Morgunblaðið - 28.02.2007, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 28. FEBRÚAR 2007 33
MINNINGAR
✝ AðalsteinnMagnús Stef-
ánsson Richter, arki-
tekt og fyrrum
skipulagsstjóri
Reykjavíkurborgar,
fæddist á Ísafirði 31.
október 1912. Hann
lést á hjúkr-
unarheimilinu Eiri
föstudaginn 16. febr-
úar síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Ingibjörg Magn-
úsdóttir frá Krossa-
nesi í Strandasýslu,
f. 3.11. 1884, d. 25.7. 1975, og Stefán
J. Richter frá Naustavík í Stranda-
sýslu, f. 27.9. 1879, d. 15.7. 1963.
Systkini Aðalsteins voru: Jakob
Helgi, f. 1906, d. 1999, Magnúsína
Ingibjörg, f. 1907, d. 1909, Gunnar
Stefán, f. 1908, d. 1971, Magnúsína
Ingibjörg, f. 1911, d. 2004, Kristján,
f. 1915, d. 1936, stúlka, f. 1916, d.
1917, Guðfinna, f. 1918, d. 1920,
Finnur, f. 1920, d. 1989, og Guðrún
Aðalbjörg, f. 1921, d. 1981.
Hinn 29.12. 1945 kvæntist Að-
alsteinn Elisabeth Richter, fæddri
Pontoppidan, f. 30.9. 1920. For-
eldrar hennar voru: Anna Pontop-
pidan, f. 18.4. 1893, d. 1976, og
Svend Pontoppidan, f. 12.6. 1887, d.
1939. Börn Aðalsteins og Elisabeth
eru: 1) Svend Richter, f. 29.8. 1947,
kvæntur Björgu Yrsu Bjarnadótt-
Aðalsteinn lauk sveinsprófi í
húsasmíði á Ísafirði 1934. Hann hélt
til Kaupmannahafnar til frekara
náms 1935. Hann var tæknistúdent
frá Det Tekniske Selskaps skole í
Kaupmannahöfn 1940. Aðalsteinn
útskrifaðist sem arkitekt frá Kun-
stakademiets Arkitektskole 1944
og hlaut þar skólaverðlaun 1943.
Hann stundaði framhaldsnám í
skipulagsfræðum frá Nordplan í
Stokkhólmi 1974 og sótti síðar
nokkur námskeið við þá stofnun
1976–1980.
Aðalsteinn starfaði á ýmsum
arkitektastofum í Danmörku 1938–
44. Hann var aðstoðarteikn-
istofustjóri í Stokkhólmi 1944–
1946. Eftir heimkomu til Íslands
1946 starfaði hann hjá Húsameist-
ara Reykjavíkur og var skipulags-
stjóri Reykjavíkurborgar á árunum
1959–1982. Eftir það starfaði hann
við embætti byggingarfulltrúans í
Reykjavík til ársins 1988. Jafnframt
rak hann eigin arkitektastofu allan
sinn starfsferil. Aðalsteinn var virk-
ur félagi í Arkitektafélags Íslands
og sat í fjölmörgum nefndum. Hann
var um árabil í stjórn félagsins og
var formaður þess 1963–1964. Að-
alsteinn sat í umferðarnefnd
Reykjavíkur 1959–1961 og bygg-
ingarnefnd Reykjavíkur 1959–
1988. Aðalsteinn var virkur félagi í
Sjálfstæðisflokknum, starfaði í hon-
um um árabil og var í fulltrúaráði
flokksins.
Útför Aðalsteins verður gerð frá
Áskirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 13.
ur, f. 28.11. 1948.
Börn þeirra eru: a)
Pétur Örn, f. 24.5.
1971, kvæntur Helgu
Dröfn Þórarinsdóttur.
Synir þeirra eru Ant-
on Óli og Róbert Ar-
on. b) Margrét Yrsa, f.
22.2. 1974, gift Þóri
Steinþórssyni. Börn
þeirra eru: Yrsa Rós
og Þráinn Leó. c) Guð-
rún Yrsa, f. 8.9. 1981,
sambýlismaður Daní-
el Þórðarson. 2) Anna
Gerður Richter, f.
27.4. 1953, gift Erni Á. Jónssyni, f.
28.7. 1950. Börn þeirra eru: a) El-
ísabet, f. 5.5. 1969, gift Þorfinni
Andreasen. Börn þeirra eru: Arnar
Bjarki og Anna Karen. Fyrir átti
hún Daníel Örn og hann Anton
Frey. b) Árni Þór, f. 16.9. 1979.
Unnusta hans er Tinna Steindórs-
dóttir. c) Helga Björk, f. 22.9. 1982,
sambýlismaður Sigurður Karl
Magnússon.
Fyrri maki Aðalsteins var Ólöf
Ólafsdóttir, f. 1914, d. 1998. Sonur
þeirra er: 1) Kristján Richter, f. 21.
7. 1937, kvæntur Kristbjörgu Ólafs-
dóttur, f. 5.6. 1945. Börn þeirra eru:
a) Linda Björk, f. 23.8. 1967. b) Að-
alsteinn Rafn, f. 11.3. 1969. Sonur
hans er Kristján Henry. c) Sigrún
Heiða, f. 23.5. 1971, gift Alfreð Al-
freðssyni.
Látinn er í hárri elli tengdafaðir
minn Aðalsteinn Richter. Hann lést
eftir skamma dvöl á hjúkrunarheim-
ilinu Eiri. Áður hafði hann verið frá
haustmánuðum á sjúkrahúsi og hrak-
aði heilsu hans smám saman. Hann
var þó glaður og nefndi oft hve lífið
væri dásamlegt. Fram á tíræðisald-
urinn var heilsa hans góð og náði
hann í tvígang að sigrast á krabba-
meini.
Kynni mín af Aðalsteini hófust þeg-
ar ég fór að vera með hans einkadótt-
ur Önnu Gerði. Aðalsteinn reyndist
mér hinn besti tengdafaðir alla tíð.
Við áttum sameiginleg áhugamál,
helst ljósmyndun og ferðalög og gott
handverk kunni hann að meta. Tón-
listarsmekkur okkar var þó lengst af
ólíkur. Tónlistaráhugi skipaði stóran
sess í lífi Aðalsteins og Lísbethar. Þau
voru fastagestir á sinfóníutónleikum í
áratugi og oft var hlýtt á hljómplötur,
diska og myndbandsupptökur af óp-
erum sem voru í miklum metum.
Aðalsteinn var fæddur á Ísafirði og
ólst upp í stórum systkinahópi þar
sem þrengra var í búi en síðar varð
hjá fjölskyldum. Þar hefur hver þurft
að berjast fyrir sínu og hefur það ef-
laust mótað ungan drenginn og hans
framtíð. Fjölskyldan var honum mikil
gæfa og afkomendur hans hið mann-
vænlegasta fólk. Margar ferðir fór
hann á æskustöðvarnar á Ísafirði ak-
andi á eigin bíl. Þá voru ár og lækir
óbrúaðir svo vaða þurfti yfir og kanna
aðstæður. Barnungur dvaldi hann í
Hælavík á Hornströndum og sagði
margar sögur þaðan. Hann endurnýj-
aði þau kynni mörgum áratugum síð-
ar. Aðalsteinn hafði ungur og lengi
frameftir yndi af fjallgöngum. Oftast
gat hann um gönguna á Baulu á sjötta
áratugnum. Orlofsdvöl í Munaðarnesi
var löngum í miklu uppáhaldi. Margar
og skemmtilegar ferðir fórum við
saman víða um land. Ferð um Ísa-
fjarðardjúp um verslunarmannahelgi
2003 varð hans næstsíðasta ferð til
Ísafjarðar. Þar hitti hann Möggu
systur sína í síðasta sinn. Ferðir til út-
landa voru margar. Ferð til Mallorca
1956 var honum eftirminnileg og síð-
ustu áratugina var Flórída í miklu
uppáhaldi. Auk þess fóru þau í nokkr-
ar heimsreisur.
Aðalsteinn gegndi opinberu starfi
lengi, auk þess að reka arkitektastofu
í aukastarfi. Hann hafði því samskipti
við marga áður fyrr, en seinni árin
kunni hann best við sig heima í
Nökkvavogi, enda vildi hann helst
dvelja þar, meðan hann mögulega gat.
Ég hef þá trú að hann hafi ekki fundið
mikið fyrir ellinni, enda hélt hann sér í
góðu formi með morgunleikfimi og
göngutúrum lengst af ævinnar.
Í þau rúm 33 ár sem ég þekkti Að-
alstein bar aldrei skugga á okkar
samband. Þegar halla tók undan fæti,
var yndi að fylgjast með þeirri um-
hyggju, sem hans elskulega eiginkona
sýndi honum fram í það síðasta. Ég
varð einnig vitni að þrotlausri vinnu
dóttur hans í samskiptum við kerfið
varðandi vistunarúrræði aldraðra.
Þegar komið er að kveðjustund eftir
þriðjungs aldar kynni er svo margs að
minnast að fátækleg orð fá engu
breytt. Ég vil þakka þér, tengdafaðir,
hvað þú hefur glatt okkur og gefið á
lífsins leið.
Elsku tengdamamma, megi minn-
ingin um góðan lífsförunaut verða þér
styrkur.
Örn Ár. Jónsson.
„Mikið ertu rík,“ sagðirðu alltaf
þegar ég kom í heimsókn til þín með
barnahópinn minn. Ég samsinnti því
stolt af ungunum. En ég er ekki bara
rík að eiga svo yndisleg börn heldur
einnig að hafa átt afa er alla tíð sýndi
mér ást og umhyggju. Hjá þér og
ömmu hef ég alltaf átt mitt annað at-
hvarf, ég bjó hjá ykkur fyrstu æviárin
og svo aftur er ég fór í framhalds-
skóla. Því leikur þú stórt hlutverk í
bernskuminningum mínum. Við fór-
um í feluleiki, teiknuðum saman Óla
prik og hús uppi í teiknistofu og ég
fékk að fara á háhest og í kleinu. Þú
sagðir mér sögur og sérstaklega hafði
ég gaman af Búkollu og af litla fugl-
inum sem gat ekki flogið. Ég man eft-
ir bíltúrum á Ramblernum og heim-
sóknir í Skúlatún 2 þar sem þú
vannst. Ég man eftir að fara í
Stjörnubíó og segja vinkonunum og
reyndar líka starfsfólkinu að afi minn
hefði teiknað bíóið.
Margar stundir átti ég með ykkur í
Munaðarnesi enda fóruð þið þangað í
sumarbústað á hverju ári um árabil.
Við fórum marga göngutúra niður að
Norðurá og jafnvel upp að Glanna.
Við lékum okkur við lækinn og ein-
hvern tímann sagðirðu að ég ætti
hann eins og amma ætti Esjuna. Þú
hafðir sérstakar mætur á Baulu og
sagðir mér oft að þú hefðir gengið á
fjallið.
Er ég flutti annað sinn til ykkar í
kjallarann voru ófáar stundirnar er
við ræddum saman um pólitík, sögu
og landafræði og ekki kom maður að
tómum kofunum þar. Ég minnist þess
að koma heim úr skólanum á svipuð-
um tíma og þú komst heim úr vinnu
og beið þá fat með smurðu brauði eftir
þér. Þú sagðir alltaf við mig að ég
mætti bara horfa en ekki snerta en
síðan gafstu mér uppáhaldssneiðina
þína. Það voru ófá skiptin er við sett-
um Peter Sellers í myndbandstækið
og skemmtum okkur konunglega yfir
óförum hans.
Þú hafðir mikinn áhuga á ferðalög-
um bæði innanlands og utan og allt
frá upphafi búskapar ykkar ömmu
hafið þið ferðast til framandi landa.
Ég var svo lánsöm að fá að ferðast að-
eins með ykkur erlendis. Fórum við
ásamt pabba og mömmu til Marokkó
1995 og var sú ferð mikið ævintýri.
Síðar hittumst við í Kanada þar sem
ég var við nám og ferðuðumst um
Klettafjöllin. Þú varst þá orðinn 87
ára en lést það ekki stoppa þig frekar
en fyrri daginn. Ótal margar ferðir
voru farnar innanlands. Minnisstæð-
ust er ferð til Ísafjarðar 2003 þar sem
þú sagðir okkur frá bernsku þinni og
sýndir okkur Tangagötu 6 þar sem þú
ólst upp.
Nú hefur þú, elsku afi minn, lagt
upp í þína hinstu för. Ég er þakklát
fyrir að ég hætti við að fara í útrétt-
ingar og fór í staðinn að heimsækja
þig á Eir daginn sem þú fórst. Ég er
einnig þakklát fyrir að hafa fengið þig
í heimsókn til okkar um síðustu jól og
áramót og hversu glaður þú varst.
Minninguna um glaðlega brosið þitt
og hlýjar hendur er yljuðu mínum í
gegnum tíðina geymi ég í hjarta mínu.
Við munum hugsa vel um ömmu fyrir
þig. Sofðu rótt, elsku afi minn.
Elísabet Richter Arn-
ardóttir, „litla Lísbet“.
Í dag kveð ég afa minn, Aðalstein
M. Richter, í hinsta sinn. Síðan hann
lést hafa minningarnar hellst yfir mig.
Ég held að ég hafi verið mjög heppin
að vera barnabarn hans. Hann var
alltaf kátur og glaður þegar við hitt-
umst og hann hafði mikinn áhuga á
öllu sem ég tók mér fyrir hendur. Afi
sagði mér oft frá því þegar hann hélt á
mér undir skírn. Hann hafði miklar
áhyggjur af hversu hátt hann ætti að
segja nafnið mitt, nógu hátt til þess að
allir fengju að heyra hvað barnið ætti
að heita en ekki of hátt þannig að
hann hrópaði yfir kirkjugestina.
Á Nökkvavoginum var afi með
teiknistofu sem mér fannst mjög
spennandi að snuðra í. Þar var óþrjót-
andi uppspretta af blöðum til þess að
teikna á og fullt af blýöntum og tús-
spennum sem hann notaði við vinnu
sína. Mest spennandi voru þó allar
reglustikurnar hans en þær voru alls
konar í laginu með götum til þess að
teikna ýmis tákn. Þarna teiknaði mað-
ur og litaði sér þess ómeðvitandi að
undir öllum blöðunum leyndust teikn-
ingar af húsum sem afi var að teikna.
Afi hafði alltaf mjög mikinn áhuga á
tónlist og hlýddi mér yfir tónskáldin á
hinum ýmsu verkum, oft þeim sem ég
var að flytja og kenndi hann mér að
þekkja tón- og ljóðskáld. Afi var ákaf-
lega stoltur af því að ég væri að læra
að syngja og lét fólk vita að þarna færi
á ferðinni stúlka sem kynni bæði að
reikna og syngja. Þessi stuðningur
frá honum og ömmu hefur verið mér
ómetanlegur og tek ég hann með mér
í framtíðina.
Afi var mjög hraustur maður
lengst af og hann gerði sér grein fyrir
því hve hreyfing skipti miklu máli fyr-
ir heilsuna. Ég mun aldrei gleyma því
þegar við fjölskyldan úr Borgarnesi
gistum í kjallaranum á Nökkvavog-
inum og ég vaknaði upp við að afi var
að gera leikfimisæfingar í stofunni.
Ég dreif mig oft þá á fætur og gerði
æfingar með honum.
Afa fannst sérstaklega gaman að
ferðast og fóru þau amma margoft í
Munaðarnes og að Eiðum. Við fórum
þá oft í heimsókn til þeirra og fannst
mér mjög gaman að fara með afa í
göngutúr og í bíltúra um svæðið. Afa
þótti ákaflega gaman að vera úti í
náttúrunni og sagði hann mér sögur
af því þegar hann var ungur og hljóp
upp á fjöll og stiklaði á steinum yfir
læki og ár. Ef ekki var nógu gott veð-
ur til þess að vera úti málaði hann
myndir af náttúrunni og var Baula
ósjaldan myndefnið.
Í janúar þegar ég var á leiðinni aft-
ur til Vínarborgar fór ég á spítalann
til þess að kveðja afa. Ég var mér
þess meðvitandi að þetta gæti verið í
síðasta skipti sem ég hitti hann en
sagði honum þó að við myndum hitt-
ast þegar ég kæmi heim í páskafrí.
Hann varð þá mjög glaður og sagði:
„Ég kem og sæki þig.“
Elsku afi, takk fyrir allt. Minning
þín lifir.
Þín
Helga Björk.
Elsku afi, kveðjustundin er komin.
Þú áttir langt líf, 94 ár, og þar af yfir
60 ár með elskulegu ömmu þér við
hlið. Minningar koma í hugann,
bernskuminningar úr Nökkvavogin-
um og samverustundir í Munaðar-
nesi. Mér þótti sagan af flótta þínum
á stríðsárunum alltaf jafn merkileg.
Mig langar í kveðjuskyni að minnast
ljóðanna sem þú ortir til barnanna
minna þegar þau fæddust. Fyrst var
það hinn 10. ágúst árið 2000 sem þú
ortir til Yrsu Rósar:
Samgleðjumst á sólskinsdegi
og fögnum nýrri Yrsu á lífsvegi.
Hamingjan hliðholl henni verði,
svo Margrét og Þórir gleðjast megi.
Ávallt er við fjölskyldan hittum þig,
rifjaðir þú upp ljóðið um Yrsu Rós.
Síðast þegar við heimsóttum þig á
Landspítalann kom ljóðið ekki.
Það var síðan 14. apríl 2004 sem þú
ortir til Þráins Leós:
Vorsólin gyllir sund og fjörð.
Ást og gleði í ykkar hjörð.
Hamingjan ljómar allt í kring,
Yrsa Rós er með í því.
Hann er fæddur vinurinn,
yndislegi drengurinn.
Brostu, brostu, brostu.
Elsku afi, ég þakka þér fyrir þessi
skrif til barnanna minna og ég mun
varðveita þau þeim til handa. Hvíl í
friði.
Elsku amma, missir þinn er mikill.
Ég votta þér samúð mína.
Þín
Margrét Yrsa.
Aðalsteinn Richter, afi konu minn-
ar og gæðakall, er látinn. Langar mig
að minnast hans í nokkrum orðum.
Ávallt var gott að koma í heimsókn á
Nökkvavoginn til þeirra hjóna enda
gestrisin og gott fólk að hitta. Maður
kom ekki að tómum kofunum þegar
Aðalsteinn var annars vegar enda
langt og farsælt líf sem hann átti að
baki. Það sem við áttum meðal annars
sameiginlegt var vera hans í Hælavík
á Ströndum þar sem hann var smali á
unga aldri en ég hafði verið þar í ná-
grenni sem barn og unglingur ára-
tugum síðar.
Fannst honum gaman að rifja upp
staðhætti og ræða um gamla tíma frá
þessum slóðum.
Skondin er sagan þegar hann fór
að heimsækja Hælavík á áttræðis-
aldri og báturinn sem átti að flytja
hann á staðinn, ásamt fleira fólki,
tafðist því alltaf var verið að bíða eftir
gamla manninum sem ætlaði í heim-
sókn á fornar slóðir. Þessi maður var
Aðalsteinn en löngu kominn um borð.
Var þetta gott dæmi um hversu vel
hann bar aldurinn.
Spítalavistin síðastliðna haustmán-
uði tók sinn toll en þegar við fjöl-
skyldan komum að heimsækja hann
fengum við ávallt fallegt bros og feng-
um að finna hversu velkomin við vor-
um. Ef börnin okkar voru ekki með
spurði hann ævinlega um þau með
mikilli hlýju og bað fyrir kveðju frá
langafa til þeirra. Erum við fjölskyld-
an þakklát fyrir síðustu jól og áramót
sem við eyddum saman með þeim
hjónum.
Votta ég Lisbeth, börnum, barna-
börnum og barnabarnabörnum mína
dýpstu samúð.
Þorfinnur S. Andreasen.
Elsku afi okkar Aðalsteinn er lát-
inn.
Við viljum þakka fyrir allar þær
góðu stundir sem við áttum með þér í
Nökkvavoginum.
Við minnumst með gleði ferðar
okkar með þér á Snæfellsnes þar sem
við komum saman í tilefni af 90 ára af-
mæli þínu.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem)
Guð geymi þig, kæri afi.
Elsku Elísabeth, þinn missir er
mikill og vottum við þér okkar dýpstu
samúð.
Linda Björk, Aðalsteinn Rafn,
Sigrún Heiða og Kristján Henry.
Nú ertu farinn frá okkur, elsku
langafi. Minning þín lifir með okkur
og ætla mamma og pabbi að vera
dugleg að segja okkur yngri systk-
inunum frá þér. Það var alltaf gott að
koma í heimsókn til þín og langömmu.
Þú varst mjög áhugasamur um ferð-
ina hans Daníels til Kína síðasta sum-
ar enda hafðirðu komið þangað sjálf-
ur fyrir mörgum árum. Þú kvaddir
alltaf Daníel að kínverskum sið, hafð-
ir gert það alveg frá því að hann var
krakki. Þú sagðir alltaf Arnari Bjarka
að þið ættuð afmæli í sama mánuði og
fórst með honum í boltaleik í stigan-
um á Nökkvavogi. Þér fannst Anna
Karen vera ægilega fallegt barn og
hafðir mjög gaman af að sjá hana
vaxa og dafna. Sofðu rótt, elsku
langafi.
Þín langafabörn
Daníel Örn, Arnar Bjarki
og Anna Karen.
Það er ekki ýkja langt síðan ég hitti
Aðalstein Richter á myndlistarsýn-
ingu í Ásmundarsal. Þar var ekki að
sjá að færi öldungur, að vísu kvartaði
hann undan minnisleysi en að öðru
leyti bar hann sig eins ég man eftir
honum í æsku minni fyrir áratugum.
Aðalsteinn var einn þeirra arki-
tekta sem fóru til náms í Kaupmanna-
höfn fyrir heimsstyrjöldina síðari.
Richter, eins og hann var kallaður á
æskuheimili mínu, var samtíma föður
mínum á Det Tekniske Selskabs
Skole, en í þann skóla fóru þeir sem
voru með próf í húsasmíði frá Íslandi
til að komast inn á Arkitektaskóla
Kúnstakademísins. Það valt á ýmsu
hvort og hvenær skólagöngu þeirra
lauk, sem fóru út rétt fyrir stríð,
hvort þeir komust heim í stríðsbyrjun
eða urðu innlyksa í Danmörku. Rich-
ter var meðal þeirra sem urðu eftir í
Danmörku og var á Kúnstakademí-
inu á stríðsárunum. Hann kom heim
að loknu stríði og vann mestan hluta
starfsævi sinnar hjá opinberum að-
ilum, fyrst hjá Húsameistara ríkisins
en síðan hjá Reykjavíkurborg, þar af
lengst af að skipulagsmálum. Richter
var lengst af virkur félagi í Arkitekta-
félagi Íslands. Hann var formaður
þess árin 1963–64, en hafði áður verið
ritari 1950–51. Þar fyrir utan sat
hann í ýmsum nefndum félagsins í
mörg ár. Meðal annars þess vegna á
Arkitektafélagið gengnum kollega
Richter margt að þakka.
Um leið og ég votta Elísabetu eig-
inkonu hans og öðrum aðastandend-
um samúð mína vil ég fyrir hönd
Arkitektafélags Íslands þakka Aðal-
steini margra ára störf hans í þágu fé-
lagsins allt frá miðri síðustu öld.
Albína Thordarson,
formaður AÍ.
Aðalsteinn M. Richter