Skinfaxi - 01.11.1963, Síða 7

indómsins, sem er viðfang'sefni kirkjunn-
ar — á gTundvallarþáttum mannlífsins
leggur lýðiháskólamaðurinn fyrir nemend-
ur sína persónulegt uppgjör, sem ekki
verður framkvæmt fyrir áhrifavald ann-
arra manna, nemandinn verður að játa
eða neita, það sem mestu máli skiptir er,
að hann geri það opinskátt og einlæglega.
„Vertu sannur og einlægur," segir Sören
Kierkegaard, „svo mun Guð sjá um ann-
að.“ Þannig hafa þeir Grundtvig og
Kierkegaiard báðir mótað danska lýðhá-
skólann.
1 framanrituðu hef ég einkum dvalið
við blómasikeið danska lýðháskólans 1864
—1920, er hin margþætta starfsemi hans
hafði úrslitaþýðingu fyrir andlega og efna-
lega viðreisn dönsku þjóðarinnar.
Það varð ekki í hinum stóra ríkisilýðhá-
sikóla í Sórey, heldur í fjölda smáskóla
víðs vegar um landið. Sameiginlegt við-
horf tengdi þá saman. Það er ekki nema
eðlilegt, að það viðhorf sé nú til umræðu.
En fyrir áhrif þessara skóla og nemenda
þeirra víðs vegar um landið varð til hin
breiða hreyfing og samfellda, sem hafði
norrænan sjóndeildarhring og skildi, hvað
þjóðerni var vegna baráttunnar í Norður-
Slésvík við þýzka yfirdrottnun.
Það er þessi alþýðleiki,, sem hefur mót-
að danskt þjóðlíf, fyrir áhrif þjóðþingsins
einnig stjómmálalega. Hin alþýðlega
hreyfing lýðháskólanna hefur einnig náð
til jafnaðarmanna. Ymsir ráðherrar
flokksins hafa verið nemendur í Askov,
°S núverandi menningarmálaráðherra,
•tul. Bomholt, hefur verið kennari við
skólann.
Einungis hér finnum við orsökina til
þess, að íslenzku handritin koma aftur til
Christopher Bruun.
Islands gegn sameinaðri andstöðu vísinda-
mannanna á grundvelli meirihluta þjóð-
þingsins, sem snúið var til fylgis við af-
hendinguna. Við megum vita það, að Sví-
þjóð liggur á 600 dýrmætum handritum
íslenzkum, sem að sjálfsögðu eiga heima í
Reykjavík, en ...
Nú erum við komin að lýðháskólanum í
Skálholti, sem Norðurlandabúar austan
hafsins hafa að sjálfsögðu áhuga á. Ég
var sjálfur viðstaddur, er hornsteinn skól-
ans var lagður, eftir að kirkjan hafði verið
vígð. Þar er þáttur viðreisnar staðarins.
Rétt áður hafði kirkj uklukkum Norður-
s KI N F ax i
7