Morgunblaðið - 08.06.2006, Blaðsíða 53

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 8. JÚNÍ 2006 53
MENNING
Á ÞAKINU
Leikstjóri: Unnur Ösp Stefánsdóttir. Danshöfundur: Roine Soderlundh.
Tónlistarstjóri: Þorvaldur Bjarni Þorvaldsson. Þýðandi: Gísli Rúnar Jónsson.
Útlitshönnun: Egill Ingibergssson og Móeiður Helgadóttir.
Búningahönnun: Hildur Hafstein. Hljóð: Gunnar Árnason.
Sýnt í
Borgarleikhúsinu
í sumar
Miðasala hefst á morgun klukkan 10.00 í Borgarleikhúsinu
í síma 568-8000 og á www.borgarleikhus.is Allir sem fæddir eru á árunum
1984, '94, '74, '64, '54 og '44 fá 24% afslátt á fyrstu 8 sýningarnar.
ÞORVALDUR DAVÍÐ HALLA VILHJÁLMS
Í MYNDASALNUM á jarðhæð Þjóð-
minjasafnsins stendur yfir ljós-
myndasýningin Rætur rúntsins eftir
hollenska ljósmyndarann Rob
Hornstra. Sýningin er sett upp í
tengslum við samnefnda bók sem
geymir afrakstur af þátttöku hans í
evrópsku verkefni á vegum Inter-
national Photography Research Net-
work en Þjóðminjasafnið var sam-
starfsaðili í verkefninu árið 2005.
Verkefni Hornstra fólst í því að
mynda atvinnulíf á Íslandi og valdi
hann að ferðast um landið og festa á
filmu lífið í sjávarplássum eins og það
blasti við honum.
Viðfangsefni Hornstra í verkunum í
Þjóðminjasafninu felast einkum í
myndum af eldra fólki, unglingum og
skemmtanalífi þeirra og myndum af
starfsfólki í fiskvinnsluhúsum, sem er
útlent eða af erlendu bergi brotið.
Mörg verkanna eru portrettmyndir
þar sem við sjáum t.d. fólk íklætt
vinnugallanum í umhverfi fisk-
vinnslustöðvarinnar, sumir að fá sér
kaffisopa; nærmyndir af eldra fólki
sem horfir eins og í gegnum linsu
myndavélarinnar, andlitin rúnum rist.
Unglingar stilla sér upp við bíla en yf-
irskrift sýningarinnar vísar til „rúnts-
ins“ sem einkennandi menningarfyr-
irbæris. Þá er nokkur fjöldi mynda
þar sem Hornstra fangar ákveðna at-
burðarás: unga fólkið – gjarnan með
bjórflösku í hendi – að tala saman í
partíi í heimahúsum, á rúntinum eða í
sjoppunni og eldri kynslóðin í míní-
golfi. Umhverfi þorpanna verður
Hornstra einnig að yrkisefni og einn
þáttur sýningarinnar felst í innan-
hússmyndum af yfirgefnum heimilum
þar sem hrörnunin ræður ríkjum.
Hornstra hefur næmt auga fyrir
myndrænum þáttum og for-
vitnilegum smáatriðum og nær oft að
skapa óvæntar víddir í myndbygging-
unni.
Segja má að sýningin bregði upp
ákveðnu sjónarhorni á Ísland.
Hornstra dregur fram ákveðna hluti í
þeim tilgangi að varpa ljósi á raun-
veruleika sem birtist honum, án
þess að upphefja eða gera lítið úr.
Verkin fjalla um breytta lífs- og
atvinnuhætti, brottflutning fólks,
vonbrigði og söknuð eldri kyn-
slóðarinnar, ungmenni sem virð-
ast vera með hugann annars stað-
ar og þá einangrun sem útlent
starfsfólk býr við, jafnvel þeir sem
telja sig vera orðnir Íslendingar.
Uppsetning verkanna – tvö og tvö
saman eða þrjú í hóp – stuðlar að
því að draga fram andstæður eða
búa til tengingar, svo sem þar
sem við sjáum hlið við hlið myndir
af forfeðrum á vegg, tómláta
stúlku á leið á ball og skipshlið í
niðurníðslu. Á öðrum sjást kæru-
leysislegir krakkar í bíl, eins og á
leiðinni burt, við hlið mynda af út-
lendum konum í slorgalla þar sem
þær sitja við færibandið. Í sýn-
ingu Hornstra býr ákveðin frá-
sögn – sem ekki er víst að landsmenn
kærðu sig um að hafa til sýnis á Aust-
urvelli því hún vekur ýmsar óþægi-
legar en þarfar spurningar. Því má
hins vegar ekki gleyma að sú sýn á ís-
lenskt mannlíf sem birtist okkur í
verkunum byggist á vali ljósmynd-
arans og áhrifamætti sviðsetning-
arinnar.
Vel er staðið að þessari bráð-
skemmtilegu sýningu. Verkin hafa
óneitanlega mikið heimildagildi og
fela jafnframt í sér ferskt sjónarhorn
á íslenska menningu. Þegar öllu er á
botninn hvolft sýna þau fyrst og
fremst flóru einstaklinga sem eru ein-
faldlega að lifa lífinu, hver á sinn hátt.
Við Íslendingar?
MYNDLIST
Þjóðminjasafn Íslands
Rætur rúntsins/Roots of the Rúntur. Rob
Hornstra. Til 11. júní 2006.
Ljósmyndasýning
Anna Jóa
Eitt verkanna á sýningunni Rætur
rúntsins á Þjóðminjasafni Íslands.