Réttur - 01.04.1976, Blaðsíða 49

TAFLA II.
Samanburður á hækkun þjóðartekna og fjármunamyn dunar 1950—1974.
Ár
1950 — 1954
1955 — 1959
1960 — 1964
1965 — 1969
1970 — 1974
Þjóðartekjur Hlutfalls- Fjármuna- Hiutfalls-
í milj. kr. leg hækkun myndun leg hækkun
14669 3145
28525 94% 7609 142%
60903 113% 16355 114%
134191 120% 37818 131%
387778 189% 117501 210%
hærri þjóðirtekjum. En reyndin virðist ekki
vera sú. Afrakstur fjármagnsins er lítill. Und-
anfarna tvo áratugi hefur meðal fjárfesting-
arhlutfall numið 28% af þjóðartekjum en
árleg framleiðsluaukning hefur ekki verið
nema um 4%. Þetta verður að teljast mjög
lélegur árangur á alþjóðlegan mælikvarða.
Ef allt væri með felldu mætti ætla að svona
mikil fjárfesting skilaði 6 til 8% árlegum
hagvexti. Orsakir þessa slappleika eru tví-
mælalaust margar. Þó hlýmr sú staðreynd að
vega þungt, að hlutfall sjávarútvegs og land-
búnaðar hefur farið lækkandi allt frá árinu
1955, án þess að hlutur iðnaðar hækkaði
nokkuð að marki.
Á árabilinu 1955—1960 nam hlutur land-
búnaðar, iðnaðar og sjávarútvegs 33,4% af
heildarfjárfestingu. Frá 1961—1966 er
þetta hlutfall komið í 28%, en frá 1967—
1972 er það aðeins 20,9%. Það mætti ef til
vill slá fram þeirri fullyrðingu að verðbólgu-
flóttinn sé hér farinn að segja illilega til sín,
en ein af fjölmörgum afleiðingum verðbólg-
unnar er að fjárfesta í steinkumböldum, sem
væntanlega skila ekki miklum arði, allavega
ekki miðað við kostnað þeirra.
Önnur orsök er vafalaust sú staðreynd, að
bæði sjávarútvegur og landbúnaður hafa átt
sjálfvirkan aðgang að lánum, bæði rekstrar-
og fjárfestingarlánum, sem hið opinbera hef-
ur tryggt þeim og þarmeð dregið úr vexti
iðnaðarins. Slíkt kerfi hlýtur að bjóða heim
hættum eins og óhagkvæmum fjárfest-
ingum, en einnig yfirfjárfestingu í vissum
greinum eða innan greinanna. Mér er ekki
kunnugt um að á nokkrum tíma hafi fjár-
TAFLA III.
Samanburður á heildarfjárfestingu og fjárfestingu í framleiðsluatvinnuvegunum (i m. kr.).
Heildar Þ. á. í land- Sjávar- Samtals
Timi fjárfesting búnaði % útvegur % Iðnaður % 3+4 + 5 %
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
1955—1960 10.039 1449 14.4 1367 13.6 534 5.3 3349 33.4
1961—1966 26.339 2501 9.5 2986 11.3 1883 7.1 7370 28.0
1967—1972 73.311 4777 6.5 5631 7.6 4897 6.7 15305 20.9
Alls Álverið 109.689 4662 8726 7.9 9984 9.1 7314 4662 6.6 26024 23.7
I dálkum 3, 4 og 5 sjást heildarfjárfestingar í landbúnaði, sjávarútvegi og iðnaði (án áls) og hlutfallstöl-
ur í dálkunum aftan við.
I öllum þessum atvinnuvegum hefur fjárfesting hlutfallslega lækkað nema iðnaði, þótt hlutur hans sé enn
langminnstur. Dálkur 7. sýnir hlutdeild þessara þriggja atvinnuvega, á fyrrgreindum timabilum.
113