Réttur - 01.08.1950, Síða 61

RÉTTUR
221
arklerkar og nokkur hluti af leikum furstum og auðugustu
aðalsmönnum.
Með siðskiptunum stóð aftur á móti allur þorri bænda
og verkalýður borganna, lágaðallinn, kaupmenn og iðnað-
armenn og hluti af leikum furstum. Það reyndust hvorki
vera bændur né réttlætisþyrstir borgarar, verkalýður og
lágaðallinn, sem réð mestu um gang málanna í Þýzkalandi,
heldur furstarnir. Lúther var furstunum frá upphafi sér-
lega geðþekkur. Þessum mönnum varð guðsorð skyndilega
mjög hugstætt, þegar þeir sáu, hve feitt var á stykkinu.
Sigur fagnaðarerindisins þýddi á þeirra máli eignarnám
allra auðæfa kirkjunnar. Öldum saman höfðu furstamir
orðið að horfa á það aðgerðarlitlir, að kirkjan rakaði að sér
alls konar auðæfum í ríkjum þeirra, en nú kom fram maður,
sem réttlætti ránsferð á hendur kirkjunni með orðum bibl-
íunnar og vakti eldmóð hjá fólki. Slíkur maður var furst-
unum sem engill af himnum sendur og átti skilið að verða
þjóðhetja. Nú var svo komið, að kaþólska kirkjan stóð
uppi varnarlítil, og fólk lét sig hag ’hennar litlu skipta.
Menn daufheyrðust við kalli páfa, þegar hann brýndi þá
til varnar gegn Tyrkjum um 1460, og nú gat Lúther hamazt
gegn páfadómnum í öruggri vernd þýzku furstanna.
Lúther er sjálfur ekkert einstakt fyrirbrigði í sögunni.
Hefði hann komið fram aðeins hálfri öld fyrr, hefði hann
sennilega einungis vakið eftirtekt nokkurra guðfræðinga,
nágranna sinna, en síðan horfið af sviðinu öllum gleymd-
ur eins og margir fyrirrennarar hans. „Ég er ruddi, hávaða-
samur, uppstökkur og árásagjarn, ég er til þess borinn að
berjast við óteljandi skrímsli og djöfla, að hræra stoðir og
bylta björgum, höggva upp þyrna og þyrsla og ryðja
frumskóga“, segir hann um sjálfan sig, Hann kemur fram
í fyllingu tímans, þegar mikil átök áttu sér stað milli stór-
velda álfunnar, svo að páfa og keisara vannst lítið tóm
til þess að elta ólar við trúvilltan munk úr Ágústínusar-
klaustri.
\