Réttur - 01.06.1962, Síða 31

R É T T U R
143
Það vor stórhugur Sósialistatlokksins og vald vcrklýðshreyfingar-
innar, sem ótti drýgstan þótt í þcim umskiptum, sem þó urðu í
islenzku þjóðlifi: Hraðri þróun fró fótæklegum framleiðsluhóttum
staðnaðs hólfnýlendustigs til hóþróaðra framleiðslutækja í sjóvar-
útvegi og iðnaði, er lögðu tæknilega grundvöllinn að þjóðfélagi
Islands siðustu tveggja óratuga. Með mætti verklýðssamtakanna
undir pólitískri leiðsögn Sósíalistaflokksins var gerð sú lífskjara-
bylting ó órunum 1942—47, sem gerbreytti lifskjörum Islendinga
og skóp því fólki, sem nú vex upp, svo ólikar aðstæður þeim, cr
ríktu ó krepputímunum, að æskan nú fær vart trúcð þeim mun, sem
er ó lifskjörum kynslóðanna tveggja.
Þá var það ameríska auðvaldið, sem hóf aðgerðir sínar gagnvart
íslandi, til þess að gera land vort sér undirorpið sem herstöð og
efnahagslega nýlendu, þar sem amerískt bankavald réði efnahags-
stefnu og sérstaklega kaupgjaldi og gróðamöguleikum og amerískt
hervald utanríkismálum. Og eins og verzlunarauðvaldið hafði fyrr-
um verið einn helzti bakhjarl danska valdsins á Islandi, svo varð
það og nú aðalfulltrúi amerískrar yfirgangsstefnu og Morgunblaðið,
stofnað af dönskum heildsölum, aðaláróðursmálgagn hennar. Is-
lenzk burgeisastétt hafði aldrei verið sérstaklega þjóðleg og þáttur
hennar í sjálfstæðisbaráttu vorri var ætíð lítill. Þar höfðu bændur
og menntamenn borið hita og þunga dagsins af baráttunni við
danska valdið. Og nú, í hinni nýju sjálfstæðisbaráttu, þegar verka-
menn og menntamenn höfðu forustuna í frelsisbaráttunni við amer-
íska auðvaldið, þá var það helzt meðal útvegsmanna og iðnrekenda
að þjóðlegrar afstöðu varð vart hjá burgeisastéttinni, en verzlunar-
auðvaldið gerðist sem fyrr helzti hvatamaður hinnar endurbornu
nýlendustefnu, sem undir yfirskini „frjálsrar verzlunar“ átti að
stöðva þróun íslands til efnahagslegs sjálfstæðis.
í þessari hagsmunabaráttu fyrir erlent auðvald tengdist verzlunar-
auðvald Sjálfstæðisflokksins og Framsóknarflokksins i helminga-
skiptastjórninni 1949 til 1956. Olíufélög Framsóknar og íhalds
stóðu saman um svindlið og gróðann, „verktaka“-félög íhalds og
Framsóknar skiptu á milli sín ofsagróðanum af hernámi landsins og
þjónustu við hernámsliðið, — umboðsmennskan fyrir erlenda auð-
hringa setti mark sitt á þá stjórn, sem í 7 ár keypti engan iogara
en 5000 bíla til landsins. Og allt þetta skeið hafði Framsóknarfor-
ustan þann hátt á að „tjalda rauðu“ fyrir hverjar kosningar, iil þess