Skinfaxi - 01.11.1963, Side 37

mátt vera ögn valdsmannslegri. Annars
var ógn og kynngi í leik hirðarinnar, sem
hvaða bergrisi sem er hefði mátt vera full-
sæmdur af.
Gervi Gunnars Eyjólfssonar í lokaþætti
svo og leikmeðferð hans öll gátu, ef litið var
á hann úr nokkurri fjarlægð, látið mann
trúa því, að Ibsen væri sjálfur kominn á
svið Þjóðteikhússins. Á betri meðferð á
hlutverki hins aldna og ólánssama manns
verður naumast kosið.
Nokkurrrar þursamennsku hefur oft
gætt í túlkun manna á Pétri Gaut, sem
menn vilja finna flest til foráttu, en
gleyma því að drengurinn átti skapbresta-
fólk að foreldrum og uppeldið á heimili
drykkjumanns gat naumast talizt fyrir-
mynd. Má því segja að miðað við allar að-
stæður hafi Pétur Gautar spjarað sig all-
vel í lífinu.
Baldvin Halldórsson er áreiðanlega í röð
fremstu leikstjóra hérlendis hvað harm-
leiki snertir. Þetta leyndi sér ekki í lei'k-
ritinu „Á undanhaldi". Þessi minnisvarði
um mannlega eymd og niðurlægingu var
sterkur og raunsannur í meðferð Guð-
bjargar Þorbjarnardóttur og Róberts Arn-
finnssonar, en færri sáu þetta ágæta verk
en skyldi. Væri það verðugt verkefni þeim
leikfélögum, sem þora að sækja á bratt-
ann svo um munar að taka þetta verk til
sýningar. Leikendur eru aðeins þrír og
leiksvið eins óbrotið og vera má.
Sigurður Róbertsson lætur hjól tímans
snúast við í áfengisdraumi athafnamanns.
Við ferðumst með honum inn í Dimmu-
borgir daúðans og dveljum þar nokkra
hríð. Efnið er mikið og sígilt, en höfundur
nær ekki nógu góðum tökum á einstökum
atriðum til þess að skapa úr því heilsteypt
verk. Guttormur gamli, sem Valur Gísla-
son lék með ágætum, sýnir þó, að höfundi
er ekki ósýnt um persónusköpun og hefði
hann vel mátt vanda eins vel til annarra,
sem á sviðinu birtast og hans.
Eins og áður er sagt var mesti leiksigur
Þjóðleikhússins Andorra eftir Max Frich.
Leikstjóri var Walter Finner.
Sjaldan hefur múgsálín í allri sinni
brj óstumkennanlegu smæð birzt greini-
legar en í þessum leik.
Hleypidómar almennings og andstaða
við þá, sem á einhvern hátt skera sig úr
fjöldanum, raunverulega eða aðeins í
ímyndun fólksins, valda sí og æ ógæfu,
jafnvel mesta böli og tortímingu.
Ef almenningur á áð sýna drengskap
og tillitssemni við náungann í hvívetna,
verður hann að lúta stjóm mikilhæfra
mannkostamanna. Hinn mikli fjöldi lyftist
ekki í æðra veldi manngildis og göfugra
hugsjóna af sjálfu sér, heldur aðeins ef
hann telur drengskaparatferli sér jákvætt
og í samræmi við vilja þeirra, sem völdin
hafa hverju sinni.
Sé enginn nógu sterkur og valdamikill
mannkostamaður til, að taka forustuna í
ákveð-nu umhverfi, hvort sem það er heim-
ili, sveitarfélag, borg eða land, liggur leið
fjöldans niður aldagamalt hjarn eigin-
girni, sjálfselsku og kæruleysis gagnvart
náunganum. Á þessum neikvæðu þáttum
mannlegrar tilveru byggir hatrið og síðar
grimmdin og miskunnarleysið sín torsóttu
virki.
Kennari nokkur í smáríkinu Andorra
eignast dreng með stúlku úr nágrannarík-
inu. Vegna almenningsálitsins í Andorra
þorir hann ekki að taka drenginn heim
með sér sem son sinn, en telur honum og
SKINFAXI
37