Morgunblaðið - 18.02.2007, Qupperneq 40

40 SUNNUDAGUR 18. FEBRÚAR 2007 MORGUNBLAÐIÐ
20. febrúar 1977: „Svo hafa
skipast mál samvinnuhreyf-
ingarinnar hér á landi, að
hún hefur starfað í nánum
tengslum við einn stjórn-
málaflokk, þ.e. Framsókn-
arflokkinn. Forsvarsmenn
beggja aðila, hreyfingar og
flokks, hafa jafnan haldið því
fram, að hér sé einungis um
að ræða hugsjónaleg tengsl.
Þannig segir Erlendur Ein-
arsson, forstjóri SÍS, í viðtali
við Morgunblaðið í gær í til-
efni 75 ára afmæli Sam-
bandsins, um þetta efni:
„Það eru engin tengsl milli
Sambands og Framsókn-
arflokksins, önnur en þá
hugsjónatengsl. Framsókn-
arflokkurinn hefur haft sam-
vinnustefnu á stefnuskrá
sinni frá því hann var stofn-
aður og margir framsókn-
armenn eru samvinnumenn.
Önnur tengsl eru ekki.“
Þetta hljómar vel en stað-
reyndin er auðvitað sú, að
samvinnuhreyfingin í heild
sinni hefur alla tíð verið bak-
hjarl Framsóknarflokksins
og veitt honum stuðning í
ýmsu formi. Þannig þurfa
menn ekki annað en að fletta
Tímanum í gegnum árin til
þess að sjá þar merki um
fjárhagslegan stuðning sam-
vinnuhreyfingarinnar við
málgagn Framsóknarflokks-
ins og sem á ekkert skylt við
eðlilega auglýsinga-
starfsemi.“
. . . . . . . . . .
15. febrúar 1987: „Nú er
staðgreiðsla skatta að verða
að veruleika. Kveikjan að því
nú er samstaða verkalýðs-
hreyfingar og vinnuveitenda
um áskorun á ríkisstjórn og
Alþingi að taka þetta kerfi
upp í tengslum við kjara-
samningana, sem gerðir voru
í desember. Fyrirsjáanlegt
er, að frumvörpin um stað-
greiðslu skatta ná fram að
ganga á þessu þingi, þótt
vafalaust verði einhver
ágreiningur í þingsölum um
einstök atriði.
Staðgreiðsla skatta mun
valda meiriháttar breytingu í
þjóðlífi okkar. Vandamál af
margvíslegu tagi, sem hafa
markað daglegt líf fólks,
hverfa. Sveiflur, sem verða í
skattgreiðslum milli ára og
fyrri hluta árs og seinni hluta
árs heyra sögunni til.“
. . . . . . . . . .
16. febrúar 1997: „Óheftar
veiðar á Flæmingjagrunni og
í Barentshafi hafa veikt víg-
stöðu okkar á alþjóðavett-
vangi í viðræðum um fisk-
veiðimálefni. Nú hefur verið
tekið á því vandamáli varð-
andi rækjuveiðarnar og
áreiðanlega rétt mat hjá Þor-
steini Pálssyni, að ef ekkert
miðar í samkomulagsátt við
Norðmenn á næstunni í
Smugudeilunni er tímabært
að við stígum nýtt skref.
Einhliða kvóti í Barentshafi
mundi styrkja stöðu okkar
mjög í samningaviðræðum
við aðrar þjóðir um fiskveiði-
réttindi.“
Úr gömlum l e iðurum
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
SJÓNHVERFINGAR
UTANRÍKISRÁÐHERRA
Valgerður Sverrisdóttir utan-ríkisráðherra ræddi um frí-verzlunarmál í ræðustól á
fundi Félags íslenzkra stórkaup-
manna í fyrradag. Hún talaði í því
samhengi um viðleitni til að lækka
vöruverð á Íslandi og sagði: „Þar
vegur þungt hið víðtæka net frí-
verslunarsamninga sem við Íslend-
ingar höfum tryggt okkur á undan-
förnum árum.“
Þetta er rétt, svo langt sem það
nær. Fríverzlunarsamningar, þar
sem samið hefur verið um lækkun á
tollum, hafa stuðlað að lægra vöru-
verði. En ráðherrann gleymir að
nefna að það mætti auðveldlega
lækka vöruverð án þess að gera
neina fríverzlunarsamninga. Það
mætti einfaldlega lækka tollana ein-
hliða. Það er alfarið mál íslenzkra
stjórnvalda og enginn sem bannar
þeim það nema kannski hagsmuna-
samtök með skrifstofur í Reykjavík.
Utanríkisráðherra sagði á fundi
stórkaupmanna: „Viðskipti okkar við
Egyptaland hafa til dæmis verið
hverfandi en nýgerður fríverslunar-
samningur gæti orðið Íslendingum
hvatning til þess að sækja þangað
beint, til dæmis eftir grænmeti og
ávöxtum sem hingað til hafa mögu-
lega fengist dýrari annars staðar
frá.“
Er ekki eitthvað bogið við þessa
röksemdafærslu? Hafa ekki íslenzk
stjórnvöld alla tíð haft það í hendi
sér að tryggja Íslendingum ódýrustu
ávextina og grænmetið, með því að
hafa ekki tolla á þessum vörum?
Stjórnmálamenn, ekki bara á Ís-
landi heldur víðast hvar, stilla gerð
fríverzlunarsamninga iðulega þannig
upp fyrir kjósendur sína að það hafi
tekizt að ná frábærum árangri í
lækkun tolla á erlendum mörkuðum,
t.d. fyrir sjávarafurðir. Á móti hafi
orðið að færa þá „fórn“ að lækka
tolla á innflutningi. Samt er stað-
reyndin sú að það er ódýrari inn-
flutningur sem er stærsta hagsmuna-
málið fyrir almenning.
Valgerður Sverrisdóttir sagði í
ræðu sinni: „Það kann að koma ýms-
um á óvart en staðreyndin er sú að
tollar á landbúnaðarvörur eru hér al-
mennt lágir. Það kann að koma mörg-
um ykkar á óvart en raunin er sú að í
þeim fríverslunarviðræðum sem
EFTA-ríkin hafa átt við ríki utan
EES hefur íslenska landbúnaðarkerf-
ið aldrei reynst verulegur ásteyting-
arsteinn. Með öðrum orðum, sú stað-
reynd að við höfum viljað styðja við
íslenskan landbúnað hefur ekki
reynst okkur fótakefli þegar við höf-
um samið um aukna fríverslun við
aðrar þjóðir.“
Ætli íslenzkir neytendur, sem hafa
horft á verðmiðann á innfluttum kjöt-
eða mjólkurvörum og kynnt sér
hvernig verðið á þeim verður til séu
sammála því að tollar á landbúnaðar-
vörum séu „almennt lágir“? Stað-
reyndin í þessu máli er sú að það eru
lágir eða engir tollar á landbúnaðar-
vörum sem eru ekki framleiddar á Ís-
landi og/eða eru ekki í beinni sam-
keppni við íslenzka framleiðslu. Þetta
á t.d. við um korn, sykur, ávexti, kaffi
o.s.frv. En verndartollar á t.d. kjöti,
mjólkurvörum og eggjum eru fárán-
lega háir eins og neytendur þekkja.
Verndarstefnan í þágu landbúnað-
arins hefur ekki verið ásteytingar-
steinn í fríverzlunarviðræðum við ríki
utan EES vegna þess að ekkert
þeirra ríkja er í hópi helztu útflytj-
enda á sams konar vörum og fram-
leiddar eru á Íslandi. Kína, Indland
og Egyptaland hafa engan áhuga á að
selja hingað ferskt kjöt eða mjólk-
urvörur.
Það er ekki skynsamlegt að reyna
að útmála einhvern annan raunveru-
leika en þann sem blasir við þegar ut-
anríkisviðskiptastefna Íslands er
skoðuð. Utanríkisráðherra ætti að
láta atvinnutöframönnum eftir að
vera með sjónhverfingar uppi á sviði.
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
Í
gærkvöldi, föstudagskvöld, ók ungur
maður um tvítugt bifreið á allt að 190
km hraða um götur Reykjavíkur. Hon-
um var veitt eftirför frá Ártúnsbrekku,
um Kópavog og Breiðholt en að lokum
tókst að stöðva hann á Sæbraut.
Í Morgunblaðinu í dag, laugardag, er eftirför-
inni lýst með svofelldum hætti:
„Eftirförin hófst efst í Ártúnsbrekkunni á móts
við Höfðabakka á ellefta tímanum í gærkvöldi.
Þaðan lá leiðin vestur Miklubraut, um Skeiðarvog,
austur Suðurlandsbraut, yfir grasflöt við enda
hennar, þar sem leikskólinn Steinahlíð er, út á að-
rein og á móti umferð niður á Reykjanesbraut,
upp Smiðjuveg í Kópavogi, hring í iðnaðarhverf-
inu um græna og rauða götu til baka og út á
Stekkjarbakka, um Höfðabakka, Fálkabakka,
Arnarbakka og Álfabakka, aftur út á Reykjanes-
braut og að Sæbraut við Súðarvog, þar sem lög-
reglumönnum á þremur bílum tókst að króa öku-
manninn af.“
Í bíl þessum voru þrír ungir menn um tvítugt,
sem stofnuðu eigin lífi, lögreglumannanna og ann-
arra vegfarenda í stórkostlega hættu.
Í frásögn Morgunblaðsins í dag, laugardag, seg-
ir ennfremur:
„Ríkharður Steingrímsson útivarðstjóri kom
inn í eftirförina í Breiðholtinu. Hann segir að öku-
maður bifreiðarinnar hafi reynt allt sem hann hafi
getað til að komast í burtu og hraðinn hafi verið
allt að 190 km. Hann hafi farið yfir á rauðu ljósi,
ekið á móti umferð, ekki virt hindranir og stöðv-
unarmerki lögreglu og í raun brotið allar umferð-
arreglur sem hægt hafi verið að brjóta, „Hann
ætlaði sér aldrei að stöðva, það var augljóst á akst-
urslaginu,“ segir Ríkharður.“
Atburðir af þessu tagi gerast aftur og aftur í
umferðinni á höfuðborgarsvæðinu. Það eru nánast
alltaf ungir ökumenn sem eru á ferð.
Það er ekkert álitamál að framferði sem þetta í
umferðinni getur leitt til dauða einhvers. Í raun og
veru má líkja svona háttsemi í umferðinni sem til-
raun til þess að valda dauða. Það er ekki mikill
munur á vísvitandi tilraun til þess að myrða mann
og að aka með þessum hætti í þéttbýli. Leiði akst-
urslagið ekki til dauða getur það leitt til varan-
legrar líkamlegrar fötlunar einhverra eins og
dæmin sanna.
Þetta háttalag er í raun ekki bara spurning um
brot á umferðarlögum, um brot á lögum og reglum
um hámarkshraða. Piltarnir, sem voru í bílnum,
voru þátttakendur í miklu alvarlegra broti.
Hlössin
S
l. fimmtudag gerðist það enn einu
sinni og nú á hringtorgi á Vestur-
landsvegi að hlass féll af flutningabíl
í miðri umferðinni og reyndar pall-
urinn með. Í þessu tilviki var um að
ræða níðþungan gröfufleyg en slík
tæki eru notuð til þess að kljúfa grjót eða sprengja
grjót.
Fyrir nokkrum mánuðum urðu miklar umræð-
ur um farm flutningabíla og mikilvægi þess að
farmurinn væri vandlega festur á pall flutninga-
bíls. Tilefnið var að hlössin voru aftur og aftur að
falla af flutningabílunum og skapa þar með stór-
fellda hættu í umferðinni. Í ljós kom að oft var
settum reglum ekki fylgt um festingar.
Í Morgunblaðinu í gær, föstudag, birtist mynd
af flutningabíl sem merktur var tilteknu fyrirtæki,
þar sem farmur bílsins var ekki bundinn niður
nema að hluta. Aðrir hlutar hans voru lausir ef
marka má myndina.
Þegar flutningabílar fara um götur með slík
hlöss sem ekki eru vandlega fest er augljós lífs-
hætta á ferð fyrir þá sem eru í bílum í námunda við
flutningabílana. Það er ekki minni lífshætta en að
verða fyrir óðum ökumanni sem keyrir um á 190
km hraða. Enginn veit hver er í mestri hættu.
Þetta er bara eins og rússnesk rúlletta. Hlass
flutningsbílsins getur fallið á hvern sem er. Gröfu-
fleygurinn á hringtorginu hefði getað fallið á lög-
reglubíl sem af tilviljun var á eftir flutningabílnum
sem missti bæði fleyginn og pallinn. Hvers vegna
missir hann bæði fleyg og pall?
Dag hvern aka fjölmargir flutningabílar með
stóra farma um götur Reykjavíkur og nágranna-
byggða. Að fenginni reynslu virðist engin trygg-
ing fyrir því að þessir farmar séu tryggilega festir.
Sennilega hefur ástandið lagazt eitthvað í kjölfar
þeirra miklu umræðna sem urðu um málið sl.
haust en svo hefur bersýnilega slaknað á aðgæzlu
bílstjóranna síðan. Hvað eru þeir að hugsa? Varla
getur verið að þarna séu á ferðinni tvítug ung-
menni sem hugsa ekkert út í það hvað þau eru að
gera. Bílstjórar flutningabílanna vita mæta vel
hvaða hætta er á ferðum þegar þeir aka um götur
borgarinnar. Af hverju haga þeir sér svona? Af
hverju stofna þeir vísvitandi lífi samborgara sinna
í hættu. Þetta er ekki of mikið sagt. Það er einfald-
lega staðreynd að sá flutningabílstjóri sem leggur
af stað án þess að hafa gengið tryggilega frá farmi
á bíl sínum er að stofna lífi samborgaranna í
hættu.
Hvað eru forráðamenn fyrirtækjanna að hugsa
sem eiga þessa bíla? Yfirleitt eru flutningabílarnir
í eigu fyrirtækja, þjóðkunnra fyrirtækja. Hvað
veldur því að þau gera ekki nauðsynlegar ráðstaf-
anir til að tryggja að bíll í þeirra eigu fari ekki af
stað fyrr en búið er að ganga tryggilega frá farmi?
Forstjórar þessara fyrirtækja vita hvað er í húfi.
Þeir vita að líf þeirra sjálfra og fjölskyldna þeirra
er í hættu ef þessir bílar leggja af stað án þess að
tryggilega sé gengið frá farmi bílanna. Þeir vita að
líf starfsmanna fyrirtækjanna er í hættu auk allra
annarra vegfarenda. Hvers vegna skera þeir ekki
upp herör innan eigin fyrirtækja til þess að koma
þessum málum í lag?
Við getum öll verið sammála um að framferði
ungu strákanna, sem keyra um á 190 kílómetra
hraða sé óafsakanlegt. En framferði bílstjóranna
á flutningabílunum og fyrirtækjanna sem eiga bíl-
ana er líka óafsakanlegt ef lagt er af stað án þess
að gengið sé tryggilega frá farmi.
Nú er svo komið að hinn almenni borgari er
byrjaður að taka ljósmyndir af flutningabílum
sem aka um með farm, sem illa er gengið frá og
senda þær til rannsóknarnefndar umferðarslysa.
Það þarf mikið til að Íslendingar taki sig til með
þeim hætti. En það sýnir líka að fólk er orðið sér
meðvitandi um hættuna sem af þessu stafar.
Það er athyglisvert í þessu sambandi, að lög-
reglan telur, að reglugerð um frágang farms á
flutningabílum sé of almennt orðuð. Það getur
auðvitað að hluta til skýrt þau ítrekuðu vandamál,
sem upp hafa komið af þessum sökum. Raunar má
velta því fyrir sér af þessu tilefni og öðrum, hvort
lög og reglugerðir á Íslandi byggi ekki á nægilega
vönduðum texta. Aftur og aftur benda úrlausnir
dómstóla til þess að markmiðum löggjafans sé
ekki náð vegna óvandaðs texta. Í þessu tilviki ætti
að vera hægt að gefa skýr fyrirmæli um frágang
farms í reglugerð.
Laugardagur 17. febrúar
Reykjavíkur
Glæfraakstur Í fyrrakvöld þurfti lögregla að elta