Morgunblaðið - 01.04.2007, Blaðsíða 36

Morgunblaðið - 01.04.2007, Blaðsíða 36
ferðalög 36 SUNNUDAGUR 1. APRÍL 2007 MORGUNBLAÐIÐ kennarinn hefur eina fyrir hvern bekk og skrifar svo upp úr henni á töfluna. Í efsta bekknum voru aðeins sex nemendur – sem réðst líklega af því að þegar krakkarnir eldast láta for- eldrarnir þá frekar í vinnu en skóla. Ég spurði hvert þeirra hvað þau vildu gera þegar þau yrðu stór. Svörin voru hvert á sinn hátt: læknir, við- skiptajöfur, prestur, lögreglumaður og eina stelpan í bekknum sagðist vilja verða blaðakona. Hvert þeirra átti sér því sína æskudrauma og ég vonaði að þau fengju tækifæri til að láta þá rætast. Síðar þennan sama dag rölti ég eft- ir slóða við skólann og sá lítinn strák á gangi. Hann var örugglega ekki orðinn tíu ára, í óhreinum brúnum stuttbuxum og fráhnepptri skyrtu, skærbleikri. Allt í einu fór hann á handahlaupum – algerlega upp úr þurru eftir því sem ég gat best séð – og hélt svo glaður leiðar sinnar. Það er alltaf von. Kvöldverður í Bogodogo Við holóttan moldarstíg í Bogo- dogo, einu hverfa Ouagadougou, er heimili Sandaogos Kaboré. Kaboré er næstráðandi bæjarstjórans í Bogo- dogo og býr með fjölskyldu sinni í næstu götu við bróður sinn, Moog- Naaba Baogho II. Sá er nokkurs kon- ar höfðingi í þessum hluta Bogodogo, leiðtogi íbúanna með vald til að miðla málum í hvers kyns erjum þeirra. Hann játar kaþólska trú og á þrjár eiginkonur og tíu börn. Sandaogo Kaboré er glaðlyndur maður og mun yngri í útliti en árin hans 45 gefa til kynna. Hann hefur verið kvæntur konu sinni í hartnær 20 ár og þau eiga sjö börn. Þau búa í gráu múrsteinshúsi eins og aðrir í Bogo- dogo og njóta hvorki rafmagns né rennandi vatns. Húsbúnaðurinn í stofu þeirra staðfesti aftur á móti að hann var sæmilega háttsettur í samfélaginu; þarna voru þrír velúrsófar frá Gana, standklukka með mynd af bæjarstjór- anum og mikilfengleg innrömmuð mynd af hundum að spila biljarð. Ég hafði glaðst við en ekki orðið svo hissa þegar Kaboré bauð okkur Patrick í mat ásamt bróður sínum höfðingj- anum. Þótt flestir sem ég hitti á ferða- laginu öllu hefðu úr afar litlu að spila naut ég stöðugt einlægrar gestrisni og gjafmildi sem yljaði mér um hjartaræt- ur. Stundum velti ég því fyrir mér hvort ég byggi að því að vera kona ein á ferð en ég held að viðmótið hafi frekar ráðist af því að ég var gestur sem var langt að kominn og það sama gilti um alla gesti, konur og karla, í hópi eða ein síns liðs; móttökurnar skyldu vera höfðinglegar. Thérese, eiginkona Kaborés, eldaði fyrir okkur tô sem svipar til þykkrar pólentu, með kjötsósu og grilluðum kjúklingabitum. Maturinn bragðaðist sérlega vel og með honum sötruðum við Castel-bjór sem er bruggaður í borginni. Þar að auki gæddum við okkur á sætu freyðivíni sem Kaboré bar á borð með tilþrifum þegar við tókum til matar okkar. Siðvenjum var fram haldið þegar borðhaldi lauk og við vorum búin að þrífa hendur okkar. Moog-Naaba Ba- ogho II færði mér baðmullarábreiðu sem var vafin inn í fjólubláan gjafa- pappír og ég endurgalt gjöfina með því að afhenda honum einn hinna fá- tæklegu minjagripa sem mér hafði tekist að troða í bakpokann til vonar og vara; lítinn postulínsplatta með mynd af lunda. Kamboré hélt síðan stutta en hríf- andi ræðu, kvaðst vona að vinátta okkar myndi endast og þakkaði mér fyrir aðstoðina við að halda á lofti því góða verki sem fram færi í École Christ-Roi. „Fólk eins og þú kemur að liði, ekki vegna þess að þið hafið tök á því heldur vegna þess að þið teljið að fólk eigi að hjálpast að í lífinu,“ sagði hann á frönsku. Þakkir mínar voru ekki nærri eins vel orðaðar. Krókaleið til Benín Næst lá leið mín til Benín. Rútu- ferðin frá Ouagadougou til Cotonou er 1.100 kílómetra löng og tekur um 20 klukkustundir. Cotonou, sem ligg- ur við strandlengjuna, er stærsta borg landsins og höfuðstaður í raun. Banaslys á leiðinni eru miklu algeng- ari eftir sólsetur svo ég bjó til ferða- áætlun sem ég taldi víst að gæti ekki misheppnast. Að morgni myndi ég halda til Natiningou, stórs bæjar í norðurhluta Benín, gista þar um nótt- ina og halda ferðinni síðan áfram morguninn eftir; alltaf í björtu. Ég hringdi á umferðarmiðstöðina og pantaði far til Natiningou. Ég var kom- in á stöðina klukkan sex um morguninn og náði í miðann til Natiningou sem ég hafði tekið frá. Ég kom bakpokanum mínum fyrir í geymsluhólfi rútunnar og starfsmaður merkti hann kyrfilega með límbandi fyrir ferð til Natiningou. Við dyr rútunnar sýndi ég miða minn til – jú, mikið rétt, Natiningou – og aftur við upphaf ferðarinnar þegar starfsmaður athugaði miða okkar farþeganna. Það má því rétt geta sér þess til að ég brást hvumsa við þegar við höfð- um ekið í tvo og hálfan tíma og bíl- stjórinn tilkynnti sisona að hann ætl- aði til Tógó, næsta lands vestan við Benín! Ég var ekki sú eina í rútunni á leið til Benín (þótt engir aðrir ætluðu reyndar til norðurhluta landsins). Ferðafélagarnir voru flestir kaup- menn og yrðu nú að greiða enn frek- ari mútur en ella fyrst þeir þyrftu að fara um tvenn landamæri. Þeir voru vægast sagt óánægðir út af þessari óvæntu breytingu. Nýja leiðin lá suður frá Ouga- dougou til Tógó og langleiðina eftir því mjóa landi til höfuðborgarinnar Lomé (aftur um 1.100 kílómetra vegalengd). Síðan yrði haldið áfram í hér um bil þrjá klukkutíma austur til Benín og Cotonou og loks, eins og bíl- stjórinn fullvissaði mig um, „munum við halda norður á bóginn [um 800 kílómetra!] og koma þér á áfanga- stað“. Ég átti einskis annars kost en að halda áfram til Lomé. Um hálf-sexleytið tók sólin að hníga til viðar og húm færðist óðum yfir. Í ljósaskiptunum lýstu geislar sólarinnar upp fallegt og hæðótt landslagið í norðurhluta Tógó. Hing- að til hafði ég nýtt mér almennings- samgöngur í trausti þess að ef öku- maðurinn dottaði við stýrið eða æki yfir asna myndum við í mesta lagi renna út á næsta akur. En hér stóðu gild tré við tré og vegurinn hlykkj- aðist upp og niður hóla og hæðir, með snörpum beygjum til hægri og vinstri. Ég beið og vonaði að jafn- slétta tæki á ný við áður en aln- iðamyrkur skylli á. Tveimur tímum síðar var svo komið að við höfðum tekið stutt kvöldmat- arhlé (sardínur úr dós ofan á bagettu fyrir mína parta) en stöðvuðum á ný þar sem þrjú ungmenni stóðu við veg- arkantinn. Það kom á daginn að þetta voru málaliðar og bílstjórinn var að semja við þá um þóknun fyrir að fylgja okkur áleiðis og vernda gegn stiga- mönnum sem gætu gert okkur fyr- irsát á leiðinni fram undan. Svo tók ég eftir hríðskotabyss- unum sem þessir krakkar höfðu á öxl- um sér. Samkomulag náðist ekki um sann- gjarna þóknun og rútan ók af stað án þeirra. Ég hafði vart tíma til að hug- leiða hvort það var ógnvænlegt eða ekki áður en mun raunverulegri hættu laust niður í hugann: Bílstjórinn hlaut að vera orðinn örmagna af þreytu. Fyrir utan tvö 15 mínútna mat- arstopp og bið við landamærin hafði hann verið stanslaust undir stýri frá klukkan sjö um morguninn. Gengi allt eftir áætlun yrðum við komin til Co- tonou klukkan fjögur um nóttina og allir voru þegar í fastasvefni í myrkr- inu. Ég sat stjörf í sæti mínu og sendi bílstjóranum þau hugskeyti að fyrst ég gæti vakað þá gæti hann það líka. Um leið og við ókum áfram í svart- nættinu sá ég fram á hin og þessi ósköp í huganum: Myndu ræningjar sitja fyrir okkur? Myndi ég lenda verst í því, eina manneskjan frá Vest- urlöndum? Eða myndi bílstjórinn ekki geta haldið augunum opnum lengur þannig að við húrruðum út af veginum? Mínúturnar liðu. eliza@elizareid.com Tilbúin fyrir nærmynd Tveir nemendur stilla sér upp í frímínútum. Stúlk- an til vinstri er með hárgreiðslu, sem er vinsæl hjá stúlkubörnum. Ábyrgð Sandaogo Kaboré við skrifborð sitt á skrifstofu borgarstjórans í Bogodogo. Fáni Búrk- ína Faso stendur á vinstri hönd og á borðinu liggja opinber gögn, sem hann sýndi mér stoltur og báru vitni þeirri ábyrgð, sem fylgir stöðu hans. Starfsliðið Kennararnir við École Christ-Roi. Patrick Nitiema skólastjóri er annar frá hægri. Hver kennari ber ábyrgð á einum árgangi. Mánaðarlaun þeirra eru um fjögur þúsund krónur. Það kom á daginn að þetta voru málaliðar og bílstjór- inn var að semja við þá um þóknun fyrir að fylgja okk- ur áleiðis og vernda gegn stigamönnum sem gætu gert okkur fyrirsát á leið- inni fram undan. Höfðinginn Moog-Naaba Baogho II, höfðingi í hluta Bogodogo, slappar af eftir kvölmat í húsi bróður síns. Hefð er fyrir því að fólk í hans stöðu beri höfuðfat af þessu tagi. Eliza Reid ferðaðist ein síns liðs um sjö lönd í Vestur-Afríku í októ- ber og nóvember á liðnu ári. Þetta er þriðji hluti ferðasögu hennar og sagan heldur áfram næstu tvo sunnudaga. http://mbl.is/ go/8hpsw er slóðin á fyrstu grein- ina og http://mbl.is/go/y3ma6 slóðin á aðra greinina. Aðeins þriðja hvert barn sækir skóla í Búrkína Faso, einkum þau sem búa í Ouagadougou og öðru þéttbýli. Þegar börn vaxa úr grasi fara þau gjarnan að vinna á ökrunum eða heima við og þar að auki hafa foreldrar sjaldnast ráð á að borga fyrir náms- bækur eða nauðsynleg námsgögn. Rétt um 1% barna gengur svo í framhaldsskóla. Í orði kveðnu eru skólagjöld við École Christ-Roi en hol- lensku samtökin, sem styðja rekstur skólans, safna fé til að standa straum af þeim. Kostnaður við einn nemanda á ári nem- ur um hundrað evrum (8.800 krónum). Skólagjöldin eru 30 evr- ur og hinar 70 eru fyrir námsgögn, skólatösku, skóm og hlut- deild í launum kennara. Hollensku samtökin safna nú fé til að kaupa fleiri náms- bækur, koma fyrir fleiri útikömrum, betrumbæta leiksvæði við skólann, múra skólahúsið og mála það að innan og utan. Þeir sem óska frekari upplýsinga geta haft samband við Mieke Riet- veld, forseta Stichting École Christ-Roi (g-m.rietveld@wxs.nl). Mennt er máttur
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.