndir úr fortíðinni.
Gólfborð lýst neðanfrá. Handan við
gagnsæ gluggatjöld sést í bak-
grunni út á bláan fjörð. Konan byrj-
ar að segja okkur frá. Það er þessi
sumardagur fyrir mörgum árum
þegar ungi maðurinn hennar fer á
bátskel út á fjörð og kemur ekki
aftur sem er örlagadagurinn í lífi
hennar og allt frá þeim degi er hún
föst í viðjum þessa atburðar úr for-
tíðinni og ekkert í spilunum sem
bendir til þess að hún nái nokkru
sinni að losna þaðan. Lífið heldur
bara áfram utan við hennar heim.
Hennar heimur er kyrrstæður.
Gamla húsið við fjörðinn sem þau
keyptu og hann ætlaði alltaf að gera
upp en ekkert varð af því.
Hlín Agnarsdóttir leiklistar-
ráðunautur eyðir mörgum dálk-
sentimetrum í leikskrá til að útskýra
fyrir okkur hvers konar höfundur
Jon Fosse sé. Hversu umdeildur og
hve ólíkar skoðanir hinir og þessir
hafa á honum. Hann hefur hlotið
ýmsar vegtyllur og sagt að fá ef
nokkur leikskáld slái tón sem hljóm-
ar svipað og sá sem sleginn er í
verkum hans. Hann ku sækja stíl-
brögð í smiðju Becketts, Pinters og
annarra.
Þó finnst mér eins og ekki ósvip-
aðan tón sé að finna í seinustu leik-
ritum Jökuls Jakobssonar, (Dómínó,
Klukkustrengir, Kertalog) þrástef
um einfalt fólk fast í gráum hvers-
dagsleikanum að leita einhvers sem
helst væri að finna í þess eigin
ranni. Þessar sífelldu vangaveltur
um leiðina til sjálfs sín sem hver og
einn verður að finna á eigin spýtur
verða í þessu verki að síendurteknu
þrástefi með nokkrum tilbrigðum.
Ljóðrænn textinn sem líður um loft-
ið án sýnilegs markmiðs. Án
dramatískrar uppbyggingar, án rök-
rænnar framvindu, eins og ,,...öld-
urnar sem brotna og brotna“.
Konan í leikriti Jons Fosse
(Kristbjörg) þýtur fram og aftur í
frásögninni, endurtekur og endur-
tekur og það gera hinir líka þegar
þeir fara að tínast inn á sviðið einn
og einn. Karlarnir með fádæma
asnalegar hárkollur og unga konan
með svo einstaklega ljót gleraugu
(eins og áttu að hafa verið í tísku í
þessari fortíð) sem gerðu lítið annað
en að gera Margréti Vilhjálmsdótt-
ur að viðundri fremur en alvöru
kvenpersónu sem áhorfendum var
ætlað að hafa samúð með. Ef það
var þá ætlunin. Kannski er því ein-
mitt þveröfugt farið í þessari túlk-
unarleið listamannanna. Vinkonan,
bæði sú eldri (Anna Kristín) og
yngri, (Katla Margrét) fékk þó að
vera glæsileg og vel til höfð á svið-
inu en bæði Katla Margrét og Kjart-
an voru einskonar ,,kómískur léttir“
þegar ljóðrænan ætlaði að svæfa
mann.
Leikritið er fyrirsjánlegt frá
byrjun og ég verð að viðurkenna að
ég var farinn að líta á klukkuna og
bíða eftir því að aðalpersónan fengi
loksins að vita að ungi maðurinn
væri að öllum líkindum drukknað-
ur. Ég var ekki viss í leikslok hvort
Jon Fosse er svona hrikalega gott
leikskáld eða ég svona ofboðslega
vitlaus og ónæmur að skynja ekki
þessa fádæma hrynjandi og dýpt í
textanum og allar þær duldu mein-
ingar sem þar var að finna. Kannski
hefði ekki átt að flytja textann
svona yfirmáta melódramatískt. Að
minnsta kosti voru hughrifin minni
en ég bjóst við. Of lengi mallað
áfram í lága drifinu og fyrir vikið
náði verkið aldrei að rísa í neinar
hæðir og þrástefið varð leiðigjarnt
á köflum.
Í svona texta leynast svo margar
gildrur sem erfitt er fyrir leikarana
að sniðganga af því að hann hefur
ekki neitt rökrænt áframhald í
hugsun og tilfinningu. Leita þarf
logandi ljósi að einhverju sem ligg-
ur miklu dýpra en að gráta ofan í
hálf hefað brauðdeig ef takast á að
láta svona verk lifa. Vissulega áttu
leikararnir ágæta spretti inni á milli
en því miður þá náði hvorki verkið
né leikararnir að heilla mig í þetta
skiptið.
Ungur maður drukknar
SUMARDAGUR Í ÞJÓÐLEIKHÚSINU „Ljóðrænn textinn líður um loftið án sýnilegs
markmiðs.“