Morgunblaðið - 18.02.2007, Blaðsíða 67

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 18. FEBRÚAR 2007 67
tónlist á sunnudegi
Ekki er gott að gera sérgrein fyrir hve marg-ir muna eftir Rickie
Lee Jones, enda tæpir þrír
áratugir síðan hún sló í gegn
með Chuck E’s in Love,
djassskotnu grípandi lagi
með skemmtilega snúnum
texta. Málið er nefnilega að
Jones hefur ekki bundið
bagga sína sömu hnútum og
samferðamennirnir, ekki far-
ið sömu leið og flestir hefðu
vænst, heldur leyfir andanum
að ráða sem er seint ávísun á
vinsældir. Þegar við bætist að
hún glímdi við áfengisfíkn ár-
um saman kemur ekki á óvart
að aðdáendum hennar hafi
fækkað smám saman með ár-
unum.
Þrátt fyrir alla þá smád-
jöfla sem lagst hafa á Rickie
Lee Jones um ævina hefur
hún sent frá sér margar
framúrskarandi plötur þar
sem hún hefur sungið ólíkleg-
ustu gerðir tónlistar. Engin
plata hennar hefur þó komið
eins á óvart og sú síðasta, The
Sermon on Exposition Bou-
levard.
Rótlaus í æsku
Rickie Lee Jones var rót-
laus í æsku, byrjaði snemma
að drekka og stakk af að
heiman oftar en tölu verður á
komið. Átján ára gömul sett-
ist hún að í Kaliforníu og
hafði í sig og á sem geng-
ilbeina og tróð líka upp með
gítarinn. Undir lok áttunda
áratugarins var hún farin að
vekja athygli fyrir lagasmíðar
og svo fór að Lowell George,
Little Feat-foringi, flutti lag
eftir hana á fyrstu (og síð-
ustu) sólóskífu sinni 1978. Í
kjölfarið fór snælda með fjór-
um kynningarupptökum á
flakk á milli útgáfufyrirtækja
og á endanum ákvað Warner
Bros að gera útgáfusamning
við Jones.
Fyrsta plata Rickie Lee
Jones, samnefnd henni, kom
út snemma árs 1979 og fékk
gríðargóðar viðtökur, að-
allega fyrir lagið Chuck E’s in
Love, sem fór hátt á vin-
sældalistum. Platan fór ekki
síður hátt á sölulistum og var
tilnefnd til fjölda Grammy–
verðlauna. Í kjölfarið fór Jon-
es í tónleikaferð um heiminn,
en fluttist síðan til New York
til að vinna að næstu plötu.
Viðskilnaður við Waits
Innblásturinn að þeirri
plötu, sem fék heitið Pirates,
var að skömmu áður en upp-
tökur hófust, hafði slitnað
uppúr ástarsambandi Jones
og Tom Waits eins og heyra
má á skífunni, aðallega í lag-
inu A Lucky Guy. Upptökur
tóku lungann úr árinu 1980
og skífan kom ekki út fyrr en
sumarið 1981.
Á Pirates breytir Jones um
tónlistarstefnu frá met-
söluskífunni sem á undan
kom, leggur meira í útsetn-
ingar. Það bar góðan ávöxt
fyrir Jones að fara nýjar leið-
ir og platan fór í fimmta sæti
bandaríska breiðskífulistans
og lagið um viðskilnað hennar
og Waits varð vinsælt. Enn
vildi hún þó breyta til og eftir
viðamikla tónleikaferð fluttist
hún aftur til Kaliforníu 1982
og síðar til Parísar, þar sem
hún hljóðritaði stóran hluta af
næstu breiðskífu, The Magaz-
ine, sem kom út í september
1984.
Nú bar svo við að Rickie
Lee Jones–plötu var illa tek-
ið, jafnt af gagnrýnendum
sem plötukaupendum.
Poppdjasskeimur er af plöt-
unni líkt og forðum en nú
komu til sögunnar hljóð-
gervlar og tilheyrandi sem
féll ekki í kramið. Í kjölfarið
heyrðist lítið frá Jones, enda
hermir sagan að hún hafi háð
harða baráttu við drykkju-
sýki, en hún gifti sig líka og
eignaðist dóttur á þessum ár-
um.
1988 sneri Jones aftur til
Bandaríkjanna og tók upp
nýja plötu, Flying Cowboys,
sem hún vann með Steely
Dan–liðanum Walter Becker.
Platan er bráðvel heppnuð og
var líka vel tekið. Það gaf
Jones sjálfstraust til að tak-
ast á við næsta verkefni, plötu
með lögum eftir aðra í djass-
búningi. Djassgeggjarar tóku
því vel en aðrir ekki og platan
seldist afskaplega illa. Næsta
skífa seldist álíka, Traffic
from Paradise, kom út 1993,
og Naked Songs, kom út
1995, sem hefur að geyma
kassagítarútgáfur hennar á
eigin lögum.
Þegar hér var komið sögu
var ljóst að Rickie Lee Jones
fór jafnan eigin leiðir og gaf
lítið fyrir vinsældir og plötu-
sölu. Hafi einhver efast sann-
aðist það rækilega á Ghosty-
head, þar sem raftónlist var í
hávegum höfð, eiginlega hálf-
gert triphop, en sú skífa kom
út 1997.
Önnur plata með lögum
annarra, It’s Like This, kom
út í september 2000, en í kjöl-
farið lýsti Jones því yfir að
hún hygðist draga sig í hlé
um tíma, hún væri eiginlega
búin að týna innblæstrinum
og treysti sér ekki til að
semja fleiri lög að sinni. Ekki
sat hún þó lengi í helgum
stein, því kosningasigur
George W. Bush var henni
hvatning til að taka upp gít-
arinn aftur og 2003 kom út
platan The Evening of My
Best Day sem fékk fína dóma,
þó ekki hafi hún selst mikið
meira en skífurnar á undan.
Jesú og Orðin
Fyrir nokkur árum tók
ljósmyndarinn, rithöfund-
urinn og listamaðurinn, Lee
Cantelon, einnig þekktur sem
Pennyhead, sér fyrir hendur
að endurskrifa það sem haft
er eftir Jesú í nýja testament-
inu, en hann safnaði saman
öllu því sem haft er orðrétt
eftir Jesú og sneri á nútíma-
legra mál. Úr þessu gerði
hann bók sem hann kallaði
einfaldlega Orð, Words, en
tilgangurinn með öllu saman
var að losa Krist frá kirkj-
unni, eins og hann orðaði það,
færa orðið frá prestunum til
fólksins. Síðar fékk Cantelon
þá hugmynd að fá ýmsa lista-
menn til að lesa þessi orð yfir
frumræða rokkmúsík og gefa
út á plötu. Einn af þeim lista-
mönnum sem hann leitaði til
var Rickie Lee Jones.
Sumarið 2005 kom Jones á
heimili Cantelons til að lesa
sinn part. Þegar til átti að
taka sagðist hún þó ekki geta
lesið orðin, hún þyrfti að
syngja þau, eða réttara sagt
að syngja um þau, þær hugs-
anir sem þau vektu með
henni. Hún fór því inn í hlið-
arherbergi, settist niður með
bókina og hrátt gítarspil í
heyrnartólum og söng það
sem síðar varð lagið Nobody
Knew My Name; sungið frá
hjartanu, flétta af trúarsann-
færingu hennar upplifun og
lífsreynslu.
Stíflan brostin
Tvö lög, réttara sagt
grunnur að tveimur lögum,
varð til í þessari lotu og síðan
lágu upptökurnar niðri um
hríð, enda hafði hún ekki ætl-
að sér að gera plötu. Eftir
smáhlé tók hún þó upp þráð-
inn þar sem frá var horfið, tók
upp lög sem voru að mestu
leyti texta- og tónlistarspuni
og hvert lag ein taka til að
varðveita stemninguna frá
upphafslaginu.
Í fróðlegu viðtali á AllMu-
sic Guide segir Jones frá því
að hún hafi verið uppiskroppa
með hugmyndir, heimurinn
hafi minnkað smám saman og
svo hafi verið komið að hún sá
bara út fyrir túngarðinn. Þeg-
ar stíflan svo brast áttaði hún
sig á því að þó líkaminn eldist
þýðir það ekki að afstaðan til
heimsins breytist að sama
skapi; „mér líður eins og ég
eigi eftir að verða þróttmeiri
eftir því sem ég eldist“, segir
hún og The Sermon on Ex-
position Boulevard sannar
það eftirminnilega.
Prédikun Orðanna
Fáar plötur hafa vak-
ið aðra eins athygli
vestanhafs undanfarin
ár og skífa þar sem
Rickie Lee Jones
syngur um Jesú á
sinn hátt.
Árni Matthíassson