Morgunblaðið - 16.11.2006, Qupperneq 16

16 FIMMTUDAGUR 16. NÓVEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Eftir Svein Sigurðsson
svs@mbl.is
KOFI Annan, framkvæmdastjóri
Sameinuðu þjóðanna, krafðist þess í
gær, að ráðamenn um allan heim
sýndu mengun og loftslagsbreyting-
um ekki minni áhuga en styrjöldum
og tilraunum til að koma í veg fyrir
útbreiðslu gereyðingarvopna.
Annan sagði þetta í ræðu á lofts-
lagsráðstefnu SÞ í Nairobi í Kenýa,
kveðjuræðu sinni á þeim vettvangi,
og hann var harðorður um þá stjórn-
málamenn og vísindamenn, sem enn
reyndu að láta sem engin hætta væri
á ferðum. Kallaði hann þá „utangátta
og rökþrota“.
„Loftslagsbreytingar ógna friði og
öryggi,“ sagði Annan. „Breytingar á
úrkomu geta aukið spennu milli ríkja
og samfélaga, leitt til átaka og orðið
til að hrekja fólk á vergang, eink-
anlega í ríkjum þar sem fátækt og
viðsjár eru miklar. Af þessum sökum
þurfa loftslagsbreytingar að skipa
sama sess í huga stjórnmálamanna
og stríðsátök, fátækt og útbreiðsla
gereyðingarvopna.“
Beðið eftir stóru
þróunarríkjunum
Á ráðstefnunni, sem hófst 6. þessa
mánaðar, er vonast til, að stjórnvöld
í Brasilíu, Kína og Indlandi greini frá
ráðstöfunum í mengunarmálum en
mikill efnahagsuppgangur hefur
verið í þeim öllum á síðustu árum. Að
sama skapi hefur útblástur mengun-
arefna aukist og nú styttist í, að Kína
taki við af Bandaríkjunum sem mesti
mengunarvaldurinn. Vísindamenn
efast ekki lengur um, að mengunin
sé farin að valda loftslagsbreyting-
um og fjármálasérfræðingar sögðu í
fyrradag, að þurrkar, flóð og aðrar
hamfarir gætu valdið skaða fyrir allt
að þúsund milljarða dollara á einu
ári eftir nokkra áratugi.
Kofi Annan ávítar
stjórnmálaleiðtoga
Reuters
Harðorður Kofi Annan, framkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna, er hann
kom til Nairobi í fyrradag til að ávarpa loftslagsráðstefnu samtakanna.
Segir baráttuna gegn mengun mikilvægari en stríðsrekstur
Í HNOTSKURN
» Fulltrúar 189 ríkja sitjaráðstefnuna í Nairobi og
ekki síðar en á morgun eiga
þeir að gera grein fyrir fyrir-
ætlunum ríkisstjórna sinna í
mengunarmálum.
» Sumir mestu mengunar-valdarnir, Bandaríkin,
Brasilía og Kína, eru ekki aðil-
ar að Kýótó-sáttmálanum.
Tókýó. AFP. | Jarðskjálfti sem mæld-
ist 8,1 á Richters-kvarðanum skók
sjávarbotninn nærri Kúríl-eyjum,
norðaustur af japönsku eyjunni
Hokkaido í gær en svo öflugur var
skjálftinn að ástæða þótti til að vara
við flóðbylgju, tsunami, á austur-
strönd Japans og Rússlands. Fyrsta
flóðbylgjan sem skall á austurstönd
Japans, tæplega 90 mínútum eftir
skjálftann, reyndist hins vegar að-
eins vera 40 sm há. Var í kjölfarið
dregið úr viðbúnaðarstiginu.
Um tíu þúsund rússneskir íbúar
Kúríl-eyja fundu skjálftann, sem var
mjög öflugur, best allra. Var viðbún-
aður þar mikill en engar fréttir höfðu
þó borist um skemmdir á eignum þar
eða slysum á fólki. Fólk þar og í Jap-
an var hvatt til að hraða sér í
skyndingu á staði sem standa nægi-
lega hátt yfir sjávarmáli; en viðvar-
anirnar í Japan gerðu ráð fyrir að
flóðbylgjan gæti orðið allt að tveggja
metra há.
220.000 dóu í flóðbylgjunni
í Indlandshafi 2004
Viðvörun vegna hættunnar á
tsunami náði ekki aðeins til hluta
Japans og Rússlands heldur var
jafnframt varað við flóðbylgju á
nokkrum stöðum í Indónesíu, á
Hawai, Filippseyjum og Taívan; sem
og á vesturstönd Bandaríkjanna.
Ástæða þessara viðvarana er sú, að
menn eru minnugir flóðbylgjunnar
sem skall á Indónesíu, Taílandi, Sri
Lanka og víðar rétt fyrir áramót
2004 en hún kostaði um 220.000
manns lífið; þar af 168.000 í Aceh-
héraði í Indónesíu einu og sér. Var
mannfallið m.a. rakið til ónógs eftir-
lits og skorts á viðvörunum. Japanir
búa hins vegar yfir afar þróuðu við-
varanakerfi, enda eru jarðskjálftar
mjög algengir í Japan og hafinu um-
hverfis landið.
Risaskjálfti undan
ströndum Japans
Flóðbylgjuviðvörun
gefin út í kjölfarið
!"#"
$%&'( ')(%*+

   $% $&

!    ' $% 
(
    )%


$*+
,-  )- 
 %

,$,'
 '
 .
/+, 


 
.
/
+,    





!
"


  
 

%
,'
 
#$%
London. AP. | Risastórar botnvörpur,
sem dregnar eru upp hlíðar neðan-
sjávarfjalla, eru að eyðileggja ein-
stök og ókönnuð vistkerfi, að því er
fram kemur í drögum að skýrslu
sem Sameinuðu þjóðirnar gerðu
opinber í gær.
Rétt rúmur helmingur neðansjáv-
arfjalla og kóralvistkerfa heimsins
eru á alþjóðlegum hafsvæðum, sem
svæðisbundnir fiskveiðisamningar
ná ekki til, og botnvörpuveiðar hafa
valdið þar miklum skaða, að sögn
skýrsluhöfundanna.
„Sumir kóralanna, sem verið er að
eyðileggja, eru þúsunda ára gamlir
og ekkert kemur í staðinn fyrir þá.
Með togveiðunum er einnig verið að
útrýma að mestu fisktegundum sem
eru hundruð ára gamlar,“ sagði Alex
Rogers, einn af höfundum skýrsl-
unnar.
Skýrsluhöfundarnir segja að
botnvörpur eyðileggi kórala og þyrli
upp botnlagi sem kæfi lífverur í hlíð-
um viðkvæmra neðansjávarfjalla.
Þar séu búsvæði þúsunda fisk- og
kóraltegunda og vísindamenn hafi
ekki enn rannsakað sumar þeirra.
„Hvað djúpsjávartogveiðarnar
áhrærir er þess vegna nauðsynlegt
að sönnunarbyrðin færist yfir á
ríkisstjórnir og útgerðirnar þegar
ákveðið er hvort rétt sé að nýta
þessi óbætanlegu vistkerfi,“ sagði
Rogers.
„Bölsýnisspá“
Gert er ráð fyrir því að fulltrúar
Sameinuðu þjóðanna komi saman í
New York í næsta mánuði til að
ræða tillögu um tímabundið bann
við botnvörpuveiðum á úthöfunum.
Fernando Curceio, framkvæmda-
stjóri sjávarútvegsstofnunar Spán-
ar, lýsti niðurstöðum skýrslunnar
sem bölsýnisspá og sagði þær ekki
byggjast á vísindalegum grunni.
Hafsvæðin í suðvestanverðu
Atlantshafi, þar sem Spánverjar
stunda botnvörpuveiðar, væru að-
eins „sandhjallar“, ekki viðkvæm
vistkerfi.
Sérfræðingar SÞ segja tog-
veiðarnar eyðileggja vistkerfi
, ,'$  $ +$
, $ ,'
,%

- *$
    
%
) 
)-  
 
)  *
 , - $  
) ) 0 0
   ) 


 
!
"
#$%&'( 


"  )
*)
+
 
!"#$%&!'()"#

)  ,-- ! 







)  .--  /

))
   
 

)0 

!!

1)))  2- ,-.
/%0*%& .'$-.









 





 



 
/%0*%& .12 3').
  
  
 
  


  

 
   

 
!"#$$


%

&
' 
 (


 


 
' 
&
"
)    
 



&

&


 



  
&
' " . 2-- 
+3)+%& .%4
 

 
 
 "
*

+
  
"
 

% 
 % 


 "
, 
-

&

  


 

. 3--   
45

!

"
!

6
!
)
7))

 



 
!!
!

5 .(3.-(+3)+%& .%46
.% 



&


+


/!"$$$
  


.  
 
'
!"$$$



 





0 

 '

 '
   .   1&
+,
$ ,'
,

. --- 
2



 8-- 
NÆSTU tveir dagar eru „sam-
göngudagar“ í París og í tilefni af
því hefur sýnishornum af alls kyns
farartækjum verið komið fyrir hér
og þar. Meðal þeirra var þessi Ar-
iane-eldflaug á Concorde-torginu.
Reuters
Samgöngudagar í París
Washington. AP. | Mitch McConnell
hefur verið kjörinn leiðtogi repúblik-
ana í öldungadeild Bandaríkjaþings
en næstur honum gengur Trent
Lott. Varð hann að láta af leiðtoga-
embættinu fyrir fjórum árum vegna
ummæla, sem sumum fannst lýsa
andúð á öðrum kynþáttum.
Lott keppti um embættið við
Lamar Alexander og fóru leikar svo,
að Lott var kjörinn með 25 atkvæð-
um gegn 24. Enginn ágreiningur var
hins vegar um, að McConnell tæki
við leiðtogastarfinu af Bill Frist en
hann ákvað að sækjast ekki eftir
endurkjöri í kosningunum fyrr í
mánuðinum. Sagt er um Lott, að
hann sé slyngur samningamaður og
líklegt er, að repúblikanar muni
þurfa á þeim hæfileikum að halda.
Ný forysta kosin