Morgunblaðið - 28.02.2007, Blaðsíða 26

26 MIÐVIKUDAGUR 28. FEBRÚAR 2007 MORGUNBLAÐIÐ
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
VELDI PÚTÍNS?
Hátt gas- og olíuverð getur ver-ið eins og kraftaverk fyrirþjóð í vanda. Rússum hefur
vaxið fiskur um hrygg og auknum efn-
um fylgir aukið sjálfstraust. Rússland
er ekki orðið aftur að því stórveldi,
sem það var á tímum Sovétríkjanna,
en hörð ummæli Vladimírs V. Pútíns,
forseta Rússlands, á öryggisráð-
stefnu í München fyrir skömmu bera
nýjum tímum vitni. „Engum finnst
hann vera öruggur,“ hrópaði Pútín á
ráðstefnunni og beindi orðum sínum
að bandarískum áheyrendum. „Í
kalda stríðinu tryggði valdajafnvægi
milli risaveldanna friðinn. Á okkar
dögum er þessi friður ekki lengur
jafnöruggur.“
Pútín er harðorður í garð Banda-
ríkjamanna. Hann kann ekki að meta
hernaðarbrölt þeirra í námunda við
landamæri Rússlands, hvort sem það
er í Asíu eða Vestur-Evrópu. Hann
skilur ekki áætlanir Bandaríkja-
manna um að setja upp eldflauga-
skjöld, sem að hluta til verði í Póllandi
og Tékklandi, þrátt fyrir ítrekaðar yf-
irlýsingar bandarískra stjórnvalda
um að skjöldurinn eigi að verja
Bandaríkin og Evrópu gegn árásum
frá ríkjum á borð við Íran og Norður-
Kóreu. „Gegn hverjum beinist þessi
ögrun?“ spurði hann.
Pútín skilur heldur ekki gagnrýni
vestrænna ríkja á ólýðræðislegt
stjórnarfar í Rússlandi.
Nýtt kuldakast var fyrirsögn
fréttaskýringar eftir Ásgeir Sverris-
son um samskipti Rússa við umheim-
inn í Morgunblaðinu á mánudag. Þar
er rifjað upp að þetta sé ekki fyrsta
kuldakastið í samskiptum Rússa og
Bandaríkjamanna frá því að Sovétrík-
in liðu undir lok og nefnt að árið 1999
hafi Rússar mótmælt yfirgangi
Bandaríkjamanna á alþjóðavettvangi
af hörku. Það er augljóst að Pútín
hyggst nýta sér nýja stöðu Rússa,
ekki síst í orkumálum. Talið er að
Rússar eigi um þriðjung gasforða
heimsins og um tíunda hluta olíuforð-
ans. Fyrr í þessum mánuði ferðaðist
Pútín um Austurlönd og var tekið
opnum örmum. Hann hefur ekkert á
móti því að mynda bandalag olíu- og
gasframleiðaenda gegn Vesturlönd-
um. Í arabaheiminum er litið á hann
sem bandamann gegn Bandaríkjun-
um. Pútín hefur sennilega ekkert á
móti því að þeir, sem Bandaríkjamenn
hafa gert skráveifu, leiti til sín. Á
Vesturlöndum ríkir enn tilhneiging til
þess að líta á Rússa sem samstarfs-
aðila. Norðmenn lýsa einna helst yfir
áhyggjum og vilja að brugðist verði
við ógninni af Rússum. Þeir tala fyrir
daufum eyrum.
Staðreyndin er sú, þrátt fyrir olíu-
auðinn, að Rússar eru langt frá því að
verða stórveldi á ný. Valdapólitík
þeirra er kannski ekki innistæðulaus,
en hún er innistæðulítil. Lýðræðis-
hallinn í Rússlandi er raunverulegur.
Fjölmiðlar eru ekki frjálsir og pólitísk
morð eru framin án þess að þau séu
upplýst. Vandamálin, sem blasa við
Rússum, eru gríðarleg. „Á hverju ári
fækkar um 700 þúsund manns í land-
inu,“ segir í nýlegri grein í vikuritinu
Die Zeit. „Stórveldi dauðleikans skar-
ar fram úr með skelfilegri tölfræði um
morð, bílslys og áfengisdauða. Með-
allífslíkur karlmanna eru 59 ár – eins
og í Jemen. Talið er að meira en ein
milljón Rússa sé sýkt af HIV-veirunni
– farsótt á landsvísu. Á næstu 25 árum
munu Rússar að mati Stofnunar um
hagkerfi á tímamótum þurfa á 25
milljónum verkamanna að halda, bæði
í störf verkamanna og til að gegna
hermennsku.“ Þrumuræður Pútíns
kunna að minna á kalda stríðið, en
þegar upp er staðið eru þær kannski
helst vitnisburður um það að Rússar
hugsa fyrst og fremst um sína hags-
muni í refskák þjóðanna.
ALÞINGI RÆÐUR
Framkvæmdastjórar sveitarfélag-anna á höfuðborgarsvæðinu
hafa sent samgöngunefnd Alþingis
erindi þar sem þess er krafizt að
samgönguáætlun þeirri, sem Sturla
Böðvarsson samgönguráðherra hef-
ur lagt fyrir þingið, verði breytt.
Borgarstjóri og bæjarstjórarnir
gagnrýna að höfuðborgarsvæðið fái
miklu lægra hlutfall þess fjár, sem
leggja eigi í vegi, en landsbyggðin.
„Komi tillögurnar til framkvæmda
óbreyttar er ljóst að í mikið óefni
stefnir í umferðarmálum á höfuð-
borgarsvæðinu á næstu árum. Um-
ferð á helstu stofnleiðum verður eft-
ir aðeins 5–10 ár um og yfir
flutningsgetu þeirra, sem þýðir
miklar tafir á umferð, langar bið-
raðir, aukna slysahættu í íbúða-
hverfum og verulega skert lífsgæði
íbúa svæðisins,“ segja framkvæmda-
stjórarnir.
Auðvitað er ekki hægt að fram-
kvæma allt í einu í vegamálum. Þrátt
fyrir það mikla átak, sem nú stendur
til að gera, eru margir, sem telja að
fremur hefði átt að gera veg eða
göng í þeirra byggðarlagi en öðrum.
Íbúar höfuðborgarsvæðisins njóta
auðvitað samgöngubóta úti um land,
rétt eins og íbúar dreifbýlisins.
Framhjá hinu verður ekki horft,
að yfir 60% bílaflotans eru skráð á
höfuðborgarsvæðinu og þar eiga um
70% af allri umferð á landinu sér
stað. Engu að síður hefur aðeins um
fimmtungur vegapeninganna komið
höfuðborgarsvæðinu til góða á und-
anförnum árum. Það hlutfall er
hærra í þeirri áætlun, sem sam-
gönguráðherra hefur lagt fram, en
það endurspeglar engan veginn
þessi hlutföll.
Það þarf að forgangsraða í vega-
framkvæmdum. Það er ekkert nýtt.
Og Alþingi ræður forgangsröðuninni
endanlega. Það, sem hefur hins veg-
ar breytzt, er að nú hafa þingmenn
kjördæmanna þriggja á höfuðborg-
arsvæðinu meirihluta á Alþingi. Ef
þeir telja að rangt sé forgangsraðað
í samgönguáætlun geta þeir breytt
forgangsröðinni, ef þeir standa sam-
an.
Kannski væri nær að borgar- og
bæjarstjórar sneru sér beint til
þingmanna sinna?
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
Stjórn Sparisjóðs Svarfdæla hef-ur samþykkt, í ljósi góðrar af-komu sjóðsins í fyrra, að leggjatil við aðalfund að sparisjóð-
urinn kosti byggingu menningarhúss á
Dalvík samkvæmt fyrirliggjandi teikn-
ingum sem kynntar hafa verið bæj-
arráði Dalvíkurbyggðar. Húsið mun
meðal annars rúma fjölnotasal, bóka-
safn, kaffihús og upplýsingamiðstöð og
mun Dalvíkurbyggð, fyrir hönd íbúa
sveitarfélagsins, taka við rekstri menn-
ingarhússins að byggingu lokinni.
Áformað er að húsið komist í gagnið fyr-
ir mitt ár 2008. Áætlaður bygging-
arkostnaður, og þar með andvirði þess-
arar gjafar til íbúa í Dalvíkurbyggð, er
um 200 milljónir króna.
Margvísleg starfsemi
Áætlað er að húsið verði um 700 fer-
metrar að stærð og samþykkti umhverf-
isráð Dalvíkurbyggðar á fundi í fyrra-
dag, með fyrirvara um breytingu
deiliskipulags, umsókn Sparisjóðs
Svarfdæla um byggingarlóð sunnan
Ráðhússins á Dalvík. Fanney Hauks-
dóttir arkitekt er hönnuður hússins og
styðst hún m.a. við smárann, merki
sparisjóðanna, í formhönnun þess.
Í húsinu verður fjölnotasalur sem
mun nýtast til ýmissa samkoma, ráð-
stefna, sýninga, smærri tónleika og ann-
arra listviðburða ýmiss konar. Þá verða
útlánadeild bókasafns Dalvíkurbyggðar
og afgreiðsla héraðsskjalasafns fluttar
úr kjallara Ráðhússins í nýja húsið, þar
verður upplýsingamiðstöð og kaffihús
en meginhugsunin er sú að gæða húsið
lífi og starfi árið um kring og þannig er
því ætlaður verðugur sess í miðbæj-
armyndinni á Dalvík.
Heimabyggð
Að sögn forráðamanna Sparisjóðs
Svarfdæla hefur sjóðurinn um margra
ára skeið getið sér gott orð fyrir öflugan
stuðning við menningar- og íþróttalíf í
Dalvíkurbyggð. Sjóðurinn rekur sér-
stakan menningarsjóð sem styrkir
fjöldamörg verkefni í heimabyggð ár
hvert en hefur þess utan styrkt stór sem
smá verkefni til framfara í mannlífi Dal-
víkurbyggðar. Friðrik Friðriksson
sparisjóðsstjóri nefndi í gær í því sam-
bandi sparkvöll í bænum og kaup á snjó-
framleiðslubyssum fyrir skíðasvæðið í
Böggvisstaðafjalli.
Friðrik segir góða afkomu á und-
anförnum árum, og sér í lagi á árinu
2006, gera sjóðnum kleift að ráðast í hið
mikla og metnaðarfulla verkefni sem
menningarhúsið er.
„Á undanförnum árum hefur afkoma
Sparisjóðs Svarfdæla verið mjög góð.
Eigið fé sparisjóðsins hefur í samræmi
við það vaxið mjög mikið og nemur nú
tæpum 2 milljörðum króna. Þessa góðu
afkomu sparisjóðsins má að mestu rekja
til mikillar hækkunar á hlutabréfum í
eigu sjóðsins, einkum eignarhluta í
Kaupþingi hf. og Exista hf. Í tillögu
stjórnarinnar um byggingu menningar-
hússins felst sú afstaða hennar að rétt
sé að láta það samfélag, sem sparisjóð-
urinn starfar í, njóta hlutdeildar í góðri
afkomu ársins með áþreifanlegum og
táknrænum hætti. Það er í þeim anda
sem sparisjóðurin
langan tíma og m
langa framtíð,“se
Aðalfundur spa
mars nk. Að afgre
inni mun bygging
og Dalvíkurbygg
starfa og hafa yfir
kvæmdunum.
Ekkert fordæm
Þess má geta að s
Svarfdæla hefur h
endurskoðendur
eftirlitið við mótu
enda um óvenjule
af ekki stærri sto
raunar ekkert fyr
Te
Glæsilegt hús Niðri verður fjölnota salur, bókasafn, afgreiðsla og kaffitería og í græna rýminu uppi s
staða starfsfólks. Fanney Hauksdóttir arkitekt styðst m.a. við smárann, merki sparisjóðanna, við form
Gjörið svo vel, eitt
stykki menningarh
Stjórn Sparisjóðs Svarfdæla leggur til á aðalfundi að s
byggi 700 ferm. menningarhús á Dalvík og færi íbúun
Spennt Jóhann Antonsson, formaður stjórnar Sparisjóðsins
sparisjóðsstjóri og Fanney Hauksdóttir arkitekt. Húsið rís á
HAGNAÐUR Sparisjóðs
Svarfdæla eftir skatta á
árinu 2006 nam 902
milljónum kr. en var 403
milljónir 2005. Raun-
arðsemi eigin fjár var
76% samanborið við 58%
á fyrra ári.
Vaxtatekjur spari-
sjóðsins á árinu 2006
námu 331 millj. kr. og
vaxtagjöld 217 millj. kr.
Hreinar vaxtatekjur
námu því 114 millj. kr.
samanborið við 139 millj.
kr. á árinu 2005. Vaxta-
munur, þ.e. hreinar
vaxtatekjur í hlutfalli af
heildarfjármagni, var
2,3% á móti 3,9% á árinu
2005. Aðrar rekstrar-
tekjur, sem samanstanda
að stærstu leyti af
tekjum af hlutabréfum,
vo
ári
66
ári
ish
um
og
skr
Ka
bó
ins
há
900 milljóna hagn
Morgun