Réttur - 01.06.1962, Síða 29

R É T T U R
141
innar, sem gerir sér ljóst að á valdi og ofbeldi verður arðrán auð-
valdsins að byggjast, Jjegar allt um Jarýtur.
Barátta burgeisastéttarinnar fyrir ríkislögreglu, vopnuðum yfir-
stéttarher, var eitt helzta „hugsjóna“-mál hennar þá. Með hgrðfylgi
Alþýðuflokksins á árunum 1923 og síðar, og atfylgi Framsóknar,
tókst ]dó að koma í veg fyrir fyrstu tilraun hinnar nýju yfirstéttar
á Islandi til Jress að skapa sér stéttarher og innleiða á ný vopnaburð
á landi voru.
Fjandskapur burgeisastéttarinnar gegn mannréttindakröfum
alþýðu sýndi hve glórulaus þröngsýni réð í bardagaaðferðum borg-
arastéttarinnar á þeim tíma, áður en hún lærði lýðskrumið af naz-
istunum síðar meir — og sá hvað betur hentaði í nútíma Jjjóðfélagi.
íhaldsflokkur burgeisastéttarinnar barðist þá gegn afnámi sveita-
flutninganna, þessari svívirðingu, er var brennimark á íslenzku
þjóðfélagi fram til 1934.
❖
Þegar Framsókn og AlJjýðuflokkurinn náðu meirihluta á Aljoingi
1927 og fyrsta Framsóknarstjórnin var mynduð, vöknuðu þær vonir
hjá ýmsum, líka í röðum Framsóknar, að nú hefðu „völdin verið
tekin af herrum auðvaldsskipulagsins“ og fengin í hendur vinnandi
stéttunum. Þær vonir brugðust og í fyrstu byljum auðvaldskrepp-
unnar féll sú stjórn.
Islenzkt Jjjóðfélag fékk nú að kenna á lögmálum auðvaldsskipu-
lagsins: Kreppan mikla, sem skall yfir landið 1931 og sýndi ís-
lendingum afleiðingar auðvaldsskipulags í allri sinni nekt, olli
stöðvunum, atvinnuleysi, verðfalli: eymd og hungri hjá alþýðu,
gjaldjiroti hjá burgeisum. En úllenda auðvaldið, — brezku bank-
arnir og auðhringarnir — hertu helgreiparnar um Island.
íslenzk burgeisastétt var samt söm við sig: Miðstjórn Sjálfstæðis-
flokksins hafði ákveðið 1932 að nota neyðina til að hefja allsherjar-
kauplækkun. Það skyldi byrjað á atvinnuleysingjunum, sem áttu
að draga fram lífið á einnar viku atvinnubótavinnu á mánuði. Undir
forustu Kommúnistaflokksins og vinstra arms Alþýðuflokksins var
þeirri níðingslegu árás hrundið 9. nóvember 1932.
Auðvaldskreppan gerði íslenzka úlgerð gjaldþrota. Framsóknar-
flokkurinn kom í veg fyrir að voldugustu auðvaldsfyrirtækin yrðu
gerð upp, þegar vinstri armur Alþýðuflokksins krafðist J)ess. Skulda-
fjölrarnir tengdu saman fésýslufyrirtæki Jjessara íveggja fésýslu-