Réttur - 01.04.1976, Blaðsíða 25

I þriðja lagi þarf aS tryggja með ráðstöfunum
í skattamálum að atvinnureksturinn beri skatta ekki
síður en aðrir þættir þjóðfélagsins. I þessum efnum
hefur Alþýðubandalagið flutt skýrar tillögur á al-
þingi. Þær hafa vakið athygli vegna þess hversu
einfaldar og Ijósar þær eru og þyrfti flokkurinn
að flytja einmitt slíkar tillögur í fleiri málaflokkum.
I fjórða lagi þarf að undirbúa efnahagslegar að-
gerðir vegna hinna breyttu viðhorfa i sjávarútvegs-
málum. Svarta skýrslan markar þáttaskil; hún krefst
þess að íslendingar taki upp fiskræktarbúskap í
stað þeirrar veiðihyggju sem oft hefur einkennt
sjávarútvegsmál okkar.
Samkvæmt svörtu skýrslunni eru fiskistofnar
okkar í hættu, allir botnfiskstofnar að minnsta
kosti. Þessi skýrsla hrópar því á virka heildarstjórn
í sjávarútveginum og þar með kallar hún í raun-
inni á okkar viðhorf, sósíalísk úrræði í sjávarút-
vegsmálum.
Svarta skýrslan setur á blað fyrri kröfur ís-
lenskra sósíalista í Alþýðuflokknum og Kommún-
istaflokknum fyrir 40—50 árum um heildarstjórn
á sjávarútveginum. Það dugir ekkert minna ef sjáv-
arútvegurinn á ekki að bresta að einhverju eða öllu
leyti sem atvinnugrundvöllur landsmanna. Þessi al-
hliða stjórnun sem ég er hér að tala um þarf að
ná til allra þátta veiða og vinnslu, hvar er veitt,
hve mikið er veitt, hverjir veiða, hvar aflinn er lagð-
ur upp, hvernig hann er verkaður, hverjir flytja hann
út og síðast en ekki síst hverjir ráðstafa verðmæt-
unum.
Vissulega geri ég mér Ijóst að svo róttækar
tillögur I sjávarútvegsmálum myndu mæta veru-
legri andstöðu hér á landi. Tam. yrði því borið
við að með þessum aðferðum væri verið að auka
skriffinnskuna. Það er rétt að skriffinnska, en þó
öllu heldur bein afskipti hins opinbera ykjust veru-
lega. En þó yrði sú skriffinnska aldrei meiri en
samanlagt skrifstofubákn einkaútgerðarinnar þar
sem ein auðmannafjölskylda með venslamönnum
í þriðja lið lifir í vellystingum praktuglega á nær
hverju bátskrífli sem gert er út frá íslandi.
I fimmta lagi og í beinu framhaldi svörtu skýrsl-
unnar og einnig þeirrar umræðu sem hefur átt sér
stað um kjara- og efnahagsmál þurfum við að gera
Ijósa grein fyrir stefnu okkar í orku- og iðnaðar-
málum.
Orkuskorturinn erlendis mun leiða af sér vaxandi
ásókn í ónýttar orkulindir íslendinga og vafalaust
getur hið erlenda fjármagn fundið sér þæga hand-
langara innanlands. Nú hefur spurst að þessi á-
sókn útlendinga hafi aukist að undanförnu og alveg
nýlega leituðu arabar eftir því að fá að setja á
stofn hér á landi oliuhreinsunarstöð. Hreinsuðu
olíuna á síðan að flytja héðan til Bandaríkjanna.
Ekki vantar að gylliboðin fylgi þessari málaleitan,
ma. um það að íslendingar geti fengið olíuna á
kostnaðarverði eða að minnsta kosti helmingi
lægri en hún er hér nú og ekki aðeins til notkun-
ar heldur til hverskonar olíuiðnaðar. Þessi mála-
leitan er ekki sist tilkomin vegna þess að sterk
stjórnmálaöfl hafa áhuga á því að losa okkur við
viðskiptin við Sovétrikin en við það bætist sú stað-
reynd að erlendis er sívaxandi andstaða við þá
mengun og náttúruspjöll sem fylgja slíkum iðnaði
og því er sótt hingað. Ráðamenn Sjálfstæðisflokks-
ins hafa þegar mikinn áhuga á þessari hreinsunar-
stöð. Við skulum gera okkur það alveg Ijóst að
þeir munu eiga auðveldara með að vinna óþjóðlegri
atvinnumálastefnu sinni fylgi ef sjávarútvegurinn
brestur að einhverju, þó ekki væri nema að örlitlu
leyti. Og þá er það okkar að sporna við. Verð-
um við nægilega fljótir að setja fram stefnu sem
annars vegar sýnir Ijóslega hverjir eru möguleikar
islensks iðnaðar og hins vegar hvernig á að glíma
við erlendt fjármagn, þá getum við fengið rönd við
reist — annars ekki.
Ég hef nú rakið nokkur atriði sem ég tel að við
þurfum að taka til sérstakrar meðferðar í flokknum
ef innlegg okkar í umræðurnar um efnahagsmál
og kjaramál á að verða þannig að við sýnum þjóð-
inni fram á hvernig hægt er að leysa fram úr
vandamálunum. Við megum ekki láta okkur nægja
að hrópa kauphækkanir gegn kaupskerðingu, við
verðum að sýna hvernig á að bregðast við, hvern-
ig á að hækka kaupið í raun og veru og hvernig
á að bregðast við þeim válegu tiðindum sem sú
svarta skýrsla flytur okkur.
Ég legg á það áherslu að þjóðin er opin fyrir rót-
tækum tillögum nú, svipuðum þeim sem ég hef
hér rakið. Fyrir það skulum við meðal annars þakka
núverandi ríkisstjórn.
Fyrri stefna okkar islenskra sósialista í atvinnu-
málum hefur fyrst tekið mið af því að efla efna-
hagslegan grundvöll sjálfstæðis þjóðarinnar. Sú
nýja stefna sem ég hef gert að umtalsefni annars
vegar í sjávarútveginum og hins vegar í iðnað-
inum er byggð á sömu meginforsendu, því við
skulum gera okkur það alveg Ijóst að sjálfstætt
atvinnulif og efnahagur er forsenda alls, án þeirr-
89