Morgunblaðið - 18.02.2007, Blaðsíða 52

52 SUNNUDAGUR 18. FEBRÚAR 2007 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
UNDANFARIÐ hefur mikið ver-
ið rætt um að innflytjendur á Íslandi
skuli læra íslensku og er það vel.
Flestir eru sammála um að einhver
íslenskukunnátta sé nauðsynleg fyr-
ir virkni hinna nýju þegna í sam-
félaginu. Það sem mér
hefur þó fundist
skorta í umræðunni er
hvers konar íslensku
innflytjendur eigi að
læra. Um það er ekk-
ert getið t.d. í ný-
kynntri stefnu rík-
isstjórnarinnar um
aðlögun innflytjenda.
Það getur ef til vill
verið erfitt fyrir Ís-
lendinga að skilja við
hvað er átt, en tungu-
málið, íslenskan, sem
fólk notar í daglegu lífi
er fjölbreytt og fer eft-
ir kringumstæðum.
Áherslur eru líka ólík-
ar í talmáli og ritmáli
og þar getur líka verið
nokkur blæbrigða-
munur á málnotkun.
Það sama á við um þá
sem sjá um íslensku-
kennsluna. Mig langar
til að nefna nokkur
dæmi til þess að skýra
hvað ég á við. Hjá Há-
skóla Íslands er námið
,,Íslenska fyrir erlenda
nemendur“ mjög akademískt og tek-
ur þrjú ár. Nemendur læra mikla
málfræði, öðlast víðtæka þekkingu á
sögu og bókmenntum en jafnframt
er lögð áhersla á málnotkun og orða-
forðinn (eins og t.d. vask, lak, vigt,
rúskinn, röndóttur) er oftast mjög
mikill eftir námið. Á hinum endanum
er stutt námskeið, yfirleitt nokkurra
vikna, eins og kennd hafa verið hjá
Námsflokkum Reykjavíkur. Þar
byggist kennslan fremur á að kenna
einfalt, íslenskt mál og einfaldar
setningar á borð við ,,Góðan dag-
inn,“ ,,Ég heiti …,“ og svo framvegis
þar sem fólk getur bjargað sér eins
og ferðamaður með frasabók (e.
phrasebook). Síðustu ár hefur líka
verið að þróast svokölluð ,,starfs-
tengd íslenska“ en þar er lögð
áhersla á orða- og málnotkun sem
útlendingar þurfa lík-
lega helst að nota á
vinnustöðum sínum.
Það er eðlilegt að
bjóða upp á marga
möguleika og allir hafa
þeir kosti og galla. En
um leið tel ég að það sé
eftirsóknarvert að móta
einhvers konar sameig-
inlega ,,grunnnámskrá í
íslensku“ fyrir innflytj-
endur.
Slík grunnnámskrá
myndi að mínu mati
einnig hjálpa Íslend-
ingum í samskiptum
við innflytjendur, sem
eru þá að læra grunn-
íslensku, þar sem þeir
hefðu þá betri yfirsýn
yfir það sem innflytj-
endur hugsanlega
skilja á íslensku. Þetta
segi ég vegna þess að
af eigin reynslu og
fjölda annarra þá eru
Íslendingar óvanir því
að tala tungumálið við
fólk sem hefur íslensku
að öðru tungumáli eða
er að læra það. Þeir sem hafa ís-
lenskuna að móðurmáli nota oft erfið
orð, setningaskipan og orða-
sambönd, sem engin leið er fyrir út-
lendinga að skilja. Það getur verið
erfitt að byggja upp samskipti þegar
málum er svo komið. Það væri mikil
hjálp í því ef Íslendingar lærðu að
vera aðeins sveigjanlegri þegar þeir
tjá sig á íslensku við innflytjendur
og nota orð sem líklegt er að þeir
skilji. Mig langar að taka eitt lítið
dæmi. Þegar Íslendingur spyr inn-
flytjanda: ,,Liggur á þessu?“ þá get-
ur orðasambandið ,,að liggja á“ verið
erfitt fyrir viðmælandann nema að
hann sé búinn að læra þetta orða-
samband og það gerir hann senni-
lega ekki fyrr en eftir nokkurt nám.
Það er því þýðingarlaust að end-
urtaka sömu spurninguna ,,Liggur á
þessu?“ mörgum sinnum. Það væri
betra að reyna aðrar setningar, orð
sem hafa sömu merkingu en gætu
verið einfaldari fyrir innflytjandann
að skilja eins og: ,,Er þetta ár-
íðandi?“ eða ,,Ertu að flýta þér?“ eða
,,Þarftu þetta strax?“ Þetta er lítið
atriði en þau eru svo ótrúlega mörg
á þessu sviði sem geta liðkað fyrir
samskiptum og auðveldað.
Í framhaldi af þessu langar mig að
skora á Íslendinga að bregðast vel
við viðleitni innflytjenda til þess að
læra íslensku. Mig langar að hvetja
sjónvarps- og útvarpsstöðvar til
þess að ráða innflytjendur svo að
rödd þeirra fái að heyrast og til þess
að almenningur heyri hversu fjöl-
breytt íslenska er töluð á þessu
landi.
Ég skil að slíkt tilraun gæti verið í
mótsögn við það sem kölluð hefur
verið hreintungustefna en margir
Íslendingar hafa áhyggjur af fram-
tíð íslensku tungunnar. Ég tel hins
vegar að endurskoðun og end-
urskipulagning þeirrar stefnu varði
ekkert síður kynslóð ungra Íslend-
inga en innflytjendur. Mér finnst
þess vegna ósanngjarnt að halda
hreintungustefnunni aðeins á lofti
þegar málefni innflytjenda ber á
góma.
Tungumál eru dýrmæt, þau eru
grundvöllur samskipta og skoð-
anaskipta, hlustum öll eftir því sem
sagt er, ekki aðeins hvernig það er
sagt og lærum hvert af öðru.
Þessi farlama orð
eru fjötruð við tungu mína, sálu
og spor mín á jörðu
Þessi fjörugu orð
opna mér heim þúsund skálda
og laða mig að paradís
Orð mín, farlama og fjörug
eru himnagjöf.
Hvers konar íslensku
eigum við að læra?
Toshiki Toma fjallar um mál-
efni innflytjenda
Toshiki Toma
» Það værimikil hjálp í
því ef Íslend-
ingar lærðu að
vera aðeins
sveigjanlegri
þegar þeir tjá
sig á íslensku við
innflytjend-
ur …
Höfundur er prestur innflytjenda.
25.700.000
Einstaklega falleg 95,6 fm. 3ja herbergja íbúð á 2.
hæð með sérinngang í litlu fjölbýli. Íbúðin er með afar
glæsilegum eikarinnréttingum og Mustang flísum á
gólfi. Lóð er fallega frágenginn með leiktækjum.
Kristinn og Tinna taka á móti gestum.
Fr
u
m
Rjúpnasalir 2, 2. hæð - 201 Kóp
Opið hús í dag kl. 14:00 - 15:00
* Glæsilegar 4ra, 5 og 6 herb. íbúðir með sérinngangi,
140 fm-158 fm. Séreignarlóð fylgir jarðhæð.
* Afhendast fullbúnar án gólfefna (flísar á anddyri,
gestasnyrtingu og forstofu) í apríl/mai 2007.
* Vandaðar innréttingar frá Design á Íslandi. Tæki frá Electrolux
og flísar frá Vídd. (Valmöguleikar á innréttingum og flísum).
* Frábær staðsetning, skóli og leikskóli í göngufæri.
* Traustir verktakar, Múrfag ehf.
Bæjarhrauni 10 • Hafnarfirði • Sími 520 7500 • www.hraunhamar.is
Engjavellir 1 - Hf.
Opið hús í dag milli kl. 14.30 - 16.00
Opið hús í dag kl. 14-16
Efstasund 22 - Einbýli á einni hæð
Skrifstofur okkar í
Reykjavík og Hafnarfirði
eru opnar alla virka daga
frá kl. 9-17
Runólfur Gunnlaugsson viðskiptafr., lögg. fast.- og skipasali
Kristín Pétursdóttir, lögg. fasteignasali
Sími: 533 6050 www.hofdi.is
Sýnum í dag þetta vinalega einbýlishús á einni hæð, ásamt
áföstum bílskúr, alls 132,5 fm. Skiptist m.a. í tvö svefnherbergi
og tvær samliggjandi stofur. Eign sem býður upp á ýmsa
möguleika. Verð kr. 33,9 millj.
Allir velkomnir að skoða húsið í dag kl. 14-16.
Sölumaður Höfða á staðnum.
Bæjarhrauni 10 • Hafnarfirði • Sími 520 7500 • www.hraunhamar.is
Opið hús í dag milli kl. 14.00-16.00.
Hraunhamar kynnir: Glæsilegt vandað, pallbyggt einbýli í Setberginu. Lýsing eignar: Forstofa, skápur, innangegnt í
rúmgóðan bílskúr (milliloft þar). Hol, glæsilegt eldhús með vönduðum (Búform) innréttingum og tækjum, granít
borðplötu. Innaf eldhúsi er rúmgóður sjónvarpsskáli (herbergi) gengið nokkrar tröppur niður í óvenju glæsilegar
rúmgóðar stofur (borðstofu), góður arinn í stofu. Vinnuherbergi innaf stofu. Útgengi út á óvenju stórar flísalagðar
svalir. Niðri er stórt íbúðarherbergi (stofa) með eldhúsi og svefnaðstöðu innaf. Skápur, sérinngangur, snyrting og
geymsla innaf gangi. Stór geymsla og þvottahús innaf gangi, gert ráð fyrir heitum potti í geymslurými. Hol, stórt
svefnherbergi með fataherbergi og baðherbergi innaf. Gengið út á rúmgóða verönd með skjólgirðingu. Ágætt
barnaherbergi og annað rúmgott barnaherbergi (eru tvö á teikn). Baðherbergi á gangi með sturtu og innréttingu.
Frá gangi eru tveir útgangar út í garðinn. Vandað parket á öllum gólfum. Hiti í stéttum og plani.
Mjög fallegur garður. Glæsileg fullbúin eign í sérflokki. V. 85 millj.
Ragnar og Valgerður taka á móti ykkur.
Lækjarberg 19 - Hf. Einbýli,