Morgunblaðið - 28.02.2007, Blaðsíða 30

30 MIÐVIKUDAGUR 28. FEBRÚAR 2007 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
VIÐ erum með fremstu þjóðum
heims á mörgum sviðum, svo sem
fiskveiðiflota og í flestu
sem lýtur að nýtingu
og úrvinnslu sjáv-
arfurða. Rafvæðingu í
heimsklassa. Erum
með stærsta flugflota
heims miðað við fræga
höfðatölu. Við byggj-
um hús í háum gæða-
staðli. Jarðhitanýting
er sú mesta sem þekkt
er í heiminum. Eigum
góða skóla, hátt
menntastig, hér er
einn minnsti ung-
barnadauði í heimi. Ís-
lenskir einstaklingar og félög kaupa
fyrirtæki úti um allan heim fyrir
hundruð milljarða króna.
Eftir þessa upptalningu er sorg-
legt til að hugsa að við skulum
kannski vera 40 til 50 ár á eftir í upp-
byggingu vega á eftir þeim þjóðum
sem við miðum okkur gjarnan við.
Hvað er að?
Þjóðin horfði upp á það fyrir
stuttu að nýr vegur var byggður í
gegnum Svínahraun milli Litlu kaffi-
stofunnar og Skíðaskálabrekkunnar,
sem var góðra gjalda vert.
Þá gerði ég mér vonir um að það
væri upphafið að alvöruvegalögn
milli Reykjavíkur og Selfoss. Ég
man það ríkti gleði í huga mér. Ég
lét því hugann reika yfir þessa vænt-
anlegu vegaframkvæmd, sá fyrir
mér breiðar aðskildar brautir, þráð-
beinar línur gegnum hraunið.
Og ef eitthvað væri hugsað fram í
tímann yrði lagður vegur 2+2 með
vel aðskildum brautum, já ætli það
verði ekki niðurstaðan og hún ásætt-
anleg í bili?
Þetta voru hugrenningar mínar á
þeim tíma. En hvað blasti svo við
vegfarendum þegar fyrr nefndur
vegur var fullbyggður og opnaður
fyrir umferð?
Vegur 2+1, já ég segi vegur 2+1,
hvaða snillingi eða snillingum datt
þetta snjallræði í hug, að leggja nýj-
an veg á þessari fjölförnu leið niður í
eina akrein að hluta. Þvílík framsýni
og fyrirhyggja. Í stað þess að leggja
aðskildar brautir 2+2 með minnst 10
til 20 metra breiðu auðu belti sem
kalla mætti lífbelti. Ég þarf ekki að
útskýra fyrir mönnum muninn á
þessum útfærslum svo augljós er
hann. Ég tel að þarna sé um líf eða
dauða að tefla.
Sú reynsla sem nýi Keflavíkurveg-
urinn hefur fært okkur með að-
skildar akbrautir 2+2 segir allt sem
segja þarf. Hver vill ekki þyrma
mannslífum, það viljum við öll. Of
margir hafa fallið á leiðinni Reykja-
vík-Selfoss, svo við hljótum að leggja
allt í sölurnar til að forðast þessi
hörmulegu dauðaslys. Það gerum við
ekki með því að leggja veg 2+1, sem
er vegur með samliggjandi brautir
úr gagnstæðum áttum, sem er í raun
dauðagildra, enda erlendis nefnt
dauðabraut, er mér sagt, að auki af-
kastageta lítil.
Svo vanþróuð erum við í uppbygg-
ingu vegakerfisins að ekki er einu
sinni lokið við að koma varanlegu
bundnu slitlagi á hringveg landsins
þó er árið 2007 gengið í garð. Ég geri
mér grein fyrir takmörkuðu fjár-
magni okkar. En er ekki eitthvað til
sem heitir Þróunarsjóður Samein-
uðu þjóðanna? Sjóður sem hjálpar
hefur vanþróuðum þjóðum á mörg-
um sviðum. Svo sannarlega erum við
vanþróuð í uppbyggingu vega okkar.
En það má líka þakka það sem vel
er gert, samanber nýi Keflavík-
urvegurinn, mislæg gatnamót, Vest-
urlandsvegur, Suðurlandsbraut.
Mislæg gatnamót þyrftum við á allar
stofnbrautir borgarinnar, það myndi
bylta umferðinni í Reykjavík til hins
betra, sem við þurfum sannarlega á
að halda, til að losna úr umferð-
aröngþveitinu og það strax.
Við svona fámenn þjóð eigum ekki
að þurfa að búa við umferðaröng-
þveiti og gerðum ekki ef rétt væri að
staðið að skipulagi og uppbyggingu
gatna og vega.
Ég minnist á hvað Sturla Böðv-
arsson, þá nýorðinn samgöngu-
ráðherra, stóð fastur fyrir og traust-
ur þegar ótrúlega þröngsýn
afturhaldsöfl börðust
með hávaða og látum
gegn því að vegur yrði
lagður yfir Snæfellsnes,
skammt vestan Kerl-
ingarskarðs, svokölluð
Vatnaleið. Þar varð
Sturlu ekki haggað þó
að á móti væri blásið.
Því var vegurinn lagður
sem varð algjör bylting
til hins betra fyrir Snæ-
fellinga og reyndar alla
sem um þann veg fara.
Ég trúi því og treysti
að Sturla Böðvarsson
verði jafn staðfastur og framsýnn
þegar endanleg ákvörðun verður
tekin um hvort vegur milli Reykja-
víkur og Selfoss verður lagður sem
nútíma framtíðarvegur, það er vegur
2+2, með aðskildum brautum, eða
hopað aftur til seinustu aldar með
veg, 2+1.
Þetta verkefni þolir í raun enga
bið. Þó að ég hafi ekki minnst á
Sundabraut eða tvíbreiðan veg í
Borgarfjörð gildir nákvæmlega
sama lögmál um þá leið. Vegur 2+2,
aðskildar brautir, það verkefni þolir
heldur enga bið. Við erum þar á ná-
kvæmlega sama báti.
Sunnlendingar, ég þakka ykkur
öllum, sem barist hafa fyrir tvöföld-
un og aðskildum akbrautum milli
Reykjavíkur og Selfoss.
Ef ykkur tekst baráttan bjargið
þið ef til vill mörgum mannslífum, sé
til framtíðar horft.
Þó að ég hafi nefnt vegalögn
Reykjavík, Selfoss, Borgarfjörður lít
ég ekki á það sem einhvern enda-
punkt heldur sem aðeins upphaf að
alvöruvegalögn umhverfis landið.
Líf eða dauði
Hafsteinn Sveinsson
fjallar um vegamál
» Sunnlendingar, égþakka ykkur öllum,
sem barist hafa fyrir
tvöföldun og aðskildum
akbrautum milli
Reykjavíkur og Selfoss.
Hafsteinn Sveinsson
Höfundur er fyrrverandi skipstjóri og
áhugamaður um velferð vegfarenda.
MORGUNBLAÐIÐ, bls. l8,
fimmtudagur 7. desember: Tvö pró-
sent mannkyns eiga
helming auðs jarðar.
Ný skýrsla á vegum
Háskóla Sameinuðu
þjóðanna sýnir fram á
þessa misskiptingu í
heiminum. Á Íslandi
hafa Sjálfstæðis- og
Framsóknarflokkur
barist mörg undanfarin
ár fyrir því að flytja
fjármuni þjóðarinnar
yfir á þessi tvö prósent,
það er til úrvals fjár-
festa. Til þess arna hafa
þeir notið stuðnings
hugsunarlausra kjósenda sem í fá-
fræði sinni álíta sér best borgið undir
verndarvæng manna sem afskrifa
samvinnu og félagshyggju og lofa
gulli og grænum skógum til handa
hverjum einstaklingi sem þjösnast
yfir samfélagið og hirðir sem mest af
sameign þjóðarinnar. Þessum mönn-
um hefur orðið vel ágengt.
Til glöggvunar nefni ég nokkrar
staðreyndir. Einn stærsti árangur
Sjálfstæðismanna, með hjálp Fram-
sóknar hér á Íslandi, er leyfi sem þeir
gefa með lögum örfáum
Íslendingum til þess að
selja fiskveiðirétt þjóð-
arinnar fyrir milljarða
og stinga peningunum í
eigin vasa og sumir
kaupa svo kannski
knattspyrnulið úti í
heimi fyrir afganginn.
Aukaverkanir: Hrun
flestallra sjávarbyggða
umhverfis Ísland og
eignir þorpsbúa verða
að engu, ekki einu sinni
lánshæfar. Svo á að
klastra í vitleysuna með
mengandi álverum sem engu bjarga
nema eigendunum í tvö prósent skal-
anum. Þeim verður ekki bjargað
heldur, af því að þeir þurfa að anda
eins og annað fólk þó þeir viti það
ekki ennþá. Einkavæðing bankanna
er aðeins stórkostlegur flutningur
Fátæka ríka Ísland
Hjálmar Jónsson fjallar um
misrétti og misskiptingu fjár-
magns á Íslandi
Hjálmar Jónsson
UMRÆÐAN um
áður fyrirhugaða ráð-
stefnu hérlendis með-
al nokkurra aðila sem
stunda klám- eða eró-
tíkurframleiðslu í út-
löndum var afar óög-
uð svo ekki sé fastar
að orði kveðið.
Alls kyns sam-
anburði var fleygt
fram til að meta
hvort siðferðislega
eða lagalega væri
hægt að amast við
heimsókn þessa fólks. Þar var ým-
ist vísað til þess hvað myndi þykja
eðlilegt að gera ef barnaníðingar,
nauðgarar, ofbeldisfull glæpa-
gengi, fíkniefnaviðskiptamenn,
kappakstursmenn o.s.frv. myndu
stíga hingað fæti og fjalla um sín
málefni.
Þá kröfu er eðlilegt að gera að
andstæðingar „klámfólksins“ skil-
greini það viðmið sem sú tiltekna
afstaða þeirra gegn veru þess hér-
lendis leiðir af.
Það vill enginn að
yfirvöld skipti sér af
öllum sem stunda
starfsemi sem ekki er
leyfileg hérlendis. Ef
svo væri þá myndu
kappakstursmenn, at-
vinnuhnefaleikamenn,
kaffihúsaeigendur í
Amsterdam, munn-
tóbaksframleiðendur
og fjölmargir fleiri
ekki mega hittast hér
á landi. Eins hefðu
meinlitlir þýskir bjór-
bruggarar og kráareigendur frá
Þýskalandi ekki mátt hittast
hérna fyrr en 1. mars 1989. Það
gæti með öðrum orðum orðið nán-
ast daglegt brauð að amast yrði
við útlendingum sem hingað
kæmu. Hlýtur því ólögmæti hér-
lendis eitt og sér að vera viðmið
fæstra sem talað hafa gegn veru
klámfólksins á landinu.
Ekki getur viðmiðið verið að um
ofbeldisfulla hegðun sé að ræða í
heimalandinu því í gerð mynda og
birtingu þeirra af fullorðnu fólki
kemur ofbeldi hvergi við sögu,
nema hugtakið ofbeldi sé skil-
greint á rangan hátt, þ.e. að ekki
þurfi einhvers konar valdbeitingu
til að knýja einstakling til athafna
sem hann er mótfallinn.
Ekki nægir heldur að fullyrða
að venjulegu klámi „tengist“
barnaklám, nauðganir, vændi,
mansal, fíkniefni o.s.frv. enda
mætti þá með því viðmiði banna
nánast öllum að koma til landsins
á grundvelli loðinna „tengsla“ ein-
hverra allt annarra í sama bransa
við eitt og annað misjafnt.
Hvað stendur þá eftir? Af hvaða
viðmiði leiðir þá afstaða flestra
sem voru andvígir komu fólksins?
Jú, eftir stendur persónuleg skoð-
un tiltekinna Íslendinga á því að
fólk eigi ekki að taka hvað af öðru
djarfar myndir og sýna þeim sem
vilja sjá. Þetta fólk vill ekki við-
urkenna að það hafi bara ekki um-
burðarlyndi fyrir því að aðrir finni
hamingju sinni farveg í einhverju
sem því þykir ósiðlegt. Þessi skoð-
un er síðan færð í dulargervi raka
um ofbeldi, ólögmæti og meintra
tengsla hinnar ofbeldislausu hátt-
semi við afbrot.
Það má vera að margir séu
farnir að trúa dulargervinu sjálfir
og telji skoðun sína byggja á rök-
um en ekki eigin geðþótta.
Geðþótti í dulargervi raka
Oddgeir Einarsson fjallar
um afstöðu andstæðinga
fyrirhugaðrar ráðstefnu um
klámframleiðslu
» Þá kröfu er eðlilegtað gera að and-
stæðingar „klámfólks-
ins“ skilgreini það við-
mið sem sú tiltekna
afstaða þeirra gegn
veru þess hérlendis
leiðir af.
Oddgeir Einarsson
Höfundur er lögmaður.