Morgunblaðið - 14.01.2006, Blaðsíða 53

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 14. JANÚAR 2006 53
her varð skákmeistari Bandaríkjanna
árið 1957 og stórmeistari ári síðar, þá
15 ára og sex mánaða. Þetta met Fisc-
hers var ekki slegið fyrr en ung-
verska skákdrottningin Judit Polgar
lét að sér kveða og varð stórmeistari
15 ára og 5 mánaða árið 1991. Síðan
þá hefur met hennar verið margoft
slegið en ólíklegt er að
met Sergeys Karjakins
verði bætt í bráð en hann
var 12 ára og sjö mánaða
þegar hann varð stór-
meistari árið 2002.
Næstur á eftir honum er
Magnus Carlsen en hann
var 13 ára og 4 mánaða
þegar hann náði stór-
meistaratigninni.
Þessi saga er hér rak-
in þar sem á heimasíðu
ChessBase, www.chess-
base.com, er að finna
grein um undrabörn í
skák eftir höfund skák-
forritsins Fritz, Frederic
Friedel, en tilefni þess að
hún var rituð var sá árangur Indverj-
ans Parimarjan Negi að ná áfanga að
stórmeistaratitli á nýafstöðnu alþjóð-
legu móti í Hastings í Englandi. Negi
þessi er 12 ára og hefur náð fimm
áföngum að alþjóðlegum meistara-
titli. Í Hastings lék hann nokkra stór-
meistara grátt og þar á meðal heima-
manninn Mark Hebden.
Hvítt: Parimarjan Negi (2.352)
Svart: Mark Hebden (2.514)
1. e4 e5 2. Rf3 Rc6 3. Bb5 a6 4. Ba4
Rf6 5. O-O Be7 6. He1 b5 7. Bb3 O-O
8. d4 d6 9. c3 Bg4 10. d5 Ra5 11. Bc2
Dc8 12. Rbd2 c6 13. b4 Rb7 14. dxc6
Dxc6 15. Bb2 Rd7?!
Það virðist vera skynsamlegra að
koma riddaranum á b7 strax í spilið
með því að leika 15. ...Rd8 og svo næst
BÖRN hafa mörg hver undraverða
hæfileika; sum eru fljót að reikna,
önnur að spila á píanó og enn önnur
eru hæfileikarík í íþróttum. Um flest
svið gildir sú regla að undrabörn
standa ekki algjörlega
jafnfætis þeim sem
lengri reynslu hafa á því
sviði sem þau skara fram
úr í. Hæfileikaríkur
knattspyrnumaður sem
er 13 ára getur vart ver-
ið jafngóður og þraut-
þjálfaður atvinnumaður
á þrítugsaldri enda er
ólíklegt að sá yngri hefði
líkamlega burði til þess.
Fáheyrt er að undra-
börn komi fram í bridge
eða öðrum spilum sem
krefjast aðallega sam-
vinnu og andlegrar
færni. Skák er hinsvegar
einstaklingsíþrótt sem
börn eiga auðvelt með að tileinka sér
og ná ótrúlega mikilli færni í. Um
þessar mundir koma undrabörn í
skák fram á sjónarsviðið í stríðum
straumi. Sjaldan hefur magnið af
þeim verið jafnmikið í dag en þetta
fyrirbæri á sér þó langa sögu.
Bandaríski snillingurinn Paul
Morphy var 13 ára þegar hann tefldi
einvígi við einn sterkasta skákmann
heims, Johann Löwenthal, árið 1850.
Sá stutti vann einvígið og það sama
gerði kúbverska undrabarnið José
Raoul Capablanca sem þá 13 ára að
aldri lagði landa sinn og þáverandi
kúbverska meistarann, Corzo, í ein-
vígi árið 1901. Capablanca lærði að
tefla fjögurra ára og varð heims-
meistari í skák árið 1921. Bobby Fisc-
Rd8-e6. Nokkrar skákir hafa teflst
þannig án þess að svartur hafi borið
skarðan hlut frá borði.
16. Bb3!
Rökréttur leikur sem undirbýr c3-
c4 og einnig Rd2-f1-e3.
16. ... Bxf3
Einnig hefði komið til álita að leika
16...Rb6 og 16. ...Be6.
17. Dxf3 Bg5 18. Rf1 Rb6 19. Dg4
Bf4 20. g3 Bh6 21. Bc1!?
Athyglisverður leikur sem miðar
að því að koma riddaranum fyrir á e3
án þess að svartur geti skipt á honum
og biskupi sínum.
21. ...Dc8 22. Df3 Bxc1 23. Haxc1
Ha7 24. Re3 Rd8 25. Hed1 Hd7 26.
Dg4 Rc6
Hvítum hefur tekist að ná umtals-
verðum stöðuyfirburðum og nú lætur
hann til skarar skríða á drottningar-
væng.
27. c4! bxc4
Svarti riddarann hefði lenti í óleys-
anlegum vanda eftir 27. ...Rxb4 28.
cxb5 Hc7 29. Hxc7 Dxc7 30. a3. Eftir
textaleikinn lendir riddarinn einnig í
vanda vegna leppana hvíts.
28. Rxc4 Rxc4 29. Hxc4 h5
Ill nauðsyn þar sem eftir 29. ...Db7
30. Ba4 Hc8 31. Hdc1 Hdc7 32. Bxc6
Hxc6 33. Dxc8! tapar svartur.
30. Dxh5 Db7 31. Ba4 Hc7 32.
Hxd6 Rxb4 33. Hxc7 Dxc7 34. Hd7!
Dc1+ 35. Kg2 Dc4 36. Bb3!
Samhæfing hvítu mannanna er nú
orðin of góð til þess að svartur geti
varist mátsókn hans.
36. ...Dxe4+ 37. f3 Dh7
Þessi leikur leyfir falleg tafllok en
taflið hefði einnig verið tapað eftir 37.
...De2+ 38. Kh3 Df1+ 39. Kh4.
38. Dxf7+! og svartur gafst upp þar
sem hann verður mát eftir 38. ... Hxf7
39. Hd8#.
Skeljungsmótið
Þegar tveim umferðum er lokið á
Skeljungsmóti Taflfélags Reykjavík-
ur hafa tólf skákmenn fullt hús vinn-
inga og þar á meðal alþjóðlegu meist-
ararnir Stefán Kristjánsson, Jón
Viktor Gunnarsson, Bragi Þorfinsson
og Sævar Bjarnason. Alls taka 58
skákmenn þátt í mótinu en það er
haldið í húsakynnum félagsins í Faxa-
feni 12. Tefldar verða níu umferðir og
lýkur því 27. janúar næstkomandi.
Corus ofurskákmóti
Eftir glæstan sigur á heimsmeist-
aramóti FIDE sl. haust mun Veselin
Topalov taka í fyrsta skipti þátt í
sterku skákmóti í Wijk aan Zee í Hol-
landi. Þetta frábæra skákmót hefst
laugardaginn 14. janúar og hægt
verður að fylgjast með sterkustu
skákmönnum heims etja kappi saman
í beinni útsending á Netinu. Nánari
upplýsingar um mótið er að finna á
heimasíðu mótshaldara, www.corusc-
hess.com.
SKÁK
Sergey Karjakin varð
yngsti stórmeistari
sögunnar, 12 ára og 7
mánaða gamall.
Undrabarnið Capablanca (4 ára) teflir hér við föður sinn árið 1892.
Undrabörn í skák
og saga þeirra
HELGI ÁSS GRÉTARSSON
daggi@internet.is
UMSÓKNIR um þátttöku í lokuðu
útboði um smíði á nýju varðskipi fyrir
Landhelgisgæsluna hafa verið opnað-
ar hjá Ríkiskaupum. Alls sóttu 15 fyr-
irtæki um þátttöku, öll erlend. Stefnt
er að því að umsækjendur fái útboðs-
gögn í febrúar og undirritaður samn-
ingur liggi fyrir í byrjun sumars.
Tilboðin sem bárust eru frá fyr-
irtækjum frá Noregi, Kína, Spáni,
Hollandi, Bretlandi, Póllandi, Frakk-
landi, Þýskalandi, Ítalíu og Chile.
Erlend fyrirtæki
bjóða í varðskip
Í TILEFNI af nýlegri opnun versl-
unar og matstofu Maður lifandi, að
Hæðarsmára 6 í Kópavogi, verður
haldin þar hátíð í dag, laugardag,
milli kl. 16 og 18.
Kynntar verða ýmsar vörur, bók-
in Endalaus orka verður kynnt og
Kristbjörg Kristmundsdóttir býður
upp á vöðvaprófun og blómadropa.
Hátíðinni stjórnar Edda Björgvins-
dóttir leikkona.
Opnunarhátíð
Maður lifandi
FÉLAG framsóknarkvenna heldur
fund með þátttakendum í prófkjöri
Framsóknarflokksins í Reykjavík
fyrir borgarstjórnarkosningar að
vori.
Fundurinn verður haldinn í húsi
Framsóknarflokksins, Hverfisgötu
33, þriðjudaginn 17. janúar nk., kl.
20.00. Frambjóðendur kynna sig og
helstu stefnumál sín í borgarmálum
á þrem til fjórum mínútum, en sitja
síðan fyrir svörum við spurningum
úr sal. Alls taka 11 aðilar þátt í próf-
kjörinu, fimm konur og sex karlar.
Þrír bjóða sig fram í fyrsta sæti og
einn aðeins í annað sæti, annar í ann-
að til þriðja, en flestir í annað til
fjórða eða sjötta sæti. Prófkjörið er
opið og verður haldið 28. janúar nk.
Fundur vegna
prófkjörs Fram-
sóknarflokksins