Réttur - 01.04.1976, Blaðsíða 31

meðtöldum konum og börnum, að bana, voru
á vegum CIA.
CIA hefur og hina nánustu samvinnu við
bandarísku auðhringana, svo sem ITT, Ana-
conda og Kcnnecott hafa orðið að meðganga, ■—
og bræðirnir liggja líka til Alþjóðagjaldeyris-
bankans, eins og aðstoð hans við fasistastjórn
Chiles sýnir, en hinsvegar setti banki sá láns-
bann á ríkisstjórn Allendes í Chile. — Þessi
banki og Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn er nú að-
al lánardrottna fslnads.
*
Upp af hvaða jarðvegi sprettur slík glæpastarf-
semi sem CIA á ríkis vegiun?
Það er auðvaldsskipulagið sjálft, sem er und-
irrótin, jarðvegurinn, — mannfólag þar sent
gróðinn og peningamir eru tignaðir sem hið
æðsta og eftirsóknarverðasta, sem allt skuli
víkja fyrir, fyrst og fremst allar siðferðishug-
myndir.
Ibsen hélt þá hann orti „Víg Lincolns" að
íbúar Bandaríkjanna myndu vakna til andstöðu
gegn þessu auðdýrkunarsamfélagi á undan Evr-
ópubúum.:
„Þar lögin grcinast við glampa hnífs
og gálginn cr rcttarborð,
mcnn vakna I'yrr og sjá veginn til lífs
cn vér mcð liin drcpandi orð“.
(Þýðing Einars Ben.)
Um tíma var sem verkalýður Bandaríkjanna
ætlaði að verða fyrri til, en eftir 1918 og eink-
um eftir 1945 hefur amerískt auðvald fullkomn-
að svo hið „drepandi orð“ að alþýða Banda-
ríkjanna er í dag andlegur fangi yfirstéttarinnar,
þegar verkalýður Evrópu býst til að hrista af
sér hlekkina.
En sá tími mun koma þótt síðar verði að
einnig í því útvalda landi stjórnmála- og dóms-
morða muni „hefnandinn setja þing og lýgin fá
lögfullan dóm“.
„Einn lifir og dæmir. Og loknn knýst
af lyganna dýflissugrind.
En ckki Jió fyrr cn ormskclin brýst
og cngir sig tímannn hneyxli og snýst
í cigin síns afskræmis mynd“.
(Ibsen, þýðing Einars Ben.)
Ibsen var í allri sinni byltingarbjartsýni barn
síns tíma. Hann trúði því að „kerfið" myndi
falla, er ormétið væri orðið. Hann grunaði ekki
í hve ægilegt kerfi auðmannastétt gæti bundið
blekkingar sínar, ormétið sig inn í sál alþýðu,
honum fannst hið „drepandi orð“ broddborgar-
anna á 19. öld hámarkið.
Auðmannastétt Bandaríkjanna hefur víggirt sig
vel í valdakerfi sínu: Hún á tvo flokka sem hún
lætur rífast sín á milli og innbyrðis og skipta
99% af þeim kjósendum, er nenna að fara og
greiða atkvæði, upp á milli sín. Og hún á marg-
ar sjónvarps- og útvarpsstöðvar, sem fylla hug
alls almennings með því sem hún vill, og móta
hugarfar hans að hennar vild, — auk þess að
drottna yfir 99% blaða og tímarita, er þetta
fólk les.
En engin andleg formyrkvun, þótt ramm-
byggð sé á blekkingu, spillingu og ofbeldi, varir
að eilífu. Þegar sósíalistar Vestur-Evrópu verða
sem ráðandi afl búnir að margfalda aðdráttarafl
sósíalismans um allan heim og fullkomnuð
gerfitungl brjóta einokun bandarískra sjón-
varpsstöðva, þá mun og draumur Ibsens rætast:
„Lát ormana naga sín hýði í hjóm,
svo hrynji hið gamla lag.
Lát hvcrfast um „kerfin“ hol og tóm, —
fyrr hrópar ei réttlætið upp sinn dóm
á sviköld, liins síðasta dag“.
(Ibsen, þýðing Einars Ben.)
*
En hvað um okkur íslendinga?
Eigum \’ið, sem sjáum hvernig ameríska
spillingin í kjölfar kapltalismans, hernámsins
og peningadýrkunarinnar gagnsýrir mannfélag
vort æ meir með mánuði hverjum, — eigum við
að bíða uns dómurinn yfir maðksmognu mann-
félagi Bandaríkjanna verður upp kveðinn og
framkvæmdur? — Og hvað yrði þá orðið eftir
af raunverulega íslensku samfélagi?
Við sjáum hvernig eiturkýlið á Keflavíkur-
flugvelli spillir þjóðlífinu í námunda við sig,
eiturlyfjanotkun og áður óþekktir glæpir magn-
ast, en gróðabönd nokkurra aðilja í viðskiptum
og stjórnmálum og forheimskvandi áróður nokk-
urra blaða hindra allar aðgerðir gegn hættunni
og standa í vegi þess að útrýma orsökum
hennar.
95