Fréttablaðið - 28.08.2008, Blaðsíða 51

FIMMTUDAGUR 28. ágúst 2008
Burt með
vanmetakenndina
UMRÆÐAN
Ragnar Sverrisson
skrifar um Evrópu-
mál
Bæjarstjóri okkar Akureyringa, Sig-
rún Björk Jakobsdóttir,
ritaði grein í blaðið um
hugsanlega þátttöku
Íslands í ESB. Hún byrj-
ar á að fullyrða að þeir
sem eru fylgjandi inngöngu í
ESB gangi út frá að þar með
muni öll vandamál þjóðarinnar
leysast og okkur „borgið til allr-
ar framtíðar“. Ég hef rætt þessi
mál við marga og hlustað eftir
rökum með og á móti aðild en
aldrei hef ég heyrt nokkurn
mann halda þessu fram. Þarna
gerir bæjarstjórinn sig seka um
að gera mönnum upp skoðun og
leggja síðan út frá því hversu
arfavitlaus hún er. Þetta er
stundum kölluð hundalógík og
ekki til álitsauka.
Þeir sem hafa mælt með inn-
göngu í ESB og að taka upp evru
eru sammála um að það verði
nokkuð tímafrekt og taka þurfi á
erfiðum vandamálum, sérstak-
lega á sviði peningamála. Hins
vegar yrði afraksturinn sá að við
færum inn í umhverfi sem ekki
er eins sveiflukennt eins og verið
hefur og meiri festa færðist yfir
efnahagslífið. Við það yrði rekst-
ur fyrirtækja, heimila og sveit-
arfélaga viðráðanlegri og lífs-
kjör batna. Sigrún Björk bendir
réttilega á að við höfum í raun
ekki lengur vald yfir krónunni
okkar og dýrt að halda henni úti.
Afleiðingin er sú að við greiðum
hæstu vexti sem um getur, verð
á innfluttum vörum hækkar á
einni nóttu og samkeppnisstaða
fyrirtækja versnar. Svo heldur
bæjarstjórinn því fram að með
því að hverfa frá krónunni verði
ekki lengur hægt að beita stjórn-
tækjum peningamála til hag-
stjórnar. Með leyfi: Um hvaða
peningastjórnun er hún að tala?
Ekki hef ég orðið var við hana og
trúlega ekki þeir sem súpa nú
seyðið af þeim sviptingum sem
orðið hafa hér – þrátt fyrir þessa
frábæru krónu!
Viðbrögð við orðnum hlut
Sannleikurinn er sá að öll hag-
stjórn hér á landi er ekkert annað
en viðbrögð við orðnum hlut sem
hæglega hefði verið hægt að
komast hjá ef við værum í því
umhverfi sem aðrar þjóðir í
kringum okkur búa við. Við erum
sífellt að bjarga okkur frá eigin
verkum og eyðslu og þurfum sár-
lega það aðhald í peningastjórn-
un sem stór gjaldmiðill, eins og
evran, veitir. Þá yrði mun minni
hætta á að við færum á enn eitt
flippið og reynum svo að bjarga
okkur með því að hræra í þessum
veika gjaldmiðli okkar. Í því felst
auðvitað engin framtíðarlausn.
Bæjarstjórinn fullyrðir að með
inngöngu í ESB munum við ekki
halda yfirráðum okkar yfir 200
mílna landhelginni. Allt bendir
hins vegar til að við gætum náð
samningum á grundvelli regl-
unnar um hlutfallslegan stöðug-
leika og tryggt þannig í raun
áframhaldandi yfirráð okkar yfir
veiðum í íslenskri lögsögu. Um
slíka samninga eru nokkur dæmi
og engin ástæða til að fullyrða
fyrirfram að það gæti
ekki tekist í samninga-
viðræðum við ESB. Ef
það tekst ekki er málið
úr sögunni.
Það sem mig undrar
mest í þessari umræðu
er sú vanmetakennd
sem birtist meðal ann-
ars í orðum Sigrúnar
þegar hún segir: „Ég tel
víst að Ísland muni ekki
njóta einhverrar sérm-
eðferðar líkt og önnur
eylönd …“ og spyr hvað við þurf-
um að leggja fram og hvað við
myndum fá í staðinn.
Það er einmitt kjarni málsins:
Hvað ef við ræðum málið við
ESB – hvað ef við setjum okkur
samningsmarkmið og hvað ef við
náum þeim? Þetta eru auðvitað
stórar spurningar en eitt er víst
að svör við þeim fást ekki nema
við mönnum okkur upp í að kalla
eftir þeim í samningaviðræðum.
Hitt er líka víst að ef við göngum
til viðræðna með því hugarfari
að við séum smá og lítils meg-
andi er ekki hægt að vænta góðr-
ar útkomu. Við þurfum að rifja
upp það sjálfsöryggi sem for-
ystumenn okkar tileinkuðu sér
þegar hafist var handa við að
færa út fiskveiðilögsöguna og
vinna að því að koma á alþjóða-
reglum í þeim efnum. Þeir báð-
ust ekki afsökunar á smæð þjóð-
arinnar en komu vel undirbúnir
og fluttu mál sitt af festu og skör-
ungsskap. Árangurinn varð full
yfirráð yfir fiskimiðunum og
alþjóðareglur sem við erum stolt
af að hafa átt frumkvæði að.
Fram með djörfung
Halda menn að við hefðum fengið
hinn hagstæða EES-samning ef
við hefðum haft litla von um að fá
það fram sem mestu skipti og
haldið okkur heima og ekki látið
reyna á hlutina? Halda menn að
strákarnir okkar hefðu náð
silfrinu í Peking ef þeir hefðu
sagt að þetta væri vonlaust því
aðrar þjóðir væru fjölmennari og
við svo lítil og smá? Nei, aldeilis
ekki.
Þess í stað var gengið fram af
djörfung með vel skilgreind
markmið og árangurinn lét ekki á
sér standa. Nú er þörf á að við
rísum á sama hátt upp og setjum
okkur samningsmarkmið og
göngum síðan vel undirbúin til
viðræðna við ESB. Þá fyrst fást
svör við því sem máli skiptir og
þau síðan lögð fyrir þjóðina sem
tekur endanlega afstöðu. Hitt er
með öllu óviðunandi að stara
áfram í skelfingu á spurningarn-
ar, fyllast svartsýni við hugsan-
leg viðbrögð ESB við þeim og láta
hendur fallast. Með slíku hátta-
lagi vinnst hvorki gull né silfur.
Höfundur er kaupmaður á
Akureyri.
RAGNAR
SVERRISSON
Nú er þörf á að við rísum
á sama hátt upp og setjum
okkur samningsmarkmið og
göngum síðan vel undirbúin
til viðræðna við ESB. Þá fyrst
fást svör við því sem máli
skiptir og þau síðan lögð fyrir
þjóðina sem tekur endanlega
afstöðu.